2. Қаратпа сөз

Қаратпа сөз(обращение)- біреудің назарын өзіне аудару үшін қолданылатын сөз. Самат, ертен сынақ болады. Ұялма, балам, жоғары шық. Ендігі кезек сенде, қарағым.

3. Жалаң сөйлемдері жайылма сөйлемдерге айналдыр

Алматы қаласы. Оқығым келеді.

Билет 21

1. «Ғалым Асқар Жұмаділдаев» әнгімелеу

Асқар Жұмаділдаев — физика-математика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстанның Ұлттық Ғылым академиясының академигі. Асқар Жұмаділдаев 1956 жылы 25 ақпанда Қызылорда облысы, Шиелі ауданы, Шиелі кентінде дүниеге келген. Ол Алматыдағы дарынды балаларға арналған арнайы физика-математика мектебін бітіреді. Содан кейін Мәскеудегі М.В.Ломоносов атындағы университеттің механика-математика факультетіне оқуға түседі. Қазақ мектебін бітірген балаға орыс тілі сынағынан өту қиын болады. Орыс тілінен жақсы баға алмаса да, қабылдау комиссиясы оның математикадан ерекше қабілетін бағалап, аппеляциядан өткізуді ұсынады. Асқар талмай ізденіп жүріп, үшінші курста ғылыми жұмыс жазады. Бұл еңбегі үшін

Петровский сыйлығымен марапатталады. Одан кейін Лениндік стипендияға ие болады. Мәскеу

мемлекеттік университетін үздік аяқтап, одан кейін аспирантурасын бітіреді. Отыз екі жасында

атақты В. А. Стеклов атындағы Математика институтында докторлық диссертациясын сәтті

қорғайды. Ғалым 80-ге жуық ғылыми мақалалардың авторы.

Асқар Жұмаділдаев—қазақ елінен көптеген шетел университеттеріне дәріс оқуға, ғылыми

еңбектер жасауға алғаш шақырылғандардың бірі. Ол 1995 жылдан бастап он жылдай Еуропада

қызмет істеді. Гамбург, Мюнхен, Бильфельд, Киото, Оксфорд, Стокгольм университеттерінде

профессор болды.

Ғалым математика ғылымының дамуына үлкен үлес қосты. Ол оң сипаттамалы Ли алгебрасы

мен деформацияларын және олардың қолдануын зерттеді. Векторлық өріс алгебрасының

бөлшектенбейтін кеңеюін есептеді. Ассоциативті емес алгебраның тепе-теңдіктерін тапты.

Ғалым ғылымға қосқан орасан еңбегінің арқасында 1981жылы физика-математика

ғылымдарының кандидаты, 1988 жылы физика-математика ғылымдарының докторы, 1990 жылы

Қазақ Ұлттық университетінің профессоры, 1995 жылы ҚР ҰҒА-ның корреспондент мүшесі,

2004 жылы ҚР ҰҒА-ның академигі атақтарына ие болды.

Асқар Жұмаділдаев Германиядағы Гамбург, Мюнхен, Бильфельд университеттерінің профессоры

атанды. 1986-2001 жылдары Кэмбридж университетінің жанындағы Ньютон институтында ,

Италиядағы А.Салам атындағы Халықаралық теориялық физика орталығында, Швеция корольдік

Ғылым Академиясының Миттаг-Лефлер атындағы Математика институтында, Канададағы Фильдс

атындағы Математика институтында қызмет атқарып, дәрістер оқыған. Германияның, АҚШ-тың

мемлекеттік стипендияларын, Швеция корольдік Ғылым Академиясының грантын алған.

Ғалымның ғылымдағы бұл еңбектері жастарға үлгі.

2. Қыстырма сөздер

Қыстырма сөз(вводное слово)- сөйлеушінің сөйлемдегі ойға қытысты түрлі көзқарасын білдіретін сөз. Меніңше, сенің айтқаның дұрыс. Бұларды, әрине, жасау керек.

3. Сөйлемге синтаксистік талдау және сөз құрамына талдаңыз.

Оқушылар емтиханға зор дайындықпен кірісті

А.с Емтиханы

І.с. Емтиханынің

Б.с. Емтиханына

Т.с. Емтиханын

Ж.с. Емтиханында

Ш.с.Емтиханынан

К.с. Емтиханымен

Билет 22