1 Września 1939

Atak Niemiec na Polskę i początek II wojny światowej. O godzinie 4.45 niemiecki pancernik szkolny „Schleswig-Holstein” rozpoczął ostrzał Westerplatte, Wojskowej Składnicy Tranzytowej na terenie Wolnego Miasta Gdańska, bronionej przez załogę (około 200 żołnierzy) pod dowództwem mjr. Henryka Sucharskiego i kpt. Franciszka Dąbrowskiego. Przez 7 dni bohatersko odpierała ona powtarzające się ataki niemieckie z morza, ziemi i powietrza, stając się symbolem polskiego oporu.

• Rozporządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego wprowadzony zostaje na terenie całej Polski stan wojenny. „Obywatele Rzeczypospolitej! Nocy dzisiejszej odwieczny wróg nasz rozpoczął działania zaczepne wobec Państwa Polskiego, co stwierdzam wobec Boga i Historii. W tej chwili dziejowej zwracam się do wszystkich obywateli państwa w głębokim przeświadczeniu, że cały naród w obronie swojej wolności, niepodległości i honoru skupi się dookoła Wodza Naczelnego i sił zbrojnych oraz da godną odpowiedź napastnikowi, jak to się już nieraz działo w historii stosunków polsko-niemieckich. Cały naród polski, błogosławiony przez Boga, w walce o swoją świętą i słuszną sprawę, zjednoczony z armią, pójdzie ramię przy ramieniu do boju i pełnego zwycięstwa” (Odezwa Prezydenta RP Ignacego Mościckiego z 1 września 1939 r.). – do 45r

Ignacy Mościcki (ur. 1 grudnia 1867 w Mierzanowie, zm. 2 października 1946 w Versoix) – polski polityk i chemik. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1926–1939. Naukowiec, wynalazca, budowniczy polskiego przemysłu chemicznego.

Początkowo związany z ruchem socjalistycznym. W latach 1912–1922 profesor Politechniki Lwowskiej, autor nowatorskiej metody pozyskiwania kwasu azotowego z powietrza. W 1925 wybrany na rektora Politechniki Lwowskiej, profesor Politechniki Warszawskiej w latach 1925–1926. W 1926 wybrany na prezydenta Polski, w 1933 wybrany na II kadencję. Blisko związany z obozem sanacyjnym Józefa Piłsudskiego. W 1930 był inicjatorem budowy m.in. wielkiego kombinatu chemicznego w Mościcach pod Tarnowem.

Po wybuchu II wojny światowej znalazł się w Rumunii, gdzie został internowany. 30 września 1939 zrezygnował z prezydentury. W grudniu 1939 przeniósł się do Szwajcarii, gdzie przebywał do śmierci. Pochowany w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie (szczątki Mościckiego sprowadzono do Polski w 1993).

I wojna światowa – konflikt zbrojny trwający od 28 lipca 1914 do 11 listopada 1918 roku (w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku nazywany wielką wojną) pomiędzy ententą, do której należały między innymi Wielka Brytania, Francja, Rosja, Serbia, Japonia, Włochy (od 1915), Stany Zjednoczone (od 1917) a państwami centralnymi, tj. Austro-Węgrami i Niemcami wspieranymi przez Turcję i Bułgarię.

Był to największy konflikt zbrojny na kontynencie europejskim od czasu wojen napoleońskich, zakończony klęską państw centralnych, likwidacją mocarstw Świętego Przymierza i powstaniem w Europie Środkowej i Południowej licznych państw narodowych. Mimo ogromu strat i wstrząsu nimi wywołanego wojna ta nie rozwiązała większości konfliktów, co doprowadziło do wybuchu II wojny światowej 21 lat później.

Wojna ta była zderzeniem XX-wiecznej techniki z XIX-wieczną strategią i taktyką. W czasie I wojny światowej po raz pierwszy w historii zastosowano broń chemiczną, samoloty, okręty podwodne, czołgi.

Stanisław Wojciechowski (ur. 15 marca 1869 w Kaliszu, zm. 9 kwietnia 1953 w Gołąbkach) – polski polityk i działacz spółdzielczy, drugi prezydent Rzeczypospolitej Polskiej.

Początkowo w Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, później związany z ruchem robotniczym – od 1891 w Zjednoczeniu Robotniczym, od 1892 w Polskiej Partii Socjalistycznej, później na emigracji (w Szwajcarii, Francji i Wielkiej Brytanii), w Związku Zagranicznych Socjalistów Polskich. Po powrocie do kraju zaangażował się w ruch spółdzielczy. Był autorem wielu publikacji poświęconych tej tematyce, członkiem towarzystwa Kooperatystów w Warszawie, dyrektorem Związku Towarzystw Spożywczych (1911–1915).

Podczas I wojny światowej członek Komitetu Narodowego Polskiego, stał też na czele Polskiego Zjednoczenia Międzypartyjnego w Moskwie.

Od 16 stycznia 1919 do 9 czerwca 1920 był ministrem spraw wewnętrznych. Od 1921 w PSL „Piast”. Wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na stanowisko prezydenta RP 20 grudnia 1922. Urząd ten sprawował od 22 grudnia 1922 do 15 maja 1926^[1], kiedy to w wyniku przewrotu majowego, zrezygnował z pełnionego stanowiska. Zakończył wówczas aktywną działalność polityczną, skupiając się na pracy naukowej.

Konferencja poczdamska (17 lipca 1945 – 2 sierpnia 1945 w Poczdamie w pałacu Cecilienhof) – spotkanie przywódców koalicji antyhitlerowskiej, tzw. wielkiej trójki. W spotkaniu wzięli udział przywódca Związku Radzieckiego Józef Stalin oraz prezydent USA Harry Truman, który zastąpił zmarłego w kwietniu Franklina Delano Roosevelta. Trzecim uczestnikiem konferencji był premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill, którego zastąpił od 28 lipca nowy premier tego państwa, Clement Attlee.

Linia Curzona – proponowana linia demarkacyjna wojsk polskich i bolszewickich opisana w nocie z dnia 11 lipca 1920 roku, wystosowanej przez brytyjskiego Ministra Spraw Zagranicznych lorda Curzona do Ludowego Komisarza Spraw Zagranicznych RFSRR Gieorgija Cziczerina. Przebieg linii oparty został na "Deklaracji Rady Najwyższej Głównych Mocarstw Sprzymierzonych i Stowarzyszonych w sprawie tymczasowej granicy wschodniej Polski" z 8 grudnia 1919 roku.

Gdy 16.12. prezydent Narutowicz udał się na wystawę dzieł sztuki został zastrzelony przez malarza Eligiusza Niewiadomskiego. Funkcję głowy państwa objął zastępczo marszałek sejmu Rataj. Tragiczne wydarzenia zaskoczyły rząd. Jeden z najbliższych ludzi Piłsudskiego, Bogusław Miedziński pisał:, „Gdy wieczorem zebraliśmy się w Sztabie Głównym, stwierdziliśmy, że władze państwowe przestały funkcjonować...Rząd nie działał...”

Wokół Paktu Czterech.

W październiku 1932 roku Benito Mussolini wygłosił swe słynne przemówienie, w którym wystąpił z propozycją zawarcia  porozumienia pomiędzy czterema mocarstwami: Włochami, Niemcami, Francją i Wielką Brytanią, które to dokonałoby rewizji traktatu wersalskiego w ramach Ligii Narodów. Jedynie Francja wysuwała jakieś wątpliwości. Dyplomacja polska złożył w tej sprawie oficjalne protesty w Londynie i Paryżu. J. Beck powiedział wtedy: „Jeżeli jakieś państwo, samo lub w towarzystwie innych, zechce pokusić się chociażby o 1 metr kwadratowy naszego terytorium, przemówią armaty”. J. Piłsudski wysłał w proteście do Francji swych emisariuszy. Koncepcja Paktu Czterech została wobec powyższego zmieniona.  Pakt ten został podpisany w Rzymie dnia 17 lipca 1933 roku między: Niemcami, Włochami, Wielką Brytania i Francją. Sygnatariusze zobowiązali się jednie do współpracy, ale wyłącznie w ramach Ligii Narodów. Pakt Czterech nie został jednak ratyfikowany przez mocarstwa Zachodu i nie wszedł w życie. Przestał być także aktualny po wystąpieniu Niemiec z Ligii Narodów, co miało miejsce w październiku 1933 roku.