
- •1. “Гісторыя Беларусі (у кантэксце цывілізацыйнага і рэгіянальнага раз-віцця” як аб’ект вывучэння. Гістарычная перыядызацыя.
- •43. Устанаўленне Савецкай улады на Беларусі. Прычыны і пачатак гра-мадзянскай вайны ў Расіі і Беларусі. Скліканне і роспуск Першага Усебела-рускага з’езду ў снежні 1917 г.
- •1. “Гісторыя Беларусі (у кантэксце цывілізацыйнага і рэгіянальнага развіцця” як аб’ект вывучэння. Гістарычная перыядызацыя.
- •2. Фармацыйны і цывілізацыйны падыходы ў вывучэнні гісторыі.
- •3. Прынцыпы і метады вывучэння гісторыі. Гістарыяграфія і крыніцы па гісторыі Беларусі.
- •4. Даіндаеўрапейскае насельніцтва на беларускіх землях, яго матэ-рыяльная і духоўная культура.
- •5. Індаеўрапейская каланізацыя тэрыторыі Беларусі. Матэры-яльная і духоўная культура насельніцтва Беларусі эпохі бронзы і жалеза.
- •6. Рассяленне славян на тэрыторыі Беларусі. Полацкае і Тураўскае княствы ў іх-хііі ст. І Кіеўская Русь.
- •7. Феадальныя адносіны ў Заходняй Еўропе і на тэрыторыі Беларусі ў перыяд ранняга сярэднявечча. Развіццё рамяства, гандлю і ўтварэнне гарадоў
- •9. Духоўнае жыццё усходніх славян у эпоху ранняга сярэдневечча. Прыняцце хрысціянства і распаўсюджванне пісьменнасці. Дойлідства і мастацтва. Старажытнаруская народнасць.
- •10. Утварэнне вкл і пашырэнне яго тэрыторыі ў хііі – пачатку хv стст. Роля ўсходнеславянскіх зямель у працэсе ўмацавання дзяржавы.
- •11. Барацьба за вялікакняскі трон у 70-90 гг. XIV ст. Крэўская унія і Востраўскае пагадненне.
- •12. Арганізацыя дзяржаўнага кіравання вкл: ад абсалютнай да саслоўна-прадстаўнічай манархіі. Заканадаўства і судовая сістэма.
- •13. Сацыяльна-эканамічнае развіццё вкл: сельская гаспадарка, ра-мяство і гандаль. Магдэбургскае права
- •Найважнейшай прыкметай развіцця феадальнага ладу зрабілася ўтва-рэнне фальваркаў– панскіх гаспадарак, разлічаных не на ўласнае спажыван-не сялянскіх прадуктаў, а на іх продаж.
- •14. Знешняя палітыка вкл: збліжэнне з Польшчай, барацьба з крыжакамі і татарамі, саперніцтва з Маскоўскай дзяржавай.
- •15. Асаблівасці развіцця культуры вкл у хііі-хvі ст. Ідэі еўра-пейскага Рэнесансу ў творчасці беларускіх дзеячаў. Кнігадрукаванне, мастацтва і архітэктура.
- •16. Асноўныя канцэпцыі паходжання беларускага этнасу і назвы “Белая Русь”. Фарміраванне беларускай народнасці (хіу-хуі стст.)
- •17. Эканамічныя і палітычныя перамены ў Еўропе ў XVI-XVII стст. Пачатак Новага часу.
- •18. Люблінская унія: прычыны заключэння і змест.
- •19. Асаблівасці канфесійных адносін на тэрыторыі Беларусі ў XVI-XVII стст. Рэфармацыя і контррэфармацыя. Утварэнне уніяцкай царквы і яе роля ў лёсе беларускага народа.
- •20. Эканамічны і палітычны стан беларускіх зямель у складзе Рэчы Паспалітай у XVII – перш. Палове XVIII ст. Міжусобная барацьба магнацкіх груповак.
- •21. Войны XVII–пачатку хуііі ст. І іх наступствы для беларускіх зямель. Рэч Паспалітая ў еўрапейскай геапалітыцы ў XVII-XVIII стст.
- •22. Асвета і адукацыя, мастацтва і архітэктура Беларусі ў складзе Рэчы Паспалітай. Ідэі Асветніцтва і іх увасабленне на Беларусі. Уплыў эпохі Асветніцтва на сусветную і айчынную культуру.
- •Літаратура Беларусі ў складзе Рэчы Паспалітай
- •23. Паглыбленне крызісу Рэчы Паспалітай і тры яе падзелы. Уключэнне беларускіх зямель у склад Расійскай імперыі.
- •24. Палітыка самаўладзя на Беларусі пасля яе ўключэння ў склад Расійскай імперыі.
- •25. Месца беларускіх зямель у геапалітычнай прасторы Еўропы ў канцы XVIII – пачатку XIX ст. Беларусь у вайне 1812 г. Рашэнні Вен-скага кангрэсу.
- •26. Паўстанне 1830-1831 гг. І яго наступствы для Беларусі. Узмацненне вялікадзяржаўнай палітыкі царызму. Грамадскі рух на Беларусі ў 30-50-х гг. Хіх ст.
- •27. Крызіс прыгоніцкай сістэмы ў сярэдзіне хіх ст. Прамысловы пераварот і асаблівасці яго ажыццяўлення на Беларусі.
- •28. Скасаванне прыгоннага права і рэформы 60-70 гг. Хіх ст.: асаблівасці іх здзяйснення на Беларусі.
- •29. Паўстанне 1863-1864 гг. І яго ўплыў на палітыку самаўладзя ў беларускіх губернях.
- •30. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Беларусі ў парэформенны перыяд.
- •31. Народніцтва, сацыял-дэмакратычны рух і ідэалогія лібералізма на Беларусі ў 70-90 гг. Хіх ст.
- •32. Сістэма асветы і адукацыі, мастацтва і архітэктура на Беларусі ў складзе Расійскай імперыі (канец XVIII – пачатак XX ст.).
- •Пасля падаўлення паўстання 1863-1864 гг. Шырокае распаўсюджванне
- •33. Нараджэнне і развіццё беларусазнаўства. Фарміраванне бела-рускай літаратурнай мовы. Беларуская літаратура хіх – пачатку хх ст.
- •34. Фарміраванне беларускай нацыі ў канцы XIX – пачатку хх ст.
- •35. Крызіс самаўладзя ў пачатку хх ст. Фарміраванне агульнарасійскіх і беларускіх партый.
- •36. Рэвалюцыя 1905-1907 гг. Падзеі на Беларусі. Беларускі нацыя-нальны рух. Узнікненне расійскага парламентарызму. Сталыпінская аграрная рэформа і асаблівасці яе правядзення на Беларусі.
- •37. Прычыны і пачатак Першай сусветнай вайны. Палітыка германскіх улад на акупіраванай тэрыторыі Беларусі.
- •38. Палітычнае становішча на Беларусі пасля Лютаўскай рэвалю-цыі. Органы Часовага ўрада і Саветы.
- •39. Пазіцыі агульнарасійскіх партый па асноўных пытаннях Лютаўскай рэвалюцыі.
- •40. Беларускі нацыянальны рух пасля Лютаўскай рэвалюцыі.
- •41. Абвастрэнне сацыяльна-эканамічнага, палітычнага крызісу ў Расіі і Беларусі восенню 1917 г.
- •2. Абвастрэнне сацыяльна-эканамічнага, палітычнага крызісу ў Расіі
- •1. Па пытанні аб вайне і міры:
- •2. Пытанне аб зямлі:
- •42. Кастрычніцкае ўзброеннае паўстанне ў Петраградзе. Крызіс і прычыны рэвалюцыі
- •43. Устанаўленне Савецкай улады на Беларусі. Прычыны і пачатак грамадзянскай вайны ў Расіі і Беларусі. Скліканне і роспуск Першага Усебеларускага з’езду ў снежні 1917 г.
- •2. Склiканне I роспуск Усебеларускага з’езда
- •44. Абвяшчэнне бнр – спроба ўтварэння беларускай дзяржаўнасці.
- •45. Утварэнне бсср. Беларуская дзяржаўнасць на савецкай аснове.
- •46. Барацьба беларускага народа з германскімі і польскімі захоп-нікамі. Другое абвяшчэнне бсср.
- •Адраджэнне бнр і спроба дасягнення яе незалежнасці
- •47. Палітыка “ваеннага камунізму” і яе вынікі
- •48. Сутнасць нэп і асаблівасці яе ажыццяўлення на Беларусі
- •Нэп і развіццё прамысловасці і гандлю
- •49. Утварэнне ссср. Роля і месца бсср у складзе ссср.
- •50. Станаўленне і развіццё савецкай культуры. Палітыка белару-сізацыі. Палітыка камуністычнай партыі ў дачыненні да рэлігіі і царквы.
- •52. Аграрная палітыка Савецкай улады ад Кастрычніцкай рэвалюцыі да іі Сусветнай вайны
- •У 1933 - пашпартная сістэма, якая замацоўвала сялянства на вёсках
- •53. Усталяванне і ўмацаванне аднапартыйнай сістэмы. Грамадска-палітычнае жыццё і масавыя рэпрэсіі 1930-х гадоў.
- •54. Абвастрэнне супярэчнасцей паміж еўрапейскімі дзяржавамі ў канцы 1930-х гадоў. Савецка-германскі дагавор 23 жніўня 1939 г.
- •Захоп Аўстрыі
- •Мюнхенскае пагадненне. Падзел Чэхаславакіі.
- •55. Пачатак Другой Сусветнай вайны. Уз’яднанне Заходняй Беларусі з бсср
- •56. Пачатак Вялікай Айчыннай вайны. Мабілізацыя сіл на адпор ворагу. Захоп Беларусі гітлераўскімі войскамі і ўсталяванне фашысц-кага акупацыйнага рэжыму.
- •57. Разгортванне ўсенароднай барацьбы супраць нямецка-фашысцкіх захопнікаў.
- •3. Партыйнае, камсамольскае і антыфашыстскае падполле.
- •58. Гераізм Чырвонай Арміі, партызан і падпольшчыкаў, пра-цоўных савецкага тылу – галоўныя фактары разгрому ворага. Уклад беларускага народа ў Перамогу над фашызмам.
- •59. Геапалітычныя змены пасля іі Сусветнай вайны. “Халодная вайна” паміж ссср і Захадам. Беларусь на міжнароднай арэне.
- •60. Спробы дэмакратызацыі палітычнай сістэмы пасля смерці Сталіна
- •61. Аднаўленне народнай гападаркі Беларусі і яе далейшае развіццё ў 1944-пачатку 1960-х гг.
- •Аднаўленне разбуранай гаспадаркі рэспублікі
- •Сацыяльная палiтыка
- •62. Эканамічная рэформа 1965 г. І яе вынікі. Гаспадарчае развіццё бсср ва ўмовах разгортвання навукова-тэхнічнай рэвалюцыі.
- •63. Развіццё адукацыі, навукі і культуры ў 1950-1980-я гг.
- •64. Нарастанне з’яў застою ў эканамічным і палітычным развіцці.
- •65. Палітыка перабудовы. Пачатак працэсу дэмакратызацыі ў бсср.
- •66. Абвяшчэнне Рэспублікі Беларусь і распад ссср. Утварэнне снд.
- •67. Асаблівасці сацыяльна-эканамічнага развіцця Рэспублікі Беларусь у канцы 1980-пачатку 1990-х гг.
- •68. Фарміраванне шматпартыйнасці. Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь 1994 г. І першыя прэзідэнцкія выбары.
- •69. Рэферэндумы 1995, 1996 і 2004 гг., прэзідэнцкія выбары 2001 і 2006 гг. У лесе беларускага грамадства.
- •70. Станаўленне і рэалізацыя беларускай мадэлі сацыяльна-ары-ентаванай эканомікі.
- •71. Культурнае і духоўнае жыццё беларускага народа на мяжы хх-ххі стст. Ідэалогія беларускай дзяржавы.
- •72. Геапалітычнае становішча Рэспублікі Беларусь у новых умовах. Рэспубліка Беларусь – раўнапраўны суб’ект сусветнай супольнасці. Беларусь і Расія на шляху да ўтварэння саюзнай дзяржавы.
62. Эканамічная рэформа 1965 г. І яе вынікі. Гаспадарчае развіццё бсср ва ўмовах разгортвання навукова-тэхнічнай рэвалюцыі.
Спробы ажыццяўлення эканамічных рэформ у сярэдзіне 1960-х.
Пасля таго, як у кастрычніку 1964 г. М. С. Хрушчоў быў вызвалены ад вышэйшых пасад, першым сакратаром ЦК КПСС быў абраны Л. І. Брэжнеў, а старшынёй Савета Міністраў (кіраўнік урада) быў назначаны А. М. Касыгін.
Усведамленне кардынальнага павароту да лепшага ў эканоміцы.
Ужо на Лістападаўскім (1964 г.) Пленуме ЦК Касыгін выступіў з праектам эканамічнай рэформы.
Зыходным момантам рэформы 1965 г. была ідэя аб немагчымасці выра-шаць усе гаспадарчыя пытанні з цэнтра. Узнікла патрэба надання пэўнай самастойнасці галінам і прадпрыемствам на месцах. Пачатак гаспадарчай рэформы быў пакладзены Сакавіцкім (1965 г.) Пленумам ЦК КПСС, які прыняў паста-нову “Аб неадкладных захадах па далейшым развіцці сельскай гаспадаркі СССР. У гэтым дакуменце былі адзначаны прычыны адставання вядучай галіны народнай гаспадаркі краіны і намечаны паступовыя захады па яе развіцці.
1. Была заменена існуючая сістэма нарыхтовак сельгаспрадукцыі. Калі раней планы нарыхтовак даводзіліся толькі на год, на працягу якога не ад-нойчы павышаліся, то зараз уводзіўся цвёрды і нязменны план нарыхтовак на 5 гадоў наперад для кожнага калгаса, саўгаса, раёна, вобласці, рэспублікі.
2. Закупачныя цэны на с/г прадукцыю былі павялічаны ў 1, 5–2 разы. Акрамя таго, за кожную тону збожжа, якую здавалі звыш плана, уводзілася 50% надбаўка ад закупачнай цаны...
Адначасова здымаліся ўсе абмежаванні на ўтрыманне жывёлы ў асабіс-тай гаспадарцы калгаснікаў, рабочых, служачых.
3. З мэтай умацавання МТБ было вырашана за 1965-1969 гг. паставіць на вёску 1 млн 790 тыс трактараў, 1 100 тыс аўтамабіляў, пабудаваць 200 рамонтных заводаў. Акрамя таго, дзяржава ўзяла на сябе ўсе работы па меліярацыі, вапнаванні кіслых глеб, паляпшэнні лугоў і пашаў.
4. Звяртавался ўвага на неабходнасць арганізацыйна-гаспадарчага ўмаца-вання калгасаў і саўгасаў на прынцыпах гаспадарчага разліку, адмены празмер-най рэгламентацыі іх гаспадарчай дзейнасці, развіцця ўнутрыкалгаснай дэмакратыі. Было прызнана неабходным распрацаваць новы Статут сельгасарцелі, які быў нарэшце прыняты ў 1969 годзе. Намячаўся шэраг захадаў па ўкараненні ў сельскай гаспа-дарцы дасягненняў навукі і перадавога вопыту, павышэнні ролі спецыялістаў і навукоўцаў.
Рашэнні Сакавіцкага (1965 г.) Пленума не абмяжоўваліся толькі рамкамі сельскай гаспадаркі, а зрабіліся арыенцірамі пры распрацоўцы задач удасканалення кіравання прамысловасцю.
Наступным крокам у вырашэнні буйнамаштабнай эканамічнай рэформы сярэдзіны 60-х гг. стаў Вераснёўскі (1965 г.) Пленум ЦК КПСС, які па дакла-ду А. М. Касыгіна прыняў пастанову “Аб паляпшэнні кіравання прамы-словасцю, удасканаленні планавання і ўзмацненні эканамічнага стымуля-вання прамысловай вытворчасці”.
Было вырашана:
1. Удасканаліць сістэму планавання ў прамысловасці. Дзеля гэтага за-мест больш чым 100 абавязковых планавых паказчыкаў, якія даводзіліся прадпрыемству зверху, цяпер заставалася толькі 8.
Калі раней асноўным паказчыкам работы прадпрыемстваў быў аб’ём ва-лавой прадукцыі, што не арыентавала працаўнікоў на паляпшэнне якасці прадукцыі, то зараз ім стаў аб’ём рэалізаванай прадукцыі. Акрамя таго, прадпрыемству зацвярджалася асноўная наменклатура прадукцыі, фонд зар-платы, сума прыбытку і рэнтабельнасці, аб’ём капіталаўкладанняў. Астатнія паказчыкі планаваліся самастойна.
2. Пашырыць гаспадарчую самастойнасць прадпрыемстваў на аснове гаспадарчага разліку. Прадпрыемствам дазвалялася самастойна распара-джацца часткай прыбытку і ствараць грашовыя фонды для развіцця вытвор-часці, удасканалення тэхнікі, матэрыяльнага заахвочвання працаўнікоў, па-ляпшэння ўмоў працы і быту рабочых і служачых. Замест бязвыплатнага фінансавання капіталаўкладанняў у развіццё вытворчасці было вырашана перайсці да доўгатэрміновага крэдыту, што прымушала кіраўнікоў больш думаць над мэтазгоднасцю расходаў на новае будаўніцтва.
3. Змяніць арганізацыю кіравання прамысловасцю. Былі ліквідаваны Саўнаргасы і адноўлены галіновыя міністэрствы, якія сталі несці поўную адказнасць за стан гэтых галін, высокі тэхнічны ўзровень прадукцыі, правя-дзенне тэхнічнай палітыкі па стандартызацыі і уніфікацыі вырабаў і дэталяў да іх, укараненне дасягненняў навукі і тэхнікі ў вытворчасці.
Такім чынам, рашэнні Сакавіцкага (1965) і Вераснёўскага (1965) Плену-маў ЦК ляглі ў падмурак буйнамаштабнай эканамічнай рэформы.
8-я пяцігодка (1966-1970 гг.) па шэрагу важнейшых паказчыкаў была вы-канана. Валавая прадукцыя прамысловасці БССР вырасла на 79% пры плане 70%. Агульны аб’ём капіталаўкладанняў у народную гаспадарку рэспублікі склаў 10, 8 млрд руб, што было ўдвая больш за дзве папярэднія пяцігодкі, узятыя разам.
За 8-ю пяцігодку ўвайшлі ў строй 78 буйных прадпрыемстваў: Брэсцкі электралямпавы, маторны ў Гомелі, панчошна-шкарпэтачны камбінат у Брэсце, бавоўна-прадзільная фабрыка ў Гродна, малочныя заводы ў Бабруй-ску і Гродна, мясакамбінат у Барысаве.
На фоне даволі высокіх тэмпаў развіцця прамысловасці рэспублікі вы-лучаліся хімічная (пасля Салігорска аб’ём прадукцыі ў 60-70-я гг. узрос у 2,3) і нафтахімічная (пасля Рэчыцы ў 1964 таксама ў 2,3 ), а таксама паліўная галіна ( у 1, 8 раза).
Іншыя пяцігодкі: 9-я (1971-1975)
(1976-1980)
(1981-1985)
(1986-1990)
Пэўных станоўчых зрухаў дасягнула сельская гаспадарка. Узніклі буй-ныя комплексы па вытворчасці мяса і малака. Поспехі ў меліярацыі давалі магчымасць нарыхтоўкі кармоў і павялічваць выпуск гародніны. Надоі мала-ка ад адной каровы сталі дасягаць 5 тысяч кг., ураджайнасць збожжа – да 25 цэнтнераў з га.
БССР, нягледзячы на адносна невялікія аб’ёмы сельгасугоддзяў, давала ў саюзны фонд 12% малака і 14% мяса.
Але ўзніклі і цяжкасці: зменшылася колькасць працоўных рэсурсаў на вёсцы. Невыпадкова, што ў 1970-ыя гг. Герой ССП Куніцкая выступіла з ініцыятывай “Дзяўчынкі, за трактар!”.
праблема “неперспектыўных вёсак”
па-ранейшаму нізкія закупачныя цэны
нізкі ўзровень жыцця вяскоўцаў
З 1965 года калгаснікам сталі даваць пенсіі па старасці і інваліднасці
Па ўзроўню зарплаты:
У 1960 г 1985 год
63 руб 173
У калгасах
1975 г. сярэднямесячны заробак – склаўт 78 руб
155
Сельгаспраблемы так і не былі вырашаны. Ужо пасля смерці Брэжнева сталі распрацоўваць Харчовую праграму, разлічаную аж да 2000 года, але яна так і не была выканана.
Тым не менш, па ўзроўні жыцця беларусы былі наперадзе многіх рэгіёнаў СССР.