2. Дәстүрлі емес сабақтар: прессконференция, дөңгелек үстел, викториналық сабақтар

Дәстүрлі емес сабақ дегеніміз – сабақтын дәстүрлі түрінін негізде жасалған оқытудың жаңа түрі. Педагогикалық – психалогиялық және әдістемелік әдебиеттерді дәстүрлі емес сабақ туралы мәліметтер көп емес. Тақырыпқа байланысты мақалаларда дәстүрлі емес сабақтың ұйымдастыру мен мазмұны жағы ғана зерттелген, ал сабақтың концептуалдық жағына көп көңіл бөлінген. Ғылыми анықтамаларға қарағанда дәстүрлі емес сабақ.

1. түрлі әдістемелік әдіс-тәсілдер қолдану арқылы дәстүрлі

сабақты түрлендіру;

2) қазіргі заманға сай оқытудың түрі.

Ғылыми әдебиетге қарағанда дәстүрлі емес сабақтар – интерактивті оқытудың негізінде өткізілетін сабақтар (интерактив – ағылшын «interachion» - қарымқатынас) онда жетекші роль атқаратын мұғаліммен оқушының арасындағы қарым қатынас алынады. Г.Ф. Селефко дәстүрлік емес сабағы технологиялық тұрғыдан қарастыруды ұсынады. Ол, дәстүрлі емес сабақ – оқытудың классикалық түрлерінің негізінде жетілген стандарттан тыс әдіс – тәсіл – дейді. Осы концепцияға сүйелгенде, дәстүрлі емес оқытудың жаңа технологиялары деп атауға болады.

Дәстүрлі емес сабақ дәстүрлі сабақтан гөрі түбегейлі өзгеше көрінің оқу үрдісін жетілдірудің бір түрі болып табылады. Дәстүрлі емес сабақ өткізудің алдынан мұғаліммен оқуының іс әрекеттері ойластырылады мұғаліммен оқушыныі іс-әрекеттері ойластырылады.

Конференциялар. Олар оқуды ғылыми жұмысқа жақындатады. Оқушылар баяндама тақырыптарын өздері таңдап, шағын зерттеу жұмыстарын жүргізіп, нәтижелері бойынша сөз сөйлеуге әзірленеді.Конференцияны сыныпта, мектепте өткізуге болады. Конференцияны симпозиум түрінде өткізуге болады, онда мұғалім бір мәселені тұжырымдайды, ал оқушылар сол мәселені шешу туралы өздерінің ұсыныстарын алдын ала жазып келіп айтады. Конференция туралы оқушыларға алдын ала хабарланады. Оқушылар сұрақтар әзірлеп, мәселені талқылауға әзірленеді. Баяндамашыға мұғалім, не мамандар кеңес береді. Конференцияның ұзақтығы 1-2 сағат. Бірнеше баяндама оқылады. Баяндаманы оқуға 7-10 минут бөлінеді, содан соң тыңдаушылар баяндамашыларға сұрақтар беріп, сын-пікірлер айтады және қосымшалар еңгізеді. Конференцияның соңында мұғалім қорытындылап, баяндамашылардың жұмыстарын, белсенді шығармашылық көрсеткен тыңдармандарды атап өтеді. Өз мәліметтерін келтірген, әдеби деректермен шектелмеген оқушылардың жұмыстарына ерекше назар аударылады. Конференцияда оқушылар түрлі көзқарастарды талдап, өз пікірлерін айтады. Конференция ересек жастағы оқушылар арасында өткізіледі.

Пікірталас сабақтары - жоғары сыныптарда, әдебиет, тарих қоғамтану сабақтарында жиі қолданылады. Пікірталас негізгі ерекшелігі:

• сабаққа қатысушылардың тақырыбп бойынша өз ойларын, пікірлерін айтқызу;

• тақырып не арнайы мәселе бойынша толық, жан-жақты талдау қажет;

• оқу материалын толық меңгереді;

• шешендік қабілеттері қалыптасып дамиды;

• пікірталасты жүргізу үйренеді.

Соңғы жылдары педагогикалық іс-тәжірибеде топтық жұмыс

түрлерінде өтетін пікірталастар кен орын тапты. Онда оқушылар пікірталасты белгілі тән, тақырып бойынша, өткізу үшін көп ізденеді, өз ойын өз уақытын тез ортаға жеткізуге талпынады. Болашақта осындай оқытудың түрі оқушыларды осындай оқытудың түрі оқушыларды нақты, дәл, мазмұнды сөйлеуге, өз ойын анық, терең жеткізуге үйретеді.

Пікірталас сабақтарының түрлері:

1. регломенті (уақыты) шектелген дискуссия оқушыларға алдын ала әр кезінің уақыт нақты белгіленген жоспар беріледі. Топ топшаларға бөлініп, проблема ең алдымен сонда талқыланады да кейіннен бүкіл сыныптан алдында талқыланып, шешіледі.

2. Ойын элементтерін пайдаланып өтетін пікірталас онда, оқушылар іскерлік ойын элементтерін пайдаланып, кейіпкердің атынан сөйлейді, сол заман, тарихи кезеннің «образына» кіріп, типті киіміне дейін, дауысын келтіріп, пікірталас жүргізеді.

3. Проекттік пікірталас мұғалімнің тапсырмасы бойынша алдын-ала белгілі тақырып бойынша проект (жоба) жасалады сабаққа дейінгі уақытында (1-2 апта бұрын) негізгі жоспар сценары құралады. Сабақты оқушылар проблеманын пайда болуын іздестіреді, оны шешу жолдарын табуға тырысады. Проект гипотезаны шығару және оны шешу жолдарын іздестіру мен шешу болып ттабысабақта