- •Г.И. Ватаманова, ж.Г. Сизева, е.Н. Ярошенко
- •Условнöй пасъяс
- •Гожся лунö.
- •Радейтана дзоридз.
- •Медводдза чери.
- •Гожся салат.
- •«Пöла-мачöн» ворсöм.
- •Гожся лунö.
- •Скорпион.
- •Мый вöзйöны сёйны кодзувъяс?
- •Солнечный салат.
- •Мöд мамъяс.
- •Нэм чöжыс чужанiнас.
- •Радейтана велőдысь.
- •Чöскыд шыр.
- •Ми пöжасям.
- •Пöкрöв лун – вöралысьяслöн праздник.
- •Картупеля тшак.
- •Маа лымвый.
- •Мый тэнад юр вылад?
- •Гöсьтъяс.
- •Праздник пызан.
- •Крокодил Геналöн сьыланкыв.
- •Праздник пызан сайын.
- •Кöчлöн праздник.
- •Тупöсь нянь.
- •Быстрый олень.
- •Вотчисны.
- •Миян школа.
- •Школа йылысь сьыланкыв.
- •Кывпесанъяс
- •Куим рöма дöрапас.
- •Евгений Александрович Игушев.
- •Водз чеччö да этша печкö.
- •Финн шусьöгъяс.
- •Финн нöдкывъяс.
- •Иван Ильич Белых.
- •Выль пась.
- •Воисны сьöд ракаяс.
- •Берба лун.
- •Трöичаса кыдз
- •Крапивный салат.
- •Маръямоль.
- •Нюр вылын вотчигöн.
- •Пелысь пу.
- •Катшасин.
- •Бурдöдчан быдмöгъяс.
- •Лежнöг.
- •Велöдöм материал вынсьöдöм
- •Арын пуяс.
- •Менам радейтана велӧдысь.
- •Миян школа.
- •Черинянь.
- •Содтöд. Приложение
- •Лыдакывъяс гижам
- •Морта нимвежтасъяс Асалан, Босьтан, Сетан падежъяс серти вежлалöм
- •Роч предлогъяс да коми вежлöг суффиксъяс
- •Кадакывлöн кадъяс серти вежласьöм
- •Колян кад
- •Юриндалысь
Менам радейтана велӧдысь.
Менсьым радейтана велӧдысьӧс шуӧны…. Сійӧ велӧдӧ …. Миян школаын ... велӧдӧ нин … во. … урок вылын ми тӧдмасям …. Урок вылын босьтӧм тӧдӧмлунъясыс миянлы зэв ёна ковмасны водзӧ олӧмын. Сы вӧсна ми пыдди пуктам … да … урок. Миян радейтана велӧдысь … тушаа, … юрсиа, …синъяса. … урокъяссӧ нуӧдӧ стрӧга, а збыльвылас сійӧ зэв шань, мелì, нюмсера. Кор урок вылын мыйкӧ оз артмы, … пыр и воас отсӧг вылӧ. Некор оз вид, кор мыйкӧ он гӧгӧрво. А выль пӧв ставсӧ висьталас. Вот кутшӧм миян радейтана велӧдысь.
… удж. Сетöм кывтэчасъяс отсöгöн лöсьöд школа йылысь текст.
Миян школа.
Вель ыджыд, сулалö сикт шöрын, джуджыд гöра вылын, веж сад пиын, медыджыд керка, ыджыдысь-ыджыд öшиньяса, стенъясын öшалöны, велöдчан вежöсъяс, лыддьысян жырйын, нуöдсьöны кружокъяс.
… удж. Лыддьы да вуджӧд. Висьтыслы сет ним. Содтав лӧсялана кывбердъяс.
Быттьӧ дзик на неважӧн воисны войвылӧ … да … лэбачьяс - турияс. А со найӧ бӧр нин лэбӧны …муясӧ.
Видзӧдан турияслысь лэбӧмсӧ, кылан …местаяскӧд прӧщайтчӧмсӧ, и сьӧлӧмыд вӧрзьылӧ.
Турияс лэбӧны вылìтì. …голяяссӧ нюжӧдӧмаӧсь водзӧ. Кымын лун да вежон налы ковмас шенасьны бордъяснас, венласьны … тӧвъяскӧд, терпитны … зэр. Кымын кар да сикт вомӧн лэбзясны турияс. Уна сикас вӧръяс, юяс, степъяс аддзыласны … туй вуджигӧн. Унаысь ковмылас шойччыны, коллявны … войяссӧ.
Аддзысьлытӧдз ,турияс!
Иван Коданёв серти
Отсӧг вылӧ кывъяс: шоныд, мича, ыджыд, тӧдса, паськыд, вына, вӧсньыдик, кӧдзыд, вына, кузь, арся, пемыд.
… удж. Кадакывъясö содтав колана суффиксъяс тшöктан формаын.
Черинянь.
Шоныд ваӧ гудрал… дрожжи. Содт… сов, стӧкан джын сакар. Кисьт… пызь кык кило гӧгӧр, бура гудрал… . Сэсся содт… стӧкан тыр сывдӧм вый и коль… шоныдìнӧ 3-4 час кежлӧ, медым кыптас. Артмӧм нянь шомсӧ юк… кык пельӧ, а сэсся вӧсньӧд… ӧти сантиметр кызта сӧчӧнӧдз. Сӧчӧн шӧрас пуктал… водзвыв дасьтӧм чери, солал…, резышт… сывдӧм выйöн. Сӧчӧн бокъяссӧ ӧтлаӧд… чери вывтìыс. Черинянь вермас лоны и восьсаӧн. Пӧжал… пачын либö духовкаын. Пачысь кыскӧм бӧрас чериняньсӧмавт…выйӧн.
... удж. Гиж текстсö, комиöд кадакывъяссö.
Тì не знаете Кукрыниксы художникъяс йылысь? Найӧс звали Михаил Васильевич Куприянов, Порфирий Никитич Крылов да Николай Александрович Соколов. Тайӧ куим художникыс работали ӧтлаын 60 во сайӧ. Налӧн сатирическӧй серпасъясыс стӧча да веськыда изображают быд лёктор. Та кындзи художникъяс рисовали и вӧр-ва, и йӧзӧс.
… удж. Гиж кадакывъяссӧ кольӧм шыпасъяс содталӧмӧн. Гӧгӧрвоӧд кадакывъяслысь гижанногсӧ.
Прӧщай…чыны, пили…чыны, мичмö…чыны, шой…чыны, во…чыны, со…чыны, коль…чыны, бергö…чыны, воö…чыны, мӧр…чыны, мы…чысьны, вӧ…чыны, кур…чыны, велӧ…чыны.
Аддзы кадакыв, кодi гижсьö кык ногöн. Стöчмöд вежöртассö. Лöсьöд наöн сёрникузяяс.
… удж. Гиж текстсö скобкаяс восьтöмöн.
Небыд тöв лунвывсянь (пöльтны). Шондi яръюгыда (дзирдавны). Лым (ляпкавны, чинны). Шоръяс (визувтны) туйöд. (Мыччысьны) медводдза коръяс. Гöгöр ставыс (ловзьыны). Ми (лолавны) сöстöм сынöдöн, (нимкодясьны) тувсовъя лунöн.
… удж. Сет соссяна вочакыв.
Ме ола сиктын (карын).
Тэ радейтан дыр узьны.
Талун ывлаын зэрö.
Ми ворсам йöрын.
Тi мунанныд вöрö.
Ёртъясыд мунöны Из гöраясö.
… удж. Лыддьы кывбур юкöнсö да висьтав, мыйöн лоöны тöдчöдöм кывъясыс: синонимöн, антонимöн, омонимöн.
Мый кöть сёрнит,
Мый кöть висьтав,
Мый кöть гарав,
Мый кöть шу,
Сöмын лёк кывйöн эн лысьт тэ
Видны ассьыд чужан му.
А.Ванеев
… удж. Лыддьы сёрникузяяссö. Вочавидз юалöмъяс вылö. Гиж локтан када кадакывъяс.
Тувсов луныд во чöж вердас. Сырчик вöсни кокнас ю вылысь йисö чегъялас. Тулысын вежон зэрас, да лунöн косьмас. Ракаяс кравзöны – шондöдас. Шондi вылiтi ветлö – регыд ю воссяс. Тулысын кö узян, арын шогö усян.
? Тайö шусьöгъяс, казялöмторъяс али нöдкывъяс?
Мыйла тэ тадзи чайтан?
... удж. Вуджöд текстсö роч кыв вылö.
Саридз сайысь воис варов тулыс. Кутiс сiйö вöтлыны дзор юрсиа тöлöс. Лым толаяс заводитiсны ляпкавны, топавны. Керка вевтъяс вылысь тёпкö-виялö эзысь войтва.
Но виччысьтöг войвывсянь уськöдчис кöдзыд тöв, шеныштiс паськыд борднас. Повзисны войтъяс, йитчисны öта-мöд бердас, и артмисны йинёньяс.
