- •Биостатистика пәні және оның міндеттері. Зерттелетін құбылыстың шынаиы табиғатың зерттеу үшін биостатистиканың маңызы
- •Өміршеңдікті талдау. Өміршеңдікті талдау әдістерінің ерекшеліктері
- •Медицина – биологиялық зерттеулерді жоспарлау және жүргізу
- •Бірфакторлық дисперсиялық талдау.Бірфакторлық дисперсиялық талдаудың схемасы.
- •Негізгі статистикалық әдістер.
- •Корреляциялық талдаудың негізгі ұғымдары және жоспарлары.
- •Медико-биологиялық зерттеулерде қолданатын өлшеу шкалаларының негізгі түрлері.
- •Эпидемиологиялық талдаудағы статистикалық әдістер.
- •Дисперсиялық талдау. Жалпы, факторлық және қалдық дисперсия
- •1.Дискретті статистикалық қатар. Вариациалық қатар.
- •2. Қалыпты таралған жиынтықтардың параметрлері жөніндегі жорамалдарды тексеру
- •3.Дискретті статистикалық таралудың сандық сипаттамалары:тандама орташа, тандама дисперсия,орташа квадраттық ауытқу, мода, медиана.
- •Таңдамалы тәсіл. Бас жиынтық және тандама
- •2. Эпидемиологиялық көрсеткіштер. Қауіп факторы бойынша ауру сырқаулықты талдау.
- •3. Жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер полигоны және гистограммасы.
- •Дисперсиялық талдау көмегімен тексерілетін статистикалық жорамалдар.
- •Сызықты регрессия.Ең кіші квадраттар әдісі.
- •Жиынтықтың нүктелік және интервалдық бағалары.
- •Корреляция коэффициентінің мәнділігі жөніндегі жорамалды тексеру
- •Фишердің f – критерий
- •3. Өміршендіктің стандарттық кестесі және сенім аралығы.
- •Орайластық кестелерін Хи-квадрат критерий бойынша талдау.
- •3. Интервалдық статистиқалық қатар. Стерджес формуласы.
- •Корреляция коэффициенті және оның негізгі қасиеттері
- •Зерттелетін құбылыстың шынайы табиғатын зерттеу үшін биостатистиканың маңызы
- •Өмір уақыты ұзақтығының кестелері.Өміршендік қисығы.
- •Статистикалық жиынтық және оның түрлері
- •Биомедициналық деректерді талдау үшін Стьюденттің t – критерий Стьюдент критерий
- •Колмогоров-Смирновтың сәйкестік критерий
- •Логрангілік критерийі.Йетс түзетуі.
- •3. Медициналық – биологиялық тәжірибелерді жүргізу кезендері.
- •Эпидемиологиялық талдау ұғымы.Эпидемиология түрлері.
- •3. Екі таңдама үшін орта мәндердің айырмашылығын бағалау үшін Стьюденттің t- критерийін қолдану.
- •Фишердің нақты критерийн қолдану.
- •Sas,spss,statistica қолданбалы бағдарламалар пакетін қолданып,биомедициналық деректерге статистикалық талдаулар жасау.
- •Пирсонның корреляция коэффициенті және оның қасиеттері.
- •Дискретті статистикалық таралу
- •2. Колмогоров – Смирновтың сәйкестік критерийі
- •Параметриялық және параметриядан тыс критерийлер
- •2. Жарамалдарды тексерудің негізгі кезендері.
- •3. Биостатистиканың нысандары,пәні және міндеттері
- •1. Детирминация коэффициенті.Корреляцияның статистиқалық манызы.
- •2. Интервалдық статистикалық қатардың сандық сипаттамалары
- •1. Аурулардың даму қауіпі факторларын сандық бағалау
- •2. Жалпы, факторлық және қалдық дисперсиялар
- •3.Биомедициналық деректерді талдау үшін Стьюденттің t – критерийін қолдану
- •1. Лонрангелік әдісті өміршендік талдауда қолдану.
- •2. Эпидемиялық көрсеткіштерді бағалау.
- •3. Медициналық – биологиялық тәжірибенің кезендері.
- •2. Негізгі статистикалық әдістер
- •3. Орайластық және күту кестелері
- •Өміршендік талдау әдістері
- •2. Берілген сенім ықтималдығы бойынша сенім аралықтарын табу
- •3. Эпидемиологиялық көрсеткіштер және оны бағалау
- •Сызықты корреляция.Пирсонның корреляциялық коэффициенттін табу.
- •2. Тікелей стандарттау әдісі.
- •1. Дисперсиялық талдау көмегімен тексерілетің статистикалық жарамалдар
- •2. Дисперсиялық талдаудың негізгі ұғымдары
- •2. Фишердің f – критерийі.
- •3. Йетс түзетуі.Орайластық кестелерін Хи-квадрат критериййі бойынша талдау.
- •1. Өміршендіктің стандарттық қатесі және сенім аралықтары.
- •Салыстырма жиіліктер полигоны және гистограммасы.
- •1. Эпидемиологиялық талдаудың негізгі критерийлері
- •3. Спирменің рангілік корреляциясының коэффициенті
- •Биомедициналық зерттеулерге қолданылатын статистикалық жорамалдар ұғымы.
- •Жорамалдарды тексерудің негізгі кезеңдері.
- •3.Бас жиынтықтың параметрлерінің нүктелік және аралық бағалары.
- •1. Корреляциалық және функционалдық байланыстың мәні.
- •2. Эпидемиологиялық талдауда статистикалық әдістер.
- •3.Колмогоров –Смирновтың сәйкестік критерийі.
- •Интервалдық статистикалық қатар.
- •2. Стерджс формуласы. Интервалдық статистикалық қатардың сандық сипаттамалары.
- •Медициналық – биологиялық тәжірибенің кезендері
- •Эпидемиологиялық талдауда статистикалық әдістер
- •2. Берілген сенім ықтималдығы бойынша сенім аралықтарын табу.
- •3. Биомедициналық деректерді талдау үшін Стьюденттің t – критерийін қолдану.
- •Пирсонның Хи-квадрат сәйкестік критерийі.
- •2. Орайластық кестелер. Хи-квадрат арқылы орайластық кестелерді талдау.
- •Фишердің нақты критерийі.
- •3. Медициналық-биологиялық эксперименттің кезендері.
- •Биостатистика даму кезендері. Биостатистика және оның бөлімдері туралы ұғымдар.
- •Жорамалдарды тексерудің негізгі параметрлік және параметрлек емес критерийлері.
- •1.Сызықты корреляция.
- •3.Жорамалдарды тексерудің негізгі кезендері.
- •1. Берілген сенім ықтималдығы бойынша сенім аралықтарын табу.
- •2. Параметрлердің арасындағы күш мен байланыстың сипатың анықтау.
- •Таралудың эмпириқалық функциясы.
- •2. Корреляциялық талдаудың негізгі ұғымдары және міндеттері.
- •Регрессия коэффициентінің мәнділігі жөніндегі жорамалды тексеру.
- •3. Дискретті статистикалық қатар.
- •1. Статистикалық деректерді графика арқылы бейнелеу.
- •2. Қауіп факторлары бойынша ауру-сырқаулықты талдау.
- •Жиынтық параметрлерінің нүктелік және аралық бағалары.
- •2. Қауіп факторлары бойынша ауру-сырқаулықты талдау.
- •3. Дискретті статистикалық қатар.
- •Спирменнің рангілік корреляциясының коэффициенті
- •Дискреттік және интервалдық қатарлар.
- •3. Жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер гистораммасы.
- •Колмогоров-Смирновтың сәйкестік критерийі.
- •2. Дискреттік және интервалдық қатарлар.
- •Орайластық кестесі.
- •1.Жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер полигоны мен гистораммасы.
- •2.Медицина-биологиялық зерттеулерде қолданылатын өлшеу шкалаларының негізгі түрлері.
- •3. Орайластық кестелерді өзгерту.
- •3. Дисперсиялық талдау.
- •Жалпы, факторлық және қалдық дисперсия.
- •Медицина – биологиялық экспериментін кезендері.
- •Екі топты салыстыру. Стюдент критерийі.
- •Медициналық-биологиялық зерттеулерді жоспарлау және жүргізу.
- •3.Таралудың эмпирикалық функциясы.
3. Биостатистиканың нысандары,пәні және міндеттері
№ 16 билет
1. Детирминация коэффициенті.Корреляцияның статистиқалық манызы.
2. Интервалдық статистикалық қатардың сандық сипаттамалары
3. Дисперсиялық талдаудың негізгі ұғымдары.Бірфакторлы дисперсиялық талдау.Дисперсиялық талдаудың негізгі логикасы орташалар арасындағы айқын ауқымдылықты анықтау. Бұл тексеру квадраттардың сомасын бөлшектерге бөлу арқылы анықталады, бір бөлшек кездейсоқ қатемен байланысты, ал екіншісі орташалар арасындағы айырмашылыққа байланысты. Соңғы дисперсияның бөлшегі орташа шамалар арасындағы айырмашылықты талдауға қолданылады. Егер айырмашылығы айқын болса, нөлдік жорамал жоққа шығарылады, сол себептен альтернативтік жорамал қабылданады.
Дисперсиялық талдауда айқын ауқымдылығын зерттеу, дисперсия компоненттерін салыстыруға негізделген. Дисперсия екі компененттен құралады: топ арасындағы (MSэф) төмендегі (MSош). ( Бұл терминдер бірінші рет 1885 жылы Edqtworfh еңбегінде қолданылған). Егер нөлдік жорамал дұрыс болса, онда екі таңдаманың арасында айтарлықтай айырмашылық болады. Сол себептен топ ішіндегі дисперсияны Ғ – критерийімен салыстыруға болады.
Зерттейтін факторға қарай бір факторлық және көп факторлық болады. Бір факторлық дисперсия - А фактордың, < деген деңгейі бар, қалыпты таралу Х шамасына әсерін зерттейді. Бір факторлық дисперсиялық талдау негізіне екі топтық орташалардың (Х) тығыз байланысты, және екі дисперсия түрлері арасындағы қарым-қатынас жатады.
Екі дисперсия түрлері – вокторлық қалдық. Факторлық дисперсия А фактордың Х шамасына әсерін сипаттайды. Қалдық дисперсия- кездейсоқ себептердің әсерін зерттейді.
Екі факторлы дисперсиялық талдау екі фактордың бір уақытта, қалыпты таралу кездейсоқ Х шамасына әсерін зерттейді.
№ 17 билет
1. Аурулардың даму қауіпі факторларын сандық бағалау
2. Жалпы, факторлық және қалдық дисперсиялар
Бақылау нәтижесі бойынша бірдей дисперсиялары бар, бірнеше қалыпты таралған жиынтықтардың бас орташаларын салыстыру үшін дисперсиялық талдауды қолданады. Дисперсиялық талдау қалыпты таралған жиынтықтарға, бірнеше деңгейлері бар, факторлардың әсерін зерттеу үшін қолданылады.
Зерттейтін факторлардың санына байланысты бірфакторлық және көпфакторлық дисперсиялық талдау түрлері бар.
Бірфакторлық дисперсиялық талдау – қалыпты таралған кездейсоқ шамаға (Х) L тұрақты деңгейлері бар қайбір А фактордың әсерін зерттейді.
Бірфакторлық дисперсиялық талдаудың негізі болып топтық орташаның (Х) арасындағы айырмашылық және қалдық пен факторлық дисперсияларының арақатынасы болып табылады.
Факторлық дисперсия (Х) кездейсоқ шамаға (А) факторының әсерін сипаттайды, ал қалдық дисперсия (Х) кездейсоқ шамаға кездейсоқ факторының әсерін сипаттайды. Қалыпты таралған кездейсоқ шамаға (Х), екі фактор (А және В) әсерлерін зерттейді.
3.Биомедициналық деректерді талдау үшін Стьюденттің t – критерийін қолдану
Тандаманы көлемі аз шамада болса, қалыпты таралған кезделсоқ шамалардың екі бас орташасың салыстыру үшін Стьюдент критерииін қолданады
Тандама бақлауыың нәтижесі бойынша таңдама орташалар Хв,Ув және дисперсия бағаларың анықталады,сонан кейін t эксперименталдық мәнін формула арқылы есептейміз.
tэкс =
nx, nу -X,және У шамалардың тандама көлемдері
tэкс шыққан мәннің t қауапті (Р1 t)
Стьюдент таралуымен салыстырамыз f = nx + nу -2
Р айқындылық деңгейі = 0,05
Егер t экс < tқау - Но қабылдаймыз
Егер tэкс >tқау - Но қабылдамаймыз
№ 18 билет