Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
8 сынып база қ.тарихы.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
07.02.2020
Размер:
152.33 Кб
Скачать

§39. Қазақстан Ресейдегі 1905-1907 ж. Революция кезінде.

  1. Бірінші орыс революциясы 1905 ж. 9 қаңтар – 1907 ж.

  2. «Қанды жексенбі» өлеңінің авторы Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы.

  3. Ақмола және Семей аумағында әскери төтенше жағдай жарияланды 1906 ж. 6 қаңтардан бастап.

  4. Орал қаласында теміржолшылардың қазақ жеріндегі ең алғашқы кәсіподағы құрылды 1905 ж. қараша айында.

  5. Семей, Торғай, Орал және Сырдария облыстарындағы шаруалар жергілікті әкімшілік билікке қарсы шықты 1905 ж. жазында.

  6. Орал қаласында бес облыстан келген қазақ халқы делегаттарының съезі өтті 1905 ж. желтоқасан айында.

  7. Семей қаласында қазақтардың съезі ашылды 1906 ж.

  8. Мемлекеттік Дума құру туралы манифеске қол қойды 1905 ж. ІІ Николай патша.

  9. 1906 ж. І Мемлекеттік Думаға қазақтардан Торғай облысынан – Ахмет Бірімжанов, Уфа губерниясынан – Сәлімгерей Жантөре, Орал облысанан – Алпысбай Қалменұлы, Астрахан губерниясынан – Бақтыгерей Құлманов, Ақмола облысынан – Шәймерден Қосшығұлұлы, Семей облысынан – Әлихан Бөкейханов сайланды.

  10. Ресейдің І Мемлекеттік Думасы жұмыс істеді небары 73 күн.

  11. Депутаттардың көтерген бастамаларына көңілі толмай Думаны таратып жіберді ІІ Николай.

  12. 1907 ж. Думаны қайта құрып Қазақстаннан мына азаматтар құрылды Торғай облысынан – Ахмет Бірімжанов, Ақмола облысынан – Шәймерден Қосшығұлұлы, Семей облысынан – Темірғали Нұрекенов, Сырдария облысынан – Тілеулі Алдабергенұлы, Жетісу облысынан – Мұхамеджан Тынышбаев, Орал облысынан – Бақытжан Қаратаев, Астрахан губерниясынан – Бақтыгерей Құлманов.

  13. ІІ Мемлекеттік Думасы жұмыс істеді небары 104 күн.

  14. І және ІІ Мемлекеттік Думада Ақмола облысына екі рет сайланды Шәймерден Қосшығұлұлы.

  15. І және ІІ Мемлекеттік Думада Торғай облысына екі рет сайланды Ахмет Бірімжанов.

  16. Ә.Бөкейханов Выборг үндеуіне қол қойды 1908 ж.

  17. ІІ Мемлекеттік Думаның таратылуына қарсылық ретінде қабылданған Выборг үндеуі.

  18. Мемлекеттік Дума – Ресейдің 1906 – 1917 ж. заң шығарушы жоғары өкілетті органы.

§40. Қазақтардың петициялық қозғалысы.

  1. Қазақ халқының өз құқықтарын қорғау жолындағы іс-әрекеттері әр түрлі петициялар (өтініш-талаптар) жолдау болды.

  2. 1905 ж. Қоянды (Ботов) жәрмеңкесінде қазақтар атынан петиция жолданды ІІ Николайға.

  3. Қоянды (Ботов) жәрмеңкесінде жіберілген петицияға қол қойды 42 қазақ.

  4. Петицияны жазуға қатысқан белгілі саяси қайраткерлер Ә.Бөкейханов, А.Байтұрсынов, Ж.Ақбаев, Т.Нұрекенов.

  5. Петицияларлдың бір нұсқасын орыс тіліне аударып Ішкі істер министрінің атына жіберді Темірғали Нұрекенов, 1905 ж. 22 шілде.

  6. ХХ ғ. бас кезіндегі өмірлік проблемаларды толық қамтыған, 47 тармақтан тұратын петицияны орыс тіліне аударған Темірғали Нұрекенов.

  7. Петицияда көрсетілді мектеп қабырғасында Ислам дінін оқытып, «орысша сауат ашуды» содан кейінгі орынға және қырғыз (қазақ) халқының арасынан бастық болғысы келетіндер қырғыз тілін білуге міндеттенсін, іс-қағаздар қазақ тілінде жүргізу талап етілді.

  8. Петиция – мемлекет басшысына немесе жоғары өкімет органының атына көпшілік атынан тапсырылатын өтініш.

  9. ІІ Николай (1868-1918) – Ресейдің соңғы императоры.