38.Дельфы, «ми шабуылы» техникаларын қолдану арқылы шешім қабылдау моделін құру.

Проблеманы жедел шешудің кең тараған тәсілдердінің бірі идеяны ұжымдық генерациялау- ми шабуылы тәсілі.Мұның мәнісі эксперттер негізінде және проблемадағы әр түрлі көзқарасты ескере отырып проблеманы дәл тұжырымдау,оны шешу амалдары қарастыру.Мұндайда мынадай қағиданы басшылыққа алады.Әуелі бір проблемаға назар аударады.Содан кейін кез-келген идеяны,оның орынды-орынсыздығына немесе практикалық құндылығы күмәнды бола тұрса да қарастырады.Ұсынылған ұсынысты сынауға немесе бағалауға тыйым салынады.Жаңа идеяны генерациялауды қолдайды,әрі көтермелейді,шығармашылық ахуалды қуаттайды. «Ми шабуылы» нәтижесі бойынша секцияға қатысушылар анкета толтырады және «мақсат тармағы» жасалады. Бұл тәсіл көптеген жақсы идеяны жинауға мүмкіндік береді.Әр түрлі көзқарастар синтезделеді. Мұның барлығы жаңа,соны проблемаларды шешуге ықпал етеді.Қызмет көрсету тәсілі:секцияға қатысушылар проблемаларды шешудің ұсынылған варианттарын талқылайды, «жақтаушылар» мен «қарсылық»білдірушілердің пікірін таразылап,ең қолайлысын таңдауға тырысады. Артықшылығы:әр алуан ой-пікірлер проблемаларды неғұрлым терең түсінуге ықпал етеді. Кемшілігі:секцияға қатысушылардың барлығы бірдей проблеманы жете түсінбеуі және толық таныспауы,сол себептен олар оны шешуге өз үлестерін қоса алмауы мүмкін. «Дельфа» тәсілі көне Греция мифологиясы бойынша кеңес алу үшін дельфийлік оракулге жүгінетін болған. Эксперттер мен манмандардан белгілі бағдарлама бойынша сұрайды.Бұлар бағдарламаны жүзеге асыру мүмкіндігін бағалауы,әрі өз пікірлерін негіздеуі тиіс.Артықшылығы:проблемаларды шешуге мамандар мен эксперттерді,соның ішінде басқа ұйымның кеңесшілерін тартуға болатындығы.Кемшілігі:коммуникацияның жоқтығы,бағалау субъективтік сипатта болады.

39.Қарым-қатынас формалары.

Коммуникация дегеніміз қарым-қатынас екі және одан да көп адамдардың өзара түсінісуге негізделген байланысы: бір-бірінен ақпарат, мәліметтер алмасуы. Басшы өзінің көпшілік уақытын мәліметтер алу және шешім қабылдау үшін, біреулермен байланысуға, қарым-қатынас орнатуға арнайды. Басқарудың жоспарлау, ұйымдастыру, мотивация және бақылау қызметтерін орындау да қарым-қатынас орнатуға байланысты. Коммуникация – басшылық етудің ба йланыстырушы процесі болып саналады. Коммуникация вербалды және вербалсыз, сөзсіз, дене сезушілік болады, хабарлардың 55 пайызы бет әлпетінің білдіруімен, дене және қол қимылдарымен, ал 38 пайызы дауысының мәнеріне және модуляциясына, тек 7 пайызы сөз арқылы қабылданады. Коммуникация түрлері: 1.ұйымның және оның ортасы арасындағы қарым-қатынас. 2.бөлімдер мен деңгейлер арасындағы қ-қ(ұйымдардың деңгейаралық қ-қ, төменнен жоғарыға көтерілу қ-қ, әр бөлімдер арасындағы қ-қ). 3. Басқарушы – басқарылатын қ-қ. 4. Жұмысшы тобы және басшы арасындағы қ-қ. 5. Формалсыз қ-қ. Менеджерлер өз жұмысын ойдағыдай орындау үшін тиімді қарым-қатынас орнатуы қажет. Ұйым ішінде де, одан тысқары жерде де тиімді қарым-қатынас ұйым аралықтары үшін де, сыртқы орта үшін де аса қажетті, сол мақсатта лар түрлі амалдарды пайдаланады. Басшы мен бағынушылар қарым-қатынас компоненттері болып саналады. Жеке адамдар арасындағы қарым-қатынас тиімділігін арттыру үшін мынадай жайттар ұсынылады: 1. Мұқият тыңдай білуге дағдылану; 2. Өз идеяңды айтпас бұрын айқындап алу; 3. Потенциалдық семантикалық проблемаларды қабылдай білу; 4. Өзіңнің дене тұрысыңа, қимылыңа, дауыс ырғағына зер салу; 5. Эмпатияға және ашық жарқын әңгімеге көңіл бөлу. 6. Кері байланыс орнатуға тырысу. Әлеуметтік психологияда «дене тілі» немесе вербалсыз қатынас деген болады. Психологтардың пікірінше, адамдар арасындағы әңгімеде мәліметтің 90 пайыздайы вербалсыз, яғни сөзбен емес басқадай амалдармен беріледі.