Birinci bölüm sağlik ekonomisi ve sağlik hizmetleri

1. Sağlik sektörünün tanimi

Sağlık sektörü bireyin ve toplumun sağlığının korunması, bedenen, ruhen ve sosyal açıdan hastalıklarının tedavi edilip, insanları sağlıklı kılmak için yapılan tüm faaliyetlerinin tümünü kapsamaktadır. İnsanların sağlığa verdiklerini önemin artmasıyla beraber sağlık hizmetleri alanındaki gelişmişlikte kendini göstermeye başlamıştır[ CITATION Ert00 \l 1055 ].

1.2.1. Sağlık ve Hastalık

Sağlık kavramının tanımı zaman geçtikçe bireyden bireye, toplumdan topluma farklı şekillerde algılanmıştır. Bu algılama bireyin toplumun içinde bulunduğu sosyal, ekonomik, kültürel ve gelişmişlik düzeyi ile ilgilidir. Sağlık bireyin işin uzmanı hekim tarafından gerekli tahlil, tetkik ve muayyenin yapılmasının ardından bedenen, ruhen iyi olması hali olarak tanımlanabilir[ CITATION Tun93 \l 1055 ].

DSÖ yapmış olduğu sağlık tanımı en genel sağlık tanımı olarak kabul edilmektedir. Sağlık kavramının tanımını ise 1946 yılındaki Sağlık Konferansı tarafından ilan edilen Dünya Sağlık Örgütü Anayasası’nda beyan etmiştir. Anayasa 61 ülke tarafından 22 Temmuz 1946 yılında imzalanmış, 1948 yılının Nisan aynında ise tam anlamıyla yürürlüğe girmiştir[CITATION WHO06 \l 1055]. Sağlık Konferansında ilan edildiği tarihten bu yana ise bu tanım hiçbir değişim göstermemiştir.

Dünya Sağlık Örgütü’nün bu tanımında sağlık; sadece bedensel ya da ruhsal bir hastalık neticesinde değil, aynı zamanda da sosyal refah tarafından da iyi bir seviyede hali olarak tanımlanmıştır[CITATION WHO06 \l 1055].

Bireyin iyi olması yalnızca bedenen değil, ruhen de kötü olmaması ve toplumdan soyutlanmaması da sağlığın temel şartları arasında kabul edilmektedir. Bu etkenlerin hepsi fiziksel, psikolojik ve sosyal açıdan bireyi bir bütün olarak tanımlamaktadır.

Hastalık kavramı da tıpkı sağlık kavramı gibi günümüze kadar pek çok tanımı yapılmıştır. Hastalık kavramı genel olarak çeşitli nedenlerden dolayı kişinin sağlıklı halinin normalden sapması sonucu ortaya çıkan hal olarak tanımlanabilir. Hastalık sadece bireyde biyolojik bozukluk olarak tanımlanamaz. Hastalık bireyin psikolojik, ekonomik, sosyal ve kültürel boyutlarını da içine alan bir kavramdır ise sağlığın karşıtı olarak kullanılmakta ve sağlık bu anlamda soyut bir kavramdır[ CITATION Tun93 \l 1055 ].

Hastalık ve sağlık ikisi de soyut kavramlardır. Bu nedenle ikisi de ayrı toplumlar tarafından farklı içimde değerlendirildiği gibi, aynı toplumlar tarafından bile farklı şekilde değerlendirilmektedir[ CITATION Ara83 \l 1055 ].

Günümüzde bireyin sağlığındaki bozulma bir önceki döneme göre bozulma durumu olarak kabul edilebilir ya da sağlığın korunması için tedbir gerektirebilir. Genel olarak ifade edildiğinde ise, geçmişte hasalık olarak kabul edilen bir durum hala hastalık olarak kabul edilebilmektedir[ CITATION Ert00 \l 1055 ].

1.2.2. Sağlık Hizmetleri

Sağlık hizmetlerin kişilerin ve toplumdaki bireylerin hastalıklardan korunması, sağlıklı olma halini koruması, muhafaza etmesi ve daha iyi bir hale getirilmesi için ortaya konulan hizmetler bütünüdür.

Hastalık ve sakatlık kavramları gün geçtikçe daha çok farklılaşmaya ve ayrıntılaşmaya doğru gitmektedir. Bu sebepten dolayı sağlık hizmetleri de farklılaşmıştır. Sağlık, hastalık kavramları sadece fiziksel, ruhsal manada değil, aynı zamanda da sosyal manada kullanıldığı için, hizmetlerde bu yönde farklılaşmıştır. Farklılaşma sebebiyle de sağlık hizmetlerinin kapsadığı konular genişlemiştir.

Tüm bu kaynaklardan bir tanım yarattığımızda; sağlıkla alakalı tüm hizmetler, sosyal toplumun ve insanların fiziksel, psikolojik ve sosyal taraflarının iyi hale getirilmesi için yapılan tüm hizmetleri içermektedir.