- •Метрология және өлшеулер
- •5В070200 – Автоматтандыру және басқару мамандығының
- •2 Бөлім
- •Мазмұны
- •7 Зертханалық жұмыс. Бір ретті тура және жанама өлшеулердің нәтижелерін өңдеу
- •7.1 Зертханалық жұмысқа тапсырма
- •7.2 Өлшеу құралдарының виртуалды модельдерін бейнелеу
- •7.2.1 Магнитэлектрлік вольтамперметрдің моделі
- •7.2.2 Электронды аналогты милливольтметрдің моделі
- •7.2.3 Цифрлік мультиметр моделі
- •7.2.4 Универсалды көректендіру көзінің моделі
- •7.3 Зертханалық жұмысты орындау тәртібі
- •7.4 Есеп беру құрамы
- •7.5 Бақылау сұрақтары
- •8 Зертханалық жұмыс. Фазалық ығысуду өлшеу әдістерін оқу
- •8.1 Зертханалық жұмысқа тапсырма
- •8.2 Виртуалды зертханалық жұмыстың құрылымдық сұлбасы. Жиілікті өлшеу және периодты өлшеу құрылғыларының метрологиялық сипаттамаларын есептеудің формулалары
- •8.1 Сурет – Виртуалды зертханалық жұмыстың құрылымдық сұлбасы
- •8.3 Фазалық ығысудың бұрышын өлшеу әдістері
- •8.2 Сурет – Фазалық ығысуды табу әдістері
- •8.4 Өлшеу құралдарының виртуалды модельдері
- •8.4.1 Синустік сигналдардың генераторы
- •8.3 Сурет - Синустік сигналдар генераторының бет панелі
- •8.4.2 Жиілікті өлшегіш
- •8.4 Сурет - Жиілік өлшегішінің бет панелі
- •8.4.3 Осциллограф
- •8.5 Сурет - Осциллографтың бет панелі
- •8.4.4 Бірінші ретті төменгі жиіліктер фильтрі
- •8.5 Зертханалық жұмысты орындаудың тәртібі
- •8.6 Сурет – Виртуалды зертханалық стендтің бет панелі
- •8.6 Есеп беру құрамы
- •9.4 – «Поверка» (Тексеру) режимінің терезесі
- •9.5 Сурет – «Справочные материалы» терезесі Тексеру хаттамасы
- •9.4 Есеп беру құрамы
- •10 Зертханалық жұмыс. ТермоЭқк нормалау түрлендіргішін бір ретті өлшеулер әдісімен тексеру және сынау
- •10.1 Зертханалық жұмысқа тапсырма
- •11 Зертханалық жұмыс. Нормалау термокедергі түрлендіргішті көпретті өлшеулер әдісімен тексеру және сынау
- •11.1 Зертханалық жұмысқа тапсырма
- •11.2 Виртуалды зертханалық стендтің бейнелеуі
- •11.4 Есеп беру құрамы
- •А қосымшасы Бос шеттерінің температурасы 0°с болғандағы бөліктендіру кестелері
- •Б қосымшасы
- •5В070200 - Автоматизация и управление
- •Часть 2
- •050013, Алматы, Байтурсынова, 126
7.3 Зертханалық жұмысты орындау тәртібі
7.3.1 Зертханалық жұмысты орындау үшін оқытушыдан нұсқа нөмірін алыңыз; жүйеде тіркеліңіз:
Metlab7.exe файлын жүктеңіз, студентті тіркеу терезесі пайда болады;
өзіңіздің аты-жөніңізді енгізіңіз;
7.8 сурет – Коммутациялық құрылғы моделінің бет панелі
зертханалық жұмыстың берілген нұсқа нөмірін енгізіңіз;
«Начать» батырмасын басыңыз.
7.3.2 Жұмыс тапсырмасы.
7.3.2.1 Жеке өлшеу құралдар мен басқа қүрылғылардың модельдерінің зертханалық стендте орнатуларымен танысыңыз (7.9 суретті қараңыз).
7.3.2.2 Өлшеу құралдар мен қосымша қүрылғылардың модельдерін жұмысқа қосып олардың басқару органдарын сынап көріңіз.
7.3.3 Бір ретті тікелей өлшеулерді орындау.
7.3.3.1 Универсалды көректендіру көзінің шығысында салыстырмалы қателігі 1% артық болмайтындай тұрақты кернеуді өлшеу үшін зертханалық стендте вольтметрді таңдаңыз. Универсалды көректендіру көзінің шығысында кернеу еркін 0 В-тен 30 В -қа дейінгі дипазонында орнатылуы мүмкін екенін есепке алыңыз.
Вольтметрді таңдаған кезде қолайлы болатын өлшеу диапазонын орнатып, коммутациялық құрылғы көмегімен вольтметрді универсалды көректендіру көзінің шығысына қосыңыз.
Универсалды көректендіру көзін қосып оның шығысында кернеу мәнін айтылған диапазонында орнатыңыз.
Вольтметр көрсетулерін жазып алыңыз, ол үшін «Провести измерение» батырмасын басыңыз.
7.1 кестеге вольтметр көрсетулерін, оның типі мен дәлдік класын, таңдалынған өлшеу диапазонын, кірістегі сигнал мәнін жазыңыз.
Таңдалынған вольтметрде кіріс кернеуінің басқа мәндерімен 7.3.3.1 п. екі рет қайталаңыз.
7.9 сурет – Виртуалды зертханалық стенд
7.3.3.2 Абсолютты қателігі 2 мВ аспайтын гальваникалық элементтің ЭҚК-ін (ЭҚК мәні тұрақты және 1,3-тен 1,7 В-ке дейінгі диапазонында болады) өлшеуге зертханалық стендте вольтметрді таңдаңыз.
Вольтметрді таңдап қолайлы өлшеу диапазонын орнатыңыз, содан кейін коммутациялық құрылғы көмегімен вольтметрді ЭҚК көзінің шығысына қосыңыз.
«Провести измерение» батырмасын басып вольтметр көрсетулерін алыңыз.
7.2 кестеге вольтметр көрсетулерін, оның типі мен дәлдік класын, таңдалынған өлшеу диапазонын, кірістегі сигнал мәнін жазыңыз.
Таңдалынған вольтметрде кіріс кернеуінің басқа мәндерімен 7.3.3.2 п. екі рет қайталаңыз.
7.3.3.3 Салыстырмалы қателігі 0,5 % артық болмайтындай ауыспалы кернеу көзінің шығысында кернеу мәнін өлшеу үшін зертханалық стендте вольтметрді таңдаңыз.
Вольтметрді таңдап қолайлы өлшеу диапазонын орнатыңыз, содан кейін коммутациялық құрылғы көмегімен ауыспалы кернеу көзінің шығысына қосыңыз.
«Провести измерение» батырмасын басып вольтметр көрсетулерін алыңыз.
7.3 кестеге вольтметр көрсетулерін, оның типі мен дәлдік класын, таңдалынған өлшеу диапазонын, кірістегі сигнал мәнін жазыңыз.
Таңдалынған вольтметрде кіріс кернеуінің басқа мәндерімен 7.3.3.3 п. екі рет қайталаңыз.
7.1 к е с т е - Универсалды көректендіру көзінің шығысындағы кернеудің тура өлшеулері
Вольтметр: типі __________________ дәлдік класы _______________
| ||||||
№
|
Кіріс кернеуі, В |
Вольт-р көрсету-рі, В |
Өлшеу диапазоны В |
Абсолют. қателік, В |
Салыстыр. қателік, % |
Өлшеу нәтижесі, В |
1 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
7.2 к е с т е - Гальваникалық элементтің ЭҚК тура өлшеулері
Вольтметр: типі __________________ дәлдік класы _______________
| ||||||
№
|
Кіріс кернеуі, В |
Вольт-р көрсету-рі, В |
Өлшеу диапазоны В |
Абсолют. қателік, В |
Салыстыр. қателік, % |
Өлшеу нәтижесі, В |
1 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
7.3.4 Жанама өлшеулерді орындау.
7.3.4.1 Кернеу бөлгішінің бөлу коэффициентін жанама әдісімен өлшеуге зертханалық стендте вольтметрді таңдаңыз.
Вольтметрді таңдап, қолайлы өлшеу диапазонын орнатыңыз.
Коммутациялық құрылғы көмегімен бөлгішті кернеу көзінің шығысына қосыңыз.
Коммутациялық құрылғымен вольтметрді кезек-кезекпен бөлгіш кірісіне және шығысына қосыңыз, екі жағдайдада «Провести измерение» батырмасын басып, вольметр көрсетулерін алыңыз.
7.4 кестеге вольтметр көрсетулерін, оның типі мен дәлдік класын, таңдалынған өлшеу диапазонын, кернеудің бөлгіші туралы мәліметтерді жазыңыз.
Таңдалынған вольтметрде кіріс кернеуінің басқа мәндерімен 7.3.3.3 п. екі рет қайталаңыз.