Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
персонал шпор.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
149.02 Кб
Скачать

12.Ұйымның персонал қажеттілігі қалай анықталады, оған қандай факторлар әсер етеді?

Персонал қажеттілігін жоспарлау кадрлық жоспарлау процесінің алғашқы сатысы болып табылады және олар жоспарланған және іс жүзінде бар жұмысм орындары туралы, ұйымдық-техникалық шараларды жүргізу жоспарлары және штаттық кесте мәліметтеріне негізделеді. Әрбір нақты жағдайда персонал қажеттілігін жоспарлауды анықтағанда өз бөлімінің басшылары қатысуы қажет. Персонал қажеттілігін анықтауда келесі сұрақтарға жауап беруі тиіс:

  1. Қанша жұмыскерлер, олардың қандай бірліктері бар, қашан және қайда қажет болады?

  2. Қалайша персоналға әлеуметтік нұсқан кетірмей олардың артығын қысқартып, қажеттісін жұмылдыруға болады?

  3. Персоналды, оның мүмкіндіктеріне сәйкес қалай тартымды пайдалануға болады?

  4. Біліктілігі жоғары жұмыс орындарын жаңа жұмыс күштерімен қамтамасыз ету үшін кадрлардың дамуын қамтамасыз етуге және олардың білімдерін өндіріс талаптарына сәйкес көтермелеуге қалай қол жеткізуге болады?

  5. Жоспарланған кадрлық іс-шаралар қандай шығындарды талап етеді?

Персонал қажеттілігін анықтайтын факторлар:

  1. персоналдың құрамының санын көбейту;

  2. сала бойынша білікті маман қажеттілігі;

  3. кадрлардың тұрақсыздығы мәселесі;

  4. жұмыс орнының кеңеюі, филиалдардың ашылуы;

13.Ұйымның персонал қажеттілігін болжау барысында қандай әдістер қолданылады? Персонал қажеттілігін жоспарлау кадрлық жоспарлау процесінің алғашқы сатысы болып табылады және олар жоспарланған және іс жүзінде бар жұмысм орындары туралы, ұйымдық-техникалық шараларды жүргізу жоспарлары және штаттық кесте мәліметтеріне негізделеді. Әрбір нақты жағдайда персонал қажеттілігін жоспарлауды анықтағанда өз бөлімінің басшылары қатысуы қажет.

Жалпы қажеттілік – жоспарланған жұмыс көлеміне кәсіпорынның персоналға деген қажеттілігі.

Қосымша қажеттілік – кәсіпорынның ағымдық қажеттілігіне байланысты қолда барперсонал санына қосымша персонал қажеттілігі.

Болашақта қажетті персоналды анықтайтын әдістер:

  1. өткен тәжірибеге байланысты әдістер

  2. өткен тәжірибеге байланысты емес әдістер

Өткен шаққа байланысты емес тәжірибе 2-ге бөлінеді:

  1. глобальдық болжау әдістері

  2. детальді қажеттілікті анықтайтын әдістер

Глобальдық болжау дегеніміз жалпы адамдардың санын жуықтап алу. Көбінесе эксперттік бағалаумен өлшенеді.

Жоспарлауда кадрлардың келесі құралдары анықталады:

  • келген адамдар саны – күнделікті жұмысқа келетін минималды қызметкерлер саны;

  • тізім бойынша құрам – кәсіпорында барлық тұрақты және уақытша жұмыс істейтін қызметкерлердің саны;

  • орта тізімдік сан – еңбек демалысындағы адамдарды қосқандағы сан.

Персоналды жоспарлауда келесі үш әдіс қолданылады:

1. Теңгерімдік( теңестірмелі) бұл әдіс бойынша ұйымдағы бар ресурстар және жоспарлы мерзімдегі оларға деген қажеттілік өзара байланысты болады. Жұмыс істеп жатқан адаммен жоспардағы адам саны тең болуы керек.

2. Нормативтік әдіс- мұнда белгілі мерзімдегі жоспарлы тапсырыстың өнім бірлігіне шаққандағы әртүрлі ресурстардың шығындары өлшенедіде нормамен салыстырылады.

  1. Математика статистикалық әдіс – әртүрлі үлгілер негізінде персоналды жоспарлау әрекетіін бағлардарламалау, программалау ( жазып есептеп жүру )

14.Персоналды жоспарлау барысында қандай көрсеткіштер қолданылады?

Персоналды жоспарлау дегеніміз белгілі бір уақытқа ұйымға қанша, квалификациясы қандай және т.б сипаттамалар бойынша персоналдың қажеттiлiгiн анықтайтын процесс.

Персоналды жоспарлаудың мақсаты адамдарға керек уақытта, қажетті көлемде олардың қабілеттілігі мен бейімділігіне сәйкес және өндірістік талаптарына сай жұмыс орындарын ұсыну.

Жоспарлау процесі 3 кезеңнен тұрады:

  1. бар ресурстарды бағалау;

  2. келешектегі қажеттілігін бағалау;

  3. келешектегі қажеттiлiгiн қанағаттандыру бағдарламасын жасау

Персоналды жоспарлау ұйымының да ондағы жұмысшылардың да мүдделерін орындау үшін іске асырылады. Жұмысшыларды бірінші кезекте өздерінің қабілеттіліктеріне қарай жағдай жасап,жоғары және тұрақты еңбекақы төлеп жұмысқа деген қызығушылықты қамтамасыз ету керек.

Персоналды жоспарлау барысында келесі көрсеткіштер міндетті түрде қажет:

  • бір жұмысшыға жұмыс уақытының қоры және нормалары;

  • сан нормалары;

  • қызмет ету нормалары;

  • басқару нормасы

Персоналды жоспарлау барысында бірқатар қағидала:

  1. Қызметкерлердің мүдделерін қорғау

  2. Персоналдың үнемі қозғалыста болуы ( үздіксіздік ).

  3. Үйлесімділік ( орындардың бірбірімен ауыспалалағы ).

  4. Үнемділік ( жоспарлауға кеткен шығындар мейлінше төмен болуы керек )