Sosnowski%20Jacek

Z kolei wyniki uzyskane przez Balińską i Sikorską-Wolak (2001) wskazują, że w gospodarstwach agroturystycznych terenów nadbużańskich, telewizor do wyłącznej dyspozycji turystów występował w 46 z 50 badanych gospodarstw. Warto jednak podkreślić, że w części gospodarstw, głównie w powiecie sokołowskim, siedleckim i węgrowskim posiadało stałe łącze internetowe.

Właściciele gospodarstw agroturystycznych często zapominają o osobach niepełnosprawnych, które mogą być potencjalnymi odbiorcami oferowanych usług. Z badań przeprowadzonych w latach 1998-1999 w Dolina Bugu (Balińska, Sikorska-Wolak 2001) wynika, że tylko 2 gospodarstwa z 50 funkcjonujących na tym terenie były przystosowanie do przyjmowania osób niepełnosprawnych. Wyniki badań własnych wskazują na podobna tendencja. Średni procent gospodarstw przyjmujących osoby niepełnosprawne to 9,1 % (rys. 35). Jednakże wartość ta w powiatach jest bardzo zróżnicowana. Największa liczba gospodarstw oferujących wypoczynek niepełnosprawnym występowała w powiecie węgrowskim i sokołowskim. W powiatach siedleckim, łosickim i garwolińskim, funkcjonowały tylko pojedyncze gospodarstwa przyjmuje tego typu gości.

kuchenka mikrofalowa (w pokoju)

Rys. 34. Wyposażenie kwater agroturystycznych w poszczególnych powiatach regionu siedleckiego

Natomiast gospodarstwa w garwolińskim nie są przygotowane na przyjęcie turystów z niesprawnością fizyczną. Ankietowani ten fakt tłumaczyli koniecznością poniesienia dużych nakładów finansowych w celu przystosowania kwater do potrzeb niepełnosprawnych. Bo przecież podjazdy, szerokie drzwi, brak progów to nie wszystkie elementy, jakie musza być przygotowane. Konieczne jest również wyposażenie pomieszczeń dla gości w odpowiednio nisko zawieszone meble np. w kuchni, zainstalowanie uchwytów w łazienkach, a także przebudowa całej infrastruktury w ogrodzie (utwardzone, równe i szerokie ścieżki, furtki, bramki, miejsca w altanach itp.).

Usługi agroturystyczne w regionie siedleckim w większości świadczone są w okresie letnim, ponieważ odbiorcy tej formy wypoczynku szukają bliskiego kontaktu z przyrodą. Jednakże, ze względu na fakt, iż usługi te stają się często głównym źródłem dochodu rolników, oferowany są przez cały rok. Rolnicy starają się zapewnić atrakcje, które skłaniają do wypoczynku także poza sezonem letnim. W tym celu organizują „zielone szkoły” w okresie wiosennym, współpracują z lokalnymi kołami łowieckimi stając się bazą dla myśliwych w okresie jesiennym, czy też oferują wypoczynek w okresie świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku. Niektóre spośród badanych gospodarstw agroturystycznych oferowały zorganizowany wypoczynek weekendowy.

Czas trwania sezonu w gospodarstwie agroturystycznym rzutuje na wykorzystanie bazy noclegowej. Z danych zamieszczonych na rysunku 28 wynika, że wykorzystanie bazy noclegowej buło najwyższe w 2 i 3 kwartale, co wskazuje, że najwięcej agroturystów odwiedza gospodarstwa wiosną i w czasie wakacji (rys. 36). Zatem wartość wskaźnika przeciętnej liczby udzielonych noclegów w tym czasie wahała się w granicach 4,6 - 5,6, natomiast wskaźnik przeciętnej długości pobytu gościa w obiekcie osiągał wartości od 8,1 do 9,2. Ponadto analiza wskaźnikowa opisująca pozycjonowanie na rynku obiektów agroturystycznej bazy noclegowej wykazała, że powiat garwoliński, posiadający najmniejszą bazę noclegową (tab. 12), osiągną dość wysoki, bo ponad +2 punktowy rzeczywisty udział w badanym rynku (regionie siedleckim). Jednak liderem w badanej grupie okazały się gospodarstwa działające na terenie powiatu łosickiego, które ze względu na atrakcyjne położenie i racjonalne zarządzanie bazą noclegową i rekreacyjną, osiągnęły najwyższy rzeczywisty udział w badanym regionie, co przełożyło się na +3 punktową wartość wskaźnika market penetration. Z kolei,

Tabela 12. Analiza wskaźnikowa udziału gospodarstw agroturystycznych poszczególnych powiatów regionu siedleckiego w badanym rynku (średnia z lat 2006-2007)

Analiza związku między liczbą gospodarstw agroturystycznych działających na terenie poszczególnych gmin regionu siedleckiego w latach 2006 i 2007, a wartością wskaźnika wiejskiej przestrzeni rekreacyjnej za pomocą funkcji regresji wykazała, że wielkość bazy noclegowej istotnie dodatnio zależała od jakości przestrzeni rekreacyjnej (rys. 37). Wartość współczynnika korelacji tych dwóch cech była dość wysoka i wynosiła r = 0,91284. Świadczy to, że liczba gospodarstw agroturystycznych w regionie siedleckim był w 83 % determinowana wartością wskaźnika wiejskiej przestrzeni rekreacyjnej. Zatem gminy dysponujące wieloma walorami turystycznymi przydatnymi do wypoczynku i rekreacji posiadały największą liczbę gospodarstw świadczących usługi turystyczne.

Podobna zależność wystąpiła także między liczbą miejsc noclegowych a wartością wskaźnika wiejskiej przestrzeni rekreacyjnej oraz stopą wykorzystania obiektów noclegowych i wartością tego wskaźnika. Przebieg prostych regresji (rys. 38 i 39) wskazuje, że rosnąca wartość wskaźnika opisującego przydatność przestrzeń do celów rekreacyjnych istotnie zwiększała zarówno liczbę miejsc noclegowych (R2 = 77 %), jak i poziom ich wykorzystania (R2 = 74 %).

Wartość wskaźnika wiejskiej przestrzeni rekreacyjnej [pkt]

Rys. 37. Liczba gospodarstw agroturystycznych w zależności od wartości wskaźnika wiejskiej przestrzeni rekreacyjnej

Wartość wskaźnika wiejskiej przestrzeni rekreacyjnej [pkt]

Rys. 38. Liczba miejsc noclegowych w gospodarstwach agroturystycznych regionu siedleckiego w zależności od wartości wskaźnika wiejskiej przestrzeni rekreacyjnej

Wartość wskaźnika

wiejskiej przestrzeni rekreacyjnej [pkt]

Rys. 39. Stopa wykorzystania obiektów noclegowych w gospodarstwach agroturystycznych regionu siedleckiego w zależności od wartości wskaźnika wiejskiej przestrzeni rekreacyjnej

W celu uporządkowania i różnicowania ofert turystycznych, świadczonych w gospodarstwach rolnych, dokonano opracowania i wdrożenia systemu kategoryzacyjnego (Kryński 2005). Zdaniem Wyrwicz (2000a i 200b), głównym zadaniem kategoryzacji, jest zapewnienie jakości w usługach agroturystycznych, przez wyznaczenie jej podstawowego poziomu, chronionego administracyjnie, poniżej którego świadczenie usług jest niedopuszczalne, zarówno ze względów na wymagania sanitarne, jak i szerzej rozumianych interesów klienta.

Z pośród 87 gospodarstw agroturystycznych oferujących swoje usługi w regionie siedleckim tylko w 10 gospodarstwach baza noclegowa była skategoryzowana (rys. 40). Kategorię standard posiadały 4 gospodarstwa z 12 funkcjonujących w powiecie sokołowskim oraz 3 z 19 działających na terenie powiatu łosickiego. Kategorię jednego słoneczka otrzymało 1 gospodarstwo w powiecie siedleckim i kategorię dwóch słoneczek, 2 gospodarstwa w powiecie mińskim. W powiatach węgrowskim i garwolińskim właściciele gospodarstw agroturystycznych nie przystąpili do oceny kategoryzacyjnej. Należy jednak dodać, że znaczna cześć respondentów deklarowała staranie się o skategoryzowanie swojej bazy noclegowej.

Rys. 40. Kategorie bazy noclegowej gospodarstw agroturystycznych poszczególnych powiatów regionu siedleckiego (średnia z lat 2006-2007)

Wyżywienie obok noclegu i oferowanych w gospodarstwie atrakcji pełni bardzo istotny element produktu agroturystycznego. Żbikowski i Nałęcka (2005) podają, że ponad 25 % ankietowanych agroturystów, decyzję o wyborze gospodarstwa do spędzenia w nim urlopu, podejmuje kierując się oferowanymi walorami kulinarnymi. Potwierdzeniem tego są badania przeprowadzone przez Orłowskiego i Woźniczko (2006) wśród turystów Lubelszczyzny. Autorzy ci wskazują, że ponad 70 % respondentów, w czasie pobytu na wsi korzysta z wyżywienia w gospodarstwie, w tym ponad 38 % z nich preferuje całodzienne wyżywienie. Z badań przeprowadzonych w regionie siedleckim wynika, że rolnicy zajmujący się agroturystyką dostrzegają potrzeby turystów dotyczące gastronomii, bowiem wszyscy oni oferowali całodzienne wyżywienie.

Kreowanie produktu agroturystycznego wiąże się również z tworzeniem atrakcji mających na celu zagospodarowanie czasu wolnego turystów. W literaturze przedmiotu (Copik i in. 2001; Kur-Kowalska, Ciepiela 2007; Kur-Kowalska i in. 2007) podaje się, że najczęściej oferowanymi atrakcjami w gospodarstwie agroturystycznym są wycieczki piesze i rowerowe po okolicy,

przejażdżki bryczka, jazda konna, łowienie ryb, pływanie łódka i kajakiem, a w sezonie zimowym kuligi. Zorganizowanie wszystkich form w jednym gospodarstwie nie zawsze jest możliwe ze względu na ograniczenia finansowe rolników (zakup koni i wykopanie stawu rybnego), lub w przypadku atrakcji wodnych na brak w pobliży rzeki, czy innych wód powierzchniowych. Tak więc brak środków finansowych i mało atrakcyjne środowisko naturalne są często czynnikiem ograniczającym pole działania rolnika. Zjawisko to jest obserwowane w większości gospodarstw agroturystycznych regionu siedleckiego. Z danych zamieszczonych na rysunku 41 wynika, że wycieczki rowerowe i piesze to

i sokołowskiego organizowane były wycieczki konne. Rekreacja konna stała się bardzo popularną formą spędzania wolnego czasu, zwłaszcza wśród turystów nowej generacji (Zaręba 2000). Dlatego też, wychodząc naprzeciw oczekiwań swoich klientów, 3 gospodarzy w powiecie łosickim i 2 w powiecie sokołowskim, organizowało lekcje nauki jazdy konnej prowadzone przez wykwalifikowanych instruktorów. W niektórych gospodarstwach, goście mogli także zająć się wędkowaniem, lub wziąć udział w zorganizowanych na ich wcześniejszą prośbę polowaniach. Na uwagę zasługuje również fakt, że w powiecie łosickim w 6 gospodarstwach można było wziąć udział w spływach kajakowych po Bugu, co obok wytężonego wysiłku fizycznego, umożliwiało podziwianie z bliska nadbużańskiej flory i fauny.

Bardzo istotnym elementem produktu agroturystycznego jest wyposażenie gospodarstwa w elementy podnoszące standard zakwaterowania (Ciepiela i in. 2006). W regionie siedleckim, podobnie jak w ciechanowskim (Kur-Kowalska i in. 2007) wszystkie badane gospodarstwa agroturystyczne wyposażone były w miejsce na ognisko, grill i parking dla turystów (rys.42). Natomiast w przypadku placu zabaw dla dzieci, garażu dla turystów, boiska do gier, ogrodowych altan czy wypożyczalni sprzętu sportowego, w poszczególnych powiatach regionu istniało szerokie zróżnicowanie, niemniej jednak, elementy te spotykane były w większości gospodarstw. Rzadkością jest z kolei basen, występujący jedynie w 2 gospodarstwach zlokalizowanych na terenie powiatu łosickiego i jednostkowo w gospodarstwach powiatu siedleckiego i mińskiego.

Rys. 42. Wyposażenie gospodarstwa agroturystycznych poszczególnych powiatów regionu siedleckiego w elementy podnoszące standard wypoczynku (średnia z gospodarstw i lat 2006-2007)

Ankietowani właściciele gospodarstw zaznaczali w uwagach, że omówiona powyżej oferta aktywnego wypoczynku związanego z pracami gospodarskimi po mimo swej dostępności nie spotyka się ogromnym zainteresowaniem wśród turystów. Niemniej jednak bywali goście, którzy interesowali się produkcja rolniczą prowadzoną w obrębie gospodarstwa, a nawet brali czynny udział w niektórych pracach. W literaturze przedmiotu brakuje opracowań odnoszących się do tego typu aktywności w agroturystyce. Niektórzy autorzy (Gąsiorowska i in. 2007), omawiając produkt agroturystyczny w badanych przez siebie regionach, jedynie wspominają o jednostkowych przypadkach możliwości uczestnictwa gości w robieniu konfitur, przetworów