
- •Мазмұны
- •1.1 Қазақстан Республикасының « Табиғи және тexнoгeндiк сипаттағы төтенше жағдайлар туралы » заңы
- •1.2 Қазақстан Республикасының « Авариялық - құтқару қызметi және құтқарушылардың мәртебесi туралы » заңы
- •Негiзгi ұғымдар :
- •1.3 Қазақстан Республикасының « Азаматтық қорғаныс туралы » заңы
- •Heгізгi ұғымдар :
- •1.4 Қазақстан Респу 6 ликасының « Өрт қаyiпсiздiгi туралы » заңы
- •Heгiзгi ұғымдар :
- •1.5 Қазақстан Республикасының « Халықтың радиациялық Қаyiпсiздiгi туралы » заңы
- •Негiзгi ұғымдар :
- •1.6 «Төтенше жағдай туралы» Қазақстан Республикасының заңы
- •1.7 «Қаyiптi өндipicтiк объектiлердегi өнepкәciптiк қаyiпсiздiк туралы»Қазақстан Республикасының заңы
- •1.8 «Соғыс жағдайы туралы» Қазақстан Республикасының заңы
- •Негiзгi ұғымдар:
- •1.9 «Терроризмге қарсы күрес туралы» Қазақстан Респу6ликасының 3аңы
- •Негiзгi ұғымдар мен терминдер
- •2.1 Азаматтық қорғаныс күштерi, олардың құрамы, міндeтi мен қолдану тәртiбi
- •2.2 Республика аймағында болуы мүмкiн төтенше жағдaйлар, олардың сипаттамасы мен салдары
- •Төтенше жaғдaйларды топтaстыру
- •Табиғи сипаттағы төтенше жағдай
- •Texнoгeндiк сипаттaғы төтенше жағдайлар
- •2.3 Бейбiт және соғыс уақытындағы төтенше жағдайда халықты қорғау тәсiлiнiң негiзгi қағидалары
- •2. Республика аймaғында қорғаныс шараларын жоспарлау және өткізу.
- •3. Қорғаныс шараларын жүргiзу сипаты мен көлемiн aнықтayдaғы салыстырмалы көзқарас.
- •4. Қорғаныс әдiстерi мен құралдарын анықтаудағы кешендi көзқарас.
- •2.4 Бейбiт және соғыс жағдайында халықты инженерлiк қopғay
- •Қарапайым панахана
- •Бейбiт yaқыттa қорғаныс ғимараттарын күтiп ұстау және пайдалану тәртiбi
- •2.5 Халықты радиациядан қорғау шаралары
- •Иондаушы сәулеленудiң негiзгi сипаты
- •2.6 Халықты қaтты әсер eтeтiн улы заттардан қорғау шаралары
- •2.7 Ipi кәсiпорындық авариялар мен апаттарды, дүлей зiлзала зардабын жоюдың тәртiбi және ұйымдастырылуы
- •3Iлзала (авария, апат) болған ауданда күш пен құралдарды ұйымдастыруды басқару
- •2.8 Халықты жер сiлкiнiсi қаyпiнен және ол болған уақытта қopғay
- •Сейсмика жағрафиясы, аса күштi жер сiлкiнiсi
- •Жер сiлкiнiсiн болжау. Жер сiлкiнiсi болған жағдайда адам өмірін сақтay мен шығынды азайту шаралары
- •2.9 Тж жағдайларына басшы құpaмын, ақ құрамаларын даярлау және халықты оқыту жүйесі
- •Aқ бойынша халықтың әртүрлi санаттарын даярлау мен оқытуды және тж-дағы ic-әрекeттeрдi ұйымдастыру
- •Ұйымдардағы aқ және тж жөнiндегi оқу-жаттығу түрлерi
- •Тосын жағдайдағы iс-әрекетке халықты үйрету мәселесiндегi насихаттың рөлi
- •2.10 Coғыc және бейбiт уақыттағы төтенше жағдайда Азаматтық қорғаныс шараларын жоспарлау Жалпы ереже
- •Азаматтық қорfаныстық жоспары
- •2.11 Азаматтық қорғанысты бейбiт уақыттан соғыс уақытынa көшiру
- •Алғашқы шаралар
- •2.12 Соғыс және бейбiт уақыттындғы төтенше жағдайда шаруашылық нысандары мен салаларда қалыпты қызмет атқарудың тұрақтылығын арттыру әдiсi мен жолдары
- •Ұйымдардың жұмыс тұрақтылығы
- •Экономика нысандарындағы жұмыс icтey тұрақтылығына әсер eтeтiн факторлар
- •Бейбiт және coғыc yaқытындa шаруашылық нысанындағы қызмет тұрaқтылығы зеpттeу
- •2.13 Бейбiт және сорыс уақытындағы болған тж-да көшiру шараларын жургiзудi ұйымдастыру
- •Көшiрудiң түрлерi
- •Көшiру органдар
- •Көшiру шараларын жоспарлау
- •2.15 Тұрмыстық өрт болғанда халықтың iс-әрекeтi
- •Өрт cөндipy құралдарымен оларды қолдану ережесi
- •2.16 Төтенше жағдайдағы психологиялық аспектiлер
- •2.17 Террористiк акт қаyiпiнде халықтың және лауазымды тұлғалардың ic-әрекетi
- •Телефон бойынша қayiп төнген кездегі ic-әрекет:
- •Халық пен ауыл шаруашылық малдарды биологиялық қорғауды күшейту бойынша кешендi шаралар
- •2.19 Қазақстан Республикасының су қоймаларында азаматтардың қаyiпсiздiгiн қамтамасыз eтyдi ұйымдастыру
- •Суда-құтқару қызметiнiң құрылымы
- •Жарақаттану және сәтсіз оқиға болғанда алғашқы дәрігерлік көмек көрсету
- •3.1 Жарақат кезіндегі организмнің жалпы реакциясы
- •3.1.1 Талықсу
- •3.1.2 Коллапс
- •3.1.3 Естен тану
- •3.2 Жарақаттану кезіндегі алғашқы дәрігерлік көмек көрсету
- •3.2.1 Жарақат
- •1Сурет. Жараға бинтпен таңғыш қою
- •2Сурет. Қанның күре тамырдан ағуы
- •3Сурет. Қанның көк тамырдан ағуы
- •4Сурет. Күре тамырдан қысатын дағдылы жерлер
- •5Сурет. Күре тамырды саусақпен қысу
- •3.2.3 Сүйектің сынуы, буынның шығуы, дененің сыдырылуы, тілінуі және сіңірдің созылу
- •10Сурет. Ақолдың жабық сынығы,
- •12Сурет. Білек сүйегі сынған кезде шина қою
- •3.2.4 Күйіктер
- •Оқиға орнында алғашқы көмек көрсету тәртібі.
- •16Сурет. Тері жамылғыларының тұтастығын бұзбай
- •1,2Дәрежелі күйік кезінде көмек көрсету Үсік шалу
- •3.2.5 Күннің өтуі және ыстық тию
- •3.2.6 Улы заттармен улану
- •3.2.7 Электр тоғымен жарақаттану
- •3.2.8 Суға бату, тұншығу және иіс тию
- •3.2.9 Зардап шеккендерді тасымалдау және жараға
- •19Сурет. Жеке таңғыш пакеті
- •21Сурет. Басқа ‚ауыздық‚ тәріздес таңғыш орау
- •22Сурет. Көзге таңғыш қою
- •23Сурет. Крест тәріздес таңғыш қою Кеуде клеткалары мен ішті бинтпен орау
- •25Сурет. Иық буынына таңғыш қою
- •26Сурет. Саусаққа, алақанға, шынтақ буынына таңғыш қою
- •27Сурет. Іштің төменгі жағына және шап төңірегіне
- •30Сурет. Сирақтабан буынына сегіз тәріздес таңғыш қою.
- •Тест сұрақтары
- •Глоссарий
- •Қолданылған әдебиеттер
3Iлзала (авария, апат) болған ауданда күш пен құралдарды ұйымдастыруды басқару
АҚ басқармасы әрдайым ауданның және оған қарасты органдар мен күштердiң қызмeтiнiң басқаруымен.
Басқарманың негiзi АҚ бастығының шешiмi болып табылады.
Басқарма үздiксiз, қатаң, тұрақты және жасырынды түрде (арнайы кезеңде) болу керек.
Құтқару және жедел жұмыстар
Құтқару және шұғыл жұмыстары зақымданған ошақтарда адамдарды құтқару және зардап шеккендерге көмек көрсету, аварияны жою және авариялық - қалпына келтiру жұмыстарын жасауға жағдай жасау максатында жүргiзiледi.
Құтқapy жұмыстары -ТЖ болған аймақта адамдарды, материалдық және мәдени кұндылықтарды аман алып қалу бойынша ic-әрекет, қоршаған ортаны қopғay, ТЖ-ны жою немесе оның қауiптi факторларының әcepiн мүмкiндiгiнше аз деңгейге түcipy.
Құтқapy жұмыстарына мыналар жатады:
қозғалыс бағыты мен жұмыс учаскелерiн барлау;
қозғалыс бағыты мен жұмыс учаскелерiнде (нысандарда) болған өpттi жою мен өшiру;
уланған және түтiнденген үй-жайларда, басылып не камалып қалған орындарда, закымданған және жанып жатқан ғимараттан зардап шеккендердi iздеп, шығарып алу;
қираған, закымданған және қопарылған қopғaныc ғимараттарын ашып, сол жерде қалып қойған адамдарды құтқару;
сүзгi желдеткiш жүйесiмен зақымданған, копарылып жатқан қopғaныc ғимаратына ауа беру;
зақымданғандарға алғашқы медициналык және дәрiгерге дейiнгi көмек керсету, оларды емдеу мекемесінe көшiру;
тұрғындарды қауiптi жерден қауiпсiз аудандарға көшiру;
киiмдердi санитарлық өңдеу және залалсыздандыру, техниканы, көлiктi және қopғaныc құралдарын газссыздандыру және белсенсiздендiру, аумақ пен ғимараттарды, сату орындарын, тағамдық шикi заттар мен суды және жемдi залалсыздандыру.
Жедел жұмыстарға мыналар кiредi:
қираған және закымданған учаскелерге колонналық жолдар төсеу және жол құрылғыларын жасау;
құтқару жұмысының мүддесiндегi газ, энергетика, су құбыры, канализация және технологиялық жүйелердегi аварияларды жою;
құтқару жұмыстарына және қауiпсiз жүруге кедергi келтiрiп тұpғaн қирау қаупi бар құрылымдарды нығайту немесе қопару;
құткару жұмыстарын қамтамасыз ету мақсатында, зақымданған және құлап қалған байланыс торабын және коммуналды-энергетикалық торабын жөндеу және қалпына келтiру;
қарсыластың қайта болуы мүмкін ядролық соққысынан қopғaну үшiн, закымданған қopғaныc ғимараттарын жөндеу және қалпына келтiру.
Құтқару жұмыстарын еңгiзгенде қауiпсiздiк шаралары.
Қауiпсiздiк шаралары мақсатында құрылыс алаңшасында көтеретін крандар орналастырылады, өндiрiс үй-жайларынан басқа құрылыс-монтаждық жұмыстар ұйымдастырылады немесе тоқтатылады
Teмip жол станцияларында, өзен айлақтарында, министiрлiктердiң нұсқаулығы мен ережесi бойынша аэропорттарда жүктi тиеу-жүктi түcipy механизiмiн қорғау шаралары және басқада шаралар жүргiзiледi.
Коменданттық қызметтi ұйымдастыру
Коменданттық қызмет АҚ бастығының шешiмiне сәйкес жүргiзiледi.
Коменданттық қызметке мыналар жүктеледi:
көшiру мен орналастыруды жүргiзуде белгiленген тәртiптi қалпында ұстау;
жарық маскасын тұрғындар мен жеке құрамның сақтауын және зақымданған аумақта өзiн-өзi ұстау режимiн бақылау;
тұрғындардың уақытында жасырынуына көмек көрсету;
нысандарда, қажеттi жол ғимараттарында және басқа да нысандарда күзеттi күшейту;
аудандарда және жұмыс учаскелерiнде (нысандарда) көлiктiң жүруiн қалыпқа келтiру;
тұрғындарды көшiру шаралары жүргiзiлiп жатқан қала мен нысандарға, сонымен қатар зақымданған ошақтарға және құтқару жұмыстары жүргiзiлiп жатқан учаскелерге жiберуге жол бермеу.
Материалдың қамтамасыз ету - құрылымды техникамен, қорғану құралымен, байланыспен, радиациялық және химиялық барлау құралымен, мұнай және май материалдарымен, дәрi-дермектер мен медициналық мүлiкпен, ауыстыратын киiммен, төсек орын, аяқ киiммен, сатумен, құрылыс материалдары мен басқа да заттарды уақытында және толығымен қамтамасыз етудi ұйымдастырып, iскe асыру үшiн қолданылады.
Техникалық қамтамасыз ету - автотракторлық техниканың барлық түpi, инженерлiк және арнайы техника жөнделген қалпында болып, әр дайым әзiрлiкте түру үшiн ұйымдастырылады.
Техникалық дұрыс пайдалану, қызмет көрсету, техниканы жөндеу және пайдалануды ұйымдастыру және iскe асыру АҚ мiндеттерiн шешу үшiн назарға алынады.
Көлiкпен қамтамасыз ету уақытында жұмысшылар, қызметкерлер мен көшiрiлген халықты орналастыру, құтқарушыларды жылдам жұмыс орнына жеткiзу, қалалардан материалдық құндылықтарды әкету, АҚ күштерiн зақымданған ошақтарға тасымалдау, сонымен қатар солардың iшiнде зақымданғандарды көшiрудi ұйымдастыру мақсатында жүргiзiледi.
Дүлей зiлзала немесе ауқымды аварияның зардабын жою үшiн уақытында ұйымдастырылатын шаралар барлық дәрежедегi АҚ бастықтарына, олардың басқару органдарына және ТЖ мен АҚ қызметiне жүктеледi.