1 Техникалық бөлім

Механикалық пакер пвм-2-118-50, пвм-2-122-50, пвм-2-136-50, пвм-2-140-50

Ұңғы ішіне отырғызылған тізбектің ойыс бөлігіне әсеріне жүргізілген операция кезіндегі сорапты компрессорлы құбырлар тізбегін нығыздау үшін арналған. Қолданылу аясы: Мұнай, газ, газконденсатты ұңғыларды меңгеру мен эксплуатациялау, қабаттың гидравликалық жарылысы, отырғызылған тізбектің герметикалық еместігін табу, струйнды сораптармен жұмыс, жөндеу-изоляциялау жұмыстары, пакердің астынан және үстінен артық қысым тудыруды қажет ететін басқа да жөндеу-профилактикалық жұмыстар және технологиялық операциялар жүргізу.

Техникалық сипаттамалары:

Модель	ПМВ-2-118-50	ПВМ-2-122-50	ПВМ-2-136-50	ПВМ-2-140-50
Пакердің қабылдайтын максималды қысым айырымы, МПа	50
Максималды осьтік күшею, кН
- пакерды отырғызу	150
- пакерды шығару	80
Жұмыстық орта	су, саз балшықты ерітінді, тех. реагент
Жұмыстық орта температурасы, ºС жоғары емес	100
Сыртқы диаметр, мм	118	122	136	140
Кіріс-шығыс саңылауының диаметрі, мм	43		54
МЕСТ 633-80 бойынша біріктіретін бұранда	НКТ 73		НКТ 89
Пакермен аулақтандырылған МЕСТ 632-80 бойынша эксплуатационды құбырлар, мм	140х6,2…7,7 146х9,5…10,7	146х7…9,5	168х11…12,1	168х7…10,6 178х12…15
Шлипстардың жұмыстық қалыпқа түсуінің ең үлкен диаметрі, мм	137		159
Масса(тарасыз), кг	29	29,5	36	36,5

Заявитель(и): Закрытое акционерное общество "ЮКСОН"

Автор(ы): Кислицын В.В.,Малицкий С.Г.,Светашов Н.Н.,Киреев А.М.

Патентообладатель(и): Закрытое акционерное общество "ЮКСОН"

Механикалық пакер

Қолданылуы: мұнайгаз өндірісі саласында, мұнай мен газ ұңғыларын игеру мен эксплуатациялау кезінде қолданылуы мүмкін. Құрылғының жұмыс істеу беріктігін жоғарылатады.

Өнертабыстың маңызы: құрылғының біркелкі, кезекпе-кезек және көлденең қысқа мен көлденең ұзын болатын сыртқы бетінде орналасқан қисық қуысты оқпаны бар. Оқпанға тірек тығыз байланысқан. Оның астында қысқыш тығыздауыш элемент пен конус бар. Конус оқпанға қатысты осьтік орын ауыстыра алатындай етіп орналастырылған. Оқпанның үстінде осьтік орын ауыстыра алатын қабілеті бар құрсау орналасады. Құрсауды айнала біртегіс шлипстар қойылған. Олар серіппе астында құрсауға қатысты радиалды бағытталған және екіиінді арқалық түрінде жасалған. Оқпанның астыңғы бөлігінде шеңбер орналасады. Ол құрсауға қатысты радиалды айнала алатындай етіліп жасалған, бірақ шеңбер құрсаумен осьтік бағытта берік байланысады. Шеңбердің ішкі жағында тікбұрышты профильмен жырашық (канавка) жасалған. Құрсаудың сыртқы бетінде, бөлек сектор түрінде буртиктар жасалады. Шеңбердің ішкі бөлігінде бір ось бойымен, пакердің осіне перпендикуляр, созу арқылы қондырылған екі диаметрлік қарама-қарсы бағытталған штифтар орналасқан. Буртиктің алдыңғы бұрышы 10⁰-қа тең.

Өнертабыс мұнайгазөндіру саласына жатқызылады және мұнай және газ ұңғыларын игеру мен эксплуатациялау кезінде, изоляциялау бойынша ұңғыларды желілеу процесінде аудандарды жұту сияқты әртүрлі технологиялық операцияларды жүргізу барысында, қысым үстінде шегендеуде, қабаттардың гидравликалық жарылысында және т.б. қолданылуы мүмкін.

Құрамында Г-тәрізді қисықты шток, қысқа және ұзын бөлігі бар, штокпен тығыз байланысқан корпус, штокта орнатылған тығыздауыш элемент пен конус, хвостовиктерімен плашкалар, штоктың Г-тәрізді қисығында орналасқан штифт, серіппе асты центратры, штокқа қатысты концентрлі орналасқан және онымен төменгі бүйір арқылы тығыз байланысқан баспалдақты төлке, плашкалардың хвостовиктері төменгі төлкеде ойып алынған цилиндрлік бөлікке ие және ол төлке мен шток арасына орналастырылған, сонымен қатар хвостовиктің ұзындығы оның цилиндрлік құрушысы бойынша Г-тәрізді қисықтың қысқа бөлігінен ұзын және Г-тәрізді қисықтың ұзын бөлігінен қысқа (А.С. СССР N 1818461, МКИ E 21 B 33/12, 1993) пакері танымал.

Танымал техникалық шешімнің кемшілігі құрылысының қиындығы, үлкен металкөлемділігі және еңкейте бағытталған құбырларда (сорапты-компрессорлы құбырлар) пакерді шешу кезінде құрылғыны босату нәтижесінде пайда болатын авариялар. (Пакерді шешу кезінде оны якорьдан түсіру керек, ол үшін құралдың солға қарай бұрылысы болады).

Берілген өнертабысқа және таңдалған прототипке неғұрлым жақыны (А.С.СССР N 1686128, МКИ E 21 B 33/12, 1991 ж.)механикалық пакері. Құрамында сыртқы бетінде біртегіс орналасқан кезекпе-кезек көлденең қысқа және көлденең ұзын аудандары бар шеңберлі қисық қуысты оқпан, оқпанмен берік байланысқан тірек, оның астында орналасқан оқпанға қатысты осьтік орын ауыстыра алатын мүмкіндігі бар тығыздауыш элемент пен конус, радиальды-осьтік орын ауыстыра алатын ішкі жағындағы дөңесі бар оқпанда орналасқан құрсау, оқпанның шеңберлі қисық қуысында орналасқан және құрсауды біркелкі айналған шлипстар, олар құрсауға қатысты радиалды бағытта серіппе астыландырылған (подпружиненные), сонымен қатар пакер конуста орнатылған жұдырықшалармен жабдықталған, көлденең жазықтық төңірегіндегі қисық қуыстың қысқа аудандарында бір бірінен арақашықтығы шлипстың енінен аз емес болып орналасқан, а внутренние поверхности кулачков выполнены наклонными к продольной оси ствола с вершиной угла наклона поверхности конуса к продольной оси ствола, при этом наружные поверхности шлипсов в верхней части выполнены ответными наклонным поверхностям кулачков для взаимодействия с последними в транспортном положении шлипсов.

Танымал техникалық шешімнің кемшілігі оның жұмысындағы сенімсіздікте. Пакерлеу кезінде осьтік орын ауыстыру арқылы оқпанның шлипстармен бірге өз осі бойынан айналуы болады. Пакердің жұмыстық қалыпта ұзақ тұруы нәтижесінде шлипстар әрқашан сыналанып қалып отырады. Бұрау кезінде олар олқылыққа ұшырайды. Осыдан пакер тізбекте сыналанып, авариялық ситуация туындайды. Одан басқа, шығыңқы жері бар құрсауға жүріс бергенде оның соңында сыналану қаупін тудыратын оқпанда ауытқуы пайда болады. Пакердің ұзақ жұмыс жасауы кезінде және оның дұрыс жиналмауы нәтижесінде оқпандағы белгілеп алушы тетік істен шығады. Оның радиалды бұралуы болып, пакердің жұмыстық қалыпқа түсуі кезінде шлипстар жұдырықшалардың астына түсіп қалады. Осыдан олар өздерінің жұмыстық қалыптарын сақтамайды. Қайта пакерлеу мүмкін емес болады. Оның үстіне жұдырықшаларды дайындау дәлдікті қажет етуімен, конустың радиалды жүрістен нақты белгілеуді талап етуімен қиынға түседі.

Өнертабыстың техникалық нәтижесі болып пакердің жұмыс істеу сенімділігінің құрсаудың ауытқуын алдын алуы, құрсау мен шлипстардың радиалды бұралу және соңғылардың сыналануының алдын алуы есебінен жоғарылауы саналады.

Механикалық пакер, құрамында сыртқы бетінде біртегіс орналасқан кезекпе-кезек көлденең қысқа және көлденең ұзын аудандары бар шеңберлі қисық қуысты оқпан, оқпанмен берік байланысқан тірек, оның астында орналасқан оқпанға қатысты осьтік орын ауыстыра алатын мүмкіндігі бар тығыздауыш элемент пен конус, оқпанда орналасқан осьтік орын ауыстыра алатын құрсау, құрсауда орнатылған, қисық қуыста орналасқан бағыттауыш штифт, құрсаудыды айнала біртегіс серіппе астында құрсауға қатысты радиалды бағытта шлипстар қойылған және олар екіиінді арқалық түрінде жасалған, өнертабысқа сәйкес құрсаудың астыңғы бөлігінде қосымша шеңбер орналасып, ол құрсауға қатысты радиалды айнала алатындай етіліп жасалған, бірақ шеңбер құрсаумен осьтік бағытта берік байланысады, шеңбердің ішкі жағында тікбұрышты профильмен жырашық (канавка) жасалған,ал құрсаудың сыртқы бетінде, бөлек сектор түрінде буртиктар жасалады, сонымен қатар шеңбердің ішкі бөлігінде бір ось бойымен, пакердің осіне перпендикуляр, қатты созу арқылы қондырылған диаметрлік қарама-қарсы бағытталған штифтар орналасқан, қисық қуыстың көлденең ұзын және көлденең қысқа бөліктері оқпанға қатысты екіжақты симметриялы жасалған,ал буртиктің алдыңғы бұрышы 10⁰-қа тең.

1 фигурада механикалық пакердің жалпы түрі көрсетілген;2 фигурада құрсау мен шеңбер қиық түрінде; 3 фигурада А-А 2 фигурамен түйісуі; 4 фигурада пакер оқпанының қисық қуысының пішіні мен бағытының жазбасы.

Механикалық пакер қисық қуысты 2 сыртқы бетінде біртегіс орналасқан, кезекпе кезек болып келетін, оқпанның 1 осіне қатысты екіжақты симметриялы, екі көлденең ұзын 4 және екі көлденең қысқа 3 бөліктерден тұрады. Астында тығыздауыш қысқыш элемент 6 пен конус 7 орналасқан тірек 5 оқпанмен 1 тығыз байланысқан. Конус 7 оқпанға 1 қатысты осьтік орын ауыстыра алатындай етіліп жасалған. Оқпанда 1 осьтік орын ауыстыра алатын құрсау 8 бар. Құрсаудың үстінде 8 оны айнала біртегіс шлипстар 9 орналасқан. Олар құрсауға 8 қатысты радиалды бағытта серіппемен 10 қысылған және ортаңғы бөлігінде тежегіштермен 11 ұсталынып тұрады. Шлипстардың 9 төменгі бөлігі кіруші бағыттауыш жұдырықшалары 12 түрінде жасалған. Шеңбер 13 алмалы-салмалы болып жасалынып құрсаудың 8 төменгі бөлігіне құрсауға қатысты радиалды айнала алатындай, бірақ онымен осьтік бағытта тығыз байланысқан болып орналасқан. Шеңбердің 13 ішкі бетінде тікбұрышты профильдің жырашығы 14 жасалған, ал құрсаудың 8 сыртқы бетінде бөлек сектор түрінде тікбұрышты профильдің буртиктары 15 жасалған. Буртиктар 15 жырашықтармен 14 жылжу жұбын құрайды және жырашықтың 14 шламнан тазаруында роль атқарады. Шеңбердің 13 ішкі бөлігінде бір ось бойымен, пакердің осіне перпендикуляр, созумен отырғызылған, екі диаметрлі қарама-қарсы бағытта штифтар 16 орналасқан.

Штифтардың 16 ұзын 4 учаскеден қысқаға 3 және керісінше ауысуына оқпанда еңкейтілген 17 және 18 учаскелер жасалған. Шеңбердің 13 төлкесінде кіруші бағыттауыш жұдырықшаларын 12 белгілеу үшін қуыс жасалған. Буртиктардың 15 алдыңғы бұрышы 10^o-қа тең.

Механикалық пакердің жұмыс істеу принципі.

Жұмыс алдында пакер тік қалыпта болады (1фиг.), сонымен қатар диаметральды қарама-қарсы бағытталған штифтар 16 құрсаудың 8 салмағы есебінен l'_I және l'₂ (4сур.) нүктелеріне сәйкес алғашқы қалыпта болады.

Пакерді ұңғыға сорапты-компрессорлы құбырлар тізбегімен түсіреді.

Тізім басында кіруші бағыттауыш жұдырықшалары 12, өзерінің құрсаудағы 8 қуыста 19 белгіленген төменгі бөліктерімен және үйкеліс күші әсерінен тізбекпен байланыста болып, диаметрлік қарама-қарсы бағытталған штифтарды 16 екіжақты симметриялы еңкеймелермен сырғуды мәжбүрлей отырып, пакерге қатысты құрсауды 8 жоғары әкетеді, одан кейін қисық қуыстың 2 көлденең қысқа учаскелері 2'₁ және 2'₂ транспорттық қалпына келеді. 1'₁ және 1'₂ нүктелерінен 2'₁ және 2'₂ нүктелеріне өту кезінде құрсау 8 мен пакер оқпанынының осіне 1 қатысты радиалды бұралуды шеңбер 13 буртиктардан 15 жырашыққа 14 өту арқылы жүзеге асырады. (Құрсау 8 радиалды бағытта қозғалыссыз болады). Ары қарай пакерлау зонасына түсіруде тізбек қабырғасымен шлипстардың 9 кіруші бағытталған жұдырықшалары 12 байланыста болады, ал тістері бар, пакер оқпанына 8 қысылған жоғарғы бөлік, шлипстардың 9 тістерінің байланысы мен тозуын болдырмайтын тізбек қабырғасымен кепілді саңылау құрады. Пакерлеу берілген тереңдікке жеткен кезде құрылғыны 0,3 – 0,5м-ге көтереді. Бұл кезде диаметрлік қарама-қарсы бағытталған штифтар 16 екіжақты симметриялы көлденең қысқа учаскелер мен қисық қуыстың еңкейтілген учаскелерінің 17 қозғалысы есебінен шлипстарымен 9 құрсау 8 3'₁ және 3'₂

нүктелеріне пакердің оқпанының 1 осі бойымен төмен орын ауыстырады. Бағыттауыш жұдырықшалардың 12 ұңғы қабырғасына үйкелу күші есебінен құрсау 8 қозғасыссыз қалады, ал радиалды қозғалысты шеңбер 13 буртиктармен 15 жырашық 14 бойынша өтіп жасайды. Оған қоса буртиктар 14 10^o-қа тең жасалған алдыңғы бұрышы есебінен, жырашық 14 бойынша өту кезінде оны бөлшектерді сыналауыда мүмкін жиналған шламнан тазалайды.

Одан кейін тізбектің төмен қарай жүрісін жалғастырады. Бұл кезде диаметрлік қарама-қарсы бағытталған штифтылар 16 3'₁ және 3'₂ нүктелерінен екіжақты симметриялы оқпанның осіне қатысты еңкейтіліп 18 орын ауыстырады, кейін қисық қуыстың 2 көлденең ұзын 4 учаскелерінен 4'₁ және 4'₂ (жұмыстық қалып) нүктелеріне қарай, радиалды орын ауыстыруды шеңбер 13 өзіне алады. Шлипстар 9 центрден ұңғының қабырғасына конуспен 7 байланысқа түсіп жылжиды. Және пакердің жұмыстық қалыпқа түсуін орнату үшін тізбек қабырғасына қысылады. Кіруші бағытталған жұдырықшалардың 12 төменгі бөлігі құрсаудың 8 ойығына 19 енеді. Тістері бар шлипстардың 9 жоғарғы бөлігі тізбек құбырларымен ілініседі. Пакерге құрылғының салмағынан тіреу 5 және конус 7 арқылы берілген күш тығыздауыш қысқыш элементке 6 беріледі. Ол деформацияланып құбыр мен ұңғы арасындағы кеңістікті саңылаусыздандырады. Құрылғының ұңғы оқпанымен жоғары немесе төмен жылжуы үшін оның жоғары жүрісін тудырады. Диаметрлік қарама-қарсы бағытталған штифтылар 16 қисық қуыстың көлденең ұзын 4 учаскелері мен еңкейтілген учаскелері 17 арқылы төмен 1'₂ және 1'₁ нүктелеріне жылжиды. Шеңбер 13 радиалды бұралыс жасайды. Тығыздауыш қысқыш элемент 6 өзінің пішініне қайта келеді, конус 7 шлипстарды 9 босатады және пакер қондырылған жерінен түсіріледі. Бұл пакерді жоғары төмен жылжытуға мүмкіндік береді.

Ұсынылған өнертабысты түп тұлғамен салыстыра қолдану пакердің жұмыс сенімділігін құрсаудың ауытқуын болдырмаудың, құрсаудың шлипстармен бірге радиалды бұралуы және олардың сыналануының алдын-ала отырып өзімен бірге көптеген материалдық шығындарды алып келетін авариялық ситуацияларды болдырмаудың есебінен көбейтуге мүмкіндік береді.

Өнертабыс формуласы

Механикалық пакер, құрамында сыртқы бетінде біртегіс орналасқан кезекпе-кезек көлденең қысқа және көлденең ұзын аудандары бар шеңберлі қисық қуысты оқпан, оқпанмен қатты байланысқан тірек, оның астында орналасқан оқпанға қатысты осьтік орын ауыстыра алатын мүмкіндігі бар тығыздауыш элемент пен конус, оқпанда орналасқан осьтік орын ауыстыра алатын құрсау, құрсауда орнатылған, қисық қуыста орналасқан бағыттауыш штифт, құрсауды айнала біртегіс серіппе астында құрсауға қатысты радиалды бағытта шлипстар қойылған және олар екіиінді арқалық түрінде жасалған, қосымша шеңбер орналасқандығымен ерекшеленеді, ол құрсауға қатысты радиалды айнала алатындай етіліп жасалған, бірақ шеңбер құрсаумен осьтік бағытта берік байланысады, шеңбердің ішкі жағында тікбұрышты профильмен жырашық (канавка) жасалған,ал оқпанның сыртқы бетінде, бөлек сектор түрінде буртиктар жасалады, сонымен қатар шеңбердің ішкі бөлігінде бір ось бойымен, пакердің осіне перпендикуляр, қатты созу арқылы қондырылған диаметрлі қарама-қарсы бағытталған штифтар орналасқан, қисық қуыстың көлденең ұзын және көлденең қысқа бөліктері оқпанға қатысты екіжақты симметриялы жасалған,ал буртиктің алдыңғы бұрышы 10⁰-қа тең.

ПВМ -2 -118/50, ПВМ -2 -122/50,

ПВМ -2 -136/50, ПВМ -2 -140/50 механикалық пакерлары

 

 

Ұңғы ішіне отырғызылған тізбектің ойыс бөлігіне әсеріне жүргізілген операция кезіндегі сорапты компрессорлы құбырлар тізбегін нығыздау үшін арналған.

Қолданылу аясы: Мұнай, газ, газконденсатты ұңғыларды меңгеру мен эксплуатациялау, қабаттың гидравликалық жарылысы, отырғызылған тізбектің герметикалық еместігін табу, струйнды сораптармен жұмыс, жөндеу-изоляциялау жұмыстары, пакердің астынан және үстінен артық қысым тудыруды қажет ететін басқа да жөндеу-профилактикалық жұмыстар және технологиялық операциялар жүргізу.

Пакеры: Пакеры:

ПВМ -2 -118/50; ПВМ -2 -136/50;

ПВМ -2 -122/50. ПВМ -2 -140/50.

ПВМ-2 ПВМ -2 ПВМ -2 ПВМ -2

- 118/50 -122/50 -136/50 - 140/50

Пакердің қабылдайтын 50 50 50 50

максималды қысым айырымы, МПа

Максимальды осьтік күшею, кН

Пакердың отырғызылуы 150 150 150 150

Пакерадың босатылуы 80 80 80 80

Реагенттік жұмыстық ортасы су,сазбалшықты ерітініді, тех.реагент

Жұмыстық ортаның температурасы,

ºС жоғары емес 100 100 100 100

Сыртқы диаметр, мм 118 122 136 140

Кіріс-шығыс саңылауының диаметрі, мм 43 43 54 54

МЕСТ 633-80 бойынша НКТ 73 НКТ 73 НКТ 89 НКТ 89

біріктіретін бұранда

Пакермен аулақтандырылған 140х6,2…7,7 168х11…12,1

МЕСТ 632-80 бойынша 146х7…9,5 168х7…10,6

эксплуатационды құбырлар, мм 146х9,5…10,7 178х12…15

Үлкен ұзындық, мм 890 890 920 920

Шлипстардың жұмыстық

қалыпқа түсуінің ең үлкен

диаметрі, мм 137 137 159 159

Масса, кг (тарасыз) 29 29,5 36 36,5

Өнертабыс мұнайгазөндірісі саласына жатқызылады және мұнай және газ ұңғыларын игеру мен эксплуатациялауда қолданылуы мүмкін. Механикалық пакер, сыртқы бетінде көлденең ұзын және көлденең қысқа учаскелері бар қисық қуысты оқпаннан, оқпанмен тығыз байланысқан тіректен, оның астында орналасқан оқпанға қатысты осьтік орын ауыстыра алатын тығыздауыш элемент, конус пен төңірегін айнала біркелкі орнатылған тісті шлипстары бар құрсаудан, құрсауға қатысты радиальды айнала алатын, бірақ құрсаумен осьтік бағытта берік байланысқан құрсаудың төменгі бөлігінде орналасқан шеңберден, бұл кезде құрсау оқпанға қатысты радиалды бағытта белгіленген, тісті шлипстар оқпанға серіппелермен қысылған және конуспен байланысқан кезде олардың жазық беттері конустың еңкейтілген жазық беттеріне параллель болатындай орналастырылған, ал бағыттауыш штифт қисық қуысқа отырғызылған, түп нұсқадан ерекшелігі тісті шлипстар құрсауға бекітілген кожухка орнатылған, құрсау өзінің ортаңғы бөлігінде серіппелері бар центраторлар орналасқан қуысқа ие, олар құрсауға жоғары және төменгі қақпақтармен бекітілген, бұл кезде төменгі қақпақта бағыттауыш штифт орнатылған жазба (разрезное) шеңбер орналасқан бөліктерге ие.

Өнертабыс пакердің жұмыс істеу сенімділігі мен эффективтілігін мұнай және газ ұңғыларында оны орналастыру, эксплуатациялау және демонтаждау процестері кезінде жоғарылауына мүмкіндік береді.

Өнертабыс мұнайгазөндірісі саласына жатқызылады және мұнай мен газ ұңғыларын игеру мен эксплуатациялау кезінде қолданылуы мүмкін.

Сыртқы бетінде көлденең ұзын және көлденең қысқа аудандары бар қисық қуысты оқпаннан тұратын танымал пакер. Оқпанмен астында тығыздауыш қысқыш элемент пен конус орналасқан тірек берік байланысқан. Конус оқпанға қатысты осьтік орын ауыстыра алатындай етіп орнатылған. Оқпанда осьтік орын ауыстыра алатын мүмкіндігі бар құрсау орнатылған. Құрсауда оны айнала біртегіс шлипстар қойылған. Олар құрсауға қатысты радиальды бағытта серіппемен қысылған және ортаңғы бөлігінен шектеуіштермен ұсталынған. Шлипстың төменгі бөлігі бағыттауыш жұдырықшалар түрінде жасалған. Шеңбер алмалы-салмалы болып жасалған (разъемный) және құрсауғы қатысты радиальды айнала алатындай етіліп, бірақ осьтік бағытта құсраумен берік байланысқан болып оның төменгі бөлігінде орналасқан. Шеңбердің ішкі бетінде тікбұрышты профильмен жырашық жасалған, ал құрсаудың сыртқы бетінде бөлек сектор түрінде тікбұрышты профильдің буртиктары жасалған. Буртиктар мен жырашықтар қосымша сырғу жұбын құрады және жырашықтың шламнан тазаруында роль атқарады. Шеңбердің ішкі бөлігінде бір ось бойымен, пакердің осіне перпендикуляр, созумен отырғызылған, екі диаметрлі қарама-қарсы бағытта штифтар орналасқан. Оқпанда еңкейтілген және түзу учаскелер жасалған. Әрбір тік учаске сағат тіліне қарсы бағытта еңкейтілген учаскеге өтеді, ол өз кезегінде келесі түзу учаскеге келіп тік бұрышпен байланысады. Шеңбердің төлкесінде кіруші бағыттауыш жұдырықшалар үшін ойық жасалған. (патент РФ номер 2209927, МПК Е21В 33/12, опу. 10.08.2003г.).

Ұсынылған пакерге сыртқы бетінде көлденең қысқа және көлденең ұзын учаскелері бар қисық қуысты оқпаннан тұратын механикалық пакер неғұрлым ұқсас болып келеді. Оқпанмен тірек берік байланысқан. Оның астында тығыздауыш элемент пен оның айналасында біртегіс орналасқан еңкейтілген жазық беттері бар конус орнатылған. Конус оқпанға қатысты осьтік орын ауыстыра алатындай етіліп жасалған, және оқпанға қатысты радиалды бағытта шпонкамен белгіленген. Конустың астында оқпанға қатысты осьтік орын ауыстыра алатын құрсау орнатылған, ішкі беті еңкейтілген жазық бет түрінде жасалған, оқпанға серіппелермен қысылған, тісті шлипстар құрсауды айнала біртегіс қойылған. Құрсауда оқпанның қисық қуысына қойылған бағыттауыш штифт орнатылған. Тісті шлипстардың еңкейтілген жазық беттері конустың еңкейтілген жазық беттеріне олардың байланысы кезінде параллель болады. Құрсаудың төменгі бөлігінде шеңбер орналасқан. Ол құрсауға қатысты радиалды бағытта айнала алатындай, бірақ осьтік бағытта берік байланысқан етіліп жасалынған (патент РФ номер 2232869, МПК Е21В 33/12, опубл. 20.07.2004 г.).

Танымал құрылғылардың кемшіліктері жұмыстағы сенімділігінің аздығы. Себебі пакердің еңкейтілген немесе көлденең ұңғының экслуатационды тізбегімен қозғалысы кезінде шлипстардың қабырғамен байланысқа түсуін жеткілікті түрде қорғамаған. Бұл өз кезегінде уақытынан бұрын болатын тозуға, центраторларды қысатын серіппелердің бұзылуына, одан эксплуатационды тізбек пен центратордың қажетті байланысқа түсе алмауына алып келеді. Осыдан пакерді орналастыру мүмкіндігі жоғалады. Дәл жасалмаудың әсерінен екі қарама-қарсы бағытталған штифтар қисық қуыста сыналануы мүмкін. Одан басқа, пакерлердің құрылысы технологиялық тұрғыдан күрделі және жасалуы кезінде үлкен еңбекті қажетсінеді.

Мұнай және газ ұңғыларында пакердің орнатылуы, эксплутациялануы және демонтаждалу процестері кезіндегі жұмыс сенімділігін арттыру ұсынылған өнертабыстың берілген тапсырмаға шешімі болып табылады.

Ұңғыларда пакерді қолданудың жағымды жағы авариялар санының азаюына, ұңғының жұмыс істеу мерзімінің ұзаруына, және флюидті өндіру көлемінің көбеюіне негізделген.

Техникалық нәтиже шлипстардың эксплуатационды тізбек қабырғасымен байланысын болдырмау, фиксаторлардың сыналануы және центраторлардың серіппелерінің бұзылуы әсерінен болатын аварияларды болдырмау, сонымен қатар пакердің жасалуы кезіндегі эксплуатационды сапасы мен сенімділігін сақтай отырып еңбекөнімділікті азайту есебінен жоғарылайды.

Берілген тапсырма механикалық пакермен шешіледі. Оның құрамында сыртқы бетінде көлденең ұзын және көлденең қысқа аудандары бар қисық қуысты оқпан, оқпанмен тығыздауыш қысқыш элемент пен конус орналасқан тірек берік байланысқан, конус оқпанға қатысты осьтік орын ауыстыра алатындай етіп орнатылған, оқпанда осьтік орын ауыстыра алатын мүмкіндігі бар құрсау орнатылған, құрсауда оны айнала біртегіс тісті шлипстар қойылған, олар құрсауға қатысты радиальды бағытта серіппемен қысылған, бірақ осьтік бағытта онымен берік байланысқан, бұл кезде құрсау оқпанға қатысты радиалды бағытта белгіленген, тісті шлипстар оқпанға серіппелермен қысылған және конуспен байланысқан кезде олардың жазық беттері конустың еңкейтілген жазық беттеріне параллель болатындай орналастырылған, ал бағыттауыш штифт қисық қуысқа отырғызылғын, түп нұсқадан ерекшелігі тісті шлипстар құрсауға бекітілген кожухка орнатылған, құрсау өзінің ортаңғы бөлігінде серіппелері бар центраторлар орналасқан қуысқа ие, олар құрсауға жоғары және төменгі қақпақтармен бекітілген, бұл кезде төменгі қақпақта бағыттауыш штифт орнатылған жазба (разрезное) шеңбер орналасқан.

Өнертабысқа сәйкес механикалық пакердің оқпаны бұранда арқылы байланысқан екі - жоғарғы және төменгі бөліктен жасалады, бұл кезде төменгі оқпан сыртқы диаметр бойынша жоғарғы оқпаннан үлкен және байланысқан жерінде конустың оқпан бойымен төмен қарай қозғалуын тежейтін бурт жасайды.

Өнертабысқа сәйкес пакердің әрбір центраторы үш серіппеден тұруы мүмкін.

Өнертабысқа сәйкес тірек оқпанның жоғарғы жағына бекітілген муфтамен және оған қатысты бұрандалы байланыс гайкасымен жасалуы мүмкін.

Өнертабысқа сәйкес пакердің тығыздауыш элементі үш тығыздауыш манжеттерден жасалуы мүмкін.

Өнертабысқа сәйкес пакердің құрсауы өзінің төменгі бөлігінде жазыңқы шеңбердің шеңберлі ішкі буртымен байланыса алатын шеңберлі сыртқы жырашыққа ие болуы мүмкін.

2. 1 т. бойынша, ұңғысы бұрандалы қосылыспен жалғанған екі: үстіңгі және астыңғы бөліктен жасалынғандығымен ерекшеленетін механикалық пакер; және де астыңғы ұңғы сыртқы диаметрі бойынша үстіңгісінен үлкен және жалғасу жерінде конустың ұңғы бойынша төменге қарай жылжуына кедергі болатын буртты құрайды.

3. 1 т. бойынша, әрбір центратор үш серіппеден тұратындығымен ерекшеленетін механикалық пакер.

4. 1 т. бойынша, тіреуіші ұңғының жоғарғы бөлігіне бекітілген және онымен бұрандалы сомынмен байланысқан жалғастырғышпен жасалғандығымен ерекшеленетін механикалық пакер.

5. 1 т. бойынша, тығыздауыш элемент үш нығыздауыш мажеттерден құралғандығымен ерекшеленетін механикалық пакер.

6. 1 т. бойынша, құрсау өзінің төменгі бөлігінде кесетін сақинаның ішкі үйіндісімен әрекеттесу мүмкіндігі бар сақиналық сыртқы жырашыққа ие екендігімен ерекшеленетін механикалық пакер.

Өнертабыс мұнайөндіруші өнеркәсіпке жатады және де әр түрлі аймақтарды герметизациялау барысында мұнай және газ ұңғымаларын игеру және пайдалану кезінде қолданылуы мүмкін. Ол пакердің сенімділігі мен пайдалануда ыңғайлылығын көтеруге бағытталған. Бойлық газы және ұштарында жалғастырушы бұрандасы 3 және 4 бар, 1 сояуышта араларында бойлық қозғалыс мүмкіндігімен 5 конус орнатылған герметизация түйіндері орнатылған. Төлке 6 сояуышта 1 айналу мүмкіндігімен орнатылған және фигуралық саңылаулар жүйесіне ие. Герметизация түйінінде серпінді материалдан жасалған тығыздауыш элемент 12, бүйір жақтарынан тартып тұратын сояуыш 1, және тығыздауыш элементтің тіреуіші 13 бар. Якорлық түйінде төлке 6 саңылаулар жүйесінің бөліктеріне кірмейтін, бекітілген штифттері бар цилиндрлік құрсау 14 бар. Құрсауға 14 бекітілген штифт сояуыштың 1 бойлық саңылауларына кіреді. Құрсауда тістермен 22 қамтылған және сояуыштан 1 отырғызушы құбырдың ішкі қабырғаларынан ұстап қалу үшін радиалдық бағытта ауытқу мүмкіндігіне ие 14 серіппеасты шлипстері 19 бекітілген. Пакерді сорғы-компрессорлық құбырлардың (СКҚ) бағанына бекітеді және якорлану жеріне түсіреді. Құбыраралық кеңістікті герметизациялауды пакерді ұңғыда тығыздауыш элементті 12 бойлай қысу есебінен қайтарымдық қозғау жолымен оған тіреуішпен 13 әсер ету арқылы жүзеге асырады. Төлке 6 жүйелік фигуралық саңылаулар жүйесінің симметриялық U-тәріздес бөліктерін пайдалану көліктік жағдайындағы пакерді сенімді түрде жабуға мүмкіндік береді.

Өнертабыс мұнайөндіруші өнеркәсіпке жатады және де әр түрлі аймақтарды герметизациялау барысында мұнай және газ ұңғымаларын игеру және пайдалану кезінде қолданылуы мүмкін.

Ұңғыма ұңғысын саңылаусыз жабуға арналған механикалық пакердің бар екені белгілі, ол сояуыш, тығыздағыш элементі бар саңылаусыздандыру түйіні, тығыздағыш элементтің тіреуіші және қозғалмалы конусты, және де қозғалмалы конуспен әрекет ететін қозғалмалы табандары (шлипстер) бар якорлық түйіннен тұрады (10.10.97 жарияланған, RU 2092675, кл. Е21В 33/12 патентке сипаттаманы қараңыз[1]). Пакерді жұмыс жағдайына орнатқан кезде якорлық түйін гидроқозғалтқыштың есебінен қозғалады, бұл оны пайдалануды қиындата түседі. Сондықтан да осындай пакер тәжірибеде аз қолданылуы мүмкін.

10.10.99 жарияланған, RU 2139408, кл. Е21В 33/12 патентке сипаттамадан [2] фигуралық саңылаулар жүйесі бар сояуыш, сояуыштағы тіреуішке тірелетін тығыздағыш элементі бар саңылаусыздандыру түйіні және де қозғалмалы конус арқылы қозғалатын серіппеастылық шлипстері бар якорлық түйіннен тұратын механикалық пакердің бар екендігі белгілі. Механикалық пакерді [2] көліктік жағдайынан жұмыс жағдайына оны отырғызушы құбырда 0,3-0,5 метрге көтеру және түсіру арқылы келтіреді. Осындай орын ауыстыру нәтижесінде шлипстер конустың әсерінен ашылып, оның тістері отырғызушы құбырдың қабырғаларына ұсталынады, ал тығыздағыш элемент деформацияға ұшырап, ұңғыманың құбыраралық кеңістігін саңылаусыздандырады. Пакердің сояуышын якорлық түйінге қатысты қозғалту кезінде [2] фигуралық саңылаулардың бөліктері құрсаудан шығып, оларға шлам және жыныстардың қатты бөліктері түседі, бұл сына қағылу мен апаттық жағдайдың орнығуына себеп болуы мүмкін. Фигуралық саңылаулар бөліктерімен түзілетін пакер сояуышындағы сақиналық кесік [2] сояуыштың көлденең кесігін азайтады, осылайша оны әлсіздендіре түсіп, бұзылу қаупін тудырады. Сонымен қатар, пакердің көліктік жағдайынан жұмыс жағдайына өздігінен ауысуы да орын алуы мүмкін.

Ұсынылушы механикалық пакерге ұқсас болып 27.12.2006 жарияланған RU 2290490, кл. Е21В 33/128 патентке сипаттамада [3] көрініс тапқан сыртқы бетінде фигуралық саңылауы бар сояуышты пакер табылады. Фигуралық саңылау қысқа және ұзақ кезекті бөліктерден тұрады. Сояуышта тіреуіш және тығыздағыш элементі бар саңылаусыздандыру түйіні бар, ол сояуышта орнатылған қозғалмалы конус арқылы қозғалады. [3] пакерінде якорлық түйін ретінде сояуышта орнатылған, бойлық қозғалту мүмкіндігіне ие, фигуралық саңылауда орналасқан бағыттаушы штифті және конус әсерінен ашылатын серіппе астындағы шлипстері бар құрсауды пайдаланады. [3] пакер сояуышының бетіне жұмыс барысында шламның түсуінен толығымен қорғалмаған. Бұл пакердің бөлшектерінің қажалуы мен сына қағылуына алып келуі мүмкін, бұл осындай апатты жағдайдан шығу үшін қосымша уақыт және қаржы жұмсауға алып келуі мүмкін.

Сонымен қатар, пакерді ұңғымадан көтеру СКҚ бағанын босату операциясымен байланысты. Құбырларды босату кезінде олар тек жоғарыға ғана емес, кезекті жоғарғы құбырдың сынаға орналасуынан немесе ұңғымада бағанды әрлі-берлі қозғау қажеттілігі үшін де төменге жылжиды. Мұндай орын ауыстырулар нәтижесінде пакердің жұмыс жағдайына рұқсат етілмеген өтуіне алып келуі және күрделі қиындықтардың себебі болуы мүмкін. Көрсетілген кемшіліктер пакердің сенімділігін төмендетеді [3] және оны пайдалануда қиындықтар тудырады.

Осы өнертабыстың техникалық нәтиежесі болып пакердің сенімділігі мен пайдалану жағдайларын оның көліктік жағдайында толығымен жабылу мүмкіндігі есебінен көтеру табылады.

Көрсетілген техникалық нәтижеге тік сызықты бойлық саңылауы бар сояуыштан, оған орнатылған саңылаусыздандыру түйінінен, якорлық түйіннен және олардың арасында орналасқан және сояуыш бойымен қозғала алатын конустан, және де айналу мүмкіндігі бар фигуралық саңылаулар жүйесінен құралған төлкеден тұратын механикалық пакерде қол жеткізуге болады. Жоғарыда аталған төлке шеңбер бойында біркелкі орналасқан саңылаулар бөліктерінің екі қатарынан тұрады, олардың бірінші қатары сояуыш бойымен бағытталған ұзын бөліктерден және де олармен кезектесуші симметриялы емес бөліктерден құралған, ал екінші қатар симметриялы емес U-тәріздес нысанды қысқа бөліктерден тұрады, олар шеңбер бойында бірінші қатар бөліктеріне қатысты жарты адымға жылжыған, екі қатарда да бір-біріне қарама-қарсы орналасқан симметриялық U-тәріздес нысанды бір қысқа бөліктен орналасқан. Саңылаусыздандыру түйіні серпінді материалдан құралған, сояуышты бүйір жақтарынан тартып тұратын және сояуышта орналасқан тығыздағыш элементтің тіреуіші бар тығыздағыш элементтен тұрады. Якорлық түйін сояуышта бойлық қозғалу мүмкіндігі бар және цилиндрлік нысанға ие құрсаудан тұрады. Бұл құрсауға үш штифт бекітілген, олардың біреуі сояуыштың тік сызықты бойлық саңылауына кіреді, ал қалған екеуі құрсаудың ішкі бөліктерінің бірінде орналасқан, және де соңғылардың бір штифті төлке саңылауларының бірінші қатарының бөлігіне кіре алады, ал басқа штифт төлке саңылауларының екінші қатарының бөліктеріне ене алады, сонымен қатар, саңылаусыздандыру түйініне бағытталған құрсаудың ішкі жағында шектеуші сақинамен ұсталып тұратын серпінастылық шлипстер орнатылған, әрбір шлипс сояуыш бойында орналасқан екі иықты тетік болып табылады, оның бір ұшы конусқа бағытталған, ішкі жағынан конуспен байланысқа арналған шабылған бетке, ал сыртқы жағынан якорлануға арналған тістерге ие, оған қарама-қарсы ұшы шлипс құрсаудан радиалдық ауытқи алатындай байланысқан, ол сыртқы жағынан отырғызушылық құбырмен байланыса алатын бағыттаушы бөлікке ие.

Өнертабысты орындаудың келесідей жекелеген жағдайлары қарастырылған.

Сояуыш құрамдас түрде жиналған және оған бекітілген төлкеге ие, төлкедеде аталған тік сызықты бойлық саңылау орналасқан.

Якорлық түйін құрсауының ұзындығы толық жабуға жеткілікті тік сызықты бойлық сояуыш саңылауынан тұрады.

Якорлық түйін құрсауының ұшында одан сояуыштың шығу жерінде тығыздағыш орнатылған.

Тығыздағыш элементтің тірегіші пакер сояуышында бекітілген жеке бөлшек түрінде орындалған.

Пакер сояуышы бұрандалық бекітілу арқылы саңылаусыздандыру түйіні жағынан жалғанған секциямен қамтылған, ал тығыздағыш элементтің тірегіші тығыздағыш элемент пен жоғарыда аталған сояуыштың секциясы арасында бекітілген.

Сояуыштың тік сызықты бойлық саңылауына енетін штифт төлкенің фигуралық саңылаулар бөліктеріне кіретін штфиттерге диаметралды түрде қарама-қарсы орналасқан, ал жоғарыда аталған тік сызықты бойлық саңылаудың ұзындығы L келесі арақатынас бойынша анықталады:

L=h1+h2+D,

мұндағы h1 – төлкенің фигуралы саңылаулар жүйесінің ұзын саңылауының биіктігі,

h2 – төлке саңылауларының бірінші қатар бөліктеріне жатуы мүмкін штифт беті мен осы штифтке бағытталған төлке кесігі арасындағы ең ұзын арақашықтық,D – сояуыштың тік сызықты бойлық саңылауына кіретін штифт диаметрі. Өнертабыс келесі сызбалармен түсіндіріледі.

Фиг.1 –транспорттық жағдайдағы механикалық пакердің ортақ көрінісі, бойлық тілік.

Фиг.2 – жұмыстық жағдайда жазықтық тілігі 90 бұрылған.

Фиг.3 – жұмыстық жағдайдағы зәкір түйіншек, көлем көбейтілген.

Фиг.4 – механикалық пакердің көлденең тілігі.

Фиг.5 - то же, по В-В на фиг 2.

Фиг.6 – негізгі көрініс, қисық қуысты пішінді жүйе.

Фиг.7 – жоғарғы көрініс.

Фиг.8 – төлкенің бүйір бетінің қисық қуысты пішінді жүйедегі случай избыточного давления на пакер снизу.

Фиг.9 - то же, случай избыточного давления на пакер сверху.

Фиг.10 –тік бойлық қисық қуысты штокқа кіретін штифттің шеткі жағдайлары.

1-4 фигураларында өнертабыстың ең оңтайлы түрде жиналу нұсқасына сәйкес жиналған түрдегі пакер ұсынылған. Сызбалардан көрінгендей, пакердің барлық түйіндері мен бөлшектерін байланыстырушы элемент болып метал құбырдан жасалынған сояуыш 1 табылады. Сояуышта 1 тік сызықты бойлық саңылау 2 орнатылған. Сояуыштың 1 ұштарында жалғастырғышты қосу үшін пайдаланылуы мүмкін жалғастырғыш бұрандасы бар бөліктер 3 және 4 орналасқан. Сояуышта саңылаусыздандыру түйіні мен якорлық түйін бекітілген, олардың арасында сояуыш 1 бойымен қозғала алатын конус 5 орнатылған. Якорлық түйін сояуышта 1 айналу мүмкіндігімен орнатылған төлкеге 6 ие, ол сояуышта 1 осьтік қозғалыстардан әрі орналасқан (ол сояуышта радиалды-тіреуіш мойынтіректер арқылы орнатылуы мүмкін).

6-9 фигураларда көрсетілгендей, төлке 6 шеңбер бойынша біркелкі орналасқан екі қатардан тұратын фигуралық саңылаулар жүйесіне ие. Бірінші қатар (римдік І цифрімен белгіленген) сояуышқа 1 қарай бағытталған ұзын бөліктерден 7 тұрады, олардың арасында симметриялы емес U-тәріздес нысанға ие қысқа бөліктер 8 де кездесіп тұрады, ал екінші қатар да (римдік ІІ цифрімен белгіленген) симметриялы емес U-тәріздес нысанға ие қысқа бөліктерден 9 құралған. Сызбалардан көрініп тұрғандай, қысқа бөліктердің 8 және 9 ұқсас болып келеді. U латын әрпінің бір жағы бүгіліп тұр, яғни шамамен 30°-қа қисайған, ал осы бөліктердің әрқайсысының басқа жақтары тік. І және ІІ әрбір қатарда U-тәріздес нысанды бөліктер 10 және 11 кездеседі, олардың бір жағы бүгіліп тұр (шамамен 30°-қа қисайған). Төлкенің 6 бүйірлік бетін жаюдан ІІ қатарының барлық бөліктері 9 І қатардың 7 және 8 бөліктеріне қарағанда жылжығандығын көруге болады. І қатардың ұзын бөліктері 7, І қатардың қысқа бөліктері сияқты 8, бір жағынан ішінара бүгілген қабырғаларға ие (нақтырақ айтсақ, ұзын бөліктер 7 олардың шығуының бір жағына ғана бүгілген). 7, 8 және 9 бөліктерге қарағанда, 10 және 11 бөліктері төлкеде 6 жылжусыз орналасқан, бір-біріне нақты қарама-қарсы, яғни төлкенің 6 бір цилиндр бетін түзуші жерде орнатылған. Сояуышқа 1 орнатылған тығыздағыш элемент 12 резеңке типтес серпінді материалдан жасалынған, оның сыртқы диаметрі пакер арналған отырғызғыш құбырдың ішкі диаметрінен аспайды. Тығыздағыш элементтің 12 ішкі диаметрі сояуыштың 1 диаметрінен бірнеше есеге үлкен. Тығыздағыш элементтің негізі болып сояуышты 1 қоршап жатқан сақина тәріздес тіреуіш 13 табылады.

Құрсау сыртынан төлкені 6 жауып тұрады және якорлық түйін бөлшектерін бекітеді. Ол цилиндрлік нысанға ие және сояуыш 1 маңында айналып қозғала алады. Құрсау 14 ішінде оған бекітілген штифт 15 орналасқан, ол сояуыштың 1 тік сызықты бойлық саңылауына кіреді. Сонымен қатар, құрсаудың 14 ішінде екі оған бекітілген штифт бар 16 және 17. 16 штифт фигуралық саңылаулар жүйесінің І қатарының 7, 8 және 10 бөліктеріне кіре алады, ал 17 штифт фигуралық саңылаулар жүйесінің ІІ қатарының 9 және 11 бөліктеріне кіре алады. 15, 16 және 17 штифттері өздері кіретін саңылаулар бойымен қозғалу мүмкіндігіне ие. Саңылаусыздандыру түйініне бағытталған құрсау 14 жағында серіппелердің 18 көмегімен орнатылған шлипстер 19 бар. Шлипстер 19 құрсауда 14 шектеуші сақинаның 20 көмегімен орнатылған. Конусқа 5 бағытталған әрбір шлипстың 19 бір бұрышы конустың 5 бетімен байланысу үшін шабылған бетке 21 ие, және де отырғызғыш құбырдың бетінен ұстап қалуға арналған тістермен 22 қамтылған. Әрбір шлипстің қарама-қарсы ұшы 19 құрсаумен 14 тістері 22 бар шлипс ұшы 19 құрсаудан 14 ауытқи алатындай етіп орналасқан (2 және 3 фигураларды қараңыз). Сыртқы жағынан шлипс 19 бағыттаушы бөлікке 23 ие, ол отырғызғыш құбырмен байланыс үшін арналған.

Пакер сояуышы 1 құрамдық бөліктерден жиналған, яғни екі бөліктен (элементтерден) жасалынған. Ол сыртқы бетінде қатты бекітілген төлкеге 24 ие, оны бұл жағдайда сояуыш элементі ретінде қарастыруға болады. Мұндағы тік сызықты бойлық саңылау 2 төлкенің 24 сыртқы бетінде орналасқан.

Құрсау ұзындығы 14 пакер жұмыс жағдайында болған кезде, яғни сояуыш 1 құрсаудан 14 якорлық түйін жағына қарай ең жоғарғы қашықтыққа тартылған кезде тік сызықты бойлық саңылауды 2 жабу үшін жеткілікті.

Құрсаудың ұшында үйкелісуші беттерге шлам, жыныстар бөліктері мен өзге де жыныстық заттардың түсуінен қорғайтын тығыздағыш 25 орнатылған.

Тығыздағыш элементтің 12 тіреуіші пакер сояуышына 1 бекітілген жеке бөлшек ретінде орындалған. Пакер сояуышы 1 бұл жағдайда қосымша секциямен 26 қамтылған, ол сояуышқа бұрандалық жалғану арқылы қосылған, ал тығыздағыш элементтің 12 тіреуіші 13 тығыздағыш элемент 12 пен сояуыш 1 секциясы 26 арасында бекітілген.

Механикалық пакер келесідей пайдаланылады.

Ұңғымадағы жұмыс жағдайына байланысты (пакерге байланысты құбыраралық кеңістіктегі жоғарғы және төменгі қысыммен) пакерді арнайылап орналастыру қажет, ол туралы төменде егжей-тегжейлі түсіндіріледі.

Пакерге төменнен артық қысымға байланысты жұмыс болған жағдайда пакерді тігінен орнатады, мұнда оны СКҚ бағанына якорлық түйін орнатылған ұшқа іледі (яғни, саңылаусыздандыру түйіні якорлық түйіннің астында болуы қажет). Мұнда штифт 16 І қатардың қысқа бөліктерінің 8 бірінде орналасуы қажет еді, ал штифт 17 төлкеден біршама алыста орналасуы қажет (8 фигурада 16 және 17 штифттердің төлкеге 6 қатысты орналасуы түсірудің алдында 16ПС және 17ПС индекстерімен белгіленген). Бұдан кейін серіппе астындағы шлипстерді 19 сояуышқа 1 тірей отырып, СКҚ бағанын пакермен қоса ұңғымаға түсіруде бастайды. Нәтижесінде, шлипстердің 19 бағытталған бөліктерінің 23 қосынды үйкеліс күші якорлық түйін салмағының күшінен асып түскен кезде, түсудің бастапқы кезеңіндегі соңғы пакер орнында қалады, ал сояуыш 1 төлкемен 6 бірге якорлық түйінге қатысты төменге қарай жылжиды. Мұнда штифт 16 І қатардың 8 бөлігінен шығады және төлкеден 6 бірнеше қашықтықта орналасады, ал штифт 17 ІІ қатардың қысқа бөлігіне 9 кіреді. Мұнда пакер тасмалдау жағдайында қалады.

Ұңғыма деңгейіне (яғни, пакерді көліктік жағдайдан жұмыс жағдайына ауыстыру қажет жерге) жеткеннен соң, пакерді шамамен тағы да бір метрге өткізіп, түсіруді тоқтатады да, СКҚ қысқа көтерілуін жүзеге асырады (шамамен бір метрге). Осы көтерудің нәтижесінде бағытталған 23 шлиптсердің 19 отырғызушылық құбырға үйкеліс күшінің әсерімен бекітілген якорлық түйін орнында қалады, ал сояуыш 1 якорлық түйінге қарағанда жоғарыға қарай жылжиды. Мұнда штифт 17 ІІ қатардың 9 қысқа бөліктерінен шығады, ал штифт 16, төлкені 6 тағы да жарты адымға бұра отырып, ІІ қатардың 7 бөлігіндегі ұзын бөлікке кіреді. Мұның нәтижесінде саңылаусыздандыру түйіні құрсауға 14 жақындайтындығы соншалық, конус 5 шлипстермен 19 байланысқа шығады да, сояуыштан радиалдық бағытқа қарай тісті ұштарын ашады. Нәтижесінде шлипстер 19 тістері 22 отырғыз құбырдың қабырғаларына жабысады. СКҚ тіреушітерін әрі қарай тарту барысында жүйе қысылады: серпінді элемент 12 – конус 5, серпінді элементтің 12 кеңеюімен бірге жүреді. Осылайша, пакер жұмыс жағдайына келтіріледі (8 фигурада сәйкес штифтердің жағдайлары 16РП және 17РП деп белгіленген ).

Қажетті технологиялық операцияларды жүргізген соң (мысалы, СКҚ арқылы пластқа қышқыл ерітіндісін құю және т.б.), пакерді жұмыс жағдайынан көліктік жағдайға келесідей ауыстыруға болады. СКҚ бағанын шамамен бір метр төмен жерге орнатады, оның салдарынан шлипстер 19 конустан 5 алыстай түседі де, тістерді 22 отырғызушы құбырға кіргізбейді, мұнда штифт 16 І қатардың 7 ұзын бөлігінен шығады, ал штифт 17 ІІ қатардың 9 қысқа бөлігіне кіреді де, төлкені 6 жарты адымға бұрады. Конус 5 тығыздағыш элементтен алыстап, өзінің бұрынғы нысаны мен көлеміне ие болады. Енді пакер көліктік жағдайға қайтадан келтірілген. Пакер ұңғыманың жаңа жеріне орнатылуға дайын, онда (тасымалдаған соң) жоғарыда сипатталынған операцияларды қайталауға болады. Егер де әрі қарай пайдалану қажеттілігі болмай қалған кезде, пакер көліктік жағдайда болғанда жер бетіне шығарыла алады. Оның алдында бірнеше рет СКҚ жоғары және төменге қысқа арақашықтыққа жылжытады.

Егер де пакерге үстінен артық қысым көрсетуге байланысты жұмыс болған жағдайда, ұңғымаға түсірудің алдында пакерді тігінен орнатады. Оны СКҚ бағанына якорлық түйін орнатылған ұшқа іледі (яғни, саңылаусыздандыру түйіні якорлық түйіннің астында болуы қажет). Мұнда СКҚ түсірудің алдында, 9 фигурада көрсетілгендей, 17 штифт ІІ қатардың 9 қысқа бөліктерінің бірінде орналасуы қажет, ал 16 штифт төлкеден 6 біршама қашықтықта орналасуы қажет (9 фигурада 16 және 17 штифттерді түсірудің алдында 16ПС2 және 17ПС2 индекстерімен белгіленген).

Бұдан кейін, шлипстерді 19 сояуышқа қарай жылжыта отырып, пакерді ұңғыма түсіруді бастайды. Нәтижесінде, бағытталған бөліктердің 23 үйкелісінің қосынды күші якорлық түйін салмағынан асып түседі, ал якорлық түйін құрсаумен 14 бірге орнында қалады, ал сояуышпен 1 бірге, төлке 6 якорлық түйінмен салыстырғанда төменге қарай жылжиды. Мұнда штифт 17 ІІ қатардың 9 бөлігінен шығады да, төлкеден 6 кішкене қашықтықта тоқтайды, ал штифт 16 І қатардың 8 бөлігіне кіреді(9 фигурада 16 және 17 штифттерді түсірудің алдында 16ПС1 және 17ПС1 индекстерімен белгіленген). Егер де штифт 8 қысқа бөліктеріне емес, І қатардың ұзын бөліктеріне кірген жағдайдағ тағы да қысқа қашықтыққа көтеріліп, СКҚ бағанын пакерді көліктік жағдайға келтіру үшін қысқа қашықтыққа түсіру қажет.

Осылайша, пакер көліктік жағдайға келтірілген және де оны ұңғыманығ бойымен қозғауға болады. Ұңғыма деңгейіне (яғни, пакерді көліктік жағдайдан жұмыс жағдайына ауыстыру қажет жерге) жеткеннен соң, пакерді шамамен тағы да бір метрге өткізіп, түсіруді тоқтатады да, СКҚ қысқа көтерілуін жүзеге асырады (шамамен бір метрге). Осы көтерудің нәтижесінде бағытталған 23 шлиптсердің 19 отырғызушылық құбырға үйкеліс күшінің әсерімен бекітілген якорлық түйін орнында қалады, ал сояуыш 1 якорлық түйінге қарағанда жоғарыға қарай жылжиды. Мұнда штифт 17 І қатардың 9 қысқа бөліктеріне кіреді, ал штифт 16, төлкені 6 тағы да жарты адымға бұра отырып, І қатардың 8 бөлігіндегі қысқа бөліктен шығады (9 фигурада 16 және 17 штифттерді түсірудің алдында 16КП және 17КП индекстерімен белгіленген).

СКҚ қысқа түсірілуінен соң, саңылаусыздандыру түйінің якорлық түйінге жақындауы салдарынан, конус 5 шлипстермен 19 байланысады және де олардың тістік ұштарын сояуыштан 1 радиалдық бағытта алады, тістер 22 отырғызушы құбырдың қабырғаларына жабысады, шлипстердің 19 отырғызушылық құбыр қабырғаларына үйкелісу күші жоғарылай түседі.

Нәтижесінде конустың 5 шлипстерге 19 қатысты осьтік күшейе түсуі өсе түседі. Тіреуіш 13, астыға жылжи отырып, тығыздағыш элементті 12 қысады. Тығыздағыш элементтің кеңеюі есебінен СКҚ ішкі көлемінің саңылаусыз жалпылануы жүзеге асырылады. Енді пакер жұмыс жағдайында.

Қажетті технологиялық операцияларды жүргізген соң пакерді жұмыс жағдайынан көліктік жағдайға келесідей ауыстыруға болады. СКҚ бағанын шамамен бір метр төмен жерге орнатады, оның салдарынан штифт 16 І қатардың 7 ұзын бөлігінен шығады, ал штифт 17 ІІ қатардың 9 қысқа бөлігіне кіреді де, төлкені 6 жарты адымға бұрады (9 фигурада 16 және 17 штифттерді түсірудің алдында 16ТП2 және 17ТП2 индекстерімен белгіленген). Конус 5 тығыздағыш элементтен алыстап, өзінің бұрынғы нысаны мен көлеміне ие болады.

Пакердің ұңғыманың жаңа жеріне тасымалдануынан соң, жоғарыда сипатталынған операцияларды қайталау қажет. Егер де әрі қарай пайдалану қажеттілігі болмай қалған кезде, пакер көліктік жағдайда болғанда жер бетіне шығарыла алады. Оның алдында бірнеше рет СКҚ жоғары және төменге қысқа арақашықтыққа жылжытады.

Пакерді жер бетіне көтеруден бұрын оны көліктік жағдайдағы сенімді жабылуының қажеттілігін толығымен түсіндірей кетейік. Жоғарыда көрсетілгендей, қолданыста пакерлерді тасымалдау кезінде осы өнертабыста келтірілгенге ұқсас, ұңғымаларда жоспарланбаған көліктік жағдайдан жұмыс жағдайына жоспарланбаған өтуі жиі орын алады. Бұл СКҚ ұзын бағанына бекітілген пакерлерді көтеру үрдісінде орын алуы мүмкін.

Мұндай жағдайларда бағандардың төменге орын ауыстырулары болуы мүмкін, мысалы, құбырларды сыналарға салған кезде. Осындай жағымсыз жағдайлардан қорғау үшін, ұсынылушы пакерді пайдалану кезінде қосымша пакерді шамамен бір метр арақашықтыққа көтеру және түсіру кезінде 16 немесе 17 штифтті 10 немесе 11 симметриялы бөлігіне орын ауыстырған жөн. Бұдан кейін пакер көліктік жағдайда сенімді түрде жабылады және ешқандай тік орын ауыстырулар оның шлипстерінің 19 ашылуына себеп бола алмайды. Пакерді ашуды мұндай жағдайларда оны тек ұңғымадан жер бетіне шығарған соң ғана жүзеге асыруға болады.

Бұдан әрі өнертабыстың қосымша тармақтарында ұсынылған жеке белгілердің енгізген пайдалы қасиеттерін түсіндіреміз.

Төлкедегі 6 фигуралық саңылаулар жүйесінің орындалуы сояуыш сенімділігін көтеруге мүмкіндік береді және жөндеу жұмыстарын қарапайым ете түседі, себебі фигуралық саңылаулардың тозуы жағдайында төлкені 6 ауыстырумен шектелу жеткілікті.

Сояуыштың 1 құрамдас бөліктермен орындалуы және оның қосымша төлкемен 24 қамтылуы сояуышты 1 тік сызықты бойлық саңылау 2 жерінде берік ете түседі, яғни сояуыштың, осылайша пакердің сенімділігін жоғарылатады. Тік сызықты бойлық саңылаудың тозуы кезінде саңылауды 1 сақтай отырып, тек төлкені 24 ауыстырумен шектелуге болады.

Құрсауды 14 орындау сояуыштың 1 үйкелісуші элементтерін тозудан сақтауға мүмкіндік береді де, пакердің сенімділігін арттыра түседі.

Тығыздағыш элементінің 12 тіреуішін жекелеген бөлшек ретінде орындау пакерді дайындау және монтаждауға қатысты шығындарды азайтуға мүмкіндік береді.

Сояуыштың 1 тік сызықты бойлық саңылауына 2 кіретін штифт 15 келесі қызметтерді атқаратындығын айтып өткен жөн: құрсаудың 14 айналуын тоқтатады және якорлық түйіннің салмағының әсерінен және де оның отырғызушылық құбыр бетіне үйкелісуінен пайда болатын осьтік күштерді ішінара қабылдайды, осылайша, 16 немесе 17 штифттерін жеңілдете түседі.

Әрине, штифттің 15 құрсау салмағынан 14 осьтік жүктерді ішінара қабылдау үшін тік сызықты бойлық саңылаудың 2 ұзындығы және оның сояуышта 1 орналасуы қатал түрде тәртіпке салынған болуы қажет. 16 және 17 штифттерінің 15 штифтке диаметрлік қарама-қарсы орналасуы көрініс тапқан.

Жоғарыда аталған осьтік күштің 15 және 17 немесе 15 және 16 штифттерге бір мезгілде әсер етуіне қол жеткізу үшін (пакердің якорлық түйінімен жоғары немесе төмен орналасуына байланысты) келесі қатынастағы формуланы құру қажет:

L=h1+h2+D;

мұндағы L – сояуыштың 1 тік сызықты бойлық саңылауының 2 ұзындығы, h 1 – ұзын бөліктің 7 биіктігі, h2 – штифт беті 16 мен төлке бүйірі арасындағы ең ұзын арақашықтық және D – штифт 15 диаметрі.

Жоғарыда сипатталынған пакердің тәжірибелі үлгісі жасалынды, ол зертханалық зерттеу кезінде жақсы нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік берді.

Өнертабыс формуласы

2. 1 т. бойынша, пакер жұмыс жағдайында болған кездегі сояуыштың тік сызықты бойлық саңылауын толығымен жабуға жеткілікті якорлық түйіні бар екендігімен ерекшеленетін механикалық пакер.

3. 1 т. бойынша, якорлық түйін құрсауындағы шығыс жерінде саңылаудан тығыздағыш орнатқандығымен ерекшеленетін механикалық пакер.

4. 1 т. бойынша, тығыздағыш элементтің тіреуіші пакер саңылауында бекітілген жеке элемент ретінде орындалғандығымен ерекшеленетін механикалық пакер.

5. 1 т. бойынша, пакер сояуышы бұрандалық қосылу арқылы саңылаусыздандыру түйіні жағынан қосылған секциямен қосымыша қамтылғандығымен ерекшеленетін механикалық пакер.

6. 1 т. бойынша, сояуыштың тік сызықты бойлық саңылауына кіретін штифт төлкенің фигуралық саңылау бөліктеріне кіретін штифттерге диаметрлік түрде қарама-қарсы орналасуымен ерекшеленетін механикалық пакер, мұнда тік сызықты бойлық саңылаудың ұзындығы L келесі қатынаспен анықталады:

L=h1+h 2+D,

мұндағы h 1 – төлкенің фигуралық саңылауларының жүйесінің ұзын саңылауының биіктігі, h2 – гтифт бетіндегі ең үлкен арақашықтық және D – тік сызықты бойлық саңылауға кіретін штифт 15 диаметрі.

ПВМ ТУ 3666-037-70587573-09 механикалық пакерлері

ПВМ механикалық пакері бұрғылау, және де сорғы-компрессорлық құбырларының бағандарын тығыздау үшін пайдаланылады. Пайдалану шарттары ГОСТ 16350-80 сәйкес – бұл қолайлы климаттық аймақ. ГОСТ 15150-69 бойынша орналасу санаты – 5. Пакерді пайдалану кезіндегі жұмыс ортасының рұқсат етілген қышқылдығы - pH7.

Пакердің жұмысы келесідей жүргізіледі:

Құбырлар бағанымен ұңғымаға пакер түсіріледі. Ұңғыға қатысты түсіру барысында шеткі төменгі орында фиксатор шлипсұстағышты ұстап қалады. Сағат тілі бойынша бұру кезінде фиксатор бағанда саңылаудың ұзын кесігі бойынша жылжиды да, шлипсұстағышты босатады. Шлипстер бағанды түсіру кезінде серіппенің әсерімен ұңғыма қабырғасына жабысып, осы жағдайда ұсталынып тұрады, ал конус оларды отырғызғыш құбырда ұстап қалады. Құбыр бағандарының салмағынан шығатын күш тіреуіш арқылы манжеттерге өтеді, олар, өз кезегінде, ПВМ пакерін нығыздай отырып деформацияланады. Құбырлар бағанасын тарту кезінде манжеттер кейін өздерінің бастапқы нысандарына қайтып оралады, конус шлипстерді босатады, ал ПВМ пакері орнатылған жерінен алынады.

2. 1 т. бойынша, ұңғысы бұрандалы қосылыспен жалғанған екі: үстіңгі және астыңғы бөліктен жасалынғандығымен ерекшеленетін механикалық пакер; және де астыңғы ұңғы сыртқы диаметрі бойынша үстіңгісінен үлкен және жалғасу жерінде конустың ұңғы бойынша төменге қарай жылжуына кедергі болатын буртты құрайды.

3. 1 т. бойынша, әрбір центратор үш серіппеден тұратындығымен ерекшеленетін механикалық пакер.

4. 1 т. бойынша, тіреуіші ұңғының жоғарғы бөлігіне бекітілген және онымен бұрандалы сомынмен байланысқан жалғастырғышпен жасалғандығымен ерекшеленетін механикалық пакер.

5. 1 т. бойынша, тығыздауыш элемент үш нығыздауыш мажеттерден құралғандығымен ерекшеленетін механикалық пакер.

6. 1 т. бойынша, құрсау өзінің төменгі бөлігінде кесетін сақинаның ішкі үйіндісімен әрекеттесу мүмкіндігі бар сақиналық сыртқы жырашыққа ие екендігімен ерекшеленетін механикалық пакер.

Өнертабыс мұнайөндіруші өнеркәсіпке жатады және де әр түрлі аймақтарды герметизациялау барысында мұнай және газ ұңғымаларын игеру және пайдалану кезінде қолданылуы мүмкін. Ол пакердің сенімділігі мен пайдалануда ыңғайлылығын көтеруге бағытталған. Бойлық газы және ұштарында жалғастырушы бұрандасы 3 және 4 бар, 1 сояуышта араларында бойлық қозғалыс мүмкіндігімен 5 конус орнатылған герметизация түйіндері орнатылған. Төлке 6 сояуышта 1 айналу мүмкіндігімен орнатылған және фигуралық саңылаулар жүйесіне ие. Герметизация түйінінде серпінді материалдан жасалған тығыздауыш элемент 12, бүйір жақтарынан тартып тұратын сояуыш 1, және тығыздауыш элементтің тіреуіші 13 бар. Якорлық түйінде төлке 6 саңылаулар жүйесінің бөліктеріне кірмейтін, бекітілген штифттері бар цилиндрлік құрсау 14 бар. Құрсауға 14 бекітілген штифт сояуыштың 1 бойлық саңылауларына кіреді. Құрсауда тістермен 22 қамтылған және сояуыштан 1 отырғызушы құбырдың ішкі қабырғаларынан ұстап қалу үшін радиалдық бағытта ауытқу мүмкіндігіне ие 14 серіппеасты шлипстері 19 бекітілген. Пакерді сорғы-компрессорлық құбырлардың (СКҚ) бағанына бекітеді және якорлану жеріне түсіреді. Құбыраралық кеңістікті герметизациялауды пакерді ұңғыда тығыздауыш элементті 12 бойлай қысу есебінен қайтарымдық қозғау жолымен оған тіреуішпен 13 әсер ету арқылы жүзеге асырады. Төлке 6 жүйелік фигуралық саңылаулар жүйесінің симметриялық U-тәріздес бөліктерін пайдалану көліктік жағдайындағы пакерді сенімді түрде жабуға мүмкіндік береді.

Өнертабыс мұнайөндіруші өнеркәсіпке жатады және де әр түрлі аймақтарды герметизациялау барысында мұнай және газ ұңғымаларын игеру және пайдалану кезінде қолданылуы мүмкін.

Ұңғыма ұңғысын саңылаусыз жабуға арналған механикалық пакердің бар екені белгілі, ол сояуыш, тығыздағыш элементі бар саңылаусыздандыру түйіні, тығыздағыш элементтің тіреуіші және қозғалмалы конусты, және де қозғалмалы конуспен әрекет ететін қозғалмалы табандары (шлипстер) бар якорлық түйіннен тұрады (10.10.97 жарияланған, RU 2092675, кл. Е21В 33/12 патентке сипаттаманы қараңыз[1]). Пакерді жұмыс жағдайына орнатқан кезде якорлық түйін гидроқозғалтқыштың есебінен қозғалады, бұл оны пайдалануды қиындата түседі. Сондықтан да осындай пакер тәжірибеде аз қолданылуы мүмкін.

10.10.99 жарияланған, RU 2139408, кл. Е21В 33/12 патентке сипаттамадан [2] фигуралық саңылаулар жүйесі бар сояуыш, сояуыштағы тіреуішке тірелетін тығыздағыш элементі бар саңылаусыздандыру түйіні және де қозғалмалы конус арқылы қозғалатын серіппеастылық шлипстері бар якорлық түйіннен тұратын механикалық пакердің бар екендігі белгілі. Механикалық пакерді [2] көліктік жағдайынан жұмыс жағдайына оны отырғызушы құбырда 0,3-0,5 метрге көтеру және түсіру арқылы келтіреді. Осындай орын ауыстыру нәтижесінде шлипстер конустың әсерінен ашылып, оның тістері отырғызушы құбырдың қабырғаларына ұсталынады, ал тығыздағыш элемент деформацияға ұшырап, ұңғыманың құбыраралық кеңістігін саңылаусыздандырады. Пакердің сояуышын якорлық түйінге қатысты қозғалту кезінде [2] фигуралық саңылаулардың бөліктері құрсаудан шығып, оларға шлам және жыныстардың қатты бөліктері түседі, бұл сына қағылу мен апаттық жағдайдың орнығуына себеп болуы мүмкін. Фигуралық саңылаулар бөліктерімен түзілетін пакер сояуышындағы сақиналық кесік [2] сояуыштың көлденең кесігін азайтады, осылайша оны әлсіздендіре түсіп, бұзылу қаупін тудырады. Сонымен қатар, пакердің көліктік жағдайынан жұмыс жағдайына өздігінен ауысуы да орын алуы мүмкін.

Ұсынылушы механикалық пакерге ұқсас болып 27.12.2006 жарияланған RU 2290490, кл. Е21В 33/128 патентке сипаттамада [3] көрініс тапқан сыртқы бетінде фигуралық саңылауы бар сояуышты пакер табылады. Фигуралық саңылау қысқа және ұзақ кезекті бөліктерден тұрады. Сояуышта тіреуіш және тығыздағыш элементі бар саңылаусыздандыру түйіні бар, ол сояуышта орнатылған қозғалмалы конус арқылы қозғалады. [3] пакерінде якорлық түйін ретінде сояуышта орнатылған, бойлық қозғалту мүмкіндігіне ие, фигуралық саңылауда орналасқан бағыттаушы штифті және конус әсерінен ашылатын серіппе астындағы шлипстері бар құрсауды пайдаланады. [3] пакер сояуышының бетіне жұмыс барысында шламның түсуінен толығымен қорғалмаған. Бұл пакердің бөлшектерінің қажалуы мен сына қағылуына алып келуі мүмкін, бұл осындай апатты жағдайдан шығу үшін қосымша уақыт және қаржы жұмсауға алып келуі мүмкін.

Сонымен қатар, пакерді ұңғымадан көтеру СКҚ бағанын босату операциясымен байланысты. Құбырларды босату кезінде олар тек жоғарыға ғана емес, кезекті жоғарғы құбырдың сынаға орналасуынан немесе ұңғымада бағанды әрлі-берлі қозғау қажеттілігі үшін де төменге жылжиды. Мұндай орын ауыстырулар нәтижесінде пакердің жұмыс жағдайына рұқсат етілмеген өтуіне алып келуі және күрделі қиындықтардың себебі болуы мүмкін. Көрсетілген кемшіліктер пакердің сенімділігін төмендетеді [3] және оны пайдалануда қиындықтар тудырады.

Осы өнертабыстың техникалық нәтиежесі болып пакердің сенімділігі мен пайдалану жағдайларын оның көліктік жағдайында толығымен жабылу мүмкіндігі есебінен көтеру табылады.

Көрсетілген техникалық нәтижеге тік сызықты бойлық саңылауы бар сояуыштан, оған орнатылған саңылаусыздандыру түйінінен, якорлық түйіннен және олардың арасында орналасқан және сояуыш бойымен қозғала алатын конустан, және де айналу мүмкіндігі бар фигуралық саңылаулар жүйесінен құралған төлкеден тұратын механикалық пакерде қол жеткізуге болады. Жоғарыда аталған төлке шеңбер бойында біркелкі орналасқан саңылаулар бөліктерінің екі қатарынан тұрады, олардың бірінші қатары сояуыш бойымен бағытталған ұзын бөліктерден және де олармен кезектесуші симметриялы емес бөліктерден құралған, ал екінші қатар симметриялы емес U-тәріздес нысанды қысқа бөліктерден тұрады, олар шеңбер бойында бірінші қатар бөліктеріне қатысты жарты адымға жылжыған, екі қатарда да бір-біріне қарама-қарсы орналасқан симметриялық U-тәріздес нысанды бір қысқа бөліктен орналасқан. Саңылаусыздандыру түйіні серпінді материалдан құралған, сояуышты бүйір жақтарынан тартып тұратын және сояуышта орналасқан тығыздағыш элементтің тіреуіші бар тығыздағыш элементтен тұрады. Якорлық түйін сояуышта бойлық қозғалу мүмкіндігі бар және цилиндрлік нысанға ие құрсаудан тұрады. Бұл құрсауға үш штифт бекітілген, олардың біреуі сояуыштың тік сызықты бойлық саңылауына кіреді, ал қалған екеуі құрсаудың ішкі бөліктерінің бірінде орналасқан, және де соңғылардың бір штифті төлке саңылауларының бірінші қатарының бөлігіне кіре алады, ал басқа штифт төлке саңылауларының екінші қатарының бөліктеріне ене алады, сонымен қатар, саңылаусыздандыру түйініне бағытталған құрсаудың ішкі жағында шектеуші сақинамен ұсталып тұратын серпінастылық шлипстер орнатылған, әрбір шлипс сояуыш бойында орналасқан екі иықты тетік болып табылады, оның бір ұшы конусқа бағытталған, ішкі жағынан конуспен байланысқа арналған шабылған бетке, ал сыртқы жағынан якорлануға арналған тістерге ие, оған қарама-қарсы ұшы шлипс құрсаудан радиалдық ауытқи алатындай байланысқан, ол сыртқы жағынан отырғызушылық құбырмен байланыса алатын бағыттаушы бөлікке ие.

Өнертабысты орындаудың келесідей жекелеген жағдайлары қарастырылған.

Сояуыш құрамдас түрде жиналған және оған бекітілген төлкеге ие, төлкедеде аталған тік сызықты бойлық саңылау орналасқан.

Якорлық түйін құрсауының ұзындығы толық жабуға жеткілікті тік сызықты бойлық сояуыш саңылауынан тұрады.

Якорлық түйін құрсауының ұшында одан сояуыштың шығу жерінде тығыздағыш орнатылған.

Тығыздағыш элементтің тірегіші пакер сояуышында бекітілген жеке бөлшек түрінде орындалған.

Пакер сояуышы бұрандалық бекітілу арқылы саңылаусыздандыру түйіні жағынан жалғанған секциямен қамтылған, ал тығыздағыш элементтің тірегіші тығыздағыш элемент пен жоғарыда аталған сояуыштың секциясы арасында бекітілген.

Сояуыштың тік сызықты бойлық саңылауына енетін штифт төлкенің фигуралық саңылаулар бөліктеріне кіретін штфиттерге диаметралды түрде қарама-қарсы орналасқан, ал жоғарыда аталған тік сызықты бойлық саңылаудың ұзындығы L келесі арақатынас бойынша анықталады:

L=h1+h2+D,

мұндағы h1 – төлкенің фигуралы саңылаулар жүйесінің ұзын саңылауының биіктігі,

h2 – төлке саңылауларының бірінші қатар бөліктеріне жатуы мүмкін штифт беті мен осы штифтке бағытталған төлке кесігі арасындағы ең ұзын арақашықтық,

D – сояуыштың тік сызықты бойлық саңылауына кіретін штифт диаметрі. Өнертабыс келесі сызбалармен түсіндіріледі.

Фиг.1 –транспорттық жағдайдағы механикалық пакердің ортақ көрінісі, бойлық тілік.

Фиг.2 – жұмыстық жағдайда жазықтық тілігі 90 бұрылған.

Фиг.3 – жұмыстық жағдайдағы зәкір түйіншек, көлем көбейтілген.

Фиг.4 – механикалық пакердің көлденең тілігі.

Фиг.5 - то же, по В-В на фиг 2.

Фиг.6 – негізгі көрініс, қисық қуысты пішінді жүйе.

Фиг.7 – жоғарғы көрініс.

Фиг.8 – төлкенің бүйір бетінің қисық қуысты пішінді жүйедегі случай избыточного давления на пакер снизу.

Фиг.9 - то же, случай избыточного давления на пакер сверху.

Фиг.10 –тік бойлық қисық қуысты штокқа кіретін штифттің шеткі жағдайлары.

1-4 фигураларында өнертабыстың ең оңтайлы түрде жиналу нұсқасына сәйкес жиналған түрдегі пакер ұсынылған. Сызбалардан көрінгендей, пакердің барлық түйіндері мен бөлшектерін байланыстырушы элемент болып метал құбырдан жасалынған сояуыш 1 табылады. Сояуышта 1 тік сызықты бойлық саңылау 2 орнатылған. Сояуыштың 1 ұштарында жалғастырғышты қосу үшін пайдаланылуы мүмкін жалғастырғыш бұрандасы бар бөліктер 3 және 4 орналасқан. Сояуышта саңылаусыздандыру түйіні мен якорлық түйін бекітілген, олардың арасында сояуыш 1 бойымен қозғала алатын конус 5 орнатылған. Якорлық түйін сояуышта 1 айналу мүмкіндігімен орнатылған төлкеге 6 ие, ол сояуышта 1 осьтік қозғалыстардан әрі орналасқан (ол сояуышта радиалды-тіреуіш мойынтіректер арқылы орнатылуы мүмкін).

6-9 фигураларда көрсетілгендей, төлке 6 шеңбер бойынша біркелкі орналасқан екі қатардан тұратын фигуралық саңылаулар жүйесіне ие. Бірінші қатар (римдік І цифрімен белгіленген) сояуышқа 1 қарай бағытталған ұзын бөліктерден 7 тұрады, олардың арасында симметриялы емес U-тәріздес нысанға ие қысқа бөліктер 8 де кездесіп тұрады, ал екінші қатар да (римдік ІІ цифрімен белгіленген) симметриялы емес U-тәріздес нысанға ие қысқа бөліктерден 9 құралған. Сызбалардан көрініп тұрғандай, қысқа бөліктердің 8 және 9 ұқсас болып келеді. U латын әрпінің бір жағы бүгіліп тұр, яғни шамамен 30°-қа қисайған, ал осы бөліктердің әрқайсысының басқа жақтары тік. І және ІІ әрбір қатарда U-тәріздес нысанды бөліктер 10 және 11 кездеседі, олардың бір жағы бүгіліп тұр (шамамен 30°-қа қисайған). Төлкенің 6 бүйірлік бетін жаюдан ІІ қатарының барлық бөліктері 9 І қатардың 7 және 8 бөліктеріне қарағанда жылжығандығын көруге болады. І қатардың ұзын бөліктері 7, І қатардың қысқа бөліктері сияқты 8, бір жағынан ішінара бүгілген қабырғаларға ие (нақтырақ айтсақ, ұзын бөліктер 7 олардың шығуының бір жағына ғана бүгілген). 7, 8 және 9 бөліктерге қарағанда, 10 және 11 бөліктері төлкеде 6 жылжусыз орналасқан, бір-біріне нақты қарама-қарсы, яғни төлкенің 6 бір цилиндр бетін түзуші жерде орнатылған. Сояуышқа 1 орнатылған тығыздағыш элемент 12 резеңке типтес серпінді материалдан жасалынған, оның сыртқы диаметрі пакер арналған отырғызғыш құбырдың ішкі диаметрінен аспайды. Тығыздағыш элементтің 12 ішкі диаметрі сояуыштың 1 диаметрінен бірнеше есеге үлкен. Тығыздағыш элементтің негізі болып сояуышты 1 қоршап жатқан сақина тәріздес тіреуіш 13 табылады.

Құрсау сыртынан төлкені 6 жауып тұрады және якорлық түйін бөлшектерін бекітеді. Ол цилиндрлік нысанға ие және сояуыш 1 маңында айналып қозғала алады. Құрсау 14 ішінде оған бекітілген штифт 15 орналасқан, ол сояуыштың 1 тік сызықты бойлық саңылауына кіреді. Сонымен қатар, құрсаудың 14 ішінде екі оған бекітілген штифт бар 16 және 17. 16 штифт фигуралық саңылаулар жүйесінің І қатарының 7, 8 және 10 бөліктеріне кіре алады, ал 17 штифт фигуралық саңылаулар жүйесінің ІІ қатарының 9 және 11 бөліктеріне кіре алады. 15, 16 және 17 штифттері өздері кіретін саңылаулар бойымен қозғалу мүмкіндігіне ие. Саңылаусыздандыру түйініне бағытталған құрсау 14 жағында серіппелердің 18 көмегімен орнатылған шлипстер 19 бар. Шлипстер 19 құрсауда 14 шектеуші сақинаның 20 көмегімен орнатылған. Конусқа 5 бағытталған әрбір шлипстың 19 бір бұрышы конустың 5 бетімен байланысу үшін шабылған бетке 21 ие, және де отырғызғыш құбырдың бетінен ұстап қалуға арналған тістермен 22 қамтылған. Әрбір шлипстің қарама-қарсы ұшы 19 құрсаумен 14 тістері 22 бар шлипс ұшы 19 құрсаудан 14 ауытқи алатындай етіп орналасқан (2 және 3 фигураларды қараңыз). Сыртқы жағынан шлипс 19 бағыттаушы бөлікке 23 ие, ол отырғызғыш құбырмен байланыс үшін арналған.

Пакер сояуышы 1 құрамдық бөліктерден жиналған, яғни екі бөліктен (элементтерден) жасалынған. Ол сыртқы бетінде қатты бекітілген төлкеге 24 ие, оны бұл жағдайда сояуыш элементі ретінде қарастыруға болады. Мұндағы тік сызықты бойлық саңылау 2 төлкенің 24 сыртқы бетінде орналасқан.

Құрсау ұзындығы 14 пакер жұмыс жағдайында болған кезде, яғни сояуыш 1 құрсаудан 14 якорлық түйін жағына қарай ең жоғарғы қашықтыққа тартылған кезде тік сызықты бойлық саңылауды 2 жабу үшін жеткілікті.

Құрсаудың ұшында үйкелісуші беттерге шлам, жыныстар бөліктері мен өзге де жыныстық заттардың түсуінен қорғайтын тығыздағыш 25 орнатылған.

Тығыздағыш элементтің 12 тіреуіші пакер сояуышына 1 бекітілген жеке бөлшек ретінде орындалған. Пакер сояуышы 1 бұл жағдайда қосымша секциямен 26 қамтылған, ол сояуышқа бұрандалық жалғану арқылы қосылған, ал тығыздағыш элементтің 12 тіреуіші 13 тығыздағыш элемент 12 пен сояуыш 1 секциясы 26 арасында бекітілген.

Механикалық пакер келесідей пайдаланылады.

Ұңғымадағы жұмыс жағдайына байланысты (пакерге байланысты құбыраралық кеңістіктегі жоғарғы және төменгі қысыммен) пакерді арнайылап орналастыру қажет, ол туралы төменде егжей-тегжейлі түсіндіріледі.

Пакерге төменнен артық қысымға байланысты жұмыс болған жағдайда пакерді тігінен орнатады, мұнда оны СКҚ бағанына якорлық түйін орнатылған ұшқа іледі (яғни, саңылаусыздандыру түйіні якорлық түйіннің астында болуы қажет). Мұнда штифт 16 І қатардың қысқа бөліктерінің 8 бірінде орналасуы қажет еді, ал штифт 17 төлкеден біршама алыста орналасуы қажет (8 фигурада 16 және 17 штифттердің төлкеге 6 қатысты орналасуы түсірудің алдында 16ПС және 17ПС индекстерімен белгіленген). Бұдан кейін серіппе астындағы шлипстерді 19 сояуышқа 1 тірей отырып, СКҚ бағанын пакермен қоса ұңғымаға түсіруде бастайды. Нәтижесінде, шлипстердің 19 бағытталған бөліктерінің 23 қосынды үйкеліс күші якорлық түйін салмағының күшінен асып түскен кезде, түсудің бастапқы кезеңіндегі соңғы пакер орнында қалады, ал сояуыш 1 төлкемен 6 бірге якорлық түйінге қатысты төменге қарай жылжиды. Мұнда штифт 16 І қатардың 8 бөлігінен шығады және төлкеден 6 бірнеше қашықтықта орналасады, ал штифт 17 ІІ қатардың қысқа бөлігіне 9 кіреді. Мұнда пакер тасмалдау жағдайында қалады.

Ұңғыма деңгейіне (яғни, пакерді көліктік жағдайдан жұмыс жағдайына ауыстыру қажет жерге) жеткеннен соң, пакерді шамамен тағы да бір метрге өткізіп, түсіруді тоқтатады да, СКҚ қысқа көтерілуін жүзеге асырады (шамамен бір метрге). Осы көтерудің нәтижесінде бағытталған 23 шлиптсердің 19 отырғызушылық құбырға үйкеліс күшінің әсерімен бекітілген якорлық түйін орнында қалады, ал сояуыш 1 якорлық түйінге қарағанда жоғарыға қарай жылжиды. Мұнда штифт 17 ІІ қатардың 9 қысқа бөліктерінен шығады, ал штифт 16, төлкені 6 тағы да жарты адымға бұра отырып, ІІ қатардың 7 бөлігіндегі ұзын бөлікке кіреді. Мұның нәтижесінде саңылаусыздандыру түйіні құрсауға 14 жақындайтындығы соншалық, конус 5 шлипстермен 19 байланысқа шығады да, сояуыштан радиалдық бағытқа қарай тісті ұштарын ашады. Нәтижесінде шлипстер 19 тістері 22 отырғыз құбырдың қабырғаларына жабысады. СКҚ тіреушітерін әрі қарай тарту барысында жүйе қысылады: серпінді элемент 12 – конус 5, серпінді элементтің 12 кеңеюімен бірге жүреді. Осылайша, пакер жұмыс жағдайына келтіріледі (8 фигурада сәйкес штифтердің жағдайлары 16РП және 17РП деп белгіленген ).

Қажетті технологиялық операцияларды жүргізген соң (мысалы, СКҚ арқылы пластқа қышқыл ерітіндісін құю және т.б.), пакерді жұмыс жағдайынан көліктік жағдайға келесідей ауыстыруға болады. СКҚ бағанын шамамен бір метр төмен жерге орнатады, оның салдарынан шлипстер 19 конустан 5 алыстай түседі де, тістерді 22 отырғызушы құбырға кіргізбейді, мұнда штифт 16 І қатардың 7 ұзын бөлігінен шығады, ал штифт 17 ІІ қатардың 9 қысқа бөлігіне кіреді де, төлкені 6 жарты адымға бұрады. Конус 5 тығыздағыш элементтен алыстап, өзінің бұрынғы нысаны мен көлеміне ие болады. Енді пакер көліктік жағдайға қайтадан келтірілген. Пакер ұңғыманың жаңа жеріне орнатылуға дайын, онда (тасымалдаған соң) жоғарыда сипатталынған операцияларды қайталауға болады. Егер де әрі қарай пайдалану қажеттілігі болмай қалған кезде, пакер көліктік жағдайда болғанда жер бетіне шығарыла алады. Оның алдында бірнеше рет СКҚ жоғары және төменге қысқа арақашықтыққа жылжытады.

Егер де пакерге үстінен артық қысым көрсетуге байланысты жұмыс болған жағдайда, ұңғымаға түсірудің алдында пакерді тігінен орнатады. Оны СКҚ бағанына якорлық түйін орнатылған ұшқа іледі (яғни, саңылаусыздандыру түйіні якорлық түйіннің астында болуы қажет). Мұнда СКҚ түсірудің алдында, 9 фигурада көрсетілгендей, 17 штифт ІІ қатардың 9 қысқа бөліктерінің бірінде орналасуы қажет, ал 16 штифт төлкеден 6 біршама қашықтықта орналасуы қажет (9 фигурада 16 және 17 штифттерді түсірудің алдында 16ПС2 және 17ПС2 индекстерімен белгіленген).

Бұдан кейін, шлипстерді 19 сояуышқа қарай жылжыта отырып, пакерді ұңғыма түсіруді бастайды. Нәтижесінде, бағытталған бөліктердің 23 үйкелісінің қосынды күші якорлық түйін салмағынан асып түседі, ал якорлық түйін құрсаумен 14 бірге орнында қалады, ал сояуышпен 1 бірге, төлке 6 якорлық түйінмен салыстырғанда төменге қарай жылжиды. Мұнда штифт 17 ІІ қатардың 9 бөлігінен шығады да, төлкеден 6 кішкене қашықтықта тоқтайды, ал штифт 16 І қатардың 8 бөлігіне кіреді(9 фигурада 16 және 17 штифттерді түсірудің алдында 16ПС1 және 17ПС1 индекстерімен белгіленген). Егер де штифт 8 қысқа бөліктеріне емес, І қатардың ұзын бөліктеріне кірген жағдайдағ тағы да қысқа қашықтыққа көтеріліп, СКҚ бағанын пакерді көліктік жағдайға келтіру үшін қысқа қашықтыққа түсіру қажет.

Осылайша, пакер көліктік жағдайға келтірілген және де оны ұңғыманығ бойымен қозғауға болады. Ұңғыма деңгейіне (яғни, пакерді көліктік жағдайдан жұмыс жағдайына ауыстыру қажет жерге) жеткеннен соң, пакерді шамамен тағы да бір метрге өткізіп, түсіруді тоқтатады да, СКҚ қысқа көтерілуін жүзеге асырады (шамамен бір метрге). Осы көтерудің нәтижесінде бағытталған 23 шлиптсердің 19 отырғызушылық құбырға үйкеліс күшінің әсерімен бекітілген якорлық түйін орнында қалады, ал сояуыш 1 якорлық түйінге қарағанда жоғарыға қарай жылжиды. Мұнда штифт 17 І қатардың 9 қысқа бөліктеріне кіреді, ал штифт 16, төлкені 6 тағы да жарты адымға бұра отырып, І қатардың 8 бөлігіндегі қысқа бөліктен шығады (9 фигурада 16 және 17 штифттерді түсірудің алдында 16КП және 17КП индекстерімен белгіленген).

СКҚ қысқа түсірілуінен соң, саңылаусыздандыру түйінің якорлық түйінге жақындауы салдарынан, конус 5 шлипстермен 19 байланысады және де олардың тістік ұштарын сояуыштан 1 радиалдық бағытта алады, тістер 22 отырғызушы құбырдың қабырғаларына жабысады, шлипстердің 19 отырғызушылық құбыр қабырғаларына үйкелісу күші жоғарылай түседі.

Нәтижесінде конустың 5 шлипстерге 19 қатысты осьтік күшейе түсуі өсе түседі. Тіреуіш 13, астыға жылжи отырып, тығыздағыш элементті 12 қысады. Тығыздағыш элементтің кеңеюі есебінен СКҚ ішкі көлемінің саңылаусыз жалпылануы жүзеге асырылады. Енді пакер жұмыс жағдайында.

Қажетті технологиялық операцияларды жүргізген соң пакерді жұмыс жағдайынан көліктік жағдайға келесідей ауыстыруға болады. СКҚ бағанын шамамен бір метр төмен жерге орнатады, оның салдарынан штифт 16 І қатардың 7 ұзын бөлігінен шығады, ал штифт 17 ІІ қатардың 9 қысқа бөлігіне кіреді де, төлкені 6 жарты адымға бұрады (9 фигурада 16 және 17 штифттерді түсірудің алдында 16ТП2 және 17ТП2 индекстерімен белгіленген). Конус 5 тығыздағыш элементтен алыстап, өзінің бұрынғы нысаны мен көлеміне ие болады.

Пакердің ұңғыманың жаңа жеріне тасымалдануынан соң, жоғарыда сипатталынған операцияларды қайталау қажет. Егер де әрі қарай пайдалану қажеттілігі болмай қалған кезде, пакер көліктік жағдайда болғанда жер бетіне шығарыла алады. Оның алдында бірнеше рет СКҚ жоғары және төменге қысқа арақашықтыққа жылжытады.

Пакерді жер бетіне көтеруден бұрын оны көліктік жағдайдағы сенімді жабылуының қажеттілігін толығымен түсіндірей кетейік. Жоғарыда көрсетілгендей, қолданыста пакерлерді тасымалдау кезінде осы өнертабыста келтірілгенге ұқсас, ұңғымаларда жоспарланбаған көліктік жағдайдан жұмыс жағдайына жоспарланбаған өтуі жиі орын алады. Бұл СКҚ ұзын бағанына бекітілген пакерлерді көтеру үрдісінде орын алуы мүмкін.

Мұндай жағдайларда бағандардың төменге орын ауыстырулары болуы мүмкін, мысалы, құбырларды сыналарға салған кезде. Осындай жағымсыз жағдайлардан қорғау үшін, ұсынылушы пакерді пайдалану кезінде қосымша пакерді шамамен бір метр арақашықтыққа көтеру және түсіру кезінде 16 немесе 17 штифтті 10 немесе 11 симметриялы бөлігіне орын ауыстырған жөн. Бұдан кейін пакер көліктік жағдайда сенімді түрде жабылады және ешқандай тік орын ауыстырулар оның шлипстерінің 19 ашылуына себеп бола алмайды. Пакерді ашуды мұндай жағдайларда оны тек ұңғымадан жер бетіне шығарған соң ғана жүзеге асыруға болады.

Бұдан әрі өнертабыстың қосымша тармақтарында ұсынылған жеке белгілердің енгізген пайдалы қасиеттерін түсіндіреміз.

Төлкедегі 6 фигуралық саңылаулар жүйесінің орындалуы сояуыш сенімділігін көтеруге мүмкіндік береді және жөндеу жұмыстарын қарапайым ете түседі, себебі фигуралық саңылаулардың тозуы жағдайында төлкені 6 ауыстырумен шектелу жеткілікті.

Сояуыштың 1 құрамдас бөліктермен орындалуы және оның қосымша төлкемен 24 қамтылуы сояуышты 1 тік сызықты бойлық саңылау 2 жерінде берік ете түседі, яғни сояуыштың, осылайша пакердің сенімділігін жоғарылатады. Тік сызықты бойлық саңылаудың тозуы кезінде саңылауды 1 сақтай отырып, тек төлкені 24 ауыстырумен шектелуге болады.

Құрсауды 14 орындау сояуыштың 1 үйкелісуші элементтерін тозудан сақтауға мүмкіндік береді де, пакердің сенімділігін арттыра түседі.

Тығыздағыш элементінің 12 тіреуішін жекелеген бөлшек ретінде орындау пакерді дайындау және монтаждауға қатысты шығындарды азайтуға мүмкіндік береді.

Сояуыштың 1 тік сызықты бойлық саңылауына 2 кіретін штифт 15 келесі қызметтерді атқаратындығын айтып өткен жөн: құрсаудың 14 айналуын тоқтатады және якорлық түйіннің салмағының әсерінен және де оның отырғызушылық құбыр бетіне үйкелісуінен пайда болатын осьтік күштерді ішінара қабылдайды, осылайша, 16 немесе 17 штифттерін жеңілдете түседі.

Әрине, штифттің 15 құрсау салмағынан 14 осьтік жүктерді ішінара қабылдау үшін тік сызықты бойлық саңылаудың 2 ұзындығы және оның сояуышта 1 орналасуы қатал түрде тәртіпке салынған болуы қажет. 16 және 17 штифттерінің 15 штифтке диаметрлік қарама-қарсы орналасуы көрініс тапқан.

Жоғарыда аталған осьтік күштің 15 және 17 немесе 15 және 16 штифттерге бір мезгілде әсер етуіне қол жеткізу үшін (пакердің якорлық түйінімен жоғары немесе төмен орналасуына байланысты) келесі қатынастағы формуланы құру қажет:

L=h1+h2+D;

мұндағы L – сояуыштың 1 тік сызықты бойлық саңылауының 2 ұзындығы, h 1 – ұзын бөліктің 7 биіктігі, h2 – штифт беті 16 мен төлке бүйірі арасындағы ең ұзын арақашықтық және D – штифт 15 диаметрі.

Жоғарыда сипатталынған пакердің тәжірибелі үлгісі жасалынды, ол зертханалық зерттеу кезінде жақсы нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік берді.

Өнертабыс формуласы

2. 1 т. бойынша, пакер жұмыс жағдайында болған кездегі сояуыштың тік сызықты бойлық саңылауын толығымен жабуға жеткілікті якорлық түйіні бар екендігімен ерекшеленетін механикалық пакер.

3. 1 т. бойынша, якорлық түйін құрсауындағы шығыс жерінде саңылаудан тығыздағыш орнатқандығымен ерекшеленетін механикалық пакер.

4. 1 т. бойынша, тығыздағыш элементтің тіреуіші пакер саңылауында бекітілген жеке элемент ретінде орындалғандығымен ерекшеленетін механикалық пакер.

5. 1 т. бойынша, пакер сояуышы бұрандалық қосылу арқылы саңылаусыздандыру түйіні жағынан қосылған секциямен қосымыша қамтылғандығымен ерекшеленетін механикалық пакер.

6. 1 т. бойынша, сояуыштың тік сызықты бойлық саңылауына кіретін штифт төлкенің фигуралық саңылау бөліктеріне кіретін штифттерге диаметрлік түрде қарама-қарсы орналасуымен ерекшеленетін механикалық пакер, мұнда тік сызықты бойлық саңылаудың ұзындығы L келесі қатынаспен анықталады:

L=h1+h 2+D,

мұндағы h 1 – төлкенің фигуралық саңылауларының жүйесінің ұзын саңылауының биіктігі, h2 – гтифт бетіндегі ең үлкен арақашықтық және D – тік сызықты бойлық саңылауға кіретін штифт 15 диаметрі.

ПВМ ТУ 3666-037-70587573-09 механикалық пакерлері

ПВМ механикалық пакері бұрғылау, және де сорғы-компрессорлық құбырларының бағандарын тығыздау үшін пайдаланылады. Пайдалану шарттары ГОСТ 16350-80 сәйкес – бұл қолайлы климаттық аймақ. ГОСТ 15150-69 бойынша орналасу санаты – 5. Пакерді пайдалану кезіндегі жұмыс ортасының рұқсат етілген қышқылдығы - pH7.

Пакердің жұмысы келесідей жүргізіледі:

Құбырлар бағанымен ұңғымаға пакер түсіріледі. Ұңғыға қатысты түсіру барысында шеткі төменгі орында фиксатор шлипсұстағышты ұстап қалады. Сағат тілі бойынша бұру кезінде фиксатор бағанда саңылаудың ұзын кесігі бойынша жылжиды да, шлипсұстағышты босатады. Шлипстер бағанды түсіру кезінде серіппенің әсерімен ұңғыма қабырғасына жабысып, осы жағдайда ұсталынып тұрады, ал конус оларды отырғызғыш құбырда ұстап қалады. Құбыр бағандарының салмағынан шығатын күш тіреуіш арқылы манжеттерге өтеді, олар, өз кезегінде, ПВМ пакерін нығыздай отырып деформацияланады. Құбырлар бағанасын тарту кезінде манжеттер кейін өздерінің бастапқы нысандарына қайтып оралады, конус шлипстерді босатады, ал ПВМ пакері орнатылған жерінен алынады.