1. Wprowadzenie:

Obecnie pojęcia statystyka używamy aby mówić o :

• zbiorze danych liczbowych ukazujących kształtowanie się określonego zjawiska

• jako pewne charakterystyki liczbowe powstałe ze badań nad ziorowością próbną (np.odchylenie z próby,średnia)

• jako nazwa dyscypliny naukowej

Wyróżniamy : statystykę opisową , statystykę matematyczną , statystykę ekonomiczną oraz różne statystyki branżowe. Statystyka opisowa - zajmuje się metodami obserwacji statystycznej, konstruowaniem badań statystycznych, opracowywaniem i prezentacją danego materiału statystycznego oraz sumarycznym opisem danych statystycznych. Statystyka matematyczna - to nauka która zajmuje się metodami wnioskowania o całej zbiorowości generalnej na podstawie zbadania , wybranej w sposób losowy pewnej części zwanej próbą. Statystyka ekonomiczna - bada zjawiska i procesy zachodzące w gospodarce na różnych szczeblach jej agregacji. Do opisu i analizy badanych zjawisk statystyka ekonomiczna wykorzystuje metody wypracowane przez statystykę opisową i matematyczną. Statystyka jest samodzielną nauką społeczną zajmującą się metodami badań zjawisk masowych. Zjawiska masowe możemy opisywać za pomocą pojęć językowych, schematów, wykresów oraz za pomocą liczb. Opis statystyczny jest opisem liczbowym.   Za pomocą metod statystycznych dokonujemy uogólnień wśród dużej masy szczegółowych informacji. Prowadzi to do wykrycie prawidłowości występujących w danym zjawisku.

Podstawowe pojęcia statystyczne

• Zbiorowość statystyczna. Zbiorowością statystyczną , nazywaną inaczej populacją , lub masą statystyczną, nazywamy zespół jednostek objętych badaniem statystycznym. Cel badania określa zbiorowość. Zbiorowość należy ściśle określić:

1. pod względem rzeczowym (czyli kogo lub co badamy)

2. pod względem terytorialnym

3. pod względem czasowym

• Jednostka statystyczna . Jednostkami statystycznymi nazywamy elementy składowe badanej zbiorowości statystycznej. Ilość jednostek składających się na badaną zbiorowość nazywamy liczebnością. (liczebnością ogólną - N).

• Cechy statystyczne. Jednostki statystyczne nie są identyczne, posiadają cechy wspólne i wiele cech różniących je między sobą. Właściwości jakie posiadają jednostki statystyczne nazywamy cechami statystycznymi.    Rodzaje cech statystycznych:

  • mierzalne

  • niemierzalne : klasyfikacja dwudzielna / klasyfikacja wielodzielna

  • stałe

  • zmienne

Warianty cech

 Każda cecha statystyczna może występować u poszczególnych jednostek statystycznych w rozmaitej formie lub różnych wielkościach. Wartości  jakie mogły przyjmować cechy statystyczne nazywamy wariantami cech.  Na przykład cecha płeć ma warianty : kobieta, mężczyzna.   Cechy niemierzalne charakteryzują się tym, że mogą przyjmować skończoną liczbę wariantów. W wypadku cech mierzalnych mamy do czynienia z dwoma rodzajami zmienności wartości liczbowych obrazujących różne warianty cech tego rodzaju. Jest to zmienność ciągła  lub zmienność skokowa.

• Zmienność ciągła polega na tym, że cecha można przyjmować dowolne wartości liczbowe z pewnego przedziału liczbowego , tzn. nieskończenie wiele wartości.

• Zmienność skokowa polega na tym, że cecha przyjmuje skończoną liczbę wartości a wartości te są liczbami zmieniającymi się skokowo , tzn. cecha nie przyjmuje wartości pośrednich między tymi liczbami.

 W wypadku zmienności skokowej o bardzo dużej liczbie wariantów można zmienność tę potraktować jak zmienność ciągłą , używamy wtedy określenia : zmienność quasi ciągła.