2. Шаруашылық қызметін бағалау көрсеткіштері және оларды талдау

Кәсіпорынның шаруашылық қызметін талдау – межелі көрсеткіштердің орындалуын бағалау‚ ішкі шаруашылық сақтық қорларды анықтау және өндірістің тиімділігін арттыру үшін кәсіпорынның (фирманың‚ компанияның‚ тағы басқа) шаруашылық қызметінің жай-күйі мен дамуын оның техникалық деңгейімен және ұжымның әлеуметтік дамуымен өзара байланыста кешенді түрде зерделеу. Оны орындау кезінде оперативтік‚ статистикалық және бухгалтерлік есеп материалдары‚ олардың есептемелері‚ нормативтік және жоспарлы деректер‚ техникалық ақпарат пайдаланылады; техника мен технологияның‚ өндіріс пен еңбекті ұйымдастырудың‚ жоспарлау мен басқарудың‚ қаржыландырудың‚ несие-ақша қатынастарының шаруашылық қызметтің тиімділігіне әсері анықталады. Талдау жалпы экономика талдау және техника-экономиканы талдау түрінде болып келеді. Біріншісі шаруашылық қызметтің қорытындылаушы құндық көрсеткіштерін зерделеуге бағытталған; екіншісі кәсіпорынның техника деңгейін және оның экономикалық көрсеткіштерге әсерін зерделеп‚ бағалауға бағытталған. Зерделенетін мәселелердің көлеміне қарай толық талдау (бүкіл шаруашылық қызметті талдау) және тақырыптық талдау (шаруашылық қызметтің жекелеген жақтары мен көрсеткіштерін талдау‚ мысалы‚ еңбек өнімділігін‚ негізгі қорлардың пайдаланылуын‚ жалақыны‚ пайданы‚ пайдалылықты‚ тағы басқаларды талдау) түрлеріне бөлінеді. Талдауматериалдары арнаулы тәсілдер мен әдістер (салыстыру‚ топтастыру‚ математикалық статистика‚ тізбекті ауыстырымдар‚ тағы басқалар) арқылы зерделеніп‚ қорытындыланады.

3. Экономикалық анализ - туристік индустриядағы кәсіпорынның әсерлі қызмет етудің негізгі шарты ретінде.

Нарықтық  экономиканың қалыптасуы ең алдымен  анализ жасауды микродеңгейде қалыптастырады, яғни жеке кәсіпорындардың және олардың  ішкі бөлімшелерінің деңгейінде. Осы микродеңгейде нарықтық экономиканың негізі құралады. Макроэкономикалық талдау микроэкономика мен барынша жақындаса өрілуде және оны талдаудың жалғасы болуда. Уақыт өте анализ жасау микродеңгейден макродеңгейге өтеді. Микродеңгейде анализ нақты мәндерге толы. Ол кәсіпорынның күнделікті шаруашылық-қаржылық қызыметімен байланысты. Оның бизнес-жоспарын түсіндіру мен талдау; қолданылып жатқан маркетингтік шараларды белгілі бір уақыт ішінде қалай орындалып, қандай нәтиже бергенін талдау; өнім өндіру мен оны өткізуге әсер ететін ішкі және жалпы экономикалық жағдайларды анықтау; ұсыныс пен сұраныс қатынасын талдау; кәсіпорын қызыметінің соңғы қаржылық нәтижелерін (шығын мен пайданы) талдау; демографиялық, мәдени, экологиялық, құрылымды-ұйымдастырушылық және басқа да факторлар әсер ететін коммерциялық нарықты талдау.

• Экономикалық талдаудың пәні және міндеттері, объектісі және мазмұны

Экономикалық  талдау ғылым ретінде арнайы білім  жүйесін біріктіреді, олар келесілермен байланысты:

·         Объективті экономикалық заңдылықтар  мен субъективті тәртіптегі факторлардың ықпалынан қалыптасатын экономикалық процестерді және олардың  бірлесіп әрекет жасауын зерттеу;

·         Бизнес-жоспарларды ғылыми дәйектеумен, олардың орындалуын объективті бағалаумен;

·         Жағымды және жағымсыз факторларды  анықтаумен, олардың ықпалын сандық өлшеумен;

·         Шаруашылық дамудың пропорциялары  мен тенденцияларын ашу, пайдаланылмаған  ішкішаруашылық резервтерді анықтаумен;

·         Ілгері тәжірбиелерді жалпылаумен  және оптимальді басқару шешімдерін қабылдаумен.

Қазіргі таңда туризм саласына көп назар бөлініп, оның даму жолы толығымен жоспарланып келе жатыр. Осыған орай, туризм саласы жоғары айтылған критерийлерге бағынышты болып саналады.