алгебра от Галины Валентиновны / 2011 Дискриминант кубического уравнения
.pdfДискриминант кубического уравнения
Пусть имеется кубическое уравнение a3 x3 a2 x2 a1 x a0 0 , 1 , 2 , 3 −его корни. Дискриминантом кубического уравнения называется число D a34 ( 1 2 )2 ( 2 3 )2 ( 1 3 )2 . Нетрудно видеть, что справедливо следующее утверждение.
Утверждение. Дискриминант равен нулю тогда и только тогда, когда имеются кратные корни.
Для приведенного уравнения x3 a2 x2 a1 x a0 0 имеем
D ( 1 2 )2 ( 2 3 )2 ( 1 3 )2 . Перейдем к соответствующему неполному кубическому уравнению с помощью подстановки
x y |
a2 |
и получим уравнение y3 px q 0 , корнями которого яв- |
|||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ляются числа |
|
1 |
|
a2 |
, |
2 |
|
2 |
|
a2 |
, |
3 |
|
3 |
|
a2 |
и дискриминант ко- |
||
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
1 |
3 |
|
|
3 |
|
|
3 |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
торого равен дискриминанту полного уравнения:
D ( 1 2 )2 ( 2 3 )2 ( 1 3 )2 ( 1 2 )2 ( 2 3 )2 ( 1 3 )2 .
Представим симметрический полином
D ( 1 2 )2 ( 2 3 )2 ( 1 3 )2 в виде полинома от элементарных симметрических полиномов
4,2,0 |
4 |
2 |
2 |
2 |
|
|
1 |
2 |
1 |
|
2 |
4,1,1 |
|
|
3 |
3 |
|
|
|
|
1 |
|
|
3,3,0 |
|
|
23 |
|
|
3,2,1 |
|
|
1 2 3 |
||
2,2,2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
3 |
|
Представим полином D в виде полинома от элементарных симметрических полиномов с неопределенными коэффициентами
D F 12 22 a 13 3 b 23 c 1 2 3 d 32 .
Учитывая, что
1 ( 1 , 2 , 3 ) 0, 2 ( 1 , 2 , 3 ) p, 3 ( 1 , 2 , 3 ) q ,
мы можем не находить коэффициенты a, c .
Тогда
1 |
|
2 |
|
|
3 |
|
|
|
1 |
|
|
2 |
|
3 |
|
|
f |
1 , 2 , 3 |
Уравнение |
||||||
1 |
|
-1 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
0 |
|
|
-1 |
|
0 |
|
|
|
4 |
|
4 b |
|||
-2 |
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
0 |
|
|
-3 |
|
-2 |
|
|
|
0 |
|
0 27b 4d |
|||
Получаем значения b 4, d 27 . Поэтому |
|
||||||||||||||||||||||||
D ( |
)2 |
( |
2 |
|
)2 |
( )2 |
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
1 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
1 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|||
2 |
2 a 3 |
4 3 |
c |
27 2 |
4 p3 27q2 |
||||||||||||||||||||
1 |
2 |
|
|
1 |
3 |
|
|
|
|
2 |
|
|
1 2 |
|
3 |
3 |
|
|
|||||||
0 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
p3 |
|
|
0 |
|
|
q 2 |
|
|
||||
D 108 |
|
|
p |
3 |
|
q |
2 |
|
108 . |
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
27 |
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Общие формулы
Имеется уравнение
x3 px q 0
Находим корни последующим формулам. Для первого корня:
u |
|
3 |
|
q |
|
q2 |
|
p3 |
, v |
p |
. |
||
1 |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
2 |
4 |
27 |
1 |
3u1 |
|
||||||
|
|
|
|
|
|||||||||
c1 |
u1 |
|
|
p |
. |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
3u1 |
|
|
|
|
|
Для второго корня имеем:
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
u 2 |
|
|
|
|
|
|
i u |
1, , |
v 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3u2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i v1 . |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 u |
|
|
|
|
|
|
2 2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
i |
u1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
Поэтому c2 |
u2 |
v2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i u 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i v1 . Для третье- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
го корня имеем: u 3 |
|
|
|
|
|
|
|
i u1 , v 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3u3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i v1 . |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 u |
|
|
|
|
|
|
2 2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
i |
u1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
Поэтому c3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
i u1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i v1 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Итак, формулы для вычисления корней выглядят так:
u |
|
3 |
q |
|
|
|
|
q2 |
|
|
p3 |
, v |
|
|
p |
|
|
||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
27 |
1 |
|
|
|
3u1 |
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
c1 u1 |
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
3u1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|||||||||||||||||||
c2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i |
u |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i v1 , |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|||||||||||||||||
c3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i |
u |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i v1 . |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Частный случай 1. Кратные корни.
D 0 есть кратные корни 0 q2 p3
4 27
|
2 p2 |
|
|
3q |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
9q |
2 p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Поэтому |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3q |
, |
|
|
|||||||
u1 |
3 |
q |
|
q 3 |
|
|
1 |
|
q |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2q2 |
|
|
|
|
|
|
4 p3 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
2 |
|
|
|
|
2 p |
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
27 |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
|
2 p2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3q |
|
|||||||||||||
v |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u |
|
c |
2u |
|
|
. |
|||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3q |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
3u1 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
9q |
|
|
|
|
1 |
1 |
|
1 |
|
|
p |
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
2 p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
c2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i u |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
i u1 u1 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
c3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i u |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i u1 u1 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
Следовательно, |
c |
|
|
3q |
, c |
|
|
c |
|
c1 |
. |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
p |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Примеры.
1.Решить уравнение x3 18x2 105x 200 0 . Сведем сначала к неполному уравнению, то есть сделаем замену
x t b t 6 t x 6 , так чтобы уравнение приняло вид
3
t3 pt q 0 . Тогда мы имеем
f x x3 18x2 105x 200 g x 6 , где
g t t3 pt q x 6 3 p x 6 q 0 .
Следовательно, можно использовать схему Горнера для раз-
ложения x3 18x2 |
105x 200 |
по степеням x 6 x a : |
|||||
|
1 |
-18 |
105 |
|
-200 |
|
|
6 |
1 |
-12 |
33 |
|
-2 |
|
|
6 |
1 |
-6 |
-3 |
|
|
|
|
6 |
1 |
0 |
|
|
|
|
|
Поэтому имеем неполное уравнение
t3 3t 2 0 p 3, q 2 |
p2 |
|
q3 |
1 1 0 . |
||||||||
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
4 |
27 |
|
|||
Значит, есть кратные корни. Далее |
|
|||||||||||
c |
|
|
3 2 |
2 , c |
|
c |
|
c1 |
1. Итак, для уравнения |
|||
|
1 |
|
3 |
2 |
3 |
2 |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
t3 3t 2 0 имеем решения: 2; 1; 1 . Решения исходного уравнения xi ci 6 : 8;5;5 .
2.x3 6ix2 15x 100i 0 . Приведем к неполному уравнению
Сведем сначала к неполному уравнению, то есть сделаем за-
мену x t b t 2i t x 2i , так чтобы уравнение при-
3
няло вид t3 pt q 0 . Тогда мы имеем
f x x3 6ix2 15x 100i g x 2i , где
g t t3 pt q x 2i 3 p x 2i q 0 .
Следовательно, можно использовать схему Горнера для разложения
x3 3ix2 24x 80i |
по степеням x i x a : |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
6i |
|
15 |
100i |
|
|
2i |
1 |
4i |
|
23 |
54i |
|
|
2i |
1 |
2i |
|
27 |
|
|
2i 1 0
Поэтому имеем неполное уравнение t3 27t 54i p 27,q 54i .
Далее c |
|
|
3q |
|
3 54i |
6i |
, c |
|
c |
c |
/ 2 3i , то есть |
|
1 |
|
|
2 |
|||||||||
|
|
p |
27 |
|
|
3 |
|
1 |
|
|||
6i;3i;3i . |
|
|
|
|
|
|
ck 2i : 4i;5i;5i |
|||||
Решения исходного уравнения |
xk |
Кубические уравнения с действительными коэффициентами
Если у приведенного кубического уравнения кратных корней нет, то имеется либо три различных действительных корня, и тогда дис-
криминант положителен, либо один действительный корень и два комплексно сопряженных (не являющихся действительными) корня. В последнем случае дискриминант отрицателен. Действительно, пусть r действительный корень и z, z − комплексно сопряженные корни. Тогда, поскольку r z, r z также комплексно сопряженные числа,
то (r z) (r |
z |
) |
|
r z |
|
2 0 , |
а z |
z |
2 |
0 . Поэтому |
|||||
|
|
||||||||||||||
D(r, z, |
|
) (r z)2 (r |
z |
)2 |
(z |
z |
)2 |
0 . |
|||||||
z |
|||||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
0 |
0 |
|
Частный случай 2.
Для 0 (случай трех различных действительных корней) имеем
формулы u |
|
3 |
|
q |
|
|
, v |
p |
. |
|||
1 |
|
|||||||||||
|
|
|||||||||||
|
|
2 |
|
1 |
|
|
3u1 |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Поскольку u3 , v3 |
являются решениями действительного вспомога- |
|||||||||||
тельного уравнения t2 qt |
p3 |
0 , то они либо оба действительные, |
||||||||||
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
27 |
|
|
|
либо комплексно сопряженные. В рассматриваемом случае 0 , по-
этому корни u13 ,v13 комплексно сопряжены, следовательно u1 , v1 также комплексные числа. Поскольку u1 v1 – действительный корень, и
u1v1 p – действительное число, то u1 , v1 – комплексные корни
3
действительного квадратного уравнения, поэтому они комплексно сопряжены. Но 2 Re , поэтому
c1 u1 v1 u1 u1 2 Re u1 .
c |
|
2 Re u 2 Re 3 |
q |
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
c2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i u1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i u1 |
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
2 Re |
|
|
|
|
|
|
i |
u |
1 |
Re 1 3i u 1 , |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
c3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i u1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i u1 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
2 Re |
|
|
|
|
i |
u |
1 |
Re 1 3i u1 . |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
1 |
|
3 |
|
|
i u |
1 |
|
|
|
|
i u1 |
|
|
|
|||||
2 |
|
|
|
2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
1 |
|
3 |
|
|
|
i u |
1 |
|
|
|
|
i u |
1 |
|
|
|
||||||
2 |
|
|
|
2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
Итак,
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u 3 |
|
q |
|
|
, |
c |
|
2 Re 3 |
|
q |
|
|
|
|
||
|
1 |
|
|
, |
||||||||||||
|
|
|||||||||||||||
1 |
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
c2 Re 1 3i u 1 , c3 Re 1 3i u1 .
Пример. (Частный случай 2.) Решим кубическое уравнение x3 9x2 21x 5 0 .
x y b y 3 y x 3 , так чтобы уравнение приняло вид
3
t3 pt q 0 . Тогда мы имеем f x x3 9x2 21x 5 g x 3 ,
где g y y3 py q x 3 3 p x 3 q 0 .
Произведя замену переменных x y 3 , используя схему Горнера, получим разложение по степеням x 3
|
1 |
-9 |
21 |
-5 |
3 |
1 |
-6 |
3 |
4 |
3 |
1 |
-3 |
-6 |
|
3 |
1 |
0 |
|
|
3 |
1 |
|
|
|
Переходим к неполному многочлену y3 6 y 4 0, p 6, q 4 .
Для него p3 q2 63 42 8 4 4 и, следовательно, дискри-
27 4 27 4
минант уравнения положителен, то есть уравнение имеет три различных действительных корня.
Для нашего примера u1 |
3 |
4 |
|
|
, то есть |
u1 3 |
|
1 i . |
|||
4 |
2 2i |
||||||||||
|
|||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
||
Поэтому v1 |
|
1 i . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Тогда c1 2 Re 1 i 2 , |
|
|
|
|
|
|
c2 |
Re 1 |
|
i u 1 Re 1 |
|
|
i 1 i |
|
|
i i 1 1 |
|
|
, |
||||
3 |
3 |
3 |
3 |
|||||||||||||
c3 Re 1 |
|
i u1 Re 1 |
|
i 1 i |
|
i i 1 1 |
|
. |
||||||||
3 |
3 |
3 |
3 |
Таким образом, для н6еполного уравнения имеем
ck 2, 1 3, 1 3 . Решения исходного уравнения xk ck 3 :
5, 2 3, 2 3 .
Частный случай 3.
Случай 0 (случай одного действительного корня и двух комплексно сопряженных недействительных корней).
В качестве u1 выбираем действительное значение кубического корня. Тогда и v1 также действительное число и
|
q |
q2 |
p3 |
|
p |
|
|
|
|
|
||||
u1 3 |
|
|
|
|
|
, v |
1 |
|
. |
|
|
|
|
|
2 |
4 |
27 |
3u1 |
|
|
p |
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Поэтому c1 – действительный корень, c1 |
u1 |
|
. |
|||||||||||
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3u1 |
Значит, c2 , c3 – комплексно сопряженные корни:
|
|
1 |
|
3 |
|
|
|
1 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
c2 |
|
|
|
|
i u |
1 |
|
|
|
|
i v |
1 , c3 c2 . |
||
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
2 |
|
2 |
|
|
|
2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Соминский 167(а) (Частный случай 3.) |
|
|
||||||
x3 6x 9 0 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
q 9, p 6, 8 |
81 |
|
49 |
7 |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
4 |
|
4 |
2 |
|||||
|
|
|
|
|
|
Значит, дискриминант отрицателен, поэтому один действительный и два комплексно сопряженных корня.
u |
3 |
|
9 |
|
|
7 |
3 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
1 |
|
|
2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
c1 u1 |
|
|
p |
1 |
|
6 |
|
|
1 2 3 |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
3u1 |
|
|
|
|
|
|
3 1 |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
p |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
3 |
|
|||||||||||||||
c2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i u |
1 |
|
|
|
|
|
|
i |
|
|
|||||
2 |
|
|
2 |
|
2 |
2 |
|
3u |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
3 |
|
1 |
||
1 |
|
|
|
i |
|
|
|
|
|
|
|||||
|
2 |
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
c3 3 3i
2 2
3 |
|
|
3 |
|
3i |
|
i 2 |
|
|
||||
|
|
|
||||
2 |
|
|
2 2 |
|||
|
|