3. Негізгі қор түсінігі, құрылымы, қалыптасу негіздері

Негізгі қорлар – еңбек құралдарының құндылық сипаты болып табылады.  Негізгі  құралдардың  басты  белгісі  оның  өз  құнын дайын  өнімге  біртіндеп  көшіру, яғни өндірістік циклдардың қатарлы ағымы мен тозу көлеміне  байланысты[4, 66б]. Негізгі қорлар – кәсіпорынның өндірістік материалдық-техникалық базасы   болып  табылады.  Олардың   көлемі  кәсіпорынның   өндірістік   қуаты   мен   еңбектік  техникамен   қарулану  деңгейіне  байланысты болады

Негізгі құрал-жабдық деп өндірістің бірнеше кезеңіне қатысқан негізгі капитал, негізгі фонд немесе өндіріс құралдарын айтады. Негізгі құрал-жабдыққа жер, өндірістік ғимараттар, көліктер, құрылыстар, құралдар, аспаптар, саймандар жатады.

Негізгі фондтар дәстүрлі, өзара тығыз байланыстағы белсенді және белсенді емес активтер болып табылады. Туризмнің ерекшелігі белсенді емес фонд (ғимараттар мен құры-лыстар) экономиканың басқа салаларына қарағанда қонақтарды орналастыруда зор орын алады, себебі туристерді орналастыруда тек ғимараттар мен құрылыстар маңызды. Сондық-тан олардың жаңарып тұруына баса назар аудару қажет, олар неғұрлым байсалды жән қолайлы көрінсе және жиі жаңарып тұрса, онда қабылдаушы жақ табысты да көп табады.

Негізгі капиталға инвестиция салу дегенді ғимараттар мен құрылыстарға; көлік пен құралдарға; жұмыстық және өнімдік мал сатып алуға; көшеттер; пайдалы қазбалар зерттеуге; компьютерлік бағдарламалық қамтамасыздандыру; әдеби және көркем шығармалардың түрпұсқаларын, жаңа ақпараттарға; өндірісте сирек пайдаланылатын арнайы білімдерге салу деп түсінеміз. Негізгі капиталға инвестиция салу келесідей көрсеткіштерден тұрады: құрылыстық-монтаждық жұмыстар, көліктер, құралдар, құрылғылар мен саймандар; негізгі құралдардың қайта жөндеу: көлік, құралдар; басқа капиталды жұмыстар мен шығындар

 основной капитал (капитал Ошибка! Недопустимый объект гиперссылки., долей) - образуется при учреждении предприятия. Его образуютденежные и материальные ресурсы, которые участники сдают в распоряжение предприятия на неограниченный срок.

4. Туристік мекеменің жүмыс істеу және даму көрсеткіштері. №17 емтихан билеті

1. Кәсіпорын қызметін экономикалық және қаржы жағдайын талдау

Кәсіпорынның бірден – бір басты міндеті – оның қаржы жағдайының бағалылығы болып табылады және ол көрсеткіш жүйелерін немесе қаржы коэффициентін анықтайды.

Негізгі қаржылық коэффициенттерді төмендегі үш санатқа топтастыруға болады:

1. өтімділік (төлем қабілеттілігі);

2. пайдалылық ( табыстылық);

3. активтерді басқару тиімділігі.

Қаржы ресурстарының құралуы түрлі көздер бойынша жүзеге асырылады. Олар ішкі және сыртқы болып бөлінеді. Ішкі көздер меншікті және оларға теңестірілген қаржылар есебінен құрылады және шаруашылық жүргізудегі нәтижелілігімен байланысты,ал сыртқы – кәсіпорынға сырттан түсетін ресурстар.

(экон)Кәсіпорынның өзінің қысқа мерзімді міндеттемесін төлеуге қабілеттілігін өтімділік немесе төлем қабілеттілігі деп атайды. Кәсіпорын өтімділік болып саналады,егер де айналмалы активтерін іске асыра отырып, ол өзінің қысқа мерзімді міндеттемесін орындауға жағдайы болса.

Практикалық қызметінде кәсіпорын өзін ең алдымен сатудың көлеміне және пайда табуға бағыттайды.

Сатудың жалпы мөлшері – бұл тауарлар және қызмет көрсетудің құны, тұтынушыларға сатылғанын мына формуламен анықтайды:

Q = Б * N,

Мұнда, Q = сату мөлшері:

Б = тауардың бір өлшемінің бағасы, теңге;

N = сатылған тауардың мөлшері, теңге.

Нарықтық жағдайда кәсіпорын қызметінің негізгі қорытындылайтын баға көрсеткіші пайда болып есептелінеді.

Көрсетілген бағалық көрсеткіштердің тізбесі мынадай көрсеткіштермен қаралады:

• кәсіпорын, фирма бақылауындағы өткізім нарығының үлесі;

• өнім сапасының көрсеткіштері;

• тұтынушылардың қызмет көрсету деңгейінің көрсеткіштері;

• кадрларды дайындау, қайта даярлау көрсеткіштері.

Есеп айырысуда ең күрделісі – сапа көрсеткіші болып табылады. Сол себепті өнім сапасы оның міндетіне байланысты жалпы сату мөлшерінен тұтынушылардың кепілдік қызмет көрсетудегі кері қайтарған бұйымдары(өнімдер), тұтынушылардың кері қайтарған өнім мөлшері процент бойынша бағаланады.

Финансовый анализ — изучение основных показателей, параметров, коэффициентов и мультипликаторов, дающих объективную оценку финансового состояния организаций и стоимости акций компаний с целью принятия решений о размещении капитала.

Финансовый анализ — это часть экономического анализа.

Цель финансового анализа — характеристика финансового состояния предприятия, компании, организации.

Вертикальный анализ отображает структуру средств предприятия и их источников. Вертикальный анализ позволяет проводить сравнения экономических показателей деятельности предприятия, различающихся по величине использованных ресурсов.

• определяется доля постоянных и текущих активов в итоге баланса;

• рассматривается их структура;

• определяется доля инвестированного капитала и текущих пассивов в итоге баланса и их структура;

• выявляются причины изменений структуры баланса.

Горизонтальный анализ бухгалтерского баланса заключается в построении одной или нескольких аналитических таблиц, в которых абсолютные показатели дополняются относительными темпами роста и прироста (снижения). При его проведении данные по каждой статье бухгалтерского баланса на начало отчетного периода принимают за 100% — это будет являться базисом. Затем рассчитывают абсолютный прирост (снижение) каждого показателя, т.е. разницу между показателями за разные периоды. Отношение величины прироста (снижения) к базовой величине характеризует темп изменений.