2. Сын тұрғысынан ойлау технологиясы. Сабақ барысында оқушының ізденуі мен зерттеу дағдыларын қалыптастыра отырып, пәнге деген қызығушылықтарын арттыру мақсатында қолданылатын технологиялар баршылық. Солардың бірі сын тұрғысынан ойлау технологиясы. Бұл технология Совет өкіметі кезінде 1973жылдан, Қазақстанда 1997 жылдан бері таныла бастады. Оқу мен жазу арқылы сыни тұрғыдан ойлау,яғни, RWCT жобасы 29 мемлекетте қолданылады.Технологияның негізін қалаушылар американдық ғалымдар Чарльз Темпл, Джон Дьюи, Мередит. Кезінде жоба ретінде ұсынылып, көпшіліктің қолдауын тапқан бұл технологияда Выготский, Пиаже, Эльконин-Давыдовтардың, басқа да ғалымдардың еңбектерінің ең құнды жерлері көрініс тауып, идеялар тоғысып, біріктірілген іспетті. Сыни ойлау деген не? Сыни ойлау- өзіндік ойлау.Сыни ойлау – сұрақ қоюдан және шешімін талап ететін проблемаларды айқындаудан басталады. Оқушы өзі сұрақ қойып, шешімін өзі айқындайды.Сыни ойлау- әлеуметтік ойлау, бірлесе оқыту идеясы. Сыни ойлау сабағының құрылымдық формуласы 3 кезеңнен (ERR) тұрады: I.-қызығушылығын ояту ( «көпір жасау», ой қозғау) II.- мағынаны таныту ( мағынаны ажырату) III.- ой-толғаныс ( рефлексия, жаңа білім құрастырылады) Құрылым былай болуы да мүмкін: ER ( ERR) R. Бұдан шығатын тұжырым: сабақ кезеңі тізбектей ғана емес, айналмалы циклді құрылым. Білім берудің маңызды шарты оқу үрдісінде оқушылардың қызығушылығын арттырып, өздігінен білім алуға құштарлықтарын дамыту болып табылады. Ендеше, дәстүрлі сабақта оқушы мұғалімнің көмегімен білім алса; оқушы мұғалім білім сыни тұрғыдан ойлау сабағында оқушы білімге өзі жетеді, мұғалім тек бағыт беруші.

3. Биология кабинетінің оқу тәрбиелік,ғылыми әдістемелік рөлі.

Биологиядан оқу-тәрбие үрдісін ұйымдастыру үшін арнайы жабдықталған бөлме биология кабинеті. Биология пәнінің ерекшілігіне байланысты биология кабинеті де соған сай болуы тиіс. Пән мұғалімі үшін кабинет, тек ұана сабақ өткізуге арналған немесе тек жұмыс орны емес, ол әр-түрлі өсімдіктерді және жануарларды кездестіретін табиғаттың бір мүйісі болуы тиіс. Онда зертханалық, сарамандық сабақтар, тәжірибелер көрсету, тірі табиғат нысандарын бақылау, сыныптан тыс шаралар жүргізіледі. Биология кабинетінің оқыту құралдарымен жабдықталуы ұстаз бен оқушының біріккен әрекетінің қаншалықты жетістікте болатынын анықтайды. Көпшілік жағдайда «нені оқыту?» және «қалай оқыту?» керек екенін біле тұра, қолыңда құрал жабдық болмаса мұғалім «жалаң қолмен» өз қызметін толық мәнді етіп, жоғары тиімділікте жүзеге асыра алмайды. Әйткенмен кабинеттің толық, дұрыс жабдықталуына қарамай, оның құрал жабдықтарының тиімді пайдалануы әр-түрлі болуы мүмкін. Әдістемелік әдебиеттерде негізгі көңіл, мұғалімнің жаңа материалдарды хабарлау үрдісі кезінде кабинеттегі қайсы-бір оқыту құралдарын пайдалануға бөлінеді. Ұстаз сабақ барысында оқыту құралдарымен оқушылардың оқу әрекетін ұйымдастырған кезде, білім мен біліктілікті игеру еңбегі бала үшін шығармашылық еңбекке айналуы керек. Практика көрсеткендей, сабақтарда көпшілік жағдайда оқушылар тек енжарлы түрде тыңдаушы және пайымдаушы ғана, ал егер сабақта әр-түрлі білім көздерімен, мысалы, кабинетте бар құралдармен өзіндік жұмыс жүргізілсе оқыту үрдісінің пәрменділігі жоғары болады. Кабинетті ұйымдастыруды оның сатылап даму жоспарын құрудан бастаған орынды. Жоспардағы алғашқы зертханалық жұмыстар және тәжірибелер жүргізу үшін материалдар оқушылардың көмегімен табиғатқа танымжорықтар кезінде жиналады және жиналған материалдар жіктеліп, осы материалдарды сабақта пайдалану үшін қажетті әдістемелік ақпараттар (нұсқаушы карточкалар, тапсырмалар, сұрақтар) жасалады. Биология кабинетін ұйымдастыруда негізгі көңіл бөлінетін жағдай оның эстетикалық және гигиеналық жоғары талапқа жауап беруі. Себебі, кабинет базасында үнемі оқу-тәрбие үрдісі ұйымдастырылады.

Билет №6

1.Мектеп жаратылыстануы және оның әдістемелік бастауы.

2.Оқу тәжірибе алаңы (н.И.Верзилин нұсқасы).

Мектеп оқу тәжірибе алаңы ашық аспан астындағы жасыл зертхана себебі, мұнда практикалық сабақтар, тәжірибелер, бақылаулар жүргізумен қатар, оқушыларға онда тәрбиенің де іске асырылатыны мәлім. Өкінішке орай соңғы жылдары оқу-тәжірибеалаңына көңіл бөлінбей келеді. Сондықтан шәкірттерге берілетін тәрбие түрлеріне де мән бермейді. Соны ескере отырып біз бұл мақалада оқу-тәжірибе алаңы арқылы оқушыларға тәрбие берудің кейбір жақтарына тоқталмақпыз.Әрбір халық ұрпағымен көктеп өркен жаяды. Сондықтанда Ұлы ұстаз Абу Насыр әл-Фараби: «Адамға ең бірінші білім емес тәрбие беру керек, тәрбиесіз берілген білім адамзаттың қас жауы, ол келешекте оның өміріне апат әкеледі», — деген екен. Бұл ақиқат сөз.

Оқу-тәжірибе алаңына бағдарламаға сай оқылатын өсімдіктер себілетіндіктен

оның төмендегідей бөлімдері болады:

1. Дәнді дақылдар бөлімі

2. Бақшалық дақылдар бөлімі

3. Жеміс-жидек, ағаш бұталар бөлімі

4. Сәндік өсімдіктер бөлімі

5. Өсімдіктер биологиясы бөлімі

6. Зоология бөлімі

Енді мектептің оқу-тәжірибе алаңының жеке бөлімдерінен оқушыларға тәрбиенің қандай түрлерін берілетіндігіне қысқаша тоқталайық:Дәнді дақылдар бөліміне өндірістік мәні зор дәнді азықтық және техникалық өсімдіктер егіледі. Оқушылар өсімдіктерді өсіру, олардың биологиялық ерекшеліктерімен танысу, тәжірибе қою жұмыстарымен шұғылдану барысында олардың табиғатқа ауыл шарушылығына деген сүйіспеншілігін арттырып еңбек тәрбиесін беруде маңызы өте зор болады.