Установа адукацыі

«БЕЛАРУСКI ДЗЯРЖАЎНЫ ТЭХНАЛАГIЧНЫ УНIВЕРСIТЭТ»

Апрацоўка металаў рэзаннем

Метадычныя ўказаннi да лабараторных работ па курсу «Тэхналогія канструкцыйных матэрыялаў» для студэнтаў спецыяльнасцяў 1-36 05 01 «Машыны і абсталяванне ляснога комплексу», 1-46 01 01 «Лесаінжынерная справа», 1-46 01 02 «Тэхналогія дрэваапрацоўчай вытворчасці»

Мiнск 2006

УДК 621.9.02(0.73)

ББК 34.63 А77 я7

Разгледжаны i рэкамендаваны да выдання рэдакцыйна-выдавецкай радай унiверсiтэта

Складальнiк С. I. Карповiч

Навуковы рэдактар дацэнт А. I. Гараст

Рэцэнзент дацэнт кафедры дрэваапрацоўчых станкоў i iнструментаў, кандыдат тэхнiчных навук А. П. Фрыдрых

Па тэматычным плане выданняў вучэбна-метадычнай лiтара-туры унiверсiтэта на 2006 год. Паз. 67.

Для студэнтаў спецыяльнасцяў 1-36 05 01 «Машыны і абсталяванне ляснога комплексу», 1-46 01 01 «Лесаінжынерная справа», 1-46 01 02 «Тэхналогія дрэваапрацоўчай вытворчасці».

© УА «Беларускi дзяржаўны

тэхналагiчны унiверсiтэт», 2006

Уводзіны

Апрацоўка матэрыялаў рэзаннем з’яўляецца адной з асноўных тэхналогій атрымання дэталяў патрэбнай формы, памераў і якасці паверхні. Шырока выкарыстоўваецца на машынабудаўнічых заводах і ў рамонтных майстэрнях, характарызуецца наступнымі асаблівасцямі:

1. металарэжучае абсталяванне мае шырокую універ-сальнасць, на адных і тых жа станках апрацоўваюць розныя тыпаразмеры дэталяў, што асабліва важна ў рамонтнай справе;

2. большасць рэжучага інструменту з’яўляецца універ-сальным, гэта значыць прыгодным для выканання розных аперацый;

3. рэзанне забяспечвае высокую дакладнасць апрацоўкі і якасць паверхні дэталяў;

4. на сённяшні дзень, добра распрацаваны асноўныя тыпы канструкцый металарэжучых станкоў і інстументу;

5. сабекошт вырабляемай прадукцыі пры механічнай апрацоўцы мала залежыць ад серыйнасці партыі;

6. механічная апрацоўка звязана з выкарыстаннем высока-кваліфікаванай працоўнай сілы;

7. вялікі адыход металу ў стружку;

8. у апошні час намецілася тэндэнцыя атрымання загатовак з памерамі, блізкімі да памераў дэталі, што вядзе да значнай эканоміі металу, напрыклад, выкарыстанне пракату перыядычнага профілю на 25% памяншае адыход металу ў стружку;

9. у апошнія гады намецілася павелічэнне выкарыстання апрацовачных цэнтраў і станкоў з праграмным забеспячэннем;

10. павелічэнне хуткасці рэзання патрабуе распрацоўкі высакахуткасных шпіндэляў для станочнага парку;

11. прагрэс у металаапрацоўцы рэзаннем у першую чаргу звязаны з магчымасцямі інструментальных матэрыялаў. Пасля перыяду выкарыстання вугляродзістай інструментальнай сталі новы этап у механічнай апрацоўцы звязаны з укараненнем хуткарэзнай сталі ў пачатку 20-га ст., а з 30-х гг. мінулага стагоддзя пачаўся этап шырокага выкарыстання цвёрдых сплаваў. Гэтыя інструментальныя матэрыялы з’яўляюцца і сёння асноўнымі ў металаапрацоўцы;

12. выкарыстанне інструменту са звышцвёрдых сучасных матэрыялаў забяспечвае новыя магчымасці ў галіне апрацоўкі рэзаннем.

Лабараторная работа № 1 інструментальныя матэрыялы

Мэта работы — пазнаёміцца з маркіроўкай, асноўнымі ўласці-васцямі і выкарыстаннем інструментальных матэрыялаў; па заданню выкладчыка правесці параўнальны аналіз інструментальных матэрыялаў, звярнуць увагу на іх асаблівасці, назваць рэжымы рацыянальнай эксплуатацыі і прыклады эфектыўнага выкарыстання.

Пры выкананні лабараторнай работы трэба карыстацца наступнымі ўказаннямі.

Атрымайце ад выкладчыка ўзоры інструментальных матэ-рыялаў, правядзіце іх макрааналіз, апішыце знешнія адзнакі.

Разгледзьце прынцып маркіроўкі асноўных груп інстру-ментальных матэрыялаў, прывядзiце іх хімічны склад.

Пералічыце асноўныя фізіка-механічныя ўласцівасці кожнай групы інструментальных матэрыялаў.

Выберыце матэрыялы, прыгодныя для вырабу металарэжучага інструменту для апрацоўкі сталяў, чыгуноў, а таксама інстру-ментальныя матэрыялы для вырабу дрэваапрацоўчага інструменту.

Пералічыце галіны выкарыстання вугляродзістых інстру-ментальных сталяў, звярніце ўвагу на адрозненні легіраваных інструментальных сталяў, прынцып іх маркіроўкі.

Разгледзьце асноўныя ўласцівасці хуткарэзных сталяў, вылучыце асноўны легіраваны элемент у складзе гэтых сталяў, асаблівасці тэрмічнай апрацоўкі хуткарэзных сталяў, пералічыце наменклатуру інструменту , які вырабляюць з іх.

Разгледзьце прынцыповае адрозненне стэлiтаў ад iнстру-ментальных матэрыялаў iншых груп, магчымыя галiны iх выкарыстання.

Пазнаёмцеся з тэхналогіяй вырабу металакерамічных цвёрдых сплаваў, атрымання металічнага парашку, прасавання і спякання загатовак. Разгледзьце прынцыпы маркіроўкі адна-, двух- і трохкарбідных цвёрдых сплаваў.

Удакладнiце ўплыў кобальту на ўласцівасці сплаву. Уласцівасці аднакарбідных цвёрдых сплаваў у параўнанні з двух- i трохкарбід-нымі, перспектывы выкарыстання безвальфрамавых цвёрдых сплаваў пры вырабе металарэжучага інструменту.

Разгледзьце магчымасці выкарыстання мінералакерамікі для вырабу лязовага інструменту з улікам яго асаблівасцяў.

Пазнаёмцеся з групай сучасных інструментальных матэрыялаў пад агульнай назвай «звышцвёрдыя матэрыялы», разгледзьце іх хімічны склад, тэхналогію вырабу, уласцівасці і перспектывы выкарыстання ў інструментальнай гаспадарцы.

Разгледзьце назначэнне рэжымаў рэзання з улiкам асаблiвасцяў розных марак цвёрдых сплаваў, хуткасцi рэзання, велiчынi падачы, глыбiнi рэзання.