26. Месца “Новай кнігі” ў тв-ці а. Куляшова.

“НК” стала надзвычай важным этапам у тв-ці Куляшова па значнасці праблематыкі і філас-канцэпт. завершанасці, па х-ру ідэйна-маст. абагульнення, па ўнутр.напоўненасці лірызму. У ёй паэзія захоўвае сувязь з жыццёвым вопытам паэта і нярэдка ўспрымаецца як споведзь і роздум ч-ка з канкрэтным лёсам і індывід.вопытам. Паэзія паўстае тут як адзін скразны маналог пра час, пра лёс людзей і ўсяго чал-ва, як разважанні і думкі ч-ка, які заняты карэннымі пытаннямі жыцця, жыве напружана і адказна. У гэтым маналогу яднаюцца розныя тэмы, ідэі, праблемы. Яны ўзаемна ўзбагачаюцца і дапаўняюцца, паварочваюцца ў асобных вершах рознымі сваімі гранямі і па-рознаму вычвечваюцца ў разнастайных душэў.сітуацыях. У некаторых вершах “НК” (“Сама зямля не вечна...”, “Калі з Зямлі на белай хмары ў неба...”) “касмічны” ракурс надаў асаблівую навізну і надзённасць разважанням паэта пра жыццё і смерць, яго думкам пра адказнасць ч-ка перад грамадствам і грамадства перад будучыняй. У гэтым сэнсе вельмі паказальным з'яў-ца верш «Спакойнага шчасця не зычу нікому...». Гэта верш-споведзь. Ён складаецца з 12 радкоў, у кожным з якіх ставяцца пытанні: ці патрэбна ч-ку маланка з громам (а якая ж без іх навальніца?), пякучая смага, моцнае пачуццё, лес, зязюля? Усё, што акружае чалавека, вартае яго ўвагі, бо ўсё гэта і ёсць жыццё, неспакойнае, нялёгкае, складанае. Паэт не прымае лёгкага шчасця, таго ўяўнага дабрабыту, якім жыве абывацель. Ён жадае ўсе свае пачуцці перадаць людзям, захапіць імі чалав.сэрцы. Да філасоф.цыкла адносіцца і невялікі памерам верш «Я хаце абавязаны прапіскаю...». Лір.герой яго ўсім на свеце абавязаны род.хаце. I самае галоўнае — ён «абавязан кожнай рыскаю, драўлянай лыжкаю, глінянай міскаю» маці, якая нарадзіла і выгадавала яго. Яго карані — ад зямлі, працы, Айчыны. Сам лірычны герой з'яў-ца выразнікам сумлення ч-ка, які ў час вайны стаў салдатам, каб адстаяць незалежнасць сваёй Радзімы.

У “НК” і па сутнасці ва ўсіх творах апошніх гадоў Куляшоў застаецца верным выдатна распрацаванаму ім прынцыпу разгорнутай метафарызацыі з’яў, выяўленню перажывання на абсягу аднаго шырокага вобраз.прыпадабнення.

9. Наватарства лірыкі М. Танка ў версіфікацыйным плане.

М.Танк яшчэ ў пару творч.маладосці ўсвядоміў неабходнасць пошукаў у галіне вершаван.ф-мы дзеля лепшага, глыбейш. увасаблення паэтыч.сэнсу. Юны паэт з гонарам сцвярдж.: «У мяне кожны радок - гэта метафара». Але з часам і ў паэтыцы М.Т. змены адбываліся. Гэта пазначылася на вобразнасці, стылістыцы, эўфаніі, рытміцы яго верша. Метафара, няхай і непаўторна-індывідуал., нечаканая, стала выглядаць далёка не з кожн. яго радка. Метафарычны стыль яго ран.паэзіі часцей стаў нагадв. аўталагічны, дзе на 1-ым месцы - паэзія «слоў простых». Затое кожны ашчаджаны вобраз-троп (параў-не, метафара, эпітэт і г. д.) стаў з’яўл.там і тады, дзе ён сапраўды патрэбны, дзе без яго не абысціся. М.Т. пачаў звярт-ца да алюзій, рэмінісцэнцый, пашыр.св. уладанні белы верш. Да верасня 1939 г. назіраецца парушэнне рытміч.суладдзя сілаба-тонікі. У савец.перыяд тв-ці і да сяр.50-х гг. ХХст. да свабод.формаў верша, да верлібра М.Т. не звяртаўся (верлібр у кан.20-х-30-ягг. быў выкаранены як зах.«мода», «мёртванародж.дзіця»). Але паэт звярт-ца да рытміцы нар.-паэтыч.тонікі, да рытміч. разняволенасці традыц.сілаба-таніч. верша. Ніводны з бел. паэтаў 1-ай пал. ХХ ст. не можа параўнацца з М.Т. па важкасці метра-рытміч. рэпертуару. Апрача памераў «чыстай» сілаба-тонікі, усіх відаў танічн.верша, імітацый антыч. гекзаметраў і пентаметраў, з’яўл. трохскладовікі і двухскладовікі, радкі з цэзурамі, з пропускамі складоў на метрычна слабых і моцн. месцах у вершав.радках. У перыяд «хрушч.адлігі», М.Т.адным з перш.ва ўсёй тагачас.паэзіі звярн.да верлібра. Ён паўплыв.на адраджэнне верлібра ва ўсёй савец.паэзіі. Паэт пры ўсім наватарстве трымаўся ў св.тв-ці нац.бел. традыцый - як у змесце, так і ў ф-ме. М.Т. паважліва ставіўся і да нар.-песен.тонікі, і да купалаўска-коласаўс.трад-ый літ. сілаба-таніч.верша. Апош.прыжыц.зб.вершаў «Errata» - своеасаблівы апош.творчы запавет М.Т. (і ў галіне маст-ва вершав. слова).