31. Өндіріс бөлмелерінің температурасы және оны анықтау.

Өндірістік бөлме дегеніміз- ғимараттар мен құрылыстар ішіндегі тұйық кеңістіктер. Ол жерде адамдар кезекпен немесе кезеңмен қызмет етеді.

Өндірістік микроклимат өндірістік ішкі ортаға әсер ететін метериологиялық жағдайлар.

Негізгі параметрлері: температура, ылғалдылық, ауа ағыны,қысым. Микроклимат д\з жер бетінің шағын аймағына,мысалы жотаның беткейі,орман т.б ж\е қоршаған ауа қабатына ғана тән климаттық жағдай. Айналадағы температура жоғары(гипертермия) болса;адам денесінен жылу кетеді,қан тамырлары кеңейеді,жүрек жиі қағады,тыныс алу жиілейді,тер шығады.Егер төмендесе(гипотермия);қан тамырлары тарылады,зат алмасу жоғарылайды,тыныс алу сирейді,адам қалшылдайды,тері жарылады.

Өндірістік бөлмелердің микроклиматы қоршаған ортаның маңызды физикалық факторы болып келеді де, жұмысшылардың денсаулық жағдайы мен іскерлігі көбінесе оған байланысты болады. Өнеркәсіптің көптеген салаларында жұмысшылардың еңбегі микроклиматы жағымсыз келетін бөлмелерде өтеді. Осыған байланысты жұмысшылардың денсаулық жағдайы мен іскерлігін болжаудыңбазалық негізі ретінде микроклиматты құраушы негізгі заңдылықтарын, организмнің термо бейімделуін, профилактика жолдарын гигиеналық бағалау міндеттері әрқашанда өзекті болып келеді.

Мүмкіндігінше, бөлме температурасы жылдың жылы мезгілінде 22˚С-тан 25˚С-қа дейін, қыста 20˚С-тан 22˚С-қа дейін (алайда 18˚С-тан төмен емес) бірқалыпты болғаны абзал. Есіктер мен терезе рамаларындағы саңылауларды тығындап бөлмені жылы ұстауға болады. Температураны жоғарылату үшін электр каминдерді т. б. жылыту аспаптарын пайдалану керек. Пеш жаққан кезде иіс тиіп қалуынан сақталған жөн. Пешке от жағуды кешкі 20 сағаттан кейін тоқтатқан дұрыс. Отын толық жанып болғаннан кейін ғана пештің жаппасын жабады.

Жобаланатын жабық өндірістік бөлмелердің микроклиматының оптималды және мүмкін параметрлерін дұрыс есептеу үшін метеорологиялық жағдайды сипаттайтын (ауаның температурасы, салыстырмалы ылғалдылығы, ауаның қозғалу жылдамдығы, жылу сәулеленудің интенсивтілігі) көрсеткіштерін де, энергия шығынының мәліметтерін де басшылыққа алу керек.

Ауаның температурасын өлшеу.

Жұмыстың барысы:

1. Бөлменің ішкі бұрышы 0,25 м және сыртқы қабырғасынан 0,2м арақашықтықта 3 бақылау нүктесінде еденнен 1,5м биіктікте термометрдің көрсеткішін анықтау.

2. Бөлмедегі ауаның орташа температурасын есептеу.

3. Еденнен және төбеден 0,25м арақашықта тігінен температураның өзгеруін анықтау.

32.Өндіріс бөлмелерінің ылғалдылығы және оны анықтау .

Ауаылғалдылығы –ауа райы мен климаттық ерекшеліктерді сипаттайтын негізгі метериологиялық өлшемдердің бірі.Ылғалдылықтын негізінде 2 түрі болады.Абсолюттік 2 Салыстырмылы

Абсолюттік ылғалдылық дегеніміз- 1м³ ылғалды ауадағы су буының массасы (кг/м³)

Салыстырмалы ылғалдылық дегеніміз- ауа құрамындағы су буы мөлшерінің қатынасы ,(%) беріледі.

Салыстырмалы ылғалдылық мына формуламен анықталады.

φ = P_n |P_н·100 мұндағы:

P_n- будың прционалды қысы мен температурасындағы тығыздығы (кг/м³)

P_н- 1м қаныққан ылғалды ауадағы будың максималды мүмкін болатын мөлшері, (кг/м³)

Изотермиялық вагондардағы ауаның ылғалдылығын өлшеу үшін мына құралдар қолданылады: гигрометрлер, гигрографтар, психрометрлер.

Гигрометр – ауаның абсолютті және салыстырмалы ылғалдылығые анықтауға арналған құрал. Гигрометрдің де бірнеше түрі болады:

• Салмақты

• Пипеткалы

• Шаш гигрометр

Гигрограф-ауаның салыстырмалы ылғалдылығын үздіксіз тіркеп тұруға арналған құрал.

Психрометр- ауа ылгалдылығы мен температурасын

өлшеуге арналған құрал. Психрометрдің де бірнеше түрі болады:

• Стоционарлы ; --Асперациялы; --Дистационды

Жалпы өндіріс бөлмелерінің ылғалдылығы анықтау үшін асперациялық психрометр құрылғысының жұмыс істеу принципін игеру,ылғалдылықты өлшеу әдістерімен танысу. Ылғалды ауа күнінің параметрін анықтау.

• Зертханалық жұмысты орындау кезінде мына міндеттерді орындаймыз.

Психрометр құрылғысыменен таныс болғаннан кейін мына көреткіштерді анықтаймыз.

--Құрғақ және дымқыл термометрлер көрсеткіштерін;

--Барометр көрсеткіштерін жазып алу ;--Ауаның ылғалдылығын психрометрлік график пен кесте арқылы табу; --Ауаның ылғалдылығын h-d диаграмма көмегімен анықтау; --h-d диаграмма көмегімен ылғал құрамын d энтальпияны h су буының парциалды қысымын P_n анықтау; --Ауаның салыстырмалы ылғалдылығын анықтау; --Ауаның абсолюттік ылғалдылығын анықтау; --Ылғылды ауа күйінің өзгерісі h-d диаграммада қалай көрсетілгендігімен таныс болу.

Ауа ылғалдылығын анықтау.

Жалпы болмелерде ауа ылғалдылығының белгілі мәндері сақталуы тиіс.Осы себепті бөлмедегі ылғалдылықты реттеп отыру мақсатында үнемі желдетіп отыру қажет.Ауа ылғалдылығы оның құрамында су буының белгілі мөлшерінің болуымен сипатталады.