5. Задачы навучання гісторыі ў школе.

Вывучэнне гіст. у шк. накіравана на станаўленне асобы школьніка, садзейнічае захаванню і развіццю культ.-гістар. спадчыны, крытычна аналізуе мінулае і сучаснасць. Вызначальным у працэсе навуч. гіст. з’яўл. фармір-не ведаў, уменняў, навыкаў, здольнасцей асобы. Сучасныя тэндэнцыі – пераход ада навучання як працэсу фарміравання інтэлектуальных якасцей асобы.

Паказчыкі інтэлектуальнага развіцця:

• кампетэнтнасць (здольнасці, што дапамагаюць эфектыўна выконваць дзеянні, звязаныя з рашэннем пэўных вучэбных праблем),

• ініцыятыва,

• творчасць,

• самарэгуляцыя,

• унікальнасць складу розуму.

Навучанне гіст. арыентавна на:

1. прабуджэнне, замацаванне і развіццё пазнавальнай цікавасці, павагі вучняў да гіст. і культ. спадч. Бел. і іншых народаў

2. стварэнне ўмоў, неабходных для разумення вучнямі базавай школы і далейшага асэнсавання выпускнікамі факталагічнага матэрыялу ў спалучэнні з тэарэтычным

3. інтэлект. выхаванне, звязанае з фармір. у вучняў здольнацей параўноўваць, сістэматызаваць, абагульняць і г.д.

4. асэнсаванне ідэй гуманізму, патрыятызму, грамадзянства, гарманізацыі адносін чалавека і прыроды

5. раз-цё камунікатыўных здольнасцей шк., неабходных д/пабудовы талерантных зносін у поліэтнічным і шматканфесійным беларускім грамадстве.

Вывучэнне гіст. Бел. разглядаецца як фактар фарміравання нацыянальнай свядомасці і асабістай адказнасці за далейшы лёс Бацькаўшчыны. Курс айчыннай і сусв. гіст. прадстаўляюцца ў адзіным кантэксце з мэтай магчымага асэнсавання тэндэнцыі развіцця сусветнай супольнасці і беларускага грамадства.

Сістэматычнае навучанне гісторыі ў базавай школе (4-9кл.) прадугледжвае згодна з патрабаваннямі адукацыйнага стандарту азнаямлення вучняў з вучэбным матэрыяламна падзейна-храналагічным узроўні з улікам магчымасці яго далейшай сістэматызацыі і абагульнення. У сярэдняй шк. (10-11 кл.) асноўная ўвага надаецца вывуч. гіст. мат-лу на больш высокім праблемна-тэарэтычным узроўні.

Методыка

6. Сучасная структура гістарычнай адукацыі ў рб.

Вывучэнне гіст. вядзецца ў базавай і сярэд. шк., у сярэднеспец. навуч. устан. (ССНУ).

Стр-ра школьнай гістарычнай адукацыі:

Клас	Назва курса	Час	Аўтары падручнікаў (рэдакцыя)
5	Гісторыя цывілізацый Старажытнага свету (да 5 ст.н.э)	36	Кошалеў У.С.
5	Гісторыя Беларусі (да к. 6 ст)	18	Штыхаў
6	Гісторыя сярэдніх вякоў (к.5 – 15 сі.)	36	Фядоскін
6	Гісторыя Беларусі сяр. вякоў (6-15 ст.)	36	Штыхаў
7	Сусветная гіст. новага часу (16-18 ст.)	36	Кошалеў
7	Гісторыя Беларусі новага часу (16-18 ст.)	36	Галенчанка
8	Сусветная гіст. новага часу (19 ст.-1918)	36	Кошалеў
8	Гісторыя Бел. новага часу (18 ст. – 1917)	36	Біч, Мілаванаў
9	Сусветная гіст. навейшага часу (1918-45)	36	Космач
9	Гісторыя Беларусі (1917-1945)	36	Паноў, Сідарцоў, Фамін
10	Сусветная гіст. навейшага часу (1945-2004)	36	Космач
10	Гісторыя Бел. навейшага часу )1945-2004)	36	Паноў, Сідарцоў, Фамін
11	Сусв. гіст. ад стараж. часоў да к. 18 ст.	72	Кошалеў
11	Гіст. Бел. ад стар. часоў да к.18 ст.	36	Галенчанка
12	Сусветная гісторыя 19-20 ст.	68	Космач
12	Гісторыя Бел. к.18 – 20 ст.	36	Сташкевіч, Новік

У ССНУ на навучанне гіст. адводзіцца 204 гадзіны. Парадак вывучэння вызначаецца вучэбнымі планамі гэтых устаноў.

У сучас. школе гіст. вывуч. па 8-ы клас ключна, дзеці, што навучаюцца па праграме 11-ігад. шк. , вывуч. сусв. гіст. у 8-9 кл., у аб’ёме 59 гадзін.

З аналізу табліцы: вывучэнне айчын. і сусвет. гіст. вядзецца сінхронна.

Методыка

7. Хар-ка і асабл-ці выклад. курса “Гісторыя цывіліз. старажыт. свету”.

Пачын сістэмат. вывуч. гіст. у школе.

Храналагічна: ад з’яўлення першаб. ч-ка і да падзення заходнерымс. імперыі.

раздзелы, кожны мае сваю спецыфіку.

1 раздел. “Жыццё першаб. людзей”.

не асвятл. гіст. асобныз краін, цывіліз., адсутн. гіст. дзеячоў, дат (абмежаванасць крыніц). Асноўная інфа – археалагіч. і геаграф. крыніцы (але яны не дакладныя).

Асабл. увага – развіццё матэр. культ. усталяв. родаплемян. ладу, устанаўл. няроўнасці паміж людзмі.

Знаёмства з лікам часу (да н. э., н. э.).

2 радзел. “Цывіліз. стараж. усходу: Егіп., Міжрэчча, Індыя, Кіт.”

Вывуч. прыкладна па аднаму плану.

Разгляд. асноўныя заняткі людзей, грамадскі і дзярж. лад, дасягненні ў галіне матэр. і дух. культ.

3 раздзел. “Антычныя цывіліз.” Самы вялікі па аб’ёму раздзел.

Разгляд. п-д росквіту грэч. цывіліз.

Гіст. Рыма дазваляе сфармір. у вучняў уяўленне аб рабашлад. грам-ве.

Выкарыст. храналагічны прынцып, выразна прасочв. п-ды развіцця Рым. дзярж.:

• царскі п-д,

• устанаўл. рэспублікі,

• імператарскі Рым,

• яго заняпад і падзенне.

Аналіз зместу дазваляе вызначыць задачы:

1. фармір-не першапачатк. уяўлення аб гіст. перўаб. грам., дасягненні у галіне матэр. і дух. культ., прычыны заняпаду і гібелі

2. падвядзенне вучняў да разумення

   • уплыву геаграф. асяроддзя на тэмпы развіцця грам.

   • роля працы як галоўная ўмова ўзікн. і развіц. цывіл.

   • узнікненне і роля дзярж. у жыцці грам.роля рэлігіі ў развіц. першых цывіліз.

   • дух. прыкм. як важнейш. прыкмета стараж. цывіл., узаемасувязь і узаемапранікненне

Прычынна-вынік. сувязі выяўляюць істотныя прыкметы гіст. паняццяў.

Курс закладвае асновы навуковага разумення гіст., выхоўвае павагу да іншых народаў, раскрывае вялікую ролю працы і чалавеч. розуму ў гіст.

Методыка

8. Хар-ка і асабл-ці выклад. курса “Гісторыя сярэдніх вякоў”.

Звярнуць увагу на вырашэнне задач:

1. фармір-ць сістэмны элемент паняццяў, ствараючых цэласную сістэму карціну гісторыі, асноўных цывілізацый аб агульным і адметным у эк., сац., дух. жыцці

2. падвядзенне вучняў да разумення ролі ўдасканал. тэхнікі ў паступовым жыцці грам-ва, у станаўленні класав.-саслоўн. стр-ры ў феад. грам-ве, ролі рэлігіі і царквы ў сац. і дух. жыцці, уплыве на побыт, традыцыі і звчаі

3. развіццё ўменняў вызначаць храналогію падзей, сінхранізаваць іх пры вывуч. розных цывіліз., аналіз., параўн., абагултць асноўныя гіст. факты, даць х-ку гіст. дзеячам, ацаніць іх дзейнасць з пункту агульначалавечых каштоўн.

Курс падзел. на 3 п-ды (к.5 – к.15 ст.): сярэднявечча ранняе, высокае, позняе.

Разгляд гіст. асноўных цывіліз., што склаліся ў азначаны час.

Найбольш грунтоўна вывуч. тыя цывіл., што аказалі ў пэўны гіст. п-д уплыў на ход гісторыі.