Әдебиеттік оқу

Мерзімі:

Тақырыбы: Мазмұндама «Қамқорлық»

Мақсаты:

4. Білімділік: Оқушыларды жазбаша байланыстырып сөйлеуге, жазбаша тілін қалыптастыру, оқып берген мәтіннің мазмұнын, негізгі кезеңдерін қалдырмай жазуға үйрету;

5. Дамытушылық: логикалық ойлау қабілетін, есте сақтау, зейінін жетілдіру;

6. Тәрбиелік: ойын жүйелі жеткізуге, сауаттылыққа дағдыландыру.

Түрі: жазбаша бақылау.

Әдісі: қорыту

Керекті құрал – саймандар: сын жұмыстар жинағы, дәптер.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру. Амандасу, түгендеу, оқушылардың зейінін, назарын психологиялық жаттығулар орындау арқылы сабаққа аудару.

- Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр.

- Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін.

ІІ. Мақсатын қою кезеңі:

1.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау.

2.Жаңа сабаққа даярлық, жазбаша жұмыс алдында нақты талап қою: мәтіннің мазмұнын толық жазу; кейіпкелерді анықтау; қайда жазу керектігін нақтылау;

ІІІ. Жаңа сабақ: Мұғалімнің мәтінді дауыстап оқуы; Оның негізгі бөлімдерін кідіріс жасап оқуы; Мазмұны бойынша сұрақ қою арқылы оқушылардың түсінгенін анықтау; содан кейін мәтінді қайталап оқу. Жоспар құру. Міндетті түрде жазуға тиісті тірек сөздер мен сөз тіркестерін тақтаға жазып қою; түсініксіз сөздерді тақтаға жазып қою.( міндетті түрде істелетін жұмыстар).

               Қамқорлық

   Күз мезгілі болатын. Күн бұлтты, жаңбыр жауып тұр.Түс мезгілінде оқитын  Ажар мен Ақжол мектептен шығып, үйлеріне келе жатты. Олар біраз жүргеннен кейін жол бойында бүрісіп тұрған кіщкентай  күшікті көздері шалып қалды.Екеуі күшікті аяп,  үйлеріне алып кетпек болып келісті. Олар күшікті үйлеріне алып келіп, алдына сүт, тамақ қойды. Кішкентай күшік  жылы жерде тамаққа тойып алып, бұйығып, ұйқыға кетті. Екі бала өз істеріне риза болып, бір-біріне жымыңдай қарады.

Түсіндірілетін сөздер: бүрісіп, бұйығып, жымыңдап

 Сұрақтары:                        

1. Ауа райы қандай?

2. Ажар мен Ақжол қайдан келе жатыр еді?

3. Олар жолда нені көріп қалды?

4. Олар күшікке қандай қамқорлық көрсетті?

ІҮ. Сабақты қорыту: Бүгінгі сабақта не істедік? Не жайлы жаздық? Бұл мәтінен өзіңе қандай әсер алдың?

Ү. Үйге тапсырма: өткенді қайталау.

Бекітемін:________________

Әдебиеттік оқу

Мерзімі:

ІІІ бөлім. Туған жерге қыс келді

Сабақтың тақырыбы: Қыс. Абай

Мақсаты:

1. Білімділік: Оқушыларға қыс мезгілі жайлы түсінік бере отырып, сабақтың тақырыбын ашу, талдау жұмыстарын жүргізу, мазмұнын игеру, біліктілігін арттыра түсуге көмек беру, жағдай жасау;

2. Дамытушылық: Ойын толық жеткізіп сөйлеу дағдылары мен жазбаша тілдерін жетілдіруге ықпал жасау;

3. Тәрбиелік: Табиғат әсемдігін бақылай білуге, зер салып, бақылампаздыққа баулу.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ,зерттей отырып, талдау.

Әдісі: іздену, сұрақ-жауап, түсіндіру, әңгімелеу.

Көрнекілігі: оқулық, суреттер.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу. Оқушыларды түгендеу. Қажетті құрал-жабдықтарын алғызып, назарларын сабаққа аудару.

Психологиялық даярлық. Бізге жылу мен жарықты не сыйлайды?

Жарқырап күн күн ашылды

Айналаға нұр шашылды

Мақсатымыз білім алу

Еңбектену арқылы

«5» ке қол жеткізу.

ІІ .Мақсат қою кезеңі: сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау.

ІІІ. Жаңа сабақ: 1.Кіріспе: Кітапта берілген жұмбақтарды шешу.

Шешуі болған сөздерге назар аударып, қай мезгілге қатысты екенін айт.

Осы қыс мезгілін тағы қалай сипаттауға болады?

Кітаппен жұмыс: 1.Өлеңді мәнерлеп,түсініп, іштен, тізбектей жалғастырып оқу.

2.Суреттер топтамасын пайдаланып Мұхтар Әуезов жайлы әңгімелеу.

3. Мұхтар Әуезов – қазақтың ұлы жазушысы. Ол «Абай жолы, Көксерек т.б.» кітаптарын жазған. Алматы қаласында Мұхтар Әуезовке арналған ескерткіш, мұражай бар. Балалық шағы өткен үй де бар.

4. Кітаппен жұмыс: мәтінді түсініп, жалғастырып тізбектей оқу.

а) Мәтіннің алғашқы азат жолын қайталап оқып, қардың түрлерін айт. (ұсақ, жабысқақ үгінді; жұмырланған ұсақ, қатты, қиыршық).

Сызбаны толтыр.

Суық түскенге дейінгі қар	Суық қатайған кездегі қар

ә) Мәтіннің екінші азат жолын қайталап оқып,боранға тап болған Абайдың жай-күйін елестетіп, сипаттап көр. (Қос қолы қатты тоңып,саусақтарының ұштары шаншып,тізгін мен қамшы ұстауға ебін кетірді.Қарып, мұздатып барады...)

б) Мәтіннің үшінші азат жолын қайталап оқып, үскірік боран жай-күйін елестетіп, сипаттап көр.

3.Жаңа сабақты оқушы көмегімен талдау: Ақын қысты кімге теңейді? Абай өлеңіндегі адам бейнесіндегі қысты сипаттап айт.Өлеңде балалар туралы не делінген? Малшы туралы ше?

5. Сөздік жұмыс жүргізу: шидем- қой жүнінен тоқылған сырт киім.

Сергіту сәті. Орнымыздан тұрайық,

Алақанды ұрайық.

Бір отырып, бір тұрып,

Біз шынығып алайық.

ІҮ. Түсінгендерін тексеру: Суретпен жұмыс: Кітаптағы суретте Абайдың қысына ұқсастық бар ма? Болса қандай? Басқан жері сықырлап келген не? Мазаны алған не? Алты қанат ақ орда үйді шайқаған не? Малшы неге теріс айналды? Ал, «Боран» Мұхтар Әуезовтің шығармасындағы бөлікті қалай атар едің? Қатты соққан ақ боранды ақын неге теңейді? (көп бөрінің құтырып, жас қан іздеп,ұлығанындай)

Ү. Қорыту: Қыс туралы жұмбақ, мақал-мәтелдер айту. Қыстың суретін салып көр. Әңгімеге сүйеніп, үсінуден қалай сақтануға болатынын айт.

ҮІ. Үйге тапсырма: жаттау, оқу түсінгенін айту.

ҮІІ. Бағалау.

Бекітемін:________________

Әдебиеттік оқу

Мерзімі:

Сабақтың тақырыбы: Боран. Мұхтар Әуезов

Мақсаты:

1. Білімділік: Оқушыларға қыс мезгілі жайлы түсінік бере отырып, сабақтың тақырыбын ашу, талдау жұмыстарын жүргізу, мазмұнын игеру, біліктілігін арттыра түсуге көмек беру, жағдай жасау;

2. Дамытушылық: Ойын толық жеткізіп сөйлеу дағдылары мен жазбаша тілдерін жетілдіруге ықпал жасау;

3. Тәрбиелік: Табиғат әсемдігін бақылай білуге, зер салып, бақылампаздыққа баулу.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ,зерттей отырып, талдау.

Әдісі: іздену, сұрақ-жауап, түсіндіру, әңгімелеу.

Көрнекілігі: оқулық, суреттер.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу. Оқушыларды түгендеу. Қажетті құрал-жабдықтарын алғызып, назарларын сабаққа аудару.

Психологиялық даярлық. Бізге жылу мен жарықты не сыйлайды?

Жарқырап күн күн ашылды

Айналаға нұр шашылды

Мақсатымыз білім алу

Еңбектену арқылы

«5» ке қол жеткізу.

ІІ .Мақсат қою кезеңі: сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау.

ІІІ. Жаңа сабақ: 1.Кіріспе: Кітапта берілген жұмбақтарды шешу.

Шешуі болған сөздерге назар аударып, қай мезгілге қатысты екенін айт.

Осы қыс мезгілін тағы қалай сипаттауға болады?

Кітаппен жұмыс: 1.Өлеңді мәнерлеп, түсініп, іштен, тізбектей жалғастырып оқу.

2.Суреттер топтамасын пайдаланып Мұхтар Әуезов жайлы әңгімелеу.

3. Мұхтар Әуезов – қазақтың ұлы жазушысы. Ол «Абай жолы, Көксерек т.б.» кітаптарын жазған. Алматы қаласында Мұхтар Әуезовке арналған ескерткіш, мұражай бар. Балалық шағы өткен үй де бар.

4. Кітаппен жұмыс: мәтінді түсініп, жалғастырып тізбектей оқу.

а) Мәтіннің алғашқы азат жолын қайталап оқып, қардың түрлерін айт. (ұсақ, жабысқақ үгінді; жұмырланған ұсақ, қатты, қиыршық).

Сызбаны толтыр.

Суық түскенге дейінгі қар	Суық қатайған кездегі қар

ә) Мәтіннің екінші азат жолын қайталап оқып,боранға тап болған Абайдың жай-күйін елестетіп, сипаттап көр. (Қос қолы қатты тоңып,саусақтарының ұштары шаншып,тізгін мен қамшы ұстауға ебін кетірді.Қарып, мұздатып барады...)

б) Мәтіннің үшінші азат жолын қайталап оқып, үскірік боран жай-күйін елестетіп, сипаттап көр.

3.Жаңа сабақты оқушы көмегімен талдау: Ақын қысты кімге теңейді? Абай өлеңіндегі адам бейнесіндегі қысты сипаттап айт.Өлеңде балалар туралы не делінген? Малшы туралы ше?

5. Сөздік жұмыс жүргізу: шидем- қой жүнінен тоқылған сырт киім.

Сергіту сәті. Орнымыздан тұрайық,

Алақанды ұрайық.

Бір отырып, бір тұрып,

Біз шынығып алайық.

ІҮ. Түсінгендерін тексеру: Суретпен жұмыс: Кітаптағы суретте Абайдың қысына ұқсастық бар ма? Болса қандай? Басқан жері сықырлап келген не? Мазаны алған не? Алты қанат ақ орда үйді шайқаған не? Малшы неге теріс айналды? Ал, «Боран» Мұхтар Әуезовтің шығармасындағы бөлікті қалай атар едің? Қатты соққан ақ боранды ақын неге теңейді? (көп бөрінің құтырып, жас қан іздеп, ұлығанындай)

Ү. Қорыту: Қыс туралы жұмбақ, мақал-мәтелдер айту. Қыстың суретін салып көр. Әңгімеге сүйеніп, үсінуден қалай сақтануға болатынын айт.

ҮІ. Үйге тапсырма: жаттау, оқу түсінгенін айту.

ҮІІ. Бағалау.

Бекітемін:________________

Әдебиеттік оқу

Мерзімі:

  Сабақтың тақырыбы: Сәкен Сейфуллин. Қызыл шұнақ.    Сабақтың мақсаты:    Білімдік: автор жайлы мағлұмат бере отырып, өлеңнің мазмұнын түсіндіру.    Дамытушылық: сөздік қорларын, тіл байлықтарын, ой-өрістерін дамыту.    Тәрбиелік: табиғатты аялауға, мейірімді болуға баулу.    Сабақтың әдіс-тәсілдері: әңгімелеу, түсіндіру, сұрақ-жауап, көрнекілік, проблемалық.    Сабақтың көрнекілігі: С. Сейфуллиннің портреті, жыл мезгіліне байланысты суреттер, дидактикалық материалдар.    Сабақтың барысы:    I. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушыларды таңдап алған сөздеріне қарай 4 топқа бөлу: 1. Көктем. 2. Жаз. 3. Күз. 4. Қыс. — Балалар, біздің бүгінгі сабағымыз сайыс түрінде өтеді. Алдымен жыл мезгілдерін еске түсіреміз. 1-сайыс. Әр топ плакаттағы суретке қарап, өз мезгілдері жөнінде пікір айтады.    Көктем тобы: Көктемде қар еріп, өзендерде сең жүреді. Әсем қызғалдақтар құлпыра жайнап, түрлене бастайды. Жеміс ағаштары гүл атады. Қайың мен терек жасыл жапырақтарын жаяды. — Сендер көктемнің көрінісін осылайша суреттейді екенсіңдер, ал Абай атамыз былай суреттейді. Жазғытұры қалмайды қыстың сызы, Масатыдай құлпырар жердің жүзі. Жан-жануар, адамзат анталаса, Ата-анадай елжірер күннің көзі.    Жаз тобы: Маусым, шілде айларында төңірекке көз салып көріңізші. Ешбір көркем кілемнің бетінен табылмайтын, ғажап бояуларды көресіз. Далада жайқалып өскен гүлдердің хош иісі мұрын жарады. Абайдың «Жаздыгүні шілде болғанда» атты өлең шумағы айтылады.    Қыс тобы: Қыста айналаның бәрі ақ көрпе жамылғандай болады. Ағаштар аппақ гүл шоқтары тәрізді. Төңірек мүлгіген тыныштық. Ауа райы жиі өзгеріп, қатты аяз, боран болады. Өлең шумағы айтылады: Ақ киімді, денелі, ақ сақалды… Күз тобы: Бұл мезгілде ешбір жыл мезгілінде қайталанбас байлық,  молшылық  болады.  Топ-топ  болып ұшқан құстар жылы жаққа кетеді.    II. Жаңа сабақ. Автор жайлы мағлұмат беру. С. Сейфуллин Жезқазған облысы, Ақадыр ауданы, Қарашілік қыстағында 1894 жылы дүниеге келген. Шығармашылықпен белсене араласқан. 1917 жылы «Жұбату» атты тұңғыш әңгімені жазды. Қазақ әдебиетінің оқулықтарын жасауға қатысты. 1)          Өлеңді мәнерлеп оқу. 2)          Сөздік жұмысын жүргізу. Қызыл шұнақ — бет қаратпайтын аяз, үскірік. 2-сайыс. Әр топ С. Сейфуллиннің өлеңдерінен үзінді оқиды. 3-сайыс. Сұрақтарға жауап беру. — С. Сейфуллин қай жылдары өмір сүрді? — Қай қыстақта дүниеге келген?    III. Сабақты бекіту. 4-сайыс. Әр топ жыл мезгілдері туралы 3 сөйлемнен тұратын эссе жазады.    IV. Үйге тапсырма беру.

Бекітемін:________________

Әдебиеттік оқу

Мерзімі:

Тақырыбы: Қар. Сафуан Шаймерденов

Мақсаты:

1. Білімділік: Оқушыларға қыс мезгілінің өзгерістері жайлы айта отырып, сабақтың тақырыбын ашу, мазмұнын игеруге жағдай жасау;

2. Дамытушылық: Ойын толық жеткізіп сөйлеу дағдысын қалыптастыру;

3. Тәрбиелік: Зер салуға, бақылағыштыққа баулу.

Сабақтың түрі : аралас.

Әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, әңгімелеу.

Көрнекілігі: Қыс суреттері,үлестірме дидактикалық материалдар.

Түрі: аралас.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі: Амандасу. Оқушыларды түгендеу. Қажетті құрал-жабдықтарын алғызып, назарларын сабаққа аудару.

Психологиялық даярлық. Бізге жылу мен жарықты не сыйлайды?

Жарқырап күн күн ашылды

Айналаға нұр шашылды

Мақсатымыз білім алу

Еңбектену арқылы

«5» ке қол жеткізу.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: Сәкен Сейфуллин «Қызыл шұнақ» өлеңін жатқа сұрау, сұрақ-жауап арқылы баға беріп үй тапсырмасын бекіту.

ІІІ. Өткенді қорыту: (Зәрлі деммен ысқырып, мұздай демі, аузын ашады). Ақын бұл сөз тіркестерін неге қатысты айтты? «Қызыл шұнақ аяз» деп қандай аязды айтады?

ІY. Мақсат қою кезеңі: Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау. Жаңа сабаққа даярлық .Сәкен Сейфуллин туралы не білеміз?

Ү. Жаңа сабақ: Кіріспе:

Балалар қазір қай мезгіл?

Қыс мезгілінде неше ай бар?

Қандай атап көрейікші?

Қыс мезгіліндегі табиғаттағы өзгерістерді айтып көрейікші.

Қыс мезгілі сендерге ұнай ма?

Қыста қандай қызықты ойындар туралы білесіңдер?

Қандай қысқы спорттық ойын түрлерін білесіңдер?

Мәтінді түсініп оқу. Әр азат жолдағы айтылған ойдың негізін анықтау.

Не жауып тұр?

Жаңа жауған қарды ақын неге теңеп отыр?

Терезеге тиген қар ұшқыны қандай күйге ұшырайды?

Қар жауған соң айнала қалай өзгереді?

Жазушының «денені түршіктірер зәрі бар» деген сөзді қалай түсінесің?

Сергіту сәті. Орнымыздан тұрайық,

Алақанды ұрайық.

Бір отырып, бір тұрып,

Біз шынығып алайық.

ҮІ. Түсінгендерін тексеру: Көз алдыңа адам-аязды елестетіп көр. Абай суреттеген қыс пен осы өлеңдегі қыс көрінісін салыстыр, теріп оқу: мәтіннен қар жауып тұрған кездегі суреттейтін тұсты тауып оқы.

Дәптермен жұмыс: қар ұлпалары, қар жапалақтары тіркестеріне қатысты сөздерді тауып жаз. (Үлкен қар ұлпалары жерге түсерде қызық: Қар жапалақтары жұлдыз сияқты ұзын кірпікті.)

ҮІІ. Қорыту: Жазушы жауып тұрған қарды қалай бейнелеген?

Қар жауған соң айнала қалай өзгереді?

ҮІІІ Үйге тапсырма: «Қар» мәтінді түсініп оқу, әңгімелеу.

2. Бағалау.

Бекітемін:________________