Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
dpa_11kl_11_12rn_krimtata.doc
Скачиваний:
5
Добавлен:
01.05.2025
Размер:
753.15 Кб
Скачать

1. Тафсилятлы беян язынъыз.

2. Къырымда миллий санатымызнынъ инкишафы акъкъында икяенъизнен метинни девам этинъиз.

7. Багъышла мени, анайым

Агъыр йыллар эди. Ачлыкъ. Отьмек граммларнен бериле. Анам кене де геджелерини куньдюз этип чапкъалай, бизлерни ач олюмден къуртармагъа тырыша, тазеликлер джыйып напа-япа да къазан къайната.

Бир кунь мен дагъдан одун юкленип кельдим. Анама: «Мен пек ачыкътым», – дедим.

– Мына шимди емегинъни къыздырып беририм, – деди о. Мен софра башына кечип сабырым биткенини бильдирир киби, мырылдана башладым. Анам къыджыткъан шорбасынен бир парчачыкъ арпа питесини огюме къойгъан эди, мен оларны шу ань ялмап-юттым да анама айланып:

– Тоймадым, даа бир шейлер ёкъмы? – дедим.

Анам гъарип пенджере огюне барып, яваштан:

– Башкъа бир шейимимз ёкъ, балам, – деди.

Мен еримден къалкътым да, ачувнен къапуны урып кеттим.

Не къадар видждансызлыкъ?! Озь эвлядыны ачлыкътан къуртармакъ ичюн джан чекишкен ана ичюн баласындан элем эшитмектен де агъыр азап ола билирми?!

Озю ач отурып, тапкъаны-туткъаныны баласына берген анагъа элем этмек, къапуны урып кетмек не къадар буюк гуна! Ана ичюн чекильмез эзиет. Амма балалыгъынъда буны анъламай экенсинъ.

Лякин йыллар кечкен сонъ, япкъан масхаралыгъынъ, акъсызлыгъынъ чекильмез агъры олып, сени келип тапа экен, эм кеткен сайын ич де яхшы олмагъан яра киби къыйнай, чекиштире.

Ойле вакъытларда чыдаялмай, багъышла мени, аначыгъым, деп ялварасынъ, амма джевап ёкъ. (180 сёз)

Дж. Аметовдан

1. 3 Юнджи шахыстан тафсилятлы беян язынъыз.

2. «Сонъки пешман башкъа душман» аталар сёзюнинъ манасыны ачыкъламанъызнен метинни девам этинъиз.

8. Севинч

Йыллар ве ёллар… Йыллар, дередеки сув киби, тез акъып кете, лякин инсаннынъ омюрде кечке узун ёлу киби, хатирде къалалар. Аятта нелер-нелер олмай! Амма вакъиалар ичинде энъ дешетлиси – дженк. Онынъ барот къокъусы, тозу-думаны къарт джебэджынынъ хатиринде тура, о, геджелери дженкни тюшюнде коре.

1980-инджи сене. Майыс айынынъ биринджи куньлери. Улу Ватан дженки иштиракчиси, истифадаки подполковник, алякъаджы инженер Вели Темуршаев Самаркъанддаки къыз къардашы Айшенинъ эвине мусафирликке кельди. Догъмушларнынъ корюшюви …табиий шей. Лякин иш шунда ки, бу эки догъмушнынъ дженктен сонъ ильк корюшюви эди. Вели севимли къыз къардашыны бир чокъ себеплерден отрю дженктен сонъ тапып оламагъан.

Самаркъандда тапышлтылар. Айше аптенинъ эви мусафирлернен толды. Севинч козьяшлары, шакъалар… Бу бахтлы куньде Вели агъа озюни гъайрыдан дюньягъа кельген киби ис этти.

О, Айшенен берабер кечирген балалыкъ йылларыны хатырларды. Не гузель куньлер эди! Сонъ мектеп, осьмюрлик йыллары кельди. Амма о йыллар, бутюн халкъта олгъаны киби, Велиге ве онынъ къорантасына къайгъы-къасевет кетирди. О куньлер акъкъында Вели Темуршаев шойле дей:

— Дженк! О, нидже адамларнынъ татлы хаялларыны, ниетлерини ёкъ этти, ниджесини оксюз къалдырды.

Айше къыркъ йылдан сонъ Вели агъасыны корьгенде, онынъ бойнуна сарылгъанда нелер ис этти, нелер тюшюнди… буны анълатмакъ гъает кучь. Биз ялынъыз козьлердеки яшларны корьдик – севинч козьяшларны (193 сёз).

В. Исмаиловдан

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]