3. Спирменің рангілік корреляциясының коэффициенті

Корреляция коэффициенті өзара тәуелді кездейсоқ шамалар арасындағы сызықтық байланыс шамасы болып табылады: ол сызықтық функция түрінде келтірілген бір шаманың екінші шамадан орта есеппен қаншалықты артық бола алатынын көрсетеді. Спирменнің рангтік корреляция коэффициенті – параметрлік емес әдіс, ол көрністердің арасындағы байланысты статистикалық зерттеу мақсатында қолданады. Бұл жағдайда екі санның сандық қатары арасындағы паралеллдің факты дәрежесі анықталады. Спирменнің рангілік корреляциясының коэффициентінің есебі келесі кезеңдерден құралады: 1.Әрбір белгіге рет номерін қояды 2.Әр бір рангті ауытқумен анықтайды 3. әр бір ауытқуды квадраттау және шыққан сандарды қосу 4. ранг корреляция коэффициентін келесі формуламен есептейді в∑d² r=1 - -------- n(n²-1)²

№ 28 билет

1. Биостатистиканың нысандары,пәні және міндеттері. Медициналық-биологиялық құбылыстарды зерттеудегі биостатистиканың мәні.Биологияда, медицинада қолданылатын математикалық әдістер мен тәсілдердің жиынтығын биостатистика дейміз.

• Халық денсаулығын сипаттайтын және оған әсер ететін сыртқы факторлардың деректерін өңдеуде

• Кәсіптік ортадағы факторларды клиникалық-гигиеналық мөлшерлеуде, дәрі-дәрмектердің мөлшерін есептеуде, кейбір дертті емдегенде және сақтандыру шараларының нәтижелеріне баға бергенде статистикалық әдістерді қолдану

• Емдеу-сақтандыру қызыметін бағалаудастатистикалық әдістерді қолдану

• Дәрігерлердің қызметін бағалауда статистикалық әдістерді қолдану

2. Биомедициналық зерттеулерге қолданылатын статистикалық жорамалдар ұғымы.

Жорамалдарды тексеру теориясының негізін американдық математик Ежи Нейман мен ағылшын математигі Эгон Пирсон қалаған. Олардың теориясы бойынша, жорамалды тексеру негізіне, ең алдымен статистикалық кепілдікті (критерииін) жасау жатады. Ол үшін, зерделеніп отырған көптеген таңдалымдардан (х₁,х₂,..х_n) тұратын жиынтық белгілі бір кеңістікте орын алған деп қарастырылады да,ол таңдалым кеңістігі деп аталады. Зерделеніп отырған Х таңдалым осы кеңістік ішінде соған жататын болса (орналасқан), негізгі нөлдік жорамал дұрыс емес деп табылатын, және бәсекелес (Н₁) гипотеза рас деп табылатын аймақ (v) анықталады. Осындай айқындаушы аймақ «қауіпті аймақ» деп аталады.

Қауіпті аймақты таңдап (анықтап) алудың әртүрлі жолдары бар. Яғни, анықтауға қажетті әртүрлі статистикалық кепілдіктерді де әртүрлі жолдармен жасауға болады. Нөлдік жорамалды статистикалық тексеру кезінде екі түрлі қателер және, соның нәтижесінде, қате шешім қабылдануы мүмкін. Болуы мүмкін қателіктер екі тектес болады. Бірінші тектес қателік – нөлдік жорамалды жоққа шығару – яғни айырмашылық жоқ жерде оны бар деп тауып, шешім қабылдау. Ал егер, шындығында бар, орын алып отырған айырмашылықты зерттеу барысында таба алмасақ немесе осы айырмашылықты «мәнсіз» (маңызы жоқ) деп тапсақ, онда екінші тектес қателік орын алады.

3. Статистикалық жиынтық,түрлері және тандама жиынтықтын репрезентативтігі.Бір белгілі мерзімде және аймақта, көп санды бір тектес элементтерден құралған топты статистикалық жиынтық дейміз Зерттеудің мақсатына байланысты, байқаудың барлық бақылау белгілерінен құралған жиынтықты бас жиынтық дейміз Бас жиынтықты сипаттауға арналған және бас жиынтықтан арнайы әдіспен іріктелген бас жиынтықтың бөлігін –таңдамалы жиынтық деймізТаңдама жиынтық репрезентивтік бөлу керек. Репрезентивтік дегеніміз іріктелген бөлшекте бас жиынтықта болған барлық элементтер және сондай арақатынаста болуы керекРепрезентивтік бөлу үшін қойылатын талаптар: -Таңдама жиынтықта бас жиынтық негізгі сипаттамалары болуы керек -Бас жиынтықтың ерекшелігін көрсету үшін, таңдама жиынтықтың көлемі жоғары болуы керек

Зерттеу белгілерден және оның жиіліктерінен құралған қатарды дискретті статистикалық таралу қатары дейміз Бөлшек интервалдардан және олардың жиіліктерінен құралған қатарды интервалдық статистикалық таралу қатары дейміз

№ 29 билет