27. Эндоскопиялық зерттеу әдістері.Көрсеткіші.Кері көрсеткіші.

Эндоскопиялық зерттеу тәсілдері- ерекше құралдардың арқасында қатты.майысқақ риброскоп/көз бен қуыс мүшелерінің шырышты қабатын тексеру тәсілдеріне негізделген.

ФГДС/ өңеш, асқазан,ұлтабардың шырышты қабатын зерттеу.Зерттелетін ағзалар:өңеш,асқазан,он екі елі ішек

Колоноскопия- тоқ ішектің жоғарғы бөліктерінің шырышты қабатын эндоскопиялық тексеру.

Іс-әрекеті: пациентті өткізетін тексеріс-ң мақсатымен таныстыру. 3-5күн шлаксыз диета.2күн бұрын ішті бомсататын дәрі-р беру. Екі рет тазалау клизмасын жасау н\е фортранс беру. Дәрігердің тағайындауы бой-ша примедикация жасау. Тексер-тен кейін екі сағ.бойы пациенттің жағдайын бақылау.

Ректоронмоноскопия-тік ішектің ж\е сигма тәрізді ішектің шырышты қабатын эндоскоппен тек-у. Бұл тексер-ң көмегімен қабыну процесс-н,жара,гемморой,қатерлі ісіктерді анықтауға және күдікті жерден биопсия алуға болады.

Дайындық:

Тексеріс таңертен ашқарында болатынын ескерту;

Екі сағат бұрын тазалау клизмасын жасау;

Дәл тексеріс алдында пациет зәрін сындыру керек;

Тексерістен кейін екі сағат бойы пациенттің жағдайын бақылып тұру;

Лапароскопия- іш қуысында потологиялық өзгерістерді табу үшін қолданылады.Бұл тексерісті асептикалық ережелерді қолдана отырып тек қана арнайы маман жүргізе алады.Науқасты лапароскопияға операцияларға дайындағандай дайындайды.Тексерістен бір күн бұрын науқасты жуындырып,тазалау клизмасын жасайды.Кешке жатарда дәрігердің тағайындау бойынша тыныштандыратын дәрі береді,таңертең тамақ жіне су ішуге болмайды.Тексерістен бір сағат бұрын 1мл 1% промедол немесе 1мл 0.1% атропин ерітіндісін береді.Операция өткізілетін жерге науқасты каталкамен апарады.

Бронхоскопия:

Мақсаты: тыныс жолдары арқылы эндоскоппен жұтқыншақтың кіші және ірі калибрлі бронхтардың шырышты қабатын тексеру.

Іс әрекеттері: пациентке тексерістің мақсатын түсіндіру;

Аш қарында өткізілетін ескерту;

28. Артериялық қысым туралы түсінік. Сипаттама беру. Өлшеу ережесін көрсету.Артериалық тамырдың қысымы,қан кысымы - жүректің жиырылып,босаған кездеріндегі қан тамырлары қабырғасындағы қан қысымы,Қан т-ы систолалық /ең көп/,диастолалық /ең аз/, және пульстік /тамыр/ қысым боп бөлінеді, Систолалық қысым 100ден-140мм сынап бағанасына өзгертіп отырады,Диастолалық 60 тан-90 мм сынап бағанасына өзг-п отырады,Қан қысым-ң көтерілуі- гипертензия,қан қысым-ң төмендеуі-гипотензия д,а Артериялық қан қысымын өлшеуде кеңінен таралған Рива-Роччи әдісі, оны әрі дамытқан Коротков. Бұл әдіс арқылы иық артериясындағы максимальді және миниамльді артериялық қан қысымы анықталады. Әдіс белгілі бір уақытта артрияда қысқаннан кейін шетке қарай тарайтын дыбысты естуге негізделген.

1. Зерттелуші иығына созылмайтын матамен қапталған резінкелі манжетті орналастырады, Манжетка резінкелі грушамен және монометрмен байланысқан.

2. Грушанын көмегімен білек артериясында тамыр соғысы жоғалғанға дейін ауаны енгізеді (қысым систолалық қысымнан аздап жоғары). Содан кейін грушанын бұрмдамасын сәл босатып манжеткадағы қысымды төмендетеді.

3. Фонендоскоптың көмегімен білек буын аймағында иық белдеуінде пайда болған дыбысты естуге тырысады және сол уақытта манометрдің көрсеткішін бақылап отырады. Дыбыстар манжеткадағы қысым систолалық деңгейден төмен болған жағдайда пайда болады.

4. Тамыр соғысы жүректің систоласы кезінде қанның артерияға енгенінен болады. Осы уақыттаға манометрдің көрсеткіші қанның систолалық артриялық қан қысымына сәйкес келеді.

5. Қысымның әрі төмендеуі дыбыстың жоғалуына әкеледі. Дыбыстың толығымен жоғалу сәті диасталық қан қысымына сәйкес келеді. Осы уақыттан бастап манжеткадағы қысым артерияны қысым көрсете алмайды, сондықтан дыбыстар естілмейді. Адамда ірі артерияларындағы қалыпты систолалық қан қысымы 105-120 мм с.б.б. (қолқада 100-125 мм с.б.б.), ал диастолалық - 60-80 мм с.б.б.

29. Асқорыту жүйесі бұзылған кездегі көріністер, А.қ. орган-ына ауыз қуысы, өңеш, асқазан, ұлтабар, ащы ж/е тоқ ішек, тік ішек жатады. Асқазан ауру-ның белгілері: тамаққа тәбеттің төмендеуі, Іш ауру- асқазан ж\е ұлтабардың түйіліп жиырылуынан ,асқазан қабырғасындағы нерв талшықтарының тітіркенуінен де болады,ауырсынудың негізгі орны эпигастри аймағы,Ерте ауырсыну тамақтан соң 20,30мин кейін баст-ы,кеш ауырсыну 40,60,90 мин кейн б-ы. Қыжылдау-қарын сөлінде қышқылдың көбеюі себебінен,әсресе қарындағы тамақтың ашуынан онда органикалық қышқылдар көбейгенде қыжыл күшейеді,Қ-ды басу үшін Есентуки 4,17 ,Боржами,Сарыағаш,сүт ішу керек. Кекірік-асқазаннан еріксіз ауаның сыртқа шығуы,кейде ауамен бірге ауызға тамақ та келеді,себебі асқазанда газдың жиналуы,асығып тамақты тез ішкенде,қарынның төмен түсуі қарынның ұлтабарға өтетін жерінің тарылуы, Құсу – тамақ қалдықтарының еріксіз түрде асқазаннан сыртқа шығару,Құс-ң 2-түрі 1/ орталықтанған құсу,бас ауруларына тән,құрамында тамақ қалдықтары болмайды,құсу бірден баст-ы,2/ Перифириалық құсу—асқа-н ау-а тән,тамақ қалдықтары болады,жүрек айнумен басталады,асқазан құсығы қарын қабырғасындағык кезбе нервтердің тітіркенуінен болады, Өңеш арқылы тағам өтуінің қиындауын дисфагия деп аталады,