14-es / Высшая математика (РТФ) / умк_Вакульчик_Опред интеграл
.pdfРешение. Преобразуем выражение, стоящее под знаком предела
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
+ |
1 |
|
+ |
... + |
|
1 |
= lim |
1 |
|
1 |
|
|
+ |
1 |
|
|
+ ... + |
1 |
|
|
|
||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
n |
|
|||||||||||||||
n→∞ n |
+ 1 n + 2 |
|
|
|
|
|
n + n |
n→∞ n |
|
1 + |
|
|
1 + |
|
|
1 + |
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
n |
|
|
n |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
= |
1 n |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Выражение |
S n |
|
|
∑ |
|
|
|
|
|
|
представляет собой интегральную сум- |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
i |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
n i=11 + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
му для функции f ( x) = |
|
|
1 |
|
|
на отрезке [0,1]. Названная функция является |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
+ x |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
непрерывной на отрезке |
|
[0,1]. Значит, |
согласно достаточному условию |
существования определенного интеграла предел ее интегральной суммы существует, не зависит от способа разбиения и выбора точек внутри раз- биения. Тогда
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
dx |
|
= ln (1 + x) = ln 2 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim S n = ∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n→∞ |
|
|
|
|
0 |
1 + x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
+ |
|
|
|
1 |
|
|
+ ... + |
|
|
1 |
|
= ln 2 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
Таким образом, |
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
→∞ n + 1 |
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
1 |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
n |
|
i |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
2. |
lim |
|
|
|
1 + |
|
|
|
+ |
|
|
1 + |
|
|
|
|
+ |
|
... + |
1 + |
|
|
|
|
|
|
= lim |
|
|
|
|
∑ 1 + |
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
n→∞ n |
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
n→∞ n i =1 |
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
(2 |
|
|
−1). |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= ∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 + xdx = |
2 |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 + 3 |
|
|
+ 3 |
|
|
|
|
|
+ ... + 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
3. |
2 |
|
|
|
3 |
n |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
n→∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
n |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
3 |
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
∫ |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
lim |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
+ 3 |
|
|
|
+ ... + 3 |
|
|
|
|
|
= |
|
3 xdx = |
|
. |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n→∞ n |
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
n |
0 |
|
|
|
|
4 |
|
|||||||||||||||||||
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
4. |
lim |
1 |
+ |
|
|
|
|
|
|
|
+ ... + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
Ответ: 2( |
2 −1). |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
+ 3 |
|
|
|
|
n + 3(n −1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
n→∞ n |
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
+ ... + |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
5. |
lim n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
Ответ: |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(n + 2)2 |
|
(2n)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
n→∞ (n + 1)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
6. |
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ ... + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. Ответ: π . |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4n 2 − |
2 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4n 2 − n 2 |
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
n→∞ 4n 2 −1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
41
|
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
7. lim n 2 |
|
|
|
+ |
|
|
|
+ ... + |
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
Ответ: |
|
. |
|||
(n 2 |
+ 1) |
2 |
(n |
|
+ 2) |
2 |
(n 2 + n) |
2 |
|
|||||||
n→∞ |
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
8. lim
n n!
n→∞ n
1 1
9. lim e n
n→∞ n
10. lim sin π
n→∞ n
2 n
+ e n + ... + e n . |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
1 |
|
|
|
∑ |
|
|
|
. |
|
iπ |
|
||
i =1 2 + cos |
|
|
||
|
|
|
n
Ответ: e −1 .
Ответ: e −1.
Ответ: π . 3
ВЫЧИСЛЕНИЕ ДЛИНЫ ДУГИ КРИВОЙ
7.14. Длина дуги кривой в ДПСК
Определение 7.14.1. Под длиной дуги AB понимается предел, к которому стремится длина ломаной линии, вписанной в эту дугу, когда число звеньев ломаной неограниченно возрастает, а длина наибольшего звена стремится к нулю.
ТЕОРЕМА 7.14.1. Пусть дуга AB задана в ДПСК: |
y = f ( x), |
||
AB : |
|||
Если функция y = f ( x) и ее производная y′ = f ′( x) |
a ≤ x ≤ b. |
||
непрерывны на |
|||
отрезке [a,b], то кривая AB имеет длину, равную |
|
||
b |
|
|
|
|
|
||
l = ∫ 1 + ( f ′( x))2 dx . |
(7.14.1) |
||
a |
|
Доказательство. Применим схему 1 (метод сумм).
1. Точками x0 = a, x1, x2 ,..., xn = b ( x0 = a < x1 < x2 < ... < xn = b) разо-
бьем отрезок [a,b] на п частей, как показано на рис. 7.14.1. Пусть точкам раз-
биения соответствуют точки M 0 = A, M 1, M 2 ,..., M n = B на кривой АВ. Про-
ведем хорды M 0M 1, M 1M 2 ,..., M n−1M n , длины которых обозначим соответ-
ственно через L1, L2 ,..., |
Ln . |
Получим ломаную M 0M 1M 2...M n−1M n , дли- |
|
на которой равна |
|
|
|
Ln = |
L1 + |
L2 + ... + |
n |
Ln = ∑ Li . |
i=1
42
y
|
Mi – 1 |
|
yi |
y = f(x)
Рис. 7.14.1 |
|
|
|
2. Длину хорды (или звена ломаной) |
Li можно найти по теореме |
||
|
yi : DLi = |
|
, |
Пифагора из треугольника с катетами xi и |
(Dxi )2 + (Dyi )2 |
где Dxi = xi - xi −1, Dyi = f ( xi ) - f ( xi−1 ) . По теореме Лагранжа о конечном приращении функции Dyi = f ′(ci ) × Dxi , где ci Î[ xi−1, xi ] . Поэтому
DL |
= |
(Dx |
)2 + f ¢(c |
)Dx 2 |
= |
|
i |
|
i |
|
i |
i |
|
M 0M 1M 2...M n−1M n |
равна |
|
n
Ln = ∑DLi
i=1
1 + |
f ¢(c |
i |
) |
2 × Dx |
, а длина всей |
ломаной |
||||||
|
|
|
|
|
|
i |
|
|
|
|
||
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f ¢ |
( |
|
2 |
|
|
|
|
|||
=∑ |
1 |
c |
× D |
x |
. |
(7.14.2) |
||||||
|
|
+ |
|
|
i ) |
i |
|
|
||||
i=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. Длина |
|
|
l |
|
кривой |
|
АВ, |
|
|
|
по |
|
определению, |
равна |
||||||||||||||
l = |
|
|
Ln = |
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
при Li |
→ 0 |
|
|
|
|||
|
lim |
|
lim ∑DLi . |
|
Заметим, |
что |
также |
и |
||||||||||||||||||||||
|
|
max Li →0 |
|
|
|
max Li →0 i=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 + f ¢( x) 2 |
|
||
x |
|
→ 0 ( DL |
|
= |
|
(Dx |
)2 |
+ (Dy |
|
) |
2 |
|
Dx |
|
|
< |
|
DL |
|
|
|
). |
Функция |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
i |
|
|
i |
|
|
i |
|
|
i |
|
|
|
|
|
i |
|
|
|
|
i |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
непрерывна |
на |
отрезке |
[a,b] , |
т. к., по |
условию, непрерывна |
функция |
f ′( x) . Следовательно, существует предел интегральной суммы (7.14.2),
когда max Li |
→ 0 , а значит, и max |
xi |
→ 0 : |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f ¢ |
( |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
f ¢ |
( |
|
|
2 |
|
|
||
l |
= |
lim |
∑ |
1 |
c |
i |
|
× D |
x |
i |
= ∫ |
1 |
x |
|
× |
dx . |
||||||||
|
|
|
|
+ |
|
) |
|
|
|
|
+ |
|
) |
|
|
|||||||||
|
|
max xi →0 i=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b
Таким образом, l = ∫ 1 + f ¢( x) 2 × dx , или в сокращенной записи
a
b
l = ∫ 1 + ( y¢x )2 × dx .
a
43
Замечание 7.14.1. Равенство
y |
|
|
T |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dl = 1 + ( y′ x )2 dx называется |
формулой |
||||||||
|
|
|
|
|||||||||
|
|
dl |
dy |
|
||||||||
|
M |
|
|
дифференциала |
|
дуги в прямоугольных |
||||||
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
dx |
С |
|
координатах, т. к. y′x = |
dy |
, то |
|
||||
|
|
|
|
|
||||||||
|
y = f(x) |
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
||
|
|
|
|
|
|
dl = |
|
(dx)2 + (dy )2 |
(*) |
|||
O |
x |
|
x + dx |
x |
|
Последняя формула представляет |
||||||
|
|
|
|
|
|
Рис. 7.14.2 |
собой теорему Пифагора для бесконечно |
|
малого треугольника МСТ (рис. 7.14.2). |
||
|
1
2 x 3
3
x = a cos 3 t,
Пример 7.14.1. Найти длину астроиды
y = a sin 3 t.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение. |
|
1. Изобразим заданную |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
кривую (рис. 7.14.3). |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2. Составим уравнение астроиды в |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
декартовой |
системе координат. |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Выразим |
|
|
из |
параметрических |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos3 t = |
|
|
|
, |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
уравнений |
|
|
|
|
|
a |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin 3 t = |
. |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
3 |
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
Рис. 7.14.3 |
|
|
|
|
|
Тогда |
|
|
+ |
|
|
=1, или |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a |
|
a |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
x 3 + y 3 = a 3 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
3. |
Дифференцируя функцию как |
неявно |
заданную, |
|
будем иметь |
||||||||||||||||||||||
|
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
2 |
|
|
|
y 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
+ |
y 3 × y¢ = 0 . Отсюда y¢ = - |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
3 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Найдем выражение |
для подынтегральной |
|
функции |
в |
|
|
формуле |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
1 |
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
l = b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 1 + |
y 3 |
|
|
= |
|
x |
+ y 3 |
|
|
|
|
a 3 |
|
|
= |
a 3 |
. |
||||||||||
1 + ( y¢ )2 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
dx . Имеем |
1 + ( y¢)2 |
|
= |
|
||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
||||||||||||||||||||
∫ |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|||||||||||
a |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
3 |
3 |
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
x |
|
|
|
x |
44
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
a |
|
|
|
a |
|
|
|
|
1 |
3 |
|
|
a |
|
1 2 |
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
1 |
|
a |
|
|
|
x |
3 |
|
|
|
|
|
3 |
|
||||||||||||
Тогда |
l = ∫ |
1 + ( y¢)2 dx = ∫ |
|
dx = a 3 × |
|
|
= |
a 3 a 3 = |
a . |
||||||||||||||||||
|
|
1 |
2 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||
4 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
||||
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
x |
|
|
|
3 |
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Окончательно |
l = 4 × |
3 |
a = 6a . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7.15. Длина дуги кривой, заданной параметрически
Пусть дуга кривой AB задана параметрически
x = x (t ) |
|
|
|
|
£ t £ t2 , |
x (t )ÎC[¢t1,t2 ], |
y (t )ÎC[¢t1,t2 ] . |
y = y (t ), t1 |
|||
|
|
|
|
Пусть a = x (t1 ), b = x (t2 ) .
Воспользуемся результатами предыдущей задачи. Так как
x = x (t ), |
dx = x¢dt, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и a = x (t1 ), b = x (t 2 ) , |
|||||||
y = y (t ); |
dy = y¢dt |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b |
b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ ( y¢)2 dt , или |
|||||||
то будем иметь |
l = ∫dl = ∫ (dx)2 + (dy )2 = ∫ (x¢) 2 |
|||||||||||||||||
|
|
a |
a |
|
|
|
|
|
|
|
t1 |
|
|
|
||||
|
|
|
|
t2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x¢) 2 |
+ ( y¢)2 dt . |
|
|
|
|||||||||
|
|
|
l = ∫ |
|
(7.15.1) |
|||||||||||||
|
|
|
|
t1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример 7.15.1. Найти длину эвольвенты (развертки) окружности: |
||||||||||||||||||
x = a (t sin t + cost ), |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
от точки t = 0 до точки t = 2π . |
||||||||||||
y = a (sin t - t cos t ) |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение. Воспользуемся формулой (7.15.1), будем иметь |
||||||||||||||||||
t2 |
|
|
|
|
|
|
|
2π |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
(t cost) 2 + (t sin t )2 dt = |
|||||||||||
l = ∫ |
|
(x¢) 2 |
+ ( y¢)2 dt = a ∫ |
|
||||||||||||||
t1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2π |
|
|
at |
2 |
|
2π |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
= ∫ tdt = |
|
|
|
=2p2a. |
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
0 |
|
2 |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x = x (t ),
Замечание 7.15.1. Для пространственной дуги кривой y = y (t ) ,
z = z (t ),
45
где |
t1 ≤ t ≤ t |
′ |
], |
|
′ |
|
′ |
,t2 |
] |
формула |
вычисле- |
2 , x (t ) C[t1,t2 |
y (t ) C[t1,t2 ], |
z (t ) C[t1 |
|||||||||
ния ее дуги будет аналогична формуле (7.15.1) и имеет вид |
|
||||||||||
|
|
|
t2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x¢) 2 + ( y¢)2 + ( z¢)2 dt . |
|
|
|
|
|||
|
|
l = ∫ |
|
|
|
|
(7.15.2) |
||||
|
|
|
t1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
7.16. Длина дуги кривой, заданной в полярной системе координат
Пусть дуга кривой задана в полярной системе координат:
AB : r = r(j),a £ j £ b , r(j) ÎC′ .
[α;β]
Воспользуемся для вычисления элемента дуги dl формулами связи:
x = r(j) × cos j,
ДПСК и ПСК y = r(j) ×sin j,
а также формулой (*), получим
dx = x¢dj = r¢cos j + r(-sin j) |
dj, |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dy = y¢dj = [r¢sin j + rcos j]dj. |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
Отсюда будем иметь |
|
|
|
|
|
|
( x¢)2 + ( y¢)2 = r¢2 cos 2 j - 2r ×r¢sin jcos j + r¢2 sin 2 j + |
||||||
+r2 cos 2 j + 2r ×r¢sin jcos j + r2 sin 2 j = r2 + (r¢) 2 . |
||||||
|
|
|
|
|
dj и |
|
Тогда по формуле (*) |
dl = |
|
(r)2 + (r¢)2 |
|
||
|
l = β∫ |
|
dj . |
|
||
|
(r)2 + (r¢)2 |
(7.16.1) |
||||
|
α |
|
|
|
|
|
Пример 7.16.1. Вычислить длину дуги кардиоиды r(j) = a (1 + sin j) .
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(a cos j)2 + a 2 ×(1 + 2sin j + sin 2 j)dj = |
||||||||||||
l = 2l1 = 2 ∫ |
|
|||||||||||||||
|
|
|
− π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
π |
2 |
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
j |
|
j |
2 |
|
|||
|
(1 |
|
+ cos |
|
dj = |
|||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||
= 2a ∫ 2 |
+ sin j)dj = 2 2a ∫ |
sin |
2 |
|
|
|||||||||||
− |
π |
|
|
|
|
|
− |
π |
|
|
2 |
|
|
|
||
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
46
|
π |
|
|
|
|
|
ϕ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ϕ |
|
|
|
|
|
π |
ϕ |
|
π |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
= 4a ∫ |
|
|
|
|
|
sin |
|
|
+ |
|
|
|
|
cos |
|
|
|
dϕ = |
4a ∫ |
sin |
|
|
+ |
|
|
d |
ϕ = |
|||||||||||||||
|
2 |
|
2 |
2 |
|
|
|
2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
− |
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− |
π |
|
|
|
2 |
|
4 |
|
|
|
||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
π |
|
|
|
ϕ |
|
|
π |
|
|
|
|
ϕ |
|
|
|
π |
|
|
|
|
|
|
|
|
ϕ |
|
π |
|
π |
|
|
|||||||||
= |
|
2 |
|
|
|
+ |
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
= |
|||||||||||||||||||||
8a ∫ |
sin |
|
|
d |
|
|
|
|
= −8a cos |
|
|
|
|
2 |
π2 |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
− π |
|
|
|
2 |
|
|
4 |
|
|
2 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
4 |
|
− |
|
||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= −8a |
− |
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
= 8a 2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7.17. Вычисление объемов тел по известным площадям поперечных сечений. Вычисление объемов тел вращения
1. Пусть в пространстве задано тело. плоскостями, перпендикулярными оси Ox x [a;b] на ней (рис. 7.17.1). Площадь фигуры, образующейся в сечении, за- висит от токи x, определяющей плос- кость сечения. Пусть эта зависимость известна и задана непрерывной на от- резке [a;b] функцией S(x). Тогда объем части тела, заключенного между плос- костями x = a и x = b , перпендикуляр- ными к оси Ох, находится по формуле
V = b∫S ( x) dx .
Пусть построены его сечения и проходящими через точки
S(x)
Рис. 7.17.1
(7.17.1)
a
2. Объемы тел вращения, образованных вращением вокруг оси Ох (или оси Оy) криволинейной трапеции, ограниченной кривой y = f ( x) ,
осью Ох и двумя вертикалями x = a и x = b , вычисляются соответственно по формулам:
b |
|
Vx = π∫ y 2 dx , |
(7.17.2) |
a |
|
b |
|
V y = 2π∫ xy dx . |
(7.17.3) |
a
47
3. Если фигура, ограниченная |
кривыми y1 = f1 ( x) , |
y2 = f 2 ( x) |
||
(0 £ f1 ( x) £ f 2 ( x)) и прямыми x = a , |
|
x = b , вращается вокруг оси Ох, то |
||
объем тела вращения: |
|
|
|
|
b |
|
|
2 )dx . |
|
Vx = p∫( y2 |
2 - y1 |
(7.17.4) |
a
4.Если тело образовано при вращении вокруг оси Оу криволи-
нейной трапеции, ограниченной x = j( y ) ( j( y ) ³ 0 ) и |
прямыми x = 0 , |
||||||
y = c , y = d , то объем тела вращения равен: |
|
||||||
|
|
|
|
d |
|
|
|
|
|
V y = p ∫ x 2 dy . |
(7.17.5) |
||||
|
|
|
|
c |
|
|
|
5. Если криволинейная трапеция ограничена кривой, заданной па- |
|||||||
|
x = x (t ), |
где t Î[t |
|
;t |
|
] , то объем тела вращения вокруг |
|
раметрически |
|
|
|
||||
|
y = y (t ), |
|
1 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
оси Ох находится по формуле |
|
|
|
|
|
||
|
|
Vx = pt∫2 ( y (t ))2 × x¢(t )dt . |
(7.17.6) |
||||
|
|
t1 |
|
|
|
|
|
6. Если криволинейный сектор, |
|
ограниченный кривой r = r(j) и |
|||||
лучами ϕ = α , |
ϕ = β , вращается вокруг полярной оси, то объем тела вра- |
||||||
щения равен |
|
β |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
V= 2 p∫r3 sin j dj. 3 α
Пример 7.17.1. Найти объем тела, образованного вращением во-
круг оси Oy области, ограниченной линиями |
y = e− x , x = 0, y = 0( x ³ 0) . |
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
d |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение. Используя формулу Vy |
= p∫x2dy , находим |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
c |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
1 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|||
|
|
|
|
|
u = ln |
y, du = 2ln y × |
|
|
dy |
|
||||||||
Vy = p∫(-ln y ) |
2 |
dy =p∫ |
(ln y ) |
2 |
dy = |
|
|
y |
= |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
0 |
|
|
0 |
|
|
|
dv = dy, v = y |
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
1 |
|
|
|
|
1 |
1 |
|
|
u = ln y, du = |
1 |
dy |
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|||||||||
π∫ lim y ln y |
|
0 + ε |
− 2∫ln ydy |
= |
|
|
y |
|
|
|||||||||
0 |
ε→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
dv = dy, v = y |
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
48
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
= p |
0 - 2 |
|
|
- y |
|
= -2p(0 -1) = 2p. |
|||
lim y ln y |
|
|
|
||||||
|
|
|
ε→0 |
|
0 + e |
|
0 + e |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
ε→0 |
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
b
Заметим, что можно использовать формулу V y = 2p ∫ xydx .
|
|
|
|
|
|
a |
+∞ |
|
(-xe− x - e− x ) |
|
b |
= 2p(0 +1) = 2p . |
|
|
||||||
Vy = 2p ∫ |
xe− x dx = 2p lim |
|
0 |
|
||
0 |
b→+∞ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7.18. Вычисление площади боковой поверхности тела вращения
1. Если дуга кривой, заданная неотрицательной функцией y = f ( x), x Î[a;b] , вращается вокруг оси Ох, то площадь боковой поверхности тела вращения вычисляется по формуле
b |
|
|
|
||||
s x = 2p∫ |
|
y |
|
1 + ( y¢)2 dx , |
(7.18.1) |
||
|
|
||||||
a |
|
где а и b – абсциссы начала и конца дуги.
2. Если дуга кривой, заданная неотрицательной функцией x = j( y ) , y Î[c; d ] , вращается вокруг оси Оу, то площадь боковой поверхности тела
вращения вычисляется по формуле
|
|
|
|
d |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
1 + ( x¢)2 dy , |
|
|||||||||||
s y = 2p∫ |
|
x |
|
|
|
|
(7.18.2) |
||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
c |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
где c и d – ординаты начала и конца дуги. |
|
||||||||||||||||||
3. Если дуга кривой задана параметрическими уравнениями: |
|
||||||||||||||||||
x = x (t ), |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t Î[t |
;t |
|
|
] , причем y (t ) ³ 0 , то |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||
y = y (t ), |
|
1 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( x¢t )2 + ( y¢t )2 dt . |
|
||||||||
s x = 2p ∫2 |
y (t ) |
|
|
|
(7.18.3) |
||||||||||||||
|
t1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4. Если дуга задана в полярных координатах r = r(j) , jÎ[a;b] , то |
|||||||||||||||||||
|
β |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
r2 + (r¢)2 dj. |
|
||||
s x = 2p∫r |
|
sin j |
|
|
(7.18.4) |
||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||
|
α |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
49
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Пример 7.18.1. Найти площадь боко- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
вой поверхности тела, образованного враще- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
нием |
|
|
|
кривой |
|
x 2 = y + 2, y = 1 вокруг оси Oy |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(рис. 7.18.1). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Решение. |
|
|
Воспользовавшись |
формулой |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
d |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 + ( x¢)2 dy , имеем 2x × x '= 1, x '= |
|
|
|
, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
S y |
|
= 2p∫ |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
c |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 y + 9 |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1+ ( x '(y )) |
2 |
|
|
= |
|
|
1+ |
|
= |
|
|
|
1+ |
|
|
|
|
= |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4x 2 |
|
|
|
4( y + 2) |
|
2 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y + 2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
S y = 2p ∫ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dy = p ∫ 4 y + 9dy = p (13 13 -1). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
y + 2 |
4 y + 9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
−2 |
|
|
y + 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
−2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
Пример 7.18.2. Найти площадь поверхности тела, образованного |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x = R cos |
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 ≤ t ≤ 2π вокруг оси Ox. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
вращением части астроиды |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= R sin |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x '(t ))2 + ( y '(t ))2 dt , |
|||||||||||||||||||||||||||||||
Решение. |
Используя |
формулу |
|
|
|
|
|
|
|
S x = 2p ∫2 |
|
|
y (t ) |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
будем иметь |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x¢ |
= 3R cos 2 |
t |
-sin |
t |
|
1 |
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y¢ |
= 3R sin 2 |
|
|
t |
× cos |
t |
× |
1 |
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
4 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
2 t |
|
|
|
|
|
|
|
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 t |
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
( x '(t )) |
2 |
+ ( y '(t )) |
2 |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
= |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
|
|
|
|
cos |
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
|
|
|
|
sin |
|
|
|
cos |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
16 |
|
|
|
4 |
|
4 |
16 |
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
t |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
t |
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
|
sin |
|
|
|
|
cos |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R sin |
|
|
|
|
cos |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
4 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2π |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 t |
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
S x = 2p ∫ R sin |
× |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R sin |
|
|
cos |
|
|
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
4 |
4 |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
3 |
|
|
|
|
2π |
|
|
|
|
|
4 t |
|
|
|
|
|
t |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin |
5 t |
|
|
|
2p |
|
|
6p |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
= |
|
pR |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= 6pR |
2 |
× |
|
|
|
4 |
|
= |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
∫ 4sin |
|
|
|
|
|
|
d sin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
0 |
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
6 |
pR 2 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
Следовательно, |
S x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
50