- •Биостатистика пәні және оның міндеттері. Зерттелетін құбылыстың шынаиы табиғатың зерттеу үшін биостатистиканың маңызы
- •Өміршеңдікті талдау. Өміршеңдікті талдау әдістерінің ерекшеліктері
- •Медицина – биологиялық зерттеулерді жоспарлау және жүргізу
- •Бірфакторлық дисперсиялық талдау.Бірфакторлық дисперсиялық талдаудың схемасы.
- •Негізгі статистикалық әдістер.
- •Корреляциялық талдаудың негізгі ұғымдары және жоспарлары.
- •Медико-биологиялық зерттеулерде қолданатын өлшеу шкалаларының негізгі түрлері.
- •Эпидемиологиялық талдаудағы статистикалық әдістер.
- •Дисперсиялық талдау. Жалпы, факторлық және қалдық дисперсия
- •1.Дискретті статистикалық қатар. Вариациалық қатар.
- •2. Қалыпты таралған жиынтықтардың параметрлері жөніндегі жорамалдарды тексеру
- •3.Дискретті статистикалық таралудың сандық сипаттамалары:тандама орташа, тандама дисперсия,орташа квадраттық ауытқу, мода, медиана.
- •Таңдамалы тәсіл. Бас жиынтық және тандама
- •2. Эпидемиологиялық көрсеткіштер. Қауіп факторы бойынша ауру сырқаулықты талдау.
- •3. Жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер полигоны және гистограммасы.
- •Дисперсиялық талдау көмегімен тексерілетін статистикалық жорамалдар.
- •Сызықты регрессия.Ең кіші квадраттар әдісі.
- •Жиынтықтың нүктелік және интервалдық бағалары.
- •Корреляция коэффициентінің мәнділігі жөніндегі жорамалды тексеру
- •Фишердің f – критерий
- •3. Өміршендіктің стандарттық кестесі және сенім аралығы.
- •Орайластық кестелерін Хи-квадрат критерий бойынша талдау.
- •3. Интервалдық статистиқалық қатар. Стерджес формуласы.
- •Корреляция коэффициенті және оның негізгі қасиеттері
- •Зерттелетін құбылыстың шынайы табиғатын зерттеу үшін биостатистиканың маңызы
- •Өмір уақыты ұзақтығының кестелері.Өміршендік қисығы.
- •Статистикалық жиынтық және оның түрлері
- •Биомедициналық деректерді талдау үшін Стьюденттің t – критерий Стьюдент критерий
- •Колмогоров-Смирновтың сәйкестік критерий
- •Логрангілік критерийі.Йетс түзетуі.
- •3. Медициналық – биологиялық тәжірибелерді жүргізу кезендері.
- •Эпидемиологиялық талдау ұғымы.Эпидемиология түрлері.
- •3. Екі таңдама үшін орта мәндердің айырмашылығын бағалау үшін Стьюденттің t- критерийін қолдану.
- •Фишердің нақты критерийн қолдану.
- •Sas,spss,statistica қолданбалы бағдарламалар пакетін қолданып,биомедициналық деректерге статистикалық талдаулар жасау.
- •Пирсонның корреляция коэффициенті және оның қасиеттері.
- •Дискретті статистикалық таралу
- •2. Колмогоров – Смирновтың сәйкестік критерийі
- •Параметриялық және параметриядан тыс критерийлер
- •2. Жарамалдарды тексерудің негізгі кезендері.
- •3. Биостатистиканың нысандары,пәні және міндеттері
- •1. Детирминация коэффициенті.Корреляцияның статистиқалық манызы.
- •2. Интервалдық статистикалық қатардың сандық сипаттамалары
- •1. Аурулардың даму қауіпі факторларын сандық бағалау
- •2. Жалпы, факторлық және қалдық дисперсиялар
- •3.Биомедициналық деректерді талдау үшін Стьюденттің t – критерийін қолдану
- •1. Лонрангелік әдісті өміршендік талдауда қолдану.
- •2. Эпидемиялық көрсеткіштерді бағалау.
- •3. Медициналық – биологиялық тәжірибенің кезендері.
- •2. Негізгі статистикалық әдістер
- •3. Орайластық және күту кестелері
- •Өміршендік талдау әдістері
- •2. Берілген сенім ықтималдығы бойынша сенім аралықтарын табу
- •3. Эпидемиологиялық көрсеткіштер және оны бағалау
- •Сызықты корреляция.Пирсонның корреляциялық коэффициенттін табу.
- •2. Тікелей стандарттау әдісі.
- •1. Дисперсиялық талдау көмегімен тексерілетің статистикалық жарамалдар
- •2. Дисперсиялық талдаудың негізгі ұғымдары
- •2. Фишердің f – критерийі.
- •3. Йетс түзетуі.Орайластық кестелерін Хи-квадрат критериййі бойынша талдау.
- •1. Өміршендіктің стандарттық қатесі және сенім аралықтары.
- •Салыстырма жиіліктер полигоны және гистограммасы.
- •1. Эпидемиологиялық талдаудың негізгі критерийлері
- •3. Спирменің рангілік корреляциясының коэффициенті
- •Биомедициналық зерттеулерге қолданылатын статистикалық жорамалдар ұғымы.
- •Жорамалдарды тексерудің негізгі кезеңдері.
- •3.Бас жиынтықтың параметрлерінің нүктелік және аралық бағалары.
- •1. Корреляциалық және функционалдық байланыстың мәні.
- •2. Эпидемиологиялық талдауда статистикалық әдістер.
- •3.Колмогоров –Смирновтың сәйкестік критерийі.
- •Интервалдық статистикалық қатар.
- •2. Стерджс формуласы. Интервалдық статистикалық қатардың сандық сипаттамалары.
- •Медициналық – биологиялық тәжірибенің кезендері
- •Эпидемиологиялық талдауда статистикалық әдістер
- •2. Берілген сенім ықтималдығы бойынша сенім аралықтарын табу.
- •3. Биомедициналық деректерді талдау үшін Стьюденттің t – критерийін қолдану.
- •Пирсонның Хи-квадрат сәйкестік критерийі.
- •2. Орайластық кестелер. Хи-квадрат арқылы орайластық кестелерді талдау.
- •Фишердің нақты критерийі.
- •3. Медициналық-биологиялық эксперименттің кезендері.
- •Биостатистика даму кезендері. Биостатистика және оның бөлімдері туралы ұғымдар.
- •Жорамалдарды тексерудің негізгі параметрлік және параметрлек емес критерийлері.
- •1.Сызықты корреляция.
- •3.Жорамалдарды тексерудің негізгі кезендері.
- •1. Берілген сенім ықтималдығы бойынша сенім аралықтарын табу.
- •2. Параметрлердің арасындағы күш мен байланыстың сипатың анықтау.
- •Таралудың эмпириқалық функциясы.
- •2. Корреляциялық талдаудың негізгі ұғымдары және міндеттері.
- •Регрессия коэффициентінің мәнділігі жөніндегі жорамалды тексеру.
- •3. Дискретті статистикалық қатар.
- •1. Статистикалық деректерді графика арқылы бейнелеу.
- •2. Қауіп факторлары бойынша ауру-сырқаулықты талдау.
- •Жиынтық параметрлерінің нүктелік және аралық бағалары.
- •2. Қауіп факторлары бойынша ауру-сырқаулықты талдау.
- •3. Дискретті статистикалық қатар.
- •Спирменнің рангілік корреляциясының коэффициенті
- •Дискреттік және интервалдық қатарлар.
- •3. Жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер гистораммасы.
- •Колмогоров-Смирновтың сәйкестік критерийі.
- •2. Дискреттік және интервалдық қатарлар.
- •Орайластық кестесі.
- •1.Жиіліктер және салыстырмалы жиіліктер полигоны мен гистораммасы.
- •2.Медицина-биологиялық зерттеулерде қолданылатын өлшеу шкалаларының негізгі түрлері.
- •3. Орайластық кестелерді өзгерту.
- •3. Дисперсиялық талдау.
- •Жалпы, факторлық және қалдық дисперсия.
- •Медицина – биологиялық экспериментін кезендері.
- •Екі топты салыстыру. Стюдент критерийі.
- •Медициналық-биологиялық зерттеулерді жоспарлау және жүргізу.
- •3.Таралудың эмпирикалық функциясы.
3. Екі таңдама үшін орта мәндердің айырмашылығын бағалау үшін Стьюденттің t- критерийін қолдану.
Стьюдент критерий
Тандаманы көлемі аз шамада болса, қалыпты таралған кезделсоқ шамалардың екі бас орташасың салыстыру үшін Стьюдент критерииің қолданады
Тандама бақлауыың нәтижесі бойынша таңдама орташалар Хв,Ув және дисперсия бағаларың анықталады,сонан кейін t эксперименталдық мәнін формула арқылы есептейміз.
tэкс =
nx, nу -X,және У шамалардың тандама көлемдері
tэкс шыққан мәннің t қауапті (Р1 t)
Стьюдент таралуымен салыстырамыз f = nx + nу -2
Р айқындылық деңгейі = 0,05
Егер t экс < tқау - Но қабылдаймыз
Егер tэкс >tқау - Но қабылдамаймыз
№ 13 билет
Фишердің нақты критерийн қолдану.
Белгілерді сөз жүзінде сипаттауды сапалық белгілер дейміз.
Фишердің нақты критерийі. Егер бақылау саны 5 жолмен болса, Х2 критерийді қолдануға болмайды. Бұл жағдайда Фишердің нақты критерийі қолданылады. Нәтижелерін сипаттауда орайластық кестесі қолданылады.
Sas,spss,statistica қолданбалы бағдарламалар пакетін қолданып,биомедициналық деректерге статистикалық талдаулар жасау.
Медицина-биологиялық зерттеуде қолданылатын статистикалық пакеттер Соңғы кезде мәліметтерді өңдеуде өте кең түрде “Statistica for windows” статистикалық пакеттер қолданылады.
“Statistica” пакетінің ерекшелігі:
функциональдық алгаритімінің көптігі
Алдын-ала дайындалған міндеттер (230>)
Ғылыми зерттеуге мәліметтерді талдауды өткізу қолжетерлігі
“Statistica” пакетінің кемшілігі:
Эксперименттің жоспарлау әдісінің жоқтығы
сапалық бақылау әдістерінің графикалық бейнелеуінің жоктығы
Пирсонның корреляция коэффициенті және оның қасиеттері.
Корреляция коэффициенті
Байланыстың статистикалық ауытқушылығын өлшеуге және бағалауға корреляция коэффициентін анықтайды
Бір санмен корреляция коэффициенті белгілер арасындағы күшін өлшейді, және бағытын анықтайды
Пирсоның тәсілі бойынша корреляция коэффициентінің формуласы
∑ d x .d y
r x y = ---------------------
√ ∑ d2x. ∑ d x2
Х и У – варианттардыңауытқуы
dx и dy – варианттардыңорташашамаданауытқыуы
Пирсон тәсілі бойынша корреляция коэффициентінің қассиеттері
r (-1)-ден (+1)-дейінгі аралықта өзгереді
r(-) теріс не (+) оң болуы мүмкін
rмөлшері бойынша,нүктелердін тік сызыққа өте жақын орналасқанын көрсетеді
Корреляция коэффициентінің өлшемі жоқ
r (хху=rху) мөлшеріне әсер етпей «х» және «у» өз-ара ауысып отырады
«х» пен «у» арасындағы корреляция себепен салдар арасындағыарақатнасты міндетті түрде бар екенің көрсетпейді
r2дегеніміз «х»сызықты ара-қатынасымен болған, «у»өзгеру үлесі
Корреляция коэффициентінің мәнділігі жөніндегі жорамалды тексеру
корреляция коэффициентінің аныктағаннан кейін оның мәнділігі жөніндегі жорамалды тексеру керек. Ол үшін экспериментальдық критерийді анықтайды
t’экс =n √ n-2 / √ 1-r2 n – таңдау көлемі
Егер t’экс>t к р болса онда корреляциялық коэффициентінің мәнділігі жөнінде айтуға болады, ал t’экс< t к р болса онда корреляция коэффициентінің мәнділігі айта алмаймыз
№ 14 билет