Алпысова А. Р., Нечаев А. И., Бочарова Л. И., Телембетов Н. Т., Курманова А. Т.. Диагностика жне жедел медициналы кмек крсету алгоритмі (амбулаторлы - поликлиникалы кіші медицина ызметкерлеріне арналан)

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ

ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ

Алпысова А.Р., Нечаев А.И., Бочарова Л.И., Телембетов Н.Т,

Курманова А.Т.

Диагностика және жедел медициналық

көмек көрсету алгоритмі

(амбулаторлы-поликлиникалық кіші медицина қызметкерлеріне арналған)

Оқу – әдістемелік нҧсқаулық

Қарағанды 2013 ж.

3

УДК 616-083.98-07

ББК 51.1(2)2

меңгерушісі, м.ғ.к., доцент.

Кабиева С.М. - Клиникаға кіріспе кафедрасының профессорының м.а., м.ғ.д.

А45Алпысова А.Р., Нечаев А.И., Бочарова Л.И., Телембетов Н.Т., Курманова

Диагностика және жедел медициналық көмек көрсету алгоритмі (амбулаторлы - поликлиникалық кіші медицина қызметкерлеріне арналған). – әдістемелік нұсқаулық. – Қарағанды. – 2013 жыл. – 27 б.

Әдістемелік нұсқаулыққа алғашқы көмек көрсету кезінде қажет болатын алгоритмдер енгізілді. Кесте түрінде қарауға арналған көрнекі қамтамасыздандыру ретінде қолданылады.

УДК 616-083.98-07

ББК 51.1(2)2

«Жалпы медицина және стоматология» факультетінің Әдістемелік комиссиясымен бекітілді.

Хаттама № 3 01.11.2012 ж.

ҚММУ Оқу-әдістемелік кеңесінде бекітілді. Хаттама № 4 14.11.2012 ж.

ҚММУ Ғылыми кеңесінде бекітілді. Хаттама № 4 29.11.2012 ж.

© Алпысова А.Р., Нечаев А.И., Бочарова Л.И., Телембетов Н.Т., Курманова А.Т., 2013

4

5

КІРІСПЕ

Көп адамдар, шұғыл медициналық көмек көрсете аламыз деп ойлайды.

Алайда шұғыл жағдайларда көбісі көмек көрсете аламайды немесе қорқады.

Дұрыс және сапалы көрсетілген көмектен бір адамның өмірі мен ғұмыры шешіледі.

Статистикалық көрсеткіштерге жүгінсек: 90% ауыр жарақаттанған адамдардың өмірін алғашқы 9 минут ішінде көрсетілген көмектен кейін өмірлерін сақтап қалуға болар еді; ТЖ кейін 18 минут өткеннен кейін тек

15% жарақаттанғандардың өмірін сақтап қалуға болады. Алғашқы көмек медициналық қызыметкерлердің келгеніне дейінге, адамның өмірін және денсаулығын сақтап қалуға бағытталған қарапайым шаралардан тұрады.

Аталған шаралардың өзектілігіне байланысты «Жедел және кідіріссіз медицина» кафедрасының қызметкерлері госпиталды этапқа дейінгі кезеңдегі алғашқы көмек бойынша әдістемелік нұсқау құрастырылды.

Барлығына мәлім, кіші медициналық кызметкер және қарапайым адамдардың өзі біріншілік медициналық көмек көрсету кезінде көп жағдайда дайын болмайды.

Авторлық құрам, берілген әдістемелік құралдың госпиталдың этапқа дейінгі,

адамның өмірі мен денсаулығын сақтап қалуға бағытталған қарапайым шараларды меңгеруге көмек беретініне үміттенеді.

6

Жедел жәрдем көмегінің әмбебап сызбасы

Қоршаған орта мен қауып факторларын бағалау

Науқастың есін бағалау

Тыныс алу жолдарының өткізгіштігін қалпына келтіру

Жедел жәрдем шақыру (103)

Негізгі жҥрек өкпе реанимация шараларын жҥргізі

Өмір сҥру белгілері анықталса

Тыныс алу жолдарының өткізгіштігін бір қалыпта ҧстау

Сыртқы қан кету белгілерін анықтауға бағытталған біріншілік (жалпы) қарау. Егер қан кету белгілері анықталса оны тоқтату.

Жарақат және басқа жағдайларды анықтауға бағытталған екіншілік (жеке)қарау, жедел жәрдем шақыру,

біріншілік көмекті қажеттілігі бойынша жҥргізу.

Науқасқа ыңғайлы жағдай беру

Науқастың жағдайын бақылау,біріншілік психологиялық көмекті көрсету

Жедел жәрдем бригадасына науқасты тапсыру.

Егер жедел жәрдемді шақыру немесе оның уақытылы келуі мҥмкін болмаса науқасты емдік мекемеге өз кҥшімен тасымалдау.

7

Қан кету

Қан кетуді тоқтату

(қысатын байлам таңу, аяқ-қолды буынында максимальды бүгу, саусақпен басу, бұрама салу).

Бҧрау салу кезінде:

Бұрауды жарақат алған аймақтан жоғары салу;

Жараны стерильды байламмен таңу.

Дененің зақымдалған аймағында қозғалысты шектеу

Ауырсынуды басатын зат беру

Қан кетуді толықтыру мақсатында аздап тҧз қосылған 1

литр су ішу

НАЗАР АУДАРЫҢЫЗ!

Магистральды артерияны саусақпен басу кезінде бҧрауды әр 2 сағат сайын босатып отыру керек

8

Ҧзақ жаншылу синдромы (ҦЖС)

Қол-аяқты босатпас бҧрын қысылған жерінен жоғары бҧрау салу

Дененің зақымдалған аймағын байлам салып таңу

Дененің зақымдалған аймағында қозғалысты шектеу

Дененің зақымдалған аймағын мҧздату

(гипотермиялық пакет, қар, суық суды қолдану)

Ауырсынуды басатын зат беру

(5гр.)астҧзы және(5гр.) ас содасы қосылған 1 литр су ішу

НАЗАР АУДАРЫҢЫЗ!

Дененің зақымдалған аймақтарын ҚЫЗДЫРМАҢЫЗ!

9

Іштің ауырсынуы

Науқасты ыңғайлы қалыпта жатқызу

Жедел жәрдемді шақыру (103)

НАЗАР АУДАРЫҢЫЗ!

Ауырсынуды басатын заттарды қабылдау және ішті қыздыру

(грелка)

қарсы көрсетілген!!!

10

Кеудедегі ауырсыну

Белгілері: жіті кеудеартында ауырсыну, жоғарғы сол жақ аймаққа беріледі, «өлім сезімі» болуы, жүрек қағу, ентігу.

Науқасқа ыңғайлы қалып беру

Науқасты тыныштаңдыру

Қысатың киімдерін босату

Таза ауа кіруін камтамассыз ету

Жедел жәрдемді шақыру (103)

11

Іштің жарақаты

Асептикалық байлам салу

Ауырсынуды басатын препараттарды беру

Ішке суық басу

Жедел жәрдемді шақыру (103)

Еркерту!

Сыртқа шыққан мҥшелерді қозғамау!!!

Сҧйықтық бермеу!!!

12