Восенню 1863 г. На Беларусі паўстанне падаўлена.

10 сакавіка 1864 г. – К.Каліноўскі пакараны смерцю.

Летам і восенню 1864 г. – ліквідаваны апошнія атрады.

128 паўстанцаў пакараны смерцю,

850 асуджаны на катаргу, 12 тыс. выселены ў Сібір.

Эканоміка др. Пал. ХІХ ст.

Асноўныя землеўласнікі паны, у Гэты час на Бел. збанкрутвала 10% паноў ў Расіі 27%.

1864 г. закон аб перавазе куплі зямлі на бел. для рускіх. 1865 забарона палякам купляць і арандаваць зямлю на бел. 1868 г. Скасавання саслоўя аднадворцаў.

У 80я г. крызіс с\г выкліканы наплывам у Еўропу танага збожжа з Новага свету, перарыентацыя на мясамалочную, тэхнічную і вінакураную прадукцыю.

Будаўніцтва тэлеграфных ліній, гасцінцаў і чыгунак Рыга- Полацк –Віцебск –Арол (1866 г.), Брэст- Масква(1869-1879), Палеская, СПБ- Варшава, Спб –Кіеў-Адэса. 1889 трамвай ў Віцебску

Гандль 94%дробныя купцы.

Банкі выкачваюць сродкі і ўкладаюць іх у Расіі.

Прамысловасць: апрацоўка мясцовай сыравіны, вінакурэнне (да 20 % агульнарасійскага спірту)большасць маленькія мануфактуры

Фабрыкі :льнаткацкая “Дзьвіна” ў Віцебску, Тытуневая Шэрашэўскага ў Гародні, чыгуначныя майстэрні, рачныяі порты.

Умовы працы цяжкія няма гарантый. Працоўны дзень па 12 г. у 1882 г. забарона дзяцячай працы. 1884 абмежаванне начной працы жанчынам і падлеткам.

Адбываецца эміграцыя па Расіі і урбанізацыя 100000 бел. у СПБ, 18% мінчан, на Бел. у гарадах 60-70 % яўрэі

Пытанне 4.

Фарміраванне беларускай нацыі.

Нацыі фарміраваліся ў эпоху пераходу ад феадалізма да капіталізма.

Нацыя – устойлівая супольнасць людзей, якая характарызуецца агульнасцю мовы, тэрыторыі, культуры, эканамічнага і палітычнага жыцця.

Тэрыторыя

Беларусь уваходзіла ў склад Расійскай Імперыі.

Па перапісу 1897 г. насельніцтва Б. налічвала 6.579, 6 тыс.чал.

73% з іх – беларусы, 13, 8 % - яўрэі, 4,7% - украінцы, 4,3 % - рускія, 2,5% - палякі.

У весцы пражывала 90% беларусаў.

Нацыянальная

буржуазія

Была малаколькаснай.

Большасць жыхароў горада – не беларусы па этнічнай прыналежнасці.

Гэта замаруджвала працэс нацыянальнага станаўлення.

У кан. ХІХ ст. 81% беларусаў – праваслаўныя, 19% - католікі.

Культура першай паловы

ХІХ ст.

Пануе рамантызм у Літаратуры : (А. Міцкевіч напр.паэмы “Дзяды”, Я. Чачот, Т. Зан). Пачынаецца вывучэнне беларускага фальклора (Я. Баршчэўскі “Шляхціч Завальня”)

Першыя археалагічныя і этнаграфічныя калекцыі збяраюць браты К.і Я. Тышкевічы музей ў 1855 г.

Адукацыя: Віленская навучальная акруга начале з А. Чартарыйскім: павятовыя школкі і створаны Віленскі універсітэт-паланізацыя дасягае апагею.Але з 1820 г. закрыта полацкая езуіцкая калегія і з 30х ўводзіцца руская мова ў навучанне.

Пасля 1830 г. няма універсітэту толькі ў 40я адчыняецца медычная школа ў Вільні і Гора-горацкі земляробчы інстытут.

Мастацтва : Н. Орда, В.Ваньковіч, Ё. Аляшкевіч (пейзажы, Партрэты)

Тэатр: першы бел. Тэатр створаны ў Мінску (В. Дунін Марцынкевіч)

Музыка: заснавальнікі польскай класічнай школы беларусы -М.К. Агінскі і С. Манюшка творы (паланэзы.опера “Дзяды”)

Грамадска палітычныя рухі др. Пал. ХІХ ст.

З 40 х. г. паяўляюцца сацыялісты (у вільні Кружок Ф. Савіча). На Беларусі няма ВНУ таму беларуская вучнеўкая моладзь гуртуецца ў зямляцтвы ў СПб, Маскве, Кіеве. Тут трапляе пад прапаганду рускіх народнікаў “Зямля і воля” яны за перадзел зямлі ў інтарэсах сялян, звяржэнне цара, інтэлегенты павінны навучыць народ як будаваць грам-ва на аснове самакіруемых абшчын. Пасля падаўлення паўстання 1863 народнікі становяцца вядучай часткай рэвалюцыйна-сацыяльнага руху.