Қысқаша жұрнақтар мен жалғаулар анықтамалығы

-А-

-а₁

Көсемше (етістікке жалғанса)жұрнағы

айт-а-мын

-а₂,

Зат есімнің рең мәнін тудыратын жұрнақ

Мұқ-а

-а₃

Барыс септік жалғауы (зат есімге жалғанса)

тойым-а

-а₄

Есімдерден  етістік  жасайтын жұрнақ

сан-а

-ар₁

-//-

жас-ар

-ай₁

-//-

мол-ай

-ай₂

Еліктеу сөзден етістік тудыратын жұрнақ

жалп-ай

-айын

Бұйрық  рай жұрнағы,жекеше түрі

бар-айын

-айық

-//-,көпше түрі

бар-айық

-ақ₁

Етістіктен зат есім тудыратын жұрнақ

қон-ақ

-ақ₂

Етістіктен сын есім тудыратын жұрнақ

Қор(ы)қ-ақ(ы түсіп қалады)

-аған

-//-

Қа(п)б-аған (кейінді ықпал)

-аң

Сын есімнің шырайын жасайтын жұрнақ

боз-аң

-ар₂

Есімшенің жұрнағы

бар-ар

-атын

-//-

бар-атын

-ау

Жинақтық сан есім жұрнағы

 алт(ы) –ау ы түсіп қалады

-аң,

Туынды еліктеуіш жұрнағы

томп-аң

                 -Б-

-быз,-біз

Жіктік жалғауы, көпше түрі

келген-біз

-бын,-бін

-//-, жекеше түрі

-бақ,-бек

Есімшенің жұрнағы

қон-бақ

-бен,бенен

Көмектес септігінің жалғауы

сіз-бен

-ба,-бе₁

Етістіктің болымсыз түрі жұрнағы

жаз-ба

көрін-бе

-бе₂

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

сүз-бе

-бақ,-бек

-//-

жұм-бақ

-ба,-бе₃

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

қыз-ба, бөс-пе

                  -Г-

-ген

Есімше(бұр. өткен шақ)жұрнағы

кел-ген

-ге

Барыс септік жалғауы

үй-ге

-гер₁

Есімдерден зат есім тудыратын жұрнақ

сауда-гер

-гі₁, -гіш,

Етістіктен зат есім тудыратын жұрнақ

сүз-гі, іл-гіш

-гек,

-//-

іл-гек

-гі₂

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

күз-гі

-гі₃, -гей

Қалау райдың жұрнағы

кел-гі-сі

-гі₄

Етістіктен сын есім  жасайтын жұрнақ

күлдір-гі

-гіш

-

біл-гіш

-гір

-

біл-гір

-гілікті

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

жер-гілікті

-гер₂

Есімдерден етістік тудыратын жұрнақ

тең-гер

-гіле

Етістіктен етістік тудыратын жұрнақ

кер-гіле

-гіз

Өзгелік етіс жұрнағы

әкел-гіз

-гелі

Көсемше жұрнағы

кел-гелі

-гөй

Зат есімнен сын есім тудыратын жұрнақ

ақыл-гөй

                   -Ғ-

-ға

Барыс септігінің жалғауы

тау-ға

-ған

Есімшенің жұрнағы

оқы-ған

-ғар

Есімдерден етістік тудыратын жұрнақ

оң-ғар

-ғалы

Көсемше жұрнағы

бар-ғалы

-ғыз

Өзгелік етіс жұрнағы

ал-ғыз

-ғы₁

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

бұр-ғы

-ғы₂,-ғай

Қалау рай жұрнағы

бар-ғы-м, бар-ғай-сың

-ғы₃

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

жаз-ғы

-ғыш

Салыстырмалы шырай жұрнағы

сар-ғыш

-ғыш₁

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

сыз-ғыш

-ғыш₂

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

жаз-ғыш

-ғақ

-//-

тай-ғақ

-ғыр₁

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

тұр-ғылықты

-ғылтым

Салыстырмалы шырай жұрнағы

боз-ғылтым

-ғылт

-//-

сұр-ғылт

-ғыл

-//-

боз-ғыл

-ғыла

Етістіктен етістік жасайтын жұрнақ

бұр-ғыла

-Д-

-дар₁,- дер

Көптік жалғау

 адам-дар

-дар₂

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

білім-дар

-да₁,-де₁

Жатыс септік жалғауы

жер-де

-да₂,-де

Еліктеу сөзден етістік тудыратын жұрнақ

ербең-де

-да₃,-де

Есімдерден етістік тудыратын жұрнақ

тұз-да

-дат,-дет

-//-

ән-дет

-дан₁,-ден

Есімдерден етістік жасайтын жұрнақ

көңіл-ден

-дан₁,-ден

Шығыс септік жалғауы

ауыл-дан

-дан₁,-ден

Топтау сан есімінің жұрнағы

жүз-ден

-дай,-дей

Үстеу жасайтын жұрнақ

жаз-дай

-дай₁,-дей₁

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

таудай

-дай₂,-дей₂

Болжалдық сан есім жұрнағы

40-30-дай

-дап,-деп

-//-

он-дап

-дың,-дің

Ілік септігінің жалғауы

ел-дің

-дыр,-дір

Өзгелік етіс жұрнағы

оз-дыр

-ды₁,-ді₁

Табыс септігінің жалғауы (зат есімге жалғанса)

ел-ді

-ды₁,-ді₂

Жедел өткен шақ/ етістікке тікелей жалғанса/ жұрнағы

кел-ді

-ды₁,-ді₃

Жіктік жалғауы /көсемше арқылы жасалса/

кел-е-ді

-ды₁,-ді₄

Есімдерден сын есім тудыратын жұрнақ

құм-ды жер

-дық₁,-дік₁

-//-

күз-дік

-дық₂,-дік₂

Есімдерден зат есім жасайтын жұрнақ.

бел-дік

-дас,-дес₁

-//-

жол-дас

-дас,-дес₂

Есімдерден етістік жасайтын жұрнақ

ұйым-дас

-дау,-деу

Сын есім  шырайын жасайтын жұрнақ

үлкен-деу

-дау₁ ,-деу₁

Үстеу жасайтын жұрнақ

тез-деу

-даған

Болжалдық сан есім жұрнағы

мың-даған

-деген

Болжалдық сан есім жұрнағы

жүз-деген

-дайын

Үстеу жасайтын жұрнақ

тоты-дайын

-дікі

Меншіктік мәнді білдіреді

біз-дікі

-дақ

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

қуыр-дақ

-Е-

-е₁

Көсемше (етістікке жалғанса)жұрнағы

кел-е-ді

-е₂

Барыс септік (зат есімге жалғанса)жалғауы

төрім-е

-е₃

Зат есімнен етістік тудыратын  жұрнақ

сын-а, өрт-е

-еке₁,-ек₁

Зат есімнің рең мәнін тудыратын жұрнақ

Әб-еке

-ейін

Бұйрық рай жұрнағы,жекеше

кел-ейін

-ейік

Бұйрық  рай, 1ж. көпше

кел-ейік

-еген

Етістіктен есім тудыратын жұрнақ

сүз-еген

-ер₁

Есімшенің жұрнағы

кел-ер

-ер₂

Есімдерден етістік тудыратын жұрнақ

кө(к)г-ер

-етін

Есімше жұрнағы

көр-етін

-еу

Жинақтық сан есім жұрнағы

бес-еу

-ең

Еліктеу сөз жасайтын жұрнақ

елп-ең

-Ж-

-жан

Зат есімнің рең мәнін тудыратын жұрнақ

Абай-жан

-И-

-й₁

Зат есімнің рең мәнін тудыратын жұрнақ

апа-й

-й₂

Көсемше(етістікке жалғанса)жұрнағы

сөйле-й

-и₃

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

тарих-и

-и₅

Еліктеуден етістік жасайтын жұрнақ

қылт-и

-йтын

Есімшенің жұрнағы

сұрайтын

-йтін

-//-

сөйле-йтін

-йын,-йін

Бұйрық рай жұрнағы,1- жақ, жекеше

ойна-йын

-йық,-йік

-//- ,1- жақ, көпше

ойна-йық

                          -К-

-ке

Барыс септігінің жалғауы

ет-ке

-кен

Есімше жұрнағы

күт-кен

-кі,-кей

Қалау райдың жұрнағы

кет-кі-сі

-кі₁,-кіш

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

кес-кі, кес-кіш

-кі₂

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

іш-кі(бөлме)

-кір

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

өт-кір

-кілікті

-//-

жет-кілікті

-к₁

Жіктік жалғау

жеткіз-се-к

-к₂

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

күре-к

-кер₁

Есімдерден етістік жасайтын жұрнақ

ес-кер

-кер₂

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

табыс-кер

-кер₃

Есімдерден зат есім жасайтын жұрнақ

талап-кер

-келі

Көсемше жұрнағы

кет-келі

-кіле

 Етістіктен етістік жасайтын жұрнақ

кес-кіле

-кек

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

керіс-кек

-кіз

Өзгелік етіс жұрнағы 

сеп- кіз

                    -Қ-

-қыз

Өзгелік етіс жұрнағы

айт-қыз

-қа

Барыс септік жалғауы

шаш-қа

-қан

Есімше жұрнағы

айт-қан

-қалы

Көсемше жұрнағы

айт-қалы

-қар

Есімдерден етістік тудыратын жұрнақ

бас-қар

-қай

Сын есім шырайын жасайтын жұрнақ

қоңыр-қай

-қыр

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

ұш-қыр

-қақ

-//-

ұрыс-қақ

-қ₁

Жіктік жалғауы

бар-са- қ

-қ₂

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

ақса-қ

-қ₃

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

тара-қ

-қы₁

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

жина- қы,шап-қы

-қы₂

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

қыс-қы

-қы₃

Қалау рай жұрнағы

айт-қы-сы

-қын,-қыш

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

қаш-қын, ұш-қыш

-қыш₁

Етістіктен сын есім  жасайтын жұрнақ

айт-қыш

-қой

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

сән-қой

-қыла

Етістіктен етістік жасайтын жұрнақ

ат-қыла

                       -Л-

-лар,-лер

Көптік жалғау

бала-лар

-лап,-леп

Болжалдық сан есім жұрнағы

жиырма-лап

-лық₁,-лік₁

Есімдерден зат есім жасайтын жұрнақ

бала-лық, екі-лік

-лық₁,-лік₂

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

өлке-лік

-лы₁,-лі₁

-//-

дене-лі

-лы₁,-лі₂

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

жинау-лы

-лау₁,-леу₁

Сын есім шырайы жұрнағы

шикі-леу

-лау₂,-леу₂

Туынды үстеу жұрнағы

ілгері-леу

-лай,-лей

-//-

осы-лай

-л

Ырықсыз етіс жұрнағы

тара-л                  

-ла,-ле

Есімдерден етістік тудыратын жұрнақ

 сыр-ла

-лан,-лен

-//-

ашу-лан

-лас,-лес

Есімдерден сын есім жасайтын

сыр-лас (дос)

-лас,-лес

Есімдерден етістік жасайтын жұрнақ

сауда-лас

                  -М-

-мыз₁,-міз₁

Жіктік жалғау

келе-міз

-м₁

-//-

кел-се-м

-мын₁,-мін₁

-//-

кел-е-мін

-мыз₂,-міз

Тәуелдік жалғау

бала-мыз, үй-іміз

-м₂

-//-

бала-м

-м₃

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

сөйле-м

-ман,-мен

-//-

орал-ман

-ма,-ме₁

-//-

шығар-ма

-ма,-ме₂

Болымсыз етістік жұрнағы

кел-ме

-ма,-ме₃

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

бұра-ма,қына-ма

-мды, -мді

-//-

жара-мды

-малы,-мелі

-//-

таңда-малы, бүр-мелі

-мен,-менен

Көмектес септік жалғауы

баламмен , баламен

-мақ,-мек

Есімше жұрнағы

бар-мақ-пыз

-майынша

Туынды үстеу жұрнағы

бар-майыншы

-мейінше

-//-

кел-мейінші

-Н-

-ның,-нің

Ілік септігінің жалғауы

күн-нің

-ны,-ні

Табыс септігінің жалғауы

ана-ны

-н₁

-//-

ана-сы-н

-н₂

Өздік етіс жұрнағы/етістікке жалғанса

тара-н

-н₃

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

бора-н

-н₄

Ырықсыз(құрамында л дыбысы болса)етіс жұрнағы

тазала-н

-на,-не

Барыс септік жалғауы

ел-і-не

-на,-не

Етістіктен етістік жасайтын жұрнақ

жи-на

-нан,-нен

Шығыс септік жалғауы

үйім-нен

-нан,-нен

Топтау сан есімі жұрнағы

он-нан

-нда,-нде

Жатыс септік жалғауы

төрі-нде

-нды,-нді

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

құра-нды

-ншы,-нші

Реттік сан есім жұрнағы

жеті-нші

-нікі

Меншіктік мәнді білдіретін жұрнақ

се(н)-нікі

-Ң-

-ңқыра

Етістіктен етістік жасайтын жұрнақ

шыда-ңқыра

-ңкіре

-//-

сөйле-ңкіре

-ңыз₁,-ңіз₁

Тәуелдік жалғау (зат есімге жалғанса)

ана-ңыз

-ңыз₂,-ңіз₂

Жіктік жалғау (етістікке жалғанса)

сөйле-ңіз

-ңдар, -ңдер

-//-,3-жақ, анайы

сөйле-ңдер

-ң₁

-//-,2-жақ

жеткізсе-ң

-ң₂

Етістіктен еліктеу сөз жасайтын жұрнақ

сыла-ң

-ң₃

Тәуелдік жалғауы,2-жақ

ана-ң

-П-

-п

Көсемше жұрнағы

биле-п

-пын,-пін

Жіктік жалғау,жекеше

айтып-пын

-пыз,-піз

                -//-,(көпше түрі)

келіп-піз

-пен,-пенен

Көмектес септік жалғауы

үміт-пен

-паз

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

өнер-паз

-пақ,-пек

Есімше жұрнағы

кет-пек

-палы,-пелі

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

ас-палы

-па,-пе₁

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

бөс-пе

-па,-пе₂

Болымсыз етістік жұрнағы

айт-па

-па₁,-пе₂

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

кес-пе

-пайынша

Үстеу тудыратын жұрнақ

айт-пайынша

-пейінше

-//-

кет-пейінше

-пана

Есімдерден зат есім жасайтын жұрнақ

бас-пана

                   -Р-

-р₁

Есімшенің жұрнағы

оқы-р

-р₂

Есімдерден етістік тудыратын жұрнақ

қысқа-р

-р₃

Өзгелік етіс жұрнағы

сөйле-р

-рақ

Салыстырмалы шырай жұрнағы

жақсы-рақ

-рек

-//-

келте-рек

                    -С-

-сың,-сың,-

Жіктік жалғауы,2-жақ,жекеше түрі

бара-сың

-сың-дар,

-//-,көпше

бара-сың-дар

 -сің-дер

-//-,көпше

келе-сің-дер

-сын,-сін₁

Бұйрық рай жұрнағы

бар-сын

-сыз,-сіз₁

-//,2-жақ, сыпайы түрі

бара-сыз

-сыз,-сіз₂

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

ұят-сыз

-с₁

Есімшенің болымсыз түрі жұрнағы

барма-с

-с₂

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

төбеле-с( басталды)

-с₃

Ортақ етіс жұрнағы

сөйле-с

-сын,-сын₂

Үстеу тудыратын жұрнақ

кешкі-сін

-сын,-сін₃

Есімдерден етістік тудыратын жұрнақ

көп-сін

-сыра,

-//-

жалғыз-сыра

-сіре

-//-

жетім-сіре

-са,-се

Шартты рай жұрнағы

бар-са

-сы,-сі

Тәуелдік жалғауы III ж (жекеше)

бала-сы

-сы,-сі

Жіктік жалғауы

бар-ғы-сы

-сымақ

Зат есімнің рең мәнін тудыратын жұрнақ

ақын-сымақ

                  -Т-

-тың,-тің

Ілік септік жалғауы

іс-тің

-тыр,тір

Өзгелік етіс жұрнағы

айт-тыр

-т₁

-//-

шақыр-т

-т₂

Етістіктен зат есім тудыратын жұрнақ

бөге-т

-тар,-тер

Көптік жалғау

дос-тар

-тан,-тен₁

Шығыс септік жалғауы

мектеп-тен

-тан,-тен₂

Топтау сан есімінің жұрнағы

алпыс-тан

-тай,-тей

Есімдерден сын есім тудыратын жұрнақ

сүт-тей

-тай,-тей₁

Зат есімнің рең мәнін тудыратын жұрнақ

апа-тай

-тай,-тей₂

Үстеу тудыратын жұрнақ

қыс-тай

-тай,-тей₃

Болжалдық сан есім жұрнағы

он-онбес-тей

-таған

-//-

қырық-таған

-тап,-теп

-//-

бес-бестеп

-тау,-теу₁

Салыстырмалы шырай жұрнағы

алыс-тау

-тау,-теу₂

Туынды үстеу жұрнағы

кеш-теу

-ты,-ті₁

Табыс септігінің жалғауы (зат есімге жалғанса)

шарт-ты (орындады)

-ты,-ті₂

Жедел өткен (етістікке тікелей жалғанса)жұрнағы

кет-ті,кетпе-ді

-ты,-ті₃

Жіктік жалғауы(көсемше жұрнағы арқылы жасалса)

кет-е-ді

-ты,-ті₄

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

атақ-ты әнші

-тық,-тік

-//-

қыс-тық (киім)

-тікі

Меншікті мәнді білдіретін жұрнақ

Шымкент-тікі

-тайын

Үстеу жасайтын жұрнақ

қыс-тайын

-тал

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

сезім-тал

-тас₁,-тес₁

-//-

сынып-тас( қыз)

-тас₂,-тес₂

Есімдерден етістік тудыратын жұрнақ

дос-тас

-та,-те₁

-//-

тіс-те

-та,-те₂

Жатыс септік жалғауы

ағаш-та

-тан,-тен

Есімдерден етістік тудыратын жұрнақ

тамақ-тан

                  -У-

-у₁

Тұйық етістік жұрнағы

Тас-у

-у₂

Еліктеу сөзден зат есім тудыратын жұрнақ

дүмп-у

-у₃

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

көсе-у,еге-у

-улы,-улі

Етістіктен сын есім жасайтын

ас-улы,іл-улі

-уық,-уік

-//-

жыла-уық

-уыл,-уіл

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

қара-уыл

-уыш,-уіш

-//-

тіре-уіш

                   -Х-

-хана

Есімдерден зат есім жасайтын жұрнақ

ем-хана

                 -Ш-

-ша,-ше

Туынды үстеу жұрнағы

бала-ша

-шы,-ші

Есімдерден зат есім тудыратын жұрнақ

ән-ші

-шылық

-//-

шаруа-шылық

-шек₁

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

ерін-шек

-шақ₁

-//-

мақтан-шақ

-шақ₂

Зат есімнің рең мәнін жасайтын жұрнақ

құлын-шақ

-шек₂

-//-

іні-шек

-шік,-шық

-//-

қап-шық

-ша,-ше₁

-//-

жүрек-ше

-ш

-//-

қалқа-ш

-шаң,шең-

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

бой-шаң

-шыл,-шіл₁

-//-

ұйқы-шыл

-шыл,-шіл₂

Сын есімнің шырайы жұрнағы

ақ-шыл

-шылтым

-//-

ақ-шылтым

-шілтім 

-//-

көк-шілтім

-шы-ші

Өтіну, тілек мәнді білдіретін жұрнақ

кел-ші

               -Ы-

-ымыз

Тәуелдік жалғау (зат есімге жалғанса)                   

бабалар-ымыз

-ым₁,-ың,-ы₁,

     -ыңыз₁

-//-

бабалар-ым, бабалар-ы бабалар-ыңыз

-ы₂

Есімдерден  етістік жасайтын  жұрнақ

бай-ы

-ыңыз₂

Жіктік жалғау

бар-ыңыз

-ы₃

Есімдерден сын есім жасайтын жұрнақ

қазақ-ы (ит)

-ып

Көсемше жұрнағы

айт-ып

-ыңдар

Жіктік жалғау,2-жақ,көпше түрі

айт-ыңдар

-ым₂,-ық 

-ынды₁

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

қыс-ым, қаз-ық

жу-ынды

-ық₂

Етістіктен сын есім  жасайтын жұрнақ

тол-ық

-ынды

-//-

жу-ынды

-ыңқы

-//-

бас-ыңқы  

-ымды

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

қон-ымды

-ыс₁

Ортақ етіс жұрнағы

жаз-ыс

-ыс₂

Етістіктен зат есім жасайтын жұрнақ

айт-ыс 

-ын₁,

-//-

құй-ын  

-ыш₁

-//-

қуан-ыш  

-ыш₂

Зат есімнің рең мәнін тудыратын жұрнақ

 Нұртай- Нұрыш

-ыра

-ырай  

Еліктеу сөзден етістік жасайтын жұрнақ

былб-ыра  

баж-ырай

-ыл₁

Ырықсыз етіс жұрнағы

айт-ыл-ды

-ын₂

Өздік етіс жұрнағы

жу-ын-дым

-ын₃

Туынды үстеу жасайтын жұрнақ

жасыр-ын келу

-ыл2

Еліктеу сөзден зат есім жасайтын жұрнақ

ыр-ыл, гүр-іл

-ыл₃

Есімдерден зат есім жасайтын жұрнақ

шу-ыл

-ыл₄

Еліктеу сөзден зат есім жасайтын жұрнақ

тарс-ыл

-ырақ

Сын есімнің шырайлары жұрнағы

қызыл-ырақ

-ыншы

Реттік сан есім жұрнағы

қыр(ы)қ-ыншы(қырқыншы)

-ыңқыра

Етістіктен етістік жасайтын жұрнақ

айт-ыңқыра

-ыр

Өзгелік етіс жұрнағы

ас-ыр

-ың₁

Еліктеу сөз тудыратын жұрнақ

жылт-ың

-ың₂

Еліктеу сөзден зат есім тудыратын жұрнақ

ыз-ың

-ыт

Есімдерден етістік жасайтын жұрнақ 

су-ыт

                        -І-

-і 

Тәуелдік жалғауы (зат есімге

үй-і 

-ім₁, ің

жалғанса)

үй-ім, үй-ің 

-іміз, -іңіз₁

-//-

үй-іміз, үй-іңіз

-іңіз₂ 

Жіктік жалғауы (етістікке жалғанса)

кел-іңіз

-іңдер

-//-

кел-іңдер 

-іп

Көсемше жұрнағы

көр-іп

-ік₁

Есімдерден етістік жасайтын жұрнақ

бір-ік

-ік ₂

Етістіктен зат есім жасайтын

түкір-ік 

-ім₂

жұрнақтар

біл-ім 

-іс₁

-//-

жүр-іс

-іш₁

-//-

сүйін-іш

-інді,-ін₁

-//-

үй-інді, ек-ін(егін) 

-ір₁

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

бүк-ір

-ір₂

Өзгелік етіс жұрнағы

кет-ір

-ін₂

Өздік етіс жұрнағы

көр-ін

-ін₃

Ырықсыз (құрамында –л дыбысы болса)

біл-ін

-іс₂

Ортақ етіс  жұрнағы

көтер-іс

-іл₁

Ырықсыз етіс жұрнағы

кер-іл

-іл₂

Еліктеу сөзден зат есім тудыратын жұрнақ 

гүр-іл 

-інді    

Етістіктен сын есім жасайтын жұрнақ

түй-інді( жіп)

-іңкі

-//-,жұрнақ

көтер-іңкі 

-ілдір

Сын есімнің шырайы жұрнағы

көг-ілдір (көк+ілдір)

-ірек

-//-

көг-ірек (көк+ірек)

-іре

-ірей

Еліктеу сөзден етістік тудыратын жұрнақ

желб-іре(желп+іре)

шік-ірей

-інші

Реттік сан есім жұрнағы

бес-інші