7.3. Жылжымалы және жылжымайтын жүктемеге жазық арқалықты ферма есебі
Ферманың берілген есептік схемасы үшін 7.4, 7.5, 7.6-суреттер және 7.1-кесте қажет:
әсер сызығы сызылады, одан оңырақ кесілген панельдің участогы ғана қолданылады;
в) жүк кесілген панельдің аралығында – құрылған әсер сызығының оң және сол участоктарының шеттерінің екі нүктесі өзара қиылысады (арқалық үшін түйіндік берілу ережесі бойынша).
Фермада күш әсер сызығын құруда ең мақсатқа лайықтырағы Риттер тәсілі болып табылады. Түйіндерді кесіп алу және проекция әдісіне тілік белгісіз күшті екі стержень арқылы өтсе ғана жүгінеді, бұл кезде Риттер әдісі қолданылмайды.
Түйіндерді кесіп алған кезде екі кесілген панель немесе бір үлкен панель шығуы мүмкін екенін айта кеткен жөн. Әдетте ол егер фермада тор үшбұрышты бағанмен болғанда шығады (7.3-сурет). N3 бағанының күш әсер сызығын тұрғызу үшін (жоғарымен жүру кезінде) V түйіні кесіп алынады, яғни белдеудің төртінші және бесінші панельдері кесіледі (сол тіректен санағанда). Бұл жағдайда «а», «б», «в» кезеңдері былайша оқылады: жүк кесілген үлкен панельдің сол жағында, жүк дәл сол панельдің оң жағында және жүк панельде – N3 баған үстінде.
Жоғарымен жүру Үлкен панель
7.3-сурет.
3.2-сурет. Өнеркәсіптік ғимараттардың шатыр түрлері
3.3-сурет. Түйіндік күштерді анықтауға
Тірек реакциялары
Мұнда,
-
тұрақты жүктемеден түйіндік күштер
жиынтығы.
тірек созылған (оның белгісі оң). Ал IV түйінің қарастырған кезде қиғаш тірек күші ts болып оқылады; ферма үшін бұл бағыт жоғарыдан төменге болады, яғни тағы да IV түйінінен, бұл да созылуды білдіреді.
Күштің таңбасын дұрыс анықтамау ферманың бұрыс құрастырылуына әкеп соғады.
Кремон диаграммасын есептің дәлділігіне жеткілікті масштабта және міндетті түрде ферма схемасынан жақын жерде құрастыру керек, өйткені диаграмманың дәлдігі күштер мен фермалар стерженьдерінің сызықтарының дәл ауыстырылуына байланысты.
Фермаға әсер сызығын құрастыру арқалықтарға арналған осы әдістің жалпы жағдайына негізделіп жүргізіледі. Ферма - өтпелі бөлік жүйесінің арқасында қозғалыстағы жүктің әсері тек қана сол жүк қозғалатын белдеудің түйіндеріне берілетін конструкция болып табылады. Сондықтан, ферманы үш стержень арқылы кескенде немесе түйінді кесіп алғанда, белдеудің қандай панельдері осы тілікке түсетінін ескеру керек, кесілген панель деп жүк қозғалып бара жатқан белдеудің ғана тілігіне түскен панельді айтамыз.
Әр әсер сызығын құрған кезде барлық уақытта үш кезеңді қарастыру керек:
а) жүк кесілген панельдің сол жағында – ферманың оң жақ (тіліктен) бөлігінің тепе-теңдік шарты құрылады, әсер сызығының шыбығы сызылады және одан солырақ кесілген панельдің участогы ғана қолданылмайды;
б) жүк кесілген панельдің оң жағында – ферманың сол жақ бөлігінің тепе-теңдік шарты құрылады, екінші
Тірек реакциясын анықтағаннан кейін түйіннен кейін түйінде кезекпен (сол тіректен бастап) қарастыра отырып және тепе-теңдік графикалық көпбұрышын күштік көпбұрышқа кірістіре отырып Кремон диаграммасын құрастыра бастайды. Екілік белгілеуге сәйкес диаграммадағы кез келген стерженьнің күштері шеттерінде осы стерженьді бөліп тұратын участоктардың бас әріптеріне сәйкес келетін кіші әріптер тұратын сызықпен (масштабта) белгіленеді. Мысалға, егер ХІ түйініндегі D3 қиғаш тірегі U участогын V участогынан бөліп тұрса, онда оның күші UV болып оқылады (немесе V, егер түйін кері бағытта айналса).
Егер сыртқы күштер айналымын сағат тілімен бастаса, әрі қарай да барлық түйіндерді тек қана сағат тілінің айналымымен қарастыруды қадағалау керек. Сағат тілімен және сағат тіліне қарсы обходтарды бір диаграмманың бойына шығаруға болмайды – диаграмма дұрыс болмауы мүмкін.
Стерженьдегі ізделініп отырған күштің таңбасын анықтау диаграммасын сәйкес участогын оқығаннан кейін жүргізіледі: егер ІХ түйінің қарастырған кездегі st қиғаш тірегінің күш сызығы төменен жоғарыға қарай жүрсе, онда D2 қиғаш тірегінің күшіІХ түйінінен фермаға бағытталған, яғни қиғаш
Төбежабын конструкциясы салмағынан жүктемелер
3.1-кесте
Жүктеме түрі |
Нормативті жүктем
|
Жүктемеге сенімділік коэф |
Есептік жүктеме qкр, кН/м2 |
Малтатасты қорғаныс (15-20мм) |
0,3-0,4 |
1,3 |
0,4-0,52 |
Рубероидтың 3-4 қабатынан гидрооқшаулағыш қабат |
0,15-0,2 |
1,3 |
0,2-0,36 |
Асфальтты н/е цементті стяжка (20мм) |
0,4 |
1,3 |
0,52 |
Һ қалыңдықты пенобетон ρ=кН/м3 |
|
1,3 |
|
Һ қалыңдықты минераловатты плиталар; ρ=1÷3кН/м3 |
|
1,2 |
|
Һ қалыңдықты пенопласт; ρ=0,5кН/м3 |
|
1,2 |
|
Рубероидтың бір қабатынан буоқшаулағыш |
0,05 |
1,3 |
0,065 |
Пішінделген төсем (0,8-1мм) |
0,13 |
1,05 |
0,14-0,17 |
Ирек беттер: а) асбест-цементті б) болатты (1-1,75мм) |
0,2 0,12-0,21 |
1,1 1,05 |
0,22 0,13-0,22 |
Жазық болатты төсем (3-4мм) |
0,24-0,32 |
1,05 |
0,23-0,34 |
Ауыр бетоннан т/б панельдері, өлшемдері: 3х6м 3х12м |
1,6 1,8 |
1,1 1,1 |
1,75 2 |
Сырғауылдар: а) тұтас аралығы 6м б) -.-.-.-.-.-.-.-.-.-.- 12м в) тор көзді |
0,05-0,06 0,1-0,15 0,07-0,12 |
1,05 1,05 1,05 |
0,055-0,085 0,105-0,16 0,075-0,125 |
Болат панельді қаңқа, өлшемдері: а) 3х6м б) 3х12м |
0,1-0,15 0,15-0,25 |
1,05 1,05 |
0,105-0,16 0,16-0,26 |
Құрылыс фермалары |
0,1-0,4 |
1,05 |
0,105-0,42 |
Төбежабын байланыстары |
0,04-0,06 |
1,05 |
0,04-0,065 |
кН/м2