
- •2.Маркетингтік зерттеулердің түрлері мен негізгі бағыттары.
- •3. Маркетингтік зерттеу типтері
- •4.Маркетингтік зерттеулерді жоспарлаудың қажеттілігі.
- •5.Маркетингтік зерттеулерді жоспарлаудың этаптары.
- •6.Маркетингтік зерттеулер жоспарының құрылымы.
- •7.Зерттеудегі маркетингтік ақпараттардың түрлері
- •8.Іріктеме типтері
- •10. Пікір сұрау жүргізуді ұйымдастыру
- •11. Маркетингтік зерттеулердегі бақылауды ұйымдастыру
- •12. Маркетингтік зерттеулердегі экспериментальді әдіс
- •13.Маркетингтік зерттеулердегі панельдік әдіс.
- •14.Маркетингтік зерттеудің проективті әдісі.
- •15.Маркетингтік зерттеулердегі ақпаратты талдау процесі
- •16.Ақпаратты талдаудың негізгі көрсеткіштері.
- •17.Маркетингтік ақпаратты талдау түрлері.
- •19. Тауарды зерттеу түрлері мен негізгі бағыттары
- •20. Тауарды меңгеруде қолданылатын маркетингтік зерттеулер әдістері
- •21. Тауардың бағасын зерттеудің түрлері мен негізгі бағыттары
- •22. Тауар бағасын үйренуде қолданылатын маркетингтік зерттеулер әдістері
- •23) Тауарды таратуды үйренуде қолданылатын маркетингтік зерттеулер
- •24) Тауарды өткізуді зерттеудің түрлері мен негізгі бағыттары.
- •25) Тауарды жылжытуды зерттеудің негізгі түрлері мен негізгі бағыттары.
- •26) Тауарды жылжытуды үйренуде қолданылатын маркетингтік
- •27. Жарнаманы зерттеу бағыттары
- •28.Фокус топты жүргізуді ұйымдастыру.
- •29.Маркетингтік зерттеулердің мәні,міндеттері,принциптері
- •30. Сапалық және сандық маркетингтік зерттеулер: мәні, түрлері
1.Маркетингтік зерттеу жүргізу процесі.Маркетингтік зерттеу жүргізу -бұл экономика нарығын құраушылары бәсекелестік, нарық түрлері және тұтынушылар талғамын қарастыратын зерттеу жұмыстары; маркетингтік мүмкіндіктер мен мәселелерді анықтау; маркетингтік шараларды түзету және бағалау; маркетингтік қызметті мониторингтеу; маркетингтің үрдіс ретінде түсінігін жақсарту үшін қолданылатын ақпарат арқылы ұйымның тұтынушылармен және қоғаммен байланысын қамтамасыз ететін үрдіс. Маркетингтік зерттеу үдерісі кез-келген зерттеу сияқты бірнеше кезеңнен тұрады. Оларды келесідей көрсетуге болады:
Бірінші кезең бойынша маркетингтік зерттеу жұмыстарына деген қажеттілік туындайды деп қарастырады. Егер фирма нарыққа жаңадан енуі, жаңа стратегиялық жоспар құруы, тауарға деген сұраныстың түсуі, жаңа тауар маркалардың нарыққа енуі, өткізілген белгілі бір шаралар жиынтығының (жарнама, промо-акциялар, жеңілдіктер және т.б.) әсерін анықтауынарықтағы өз үлесін анықтауы, жаңа нарық сегменттерін анықтауы және қазіргі таңда кәсіпкерлікке несие алу үшін бизнес-жоспарға қажеттігінен маркетингтік зерттеуі жұмыстарына деген сұраныс туады.
Екінші кезеңге келетін болсақ,маркетингтік зерттеу қажеттілігі неден туындағанын анықтау болып табылады. Бірінші кезеңде атап өткендей маркетингтік зерттеу жұмыстарына қажеттілік туындау себептерінің қайсы екенін анықтау және сол мәселені шешу үшңн қажетті зерттеу мақсаттраы мен тұжырымдарын негіздеу болып табылады.
Үшінші кезеңге келетін болсақ, маркетингтік зерттеу жұмыстарын зерттеу ұйымдастыру әдістерін таңдау болып табылады.Өзіндік маркетингтік зерттеу бөлімін құру немесе зерттеуші компанияларға көмек үшін жүгіну арқылы жүргізілуі керек.
Төртінші кезең негізі маркетингтік зерттеулерді жоспарлау кезеңінде ең бастысы – қойылған мақсаттар мен міндеттерге байланысты толық,сенімді және өзекті ақпараттарды алуға мүмкіндік беретін ақпарат көздерін саралау. Маркетингтік зерттеулердің ақпарат көздері екі негізгі әдістердің комбинациясынан тұрады: бірінші ретті және екінші ретті зерттеулер.
Бесінші кезеңі болып табылады.Маркетингтік ақпаратты жинау – қажетті маркетингтік ақпаратты жинау үрдісін жеңілдететін, осы үрдіске мақсаттылықты беретін және қажетсіз мәліметтерді жинаудан босататын зерттеу жоспарын жасаудан кейін жүзеге асырылады. Ақпаратты жинау үрдісі – зерттеудің ең қымбат кезеңі.
Алтыншы кезеңге келетін болсақ, жиналған ақпараттарды талдау болып табылады.Жалпы осы зерттеу барысында алынған ақпарат жан-жақты талдауға ұшырайды. Мұндай талдау үшін жаңа компьютерлік технологияларға негізделген статистикалық әдістер мен математикалық модельдер қолданылады.
2.Маркетингтік зерттеулердің түрлері мен негізгі бағыттары.
Маркетингтік зерттеулердің бағыттары және жалпы сипаттамасы. Маркетингтік зерттеулердің ішкі және сыртқы бағыттары. Бағыттарына сәйкес маркетингтік зерттеулердің негізгі түрлері: нарықты, тұтынушыларды, бәсекелестерді, нарықтың фирмалық құрылымын, тауарларды, бағаны, тауар қозғалысын және сатуды, жылжыту жүйесін, кәсіпорынның ішкі ортасын зерттеу болып табылады.Маркетингтік зерттеулер толық және сенімді мәліметтер алу мақсатында жүргізіледі, бұл мәлімет өз алдына сатып алынатын немесе шығарылатын тауарлардың номенклатурасы мен көлемін анықтау және нақты тұтыну топтарына оларды мекен-жай бойынша өткізуді ұйымдастыру үшін қажетті негіз. Осыған байланысты маркетингтік зерттеулер келесідей болуы мүмкін:сыртқы – маркетингтік макро ортаның факторларын (демографиялық, экономикалық, табиғи, технологиялық, әлеуметтік – мәдени), тұтынушыларды, бәсекелестерді, делдалдарды, жабдықтаушыларды, байланыс аудиторияларды зерттеуге бағытталған. ішкі – шаруашылық субъектінің ішкі ортасын зерттейді (өндіріс, қаржы, маркетинг, ұйымдастырушылық құрылым мен менеджмент, персонал мен корпоративтік мәдениет).
3. Маркетингтік зерттеу типтері
Сапалық әдіс — ақпаратты сапалы сипаттау және оны стандартты емес түрде жинау арқылы жүргізіледі. Бұл әдіс бақылау, тереңдетілген сұхбат, фокус-топтар және т.б. қолдануға негізделген.Сандық әдістер деп - жабық типті құрылымдық сұрақтарды пайдалану арқылы әр түрлі сауалнамаларды жүргізуді айтады. Сандық әдістердің түрлері:
Жеке сұхбат - интервьюер респондентпен тікелей байланыс орнатуды көздейтін сұрау әдісі.Жеке сұхбат әдісімен сұрау келесідей жүргізіледі: респонденттің тұрғылықты жерінде, көшеде, респонденттің жұмыс орнында, сату орнында Жеке сұхбатты кәсіби мамандаған интервьюерлер жүргізеді. Сұрау үшінші адамның қатысуынсыз жүргізіледi
Телефондық сұхбат – телефон арқылы жүргізілетін жеке интервью.Әдістің кемшілігі ереже бойыншы телефондық сұхбат 15 минуттан аспауы керек, сондықтан терең, нақты ақпаратты жинау мүмкін емес.
Пошталық сұрау жүргізу кезінде анкеталар респонденттерге пошта арқылы толтырылған анкетаны қайтару үшін кері мекенжайы жазылған бос конвертпен қоса жіберіледі.
Панельдік зерттеу – бір таңдаманы қолдану арқылы анықталған уақыт интервалында ақпараттарды жинау әдісі. Әдісті зерттеуші қызығатын нәрсесін зерттеу керек болған кезінде ғана қолданады.
Холл-тест – жабық мекемеде тауардың жекелеген сипаттамаларын тестілеуге негізделген маркетингтік зерттеудің арнайы әдісі. Холл-тест тұтынушылардың мінез-құлқы және әр түрлі тестіленетін сипаттама бойынша тауардың тұтынушылық қасиеті туралы ақпарат алуға мүмкіндік береді.
Жеке сауда аудиті – жеке сауда нүктелеріндегі зерттелінетін тауар категориясы бойынша ассортиментті, бағаны, дистрибьюцияны, жарнамалық материалдарды талдау. Сауда желісінің аудиті рыноктағы компания позициясының және бәсекелестер қызметінің өзгеру мониторингісінің тиімді құралы болып табылады
Сапалық әдістің келесідей түрлері бар:
Фокус-топ – модератордың жетекшілігімен алдын ала дайындалған жоспар бойынша еркін формада жүргізілетін топтық дискуссия. Қатысушылардың назары белгілі бір тақырыпқа ауады. Фокус-топ арнайы жабдықталған бөлмеде өткізіледі, 1,5-2 сағатқа созылады, 6-12 адам қатысады.
Тереңдетілген сұхбат – зерттеушіні қызықтыратын сұрақтарға респонденттен толық жауап алу мақсатында алдын ала дайындалған сценарий бойынша жүргізілетін жеке сұхбат. Тереңдетілген сұхбат 30 минуттан кем емес уақыт созылады. Аудио немесе видеожазбаға жазылады
Бақылау – куәгердің қатысуымен тікелей тіркеу жүргізу. Жүргізу шарты бойынша далалық және зертханалық бақылау болып бөлінеді. Бақылаушының жағдайы бойынша ішкі және сыртқы болып бөлінеді. Ішкі бақылау кезінде бақылаушы ортаға кіреді, ал сырқы бақылау кезінде бақылаушы сырт жағынан бақылайды.
Мистер шопинг зерттеу фирмаларының мамандары жүргізетін сатып алу көмегімен клиенттерге қызмет көрсетудің әр түрлі параметрлерін бағалау