II тарау. Антенаталды патология Құрсақ ішілік өсу мен дамудың тежелуі

Ұрық пен ЖТН құрсақішілік өсуі мен дамуының кідірісі (ҚІДК)- перинатологияның басты мәселереінің бірі болып саналады.

ҚІДК бар топтағы нәрестелердің ерте неонаталды өлім саны , физикалық дамуы қалыпты нәрестелер тобымен салыстырғанда 4-8 есе көп (Дементьева Г.М.,2003; Кулакова В.И. және соавторлары, 2005). ҚІДК мен туылған нәрестелерді «жоғарғы қауіп» тобына жатқызады.

Анықтамасы.

ҚІДК синдромы- құрсақішілік кезіңде айқындалып және өлшемінің тежелуімен, тоқтап қалуымен немесе бақылау кезінде кері дамуымен сипатталады да, ал ЖТН- де гестациялық жасына, яғни бала туылған кездегі жүктіліктің мерзіміне сәйкес қажетті салмақпен салыстырғанда екі немесе одан да көп стандарттан (немесе 10 центилден төмен) ауытқып, салмағының (ұрықтың интегралды өлшемі ретінде) азаюымен айқындалады. ҚІДК бар балалардың 80%-да массасының аз болуы, оның бойының және кеуде шеңберінің қалыс қалуымен, 64 %- да бас шеңберінің кішіреюімен қатар жүреді.

Әдебиеттерде бұл патологияның бірнеше баламалары кездеседі: «гестациялық кезеңнен кіші балалар», «ұрықтың перинаталды гипотрофиясы (құрсақішілік)», «ұрықтың ретардациясы», «small for date», «патологиялық жетілмеу», «құрсақішілік дамуының тежелуі»және тб.

Отандық әдебиеттерде 80-ші жылдардың ортасына дейін «перинаталды гипотрофия», « құрсақішілік гипотрофия» терминдері жиі кездесетін.

МКБ-10-да жоғарыда аталған терминдердің бәрі Р05 рубрикасында «ұрықтың өсуінің тежелуі мен тамақтанудың жетіспеушілігі» деп біріктірілген. БДҰ ұсынысы бойынша, 1961 жылдан бастап, салмағы 2500г кем туылғандарды «аз салмақпен туылған нәресте» деп белгіледі. Олардың ішіндегілерді 3 топқа жіктеді:

1. ҚІДК –сіз шала туылған нәресте

2. Гестациялық кезеңнен салмағы аз болып туылған ШТН

3. 37 аптадан асып және осы кезеңге салмағы аз болып туылған нәресте (ҚІДКпен МТН және мерзімінен асып туылған нәресте)

Эпидимиологиясы .

Балалардың ҚІДК-мен туылуы жиілігі өзгермелі, барлық жүктілік санынан 5-17% арасында (Серов В.Н., 2005; Малевич Ю.К.,2006). Соңғы 15-20 жыл арасында осы патологиямен нәрестелердің санының жоғарлағаны айқын байқалады.

Деменьтева Г.М .-ның көрсеткіштері бойынша аз салмақпен туылған нәрестелер арасында ҚІДК-мен туылған нәрестелер саны- 30,1%, мерзімінде туылған тірі 1000 балаға шаққанда 67,4, ал тірі күннен бұрын туылғандардың арасында1000 балаға шаққанда 179,5 құрайды. ҚІДК жиілігі гестациялық жас кішірейген сайын көбейе түседі, жүктіліктің 41 және оданда көп аптасында 5,7%, 37-40 аптасында-5,5%, 34-36 аптада-7,4%, 31-33 аптада- 9,4%, 28-30 аптада- 13,1% құрайды ( В.Володин жылы). Өлі туылған нәрестелердің ШТН арасында бұл патология 62,8 %, ал перинаталды кезеңде өлгендер арасында 41,9% құрайды.Европа елдерінің арасында ҚІДК ЖТН арасында салмағы аздар 3-10% құрайды, ал дамушы елдер арасында 40-70%.

И.О. Кельмансонның берген мағұлматтары бойынша, әлемнің әртүрлі аймақтарында ҚІДК-нің белгілі бір түрі кездесуі ықтимал. Дамушы мемлекеттерде барлық жағдайдың 67,5-79,1% гипопластикалық ҚІДК , ал индустриясы дамыған мемлекеттерде бұл гипопластикалық түрдің 20-40% ғана кездеседі.

М.В. Ерманның мағұлматттары бойынша ҚІДК-нің симметриялы түріне-25%, ал ассиметриялы түріне -75% дейін кездеседі.

ҚІДК-мен туылу жиілігі - ұрыққа әсер еткен патологиялық әсердің ауыртпалығынан ғана емес сонымен қатар әсердің ұзақтығына байланысты.

Этиологиясы

ҚІДК тудыратын қауіп-қатерфакторларын бірнеше топқа бөледі. Жалпы ҚІДК-ұрықтың құрсақішілік дамукезеңінде анасындағы қауіп-қатерлік факторларға, плацента патологиясына немесе ұрықтың өзінің ауруларына байланысты қолайсыздықтарға әмбебеп жауап беру реакцияларының бірі болып есептеледі.

Әдебиет мағұлматтарының сараптамасы бойынша, ҚІДК себептері мултифакториалды.

Көптеген авторлар ҚІДК –ға әкелетін этиологиялық факторларды 4 ке бөледі: анасы тарапынан, плаценталық, әлеуметтік- биологиялық, тұқым қуалайтын болып .

Анасы тарапынан

• Демографиялық: анасының жасы 35-40 тан асқан немесе жас болса

• Аласа бойлыққа байланысты конституционалдық ерекшеліктер

• Анасының аурулары: Экстрагентиалды- бүйрек пен өкпенің созылмалы аурулары, жүрек-тамыр аурулары, гемоглобинопатиялар, тамырлық асқынулары бар 1 типті сусамыр ауруы, семіздік, дәнекер тіннің аурулары; Гинекологиялық- жыныс жүйесінің әртүрлі аурулары мен операциялары, репродуктивті жүйенің бұзылыстары

• Тауқіметті акушерлік – гинекологиялық анамнез: анамнезінде түсік болса, дамымаған жүктілік, алдында болған бедеулік, өлі бала туу, ұрықтың ҚІДК, I немесе II триместрде жүктіліктің үзілу қаупі, маңыздылығы бойынша бірінші орын алатын- гестоз, созылмалы және жедел инфекциялардың жүктілік кезіндегі өршуі.

• Пренаталды инфекциялар- осы патологияның себептерінің 10% құрайды, бұл инфекциялар жүктілік кезінде созылмалы немесе жеделдеу ағыммен өтеді. Қоздырғыш инфекциялар ішінде маңызды орын алатын, вирустар (ЦМВ, ВПГ),қарапайымдылар (Toxsoplasma gondii) және бактериялар Listeria monoсitogenes, Micobacteria-ceae.

• Кейбір дәрі - дәрімектерді қабылдау (антиметаболиттер, фолий қышқылы, бета-блокаторлар, тырысуға қарсы дәрілер, тік емес әсерлі антикоагулянттар , тетрациклиндер және тб).

Плацентарлы факторлары

• Плацента мен кіндік бауының ақаулары: плацентаның гипоплазиясы, жалғыз кіндік артериясы, кіндік бауының қабыққа бекуі, ангиомалар.

• Плацентаның структуралық өзгерістері (инфаркттар, кальциноз, фиброз, плацентиттер, тамырлар тромбозы)

• Плацента ісіктері

Әлеуметтік факторлары

• Анасының социалды-экономиялық және білім деңгейінің төмен болуы. Жүктілік кезіндегі тамақтануының жетіспеушілігі (дәрумендер мен белоктардың, цинктің, селен және басқа микроэлементтердің тапшылығы), антифосфолипидті синдром.

• Микросоциалды ортасының факторы (стрессттер, эмоционалды толқулар, профессиональды кері әсерлер – ауыр еңбек, вибрация, өтпелі радиация, химиялық факторлар, темекі шегу, алкоголизм, нарко- және токсикомания).

• Тұрмыс құрмай жүкті болу, таулы жерде өмір сүру, жүктілікке дейін және жүктілік кезіндегі салмақ тапшылығы, дистрофия.

Тұқым қуалау факторлары

• Генетикалық фактолардың туған кездегі салмаққа әсер етуітуралы жаңа көзқарастар (James D.K., StephensonT.J., 1998): аналық генотип- 20%, феталды генотип - 16%, ұрық жынысы - 2%.

• ҚІДК-ны трисомия 13,18,21 кезінде бір белгісі ретінде қарастырады. Сонымен қатар ҚІДК кезінде 22 пар аутасомды трисомия кезінде , Шершевский-Теренер кезіндегі белгісі.

40% нәрестелердің ҚІДК себебін анықтау мүмкін емес (идиопатиялық ҚІДК ), бірақ үштен бір бөлігінде бұл нәрестелердің (жиірек анасы жағынан) жанұя шежіресінде аз салмақпен туылған туысқандардың болуы ықтимал .

Анасы немесе плацентадағы патологиялық өзгерістер мен олардың әсер ету ұзақтығы және нәрестенің салмағы мен бойының дефицитінің арасында белгілі бір байланыс бар. ҚІДК-нің гипотрофиялық түрінің дамуында, жүктіліктің екінші кезеңіндегі ауыр дәрежелі гестоз, ал ҚІДК- гипопластикалық түрінде инфекция, көп ұрықты жүктілік, анасы- жеткіншек, ауыр дәрежелі гиповитаминозысыз тамақтанудың тапшылығы, таулы аймақтарда өмір сүру.

Патогенезі

Ана ағзасы, плацента және ұрықты зақымдаушы барлық этиологиялық факторлар, ұрыққа әсер ететіні күмәнсіз генетикалық фактордан басқасы, ана-плацента-ұрық функционалды жүйенің барлық тізбегіне әсер етеді.

ҚІДК-нің әр балада патогенезінің гетерогендігіне байланысты себептері де әр түрлі болады.

ҚІДК құрсақішілік кезеңнің әртүрлі кезеңдерінде даму мүмкін. Туылар алдында ұрық бірқалыпты дамымайды. Шамамен 4-20 апталық аралығында тіндердің өсуі жасушалардың гиперплазиясы арқасында болады(митоз нәтижесінде)- гиперплазия кезеңі; 20-28 апталық аралығында бұл паралелді гиперплазия мен гипертрофия кезеңі- ядролық пролиферация жылдамдығы бәсеңдеп, жасушада цитоплазманың жиналуы арқасында оның көлемі ұлғайып, гипертрофиялық өсуге жол береді. 28 аптадан бастап- гипертрофия кезеңі, жасушалардың көлемінің активті ұлғайып, максималды жылдмадығы 33 аптаға қарай, май, бұлшықет, дәнекер ұлпаның тез жиналуымен сипатталады. Сондықтанда, ұрыққа әсер ететін тұқым қуалаушы және экзогенді патологиялық факторлар жүктіліктің ерте кезеңдерінде әсер етсе, жасушалар көлемі мен саны да азаюымен сипатталып, ұрықтың басы мен денесінің пропорционалды редукциясына әкеледі (ҚІДК-нің симметриялық түрі). Ұрыққа әсер ететінпатологиялық факторлар жүктіліктің соңғы кезеңдерінде әсер етсе, жасушалардың көлемі кішіреюмен сипатталады .

Құрсақішілік дамудың шарттары бұзылғанда ол ұрықтың және плацентаның дамуына әсер етеді, ҚІДК бар нәресте босанған әйелде плацента гипоплазиясы мен оның жұқаруы байқалады . ҚІДК патогензінің негізгі себептерінің бірі жатыр- плацента- ұрық қан айналымының бұзылысы болып саналады, ол өз алдына ұрықтын оттегімен , энергетикалық және пластикалық заттармен қамтамасыз етуін төмендетіп, гормоналды гомеостазын бұзады. Плацентарлы жеткіліксіздік кезінде, алғашқыда бас миына қан келу күшейеді. Бұл феномен (brain- sparing phenomenon)қанның компенсаторлы ортақталуы, ұрықтың өмірлік маңызды мүшелеріне көбірек баруымен сипатталады. Бас миын сақтап қалу синдромы пайда болады: ішкі мүшелерден миға қарай оттегі мен қоректік заттардың шунты жүреді. Қортындысында ұрықтың глюкоза транспорты мен бауырмен утилизациясы баяулайды, бауырдың көлемін айғақтайтын ішінің көлемі кішірейеді . Бұл феномен «ассиметриялы ҚІДК » атауын алды.

Жүкті әйелдегі өсудің инсулинтәрізді факторының -ИПФР(соматомедин) деңгейі мен ұрықтың өсуі арасында айқын корреляция байқалған . ҚІДК бар жаңа туылған нәрестенің қан плазмасында ИПФР-дың азаюы, осы өсу факторының ген рецепторының жоғалуымен байланысты.

Ұрықтың ҚІДК-нің генезінде плацентаның инфекционды зақымдалуының үлкен мақызы бар, себебі ол ұрықтың инфицирленуіне алып келеді. Плацента мен ұрықтың патогенді инфекциямен гематогенді диссеминация жолымен зақымдалуы, патологиялық үрдістің дамуының негізгі жолы болып есептеледі. Инфекцияның жүктіліктің ерте кезеңдерінде дамуы- туа тіткен ақаулардың, дисэмбриогенезді стигмдердің, дене қалпының пропорцияларының бұзылыстарының дамуына әкеледі. ҚІДК осы диспластикалық түрі нәрестелерде – жайылмалы құрсақішілік инфекциясы, хромосомды және геномды мутациясы, анасының профессионалды зияндылықтыры және ұрыққа теротогенді әсері (анасы алкоголизм, наркомания, токсикоманиямен ауырғанда, жүктілік кезінде антиметоболиттер, антикоагулянттар, «К» дәруменінің антогонисттерін, тырысуға қарсы дәрілерді қолданғанда) бар болғанда дамиды .

Жүктіліктің екінші триместрнде дамыған инфекциялар, жүйке жүйесінің дамуына қолайсыз әсер етіп, жасушалардың өсіп, бөлініп, көбеюін тежейді . Жүктіліктің үшіншіі триместрнде дамыған инфекциялар, көбіне постнаталды дамуға әсер етеді.

Жіктемесі:

ҚІДК-нің клиникалық диагностикасы кезінде , осы жіктемені қолдану қажет :

1. Себепші факторлар (аналық, плацентарлы,ұрықтық,аралас);

2. Клиникалық түрі (гипотрофиялық, гипопластикалық, диспластикалық);

3. Ауырлық дәрежесі ( жеңіл, орташа, ауыр дәрежелі)

4. Ағымы (асқынусыз, асқынумен, және қосалқы жағдайлары болса, атап өту қажет)

Отандық әдебиеттерде және неонаталды практикада клиника- антропометриялық белгілеріне байланысты ҚІДК-нің үш клиникалық түрін ажыратады: гипотрофиялық, гипопластикалық және диспластикалық.

Ағылшын тіліндегі әдебиеттерде «ҚІДК-нің гипотрофиялық түрі» терминінің орнына «асимметриялық ҚІДК», ал гипопластикалық және диспластикалық түрлерін «симметриялы ҚІДК » деп біріктірген. Нәрестелердің ҚІДК-н, физикалық дамуыныдың негізгі параметрлерінің төмендеу деңгейіне байланысты: жеңіл, орташа, ауыр деп бөледі.

Жаңа туылған нәрестелердің ҚІДК клиникасы.

Көптеген ЖТН-лерде ҚІДК (АХЖ-10, коды р05.1сәйкес) жеке патология ретінде, ал шамамен 1/3 бөлігінде келесі аурулардың бір синдромы ретінде болу мүмкін:

• Созылмалы гипоксия мен фетоплацентарлы жеткіліксіздік жағдайында дамыған нәрестелер

• Құрсақішілік инфекциялары бар нәрестелер

• Әр түрлі этиологиясы бар фетопатиялар

• Хромосомдық және тұқым қуалайтын аурулары бар нәрестелер

ҚІДК бар нәрестелерде физикалық даму шамаларының төмендеуінен басқа, дене бітімінің диспрпорциясы, жетілмегендіктің сыртқы белгілері , сондай-ақ функционалды жүйелердің шамасыздық симптомдары байқалады. ҚІДК бар ЖТН-дің 63,7% құрсақішілік гипотрофияның және терінің трофикалық бұзылыстары байқалады.

ҚІДК бар нәрестелерге дисэмбриогенез стигмаларының (32,4% бестен көп стигмалар қатар), әсіресе теріде (преаурикулярлы өсінділер, терең пресакралды қатпарлар, гемангиомалар және тб)өте жиі кездесулер тән. Құрсақішілік даму ақауларының жиілігі туылғанда салмағы аз, бірақ ҚІДК жоқ нәрестелермен салыстырғанда екі есе көп-11,2% құрайды.

ҚІДК бар нәрестелерде жедел пайда болатын жағдайлардың : туылу кезіндегі асфиксияның, өкпеден қан кетудің, гипогликемияның, гипокалцемияның метаболикалық ацидоздың, полицитемияның өрбу қаупі өте жоғары.

ҚІДК-нің гипорофиялық түрі (ассиметриялы ҚІДК ), ҚІДК-нің классикалық түрі болып саналады, ол қаңқа мен бастың қалыпты өсуімен, бірақ тері асты шел майы мен бұлшық еттің нашар дамуымен сипатталады. Ұрықтың бас миы мен қаңқасының кеміс дамуы аз мөлшерде байқалады, көбіне паренхиматозды мүшелер зардап шегенді, бірінші орында –бауыр. Осындай балалардың 80% -да бас өлшемі , гестациялық жасқа сай өлшемнен көп ауытқымайды. Бұл балаларадың барлығының клиникасында- тамақтанудың төмен қалпы байқалады (гипотрофия). Бұл вариант әдебиеттерде гипотрофиялық немесе Клиффорд синдромы, плацента дисфункциясы синдромы, өсудің ассиметриялы тежелуі немесе ҚІДК-нің жеделдеу түрі болып сипатталады.

Гипотрофиялық варианттың ауырлық дәрежесі : дене салмағының дефицитімен, дене терісінің айқын трофикалық бұзылыстарымен, тері асты шел майының даму дәрежесімен, бұлшық ет салмағымен, бас өлшемімен, тігістер мен шаштардың жағдайымен және ерте неонаталды кезеңнің ағымымен айқындалады(кесте ).

Ассиметриялық ҚІДК –нің гипотрофиялық вариантының клиника- диагностикалық белгілерінің әр түрлі формаларының кестесі.

Белгілері	Жеңіл дәрежелі	Орташа дәрежелі		Ауыр дәрежелі
Дене салмағының бойына қатысты дефициті	1,5 сигмнен көп (10% центилден төмен)	2 сигмнен көп ( 5% центилден төмен)		3 сигмнен көп 1% центилден төмен)
Дене терісінің трофикалық бұзылыстары	Серпімділігі төмен немесе жоқ	Дене терісі құрғақ, бозғылт, қабыршақтанған,жарықтардың болуы		Әжімделген ,пластинкалы қабыршақтанған құрғақ, бозғылт, ,жарықтардың болуы
Тері асты шел майы	Барлық жерлерде жұқарған	Ішінде ғана жоқ		Барлық жерінде жоқ
Тіндер серпімділігі	Өзгермеген немесе аздап төмендеген	Айқын төмендеген. Аяқ-қолында терен айқын бос қыртыстар		Бөксе,бет, дене терісінде тері қыртыстанған
Бұлшықет массасы	Өзгермеген	Азайған, әсіресе бөксе мен жанбаста
Бас	Өлшемі қалыпты, шашы қалын , өзгермеген	Үлкен болып көрінеді, кеуде өлшемінен 3 см және одан да артық, тігістері ашық, үлкен еңбегі түскен, шеттері жұмсақ
Ерте неонаталды кезеңнің ағымы	Асқынусыз, немесе босану стрессімен, зат алмасубұзылыстарымен,кейде энергетикалық жеткіліксіздігі белгілері	Әдетте асқынған: асфиксия немесе соз,құрсақішілік гипоксиясы, тер- молабилділік, полицитемия, гипогликемия, гипокальциемия: гипербилирубинемия, кейдетырысулар, респираторлы бұзылыстар,ісінулер, геморрагиялық синдром,бұлшыкеетік гипотония, гипорефлексия	Әдетте асқынған, Бас ми , жүрек зақымдалу белгілері басым, инфекциялар, анемиялар, сору рефлекстерінің кеш пайда болуы, айқын термолабильділік, , зат алмасу бұзылыстары,геморрагиялық синдром

ҚІДК-нің гипотрофиялық түрі бар нәрестелер біріншілік дене салмағын көп мөлшерде жоғалтуға бейім, және оның қалпына келуі баяу жүреді. Оларда жиі , сарғаюы ұзаққа созылып, кіндік жарасы баяу жазылады, бауырдың белокты- синтетикалық қызметінің төмен болуына байланысты геморрагиялық жағдайлар да сирек емес.

ҚІДК-нің гипопластикалық түрінде нәрестелерде бас өлшемінің,ішінің, денесінің, аяқ-қолының біркелкі кішіреюімен сипатталады, бұл балалар пропорционалды кішкентай болып көрінеді. Оларда гипотрофияның клиникалық көрінісі болмайды, бірақ дисэмбриогенез стигмалары жиі кездеседі. ҚІДК-нің гипопластикалық түрінің ауырлық дәрежесін , дене бойының және бас өлшемінің гестациялық жасқа сәйкетігімен анықтайды:жеңіл-1,5-2 стигмдер, орташа- 2 ден көп, ауыр- 3 тен көп, сонымен қатар патологиялық жағдайлардың айқындылығымен сипатталады. Бұл нәрестелер ерте неонаталды кезеңде гипогликемияға, полицитемияға, респираторлы бұзылыстарға, гипотермияға және инфекцияның қосарлануына бейім болып келеді.

Осы балалар үлкен қауіп тобына жатады -алшақтаған асқынулардың кездесуі мен 25% хромосомды аурулар қаупі бойынша.

ҚІДК-нің диспластикалық вариантында, алғашқы екі варианттың қосындысы. Бұл ҚІДК-нің түрі бар нәрестелерлдің 2/3-де көптік анатомиялық даму аномалиялары, мүшелер мен жүйелердің туа біткен ақаулары немесе хромосомды аурулар кездеседі. Осы балардағы туа біткен ақаулар мен хромосомды аурулар саны, жалпыпапуляциялық көрсеткіштерден 10 есе көп байқалады. ҚІДК-нің диспластикалық түрінің ауырлық дәрежесі тек қана дене ұзындығының дефицитімен ғана емес, сонымен бірге туа біткен ақаулардың мінездемесімен, дисэмбиогенез стигмдер саны мен ауырлығымен, ОЖЖ жағдайымен, ҚІДК-не әкелген аурудың сипаттамасымен анықталады.

ҚІДК-нің симметриялық варианты бар нәрестелер патологияның созылмалы формалары мен балалар мүгедектік санына үлкен үлес қосады.

Диагноз және дифференциалды диагностика

ҚІДК-н анықтайтын антенаталды және постнаталды диагностика әдістері бар. Ұрықтың ҚІДК-н қосымша зеріттеу әдістерін қолданбаған жағдайда тек 25 % анықтауға болады. Сондықтан да жүкті әйелдер тыңғырлықты зерттеулерден өту қажет, себебі уақытында анықталған ұрықтың ҚІДК, акушерлік тактиканы өзгертіп, көп жағдайда қолайсыз перинаталды салдарды алдын алуға мүмкіндік береді.

Жүктілік кезіндегі ҚІДК-нің диагностикасы 3 бағытта жүргізіледі, өзіне келесі бағаларды кіргізеді:

• ҚІДК-нің дәрежесі мен формасы

• Фето-плацентарлы жүйенің жағдайы

• Ұрықтың созылмалы құрсақішілік гипоксиясының айқындылығы

Заманауи диагностика әдістері антенаталды жағдайда ҚІДК-нің формасы мен ауырлығын анықтауға мүмкіндік береді.

Клиникалық практикада ҚІДК-н анықтауда акушерлік әдіске- жатырдың динамикадағы өлшемі (жатыр түбінің биіктігі, іштің өлшемімен сәйкестендіргенде), ұрықтың жатысы мен қағанақ суының мөлшері негізгі әдіс болып есептеледі . Алған өлшемдерді гравидограммамен салыстырады, ол жерде нормалық көрсеткіштер енгізілген.

ҚІДК-нің диагностикасында маңызды ролді ультрадыбыстық зерттеу алады, оның арқасында динамикалық фетометрия, плацента жағдайын, ұрықтың тыныс алу функциясы мен тағы да басқа көрсеткіштерін бағалауға болады. Ұрықтың дамуын айқындайтын көрсеткіштердің бірі бастың бипариеталды өлшемі. Ультрадыбысты фетометрияда басты өлшемдерге сонымен бірге , іштің орташа диаметрі мен ұрықтың бөксесінің ұзындығы жатады. Осы үш параметрдің динамикалық бақылауының арқасында ҚІДК-н анықтап, оның формасы мен ауырлық дәрежесіннақты білуге болады.

Антенаталды ұрықтың ҚІДК-нің ауырлық жағдайын диагностикалау үшін, казіргі кезде ультрадыбысты кардиотокография, функционалды сынамалар, әртүрлі скринингті сынамалар, плацентарлы гормондарды және жүктіліктің айқын белоктарын анықтау кең тараған. Эстриол мен альфа-фетопротеиннің концентрациясы ұрықтың құрсақішілік жағдайын айқындайтыны мәлім.

Біздің мемлекетте ҚІДК-нің постнаталды диагностикасын Г.М. Дементьева мен Е.В. Коротконың кестесі бойынша , туылған кездегі ±негізгі көрсеткіштердің гестациялық жасқа сәйкетігін көрсететін, орташа статистикалық көрсеткішті М±σ қолдана отырып жасаған.