Təcrübi elmlərin nailiyyətləri

Şübhələrdən digər biri də budur ki, insan və dünya (kainat) üçün bir Yaradanın varlığına e’tiqad bəsləmək müasir elmi nailiyyətlərin bir qismi ilə uyğun gəlmir. Məsələn, kimya elmində sübut olunmuşdur ki, enerji ilə maddənin miqdarı həmişə sabit və dəyişilməzdir. Buna əsasən, heç bir varlıq və fenomen yoxluqdan əmələ gəlməmişdir və heç bir varlıq da birdəfəlik olaraq (küll şəklində) məhv olub aradan getmir. Halbuki, Allaha inananların e’tiqadına görə, Allah bütün varlıqları yoxdan xəlq etmişdir.

Həmçinin biologiyada sübut olunmuşdur ki, bütün canlı varlıqlar cansızlardan əmələ gəlmişlər, tədrici təkamül nəticəsində inkişaf etmiş və nəticədə insan yaranmışdır. Halbuki, Allaha inananların nəzərinə görə, Allah bütün varlıqların hər birini ayrıca xəlq etmişdir.

Bunun cavabında deməliyik ki:

Əvvəla, maddə və enerjinin itməməsi qanunu elmi və təcrübi bir pirinsip ünvanı ilə yalnız bölünə bilən varlıqlarda mö’təbərdir, amma onun əsasında “maddə və enerji əzəli və əbədidir, yoxsa yox?” kimi fəlsəfi məsələni həll etmək olmaz.

İkincisi, maddə və enerjinin məcmusunun miqdarının sabit və həmişəlik olması onların yaradandan ehtiyacsız olması mə’nasına deyildir. Əksinə, dünyanın ömrü (yaşı) nə qədər uzun olsa belə, Yaradana daha artıq ehtiyaclı olacaqdır. Çünki nəticənin səbəbə olan ehtiyacında əsas me’yar, onun zaman baxımından hüdus və məhdudiyyətli olması deyil, onun zati bağlılığı və imkan məsələsidir.

Başqa sözlə desək, maddə və enerji kainatın yaradan səbəbini deyil, maddi səbəbini təşkil edirlər, özləri də yaradan səbəbə ehtiyaclıdırlar.

Üçüncüsü, maddə və enerjinin miqdarının sabit olması yeni-yeni varlıqların yaranmasının, həmçinin onların artıb-azalmasının inkar olunmasını gərəkli etmir. Ruh, həyat, şüur, iradə və s. kimi varlıqlar maddə və enerji qəbilindən deyillər ki, onların artıb və ya azalması maddə və enerjinin dəyişməməsi, sabit qalması qanunu ilə ziddiyyət təşkil etmiş olsun.

Dördüncüsü, təkamül nəzəriyyəsi (fərziyyəsi) hələ də kifayət qədər elmi e’tibara (dəyərə) malik olmamaqdan, eləcə də çoxlu alimlər tərəfindən məqbul sayılmamaqdan əlavə Allaha e’tiqadla əsla ziddiyyət təşkil etmir və ən çoxu canlı varlıqlar arasında bir növ e’dadi səbəbiyyəti (səbəbdə vasitə olmağı) isbat edir, nəinki onların varlıq bağışlayan Allah ilə olan əlaqə və rabitəsini inkar etmiş olur. Şahidimiz də budur ki, bu nəzəriyyənin tərəfdarlarından çoxu insan və kainat üçün yaradanın olduğuna inanmışlar, indi də belə alimlər çoxdur.

Suallar

1.Təcrübəyə meylin və hiss olunmayan şeyləri inkar etməyin nə kimi nöqsanları vardır?

2.Allaha e’tiqad bəsləməyin mənşəyini insanın cəhalət və qorxusu hesab edən bə’zi sosioloqların fərziyyələrinin nə kimi çatışmaz cəhəti vardır?

3.Allaha e’tiqad bəsləməyin, səbəbiyyət (səbəb-nəticə) qanununun ümumi olması ilə ziddiyyəti vardırımı? Niyə?

4.Maddə və enerjinin sabitliyi qanunu dünyanın yaradanına e’tiqad bəsləməklə ziddiyyət təşkil edirmi? Niyə?

5.Təkamül nəzəriyyəsi Allahın varlığına e’tiqadı inkar edirmi? Niyə?

ON DÖRDÜNCÜ DƏRS