- •Федеральное государственное бюджетное образовательное учреждение высшего профессионального образования
- •Латинский язык Учебно-методический комплекс
- •Содержание
- •1) Общекультурные компетенции:
- •2) Профессиональные компетенции:
- •3) Специальные компетенции:
- •Тематический план
- •Для студентов очной и очно-заочной форм обучения
- •Раздел 1. История латинского языка. Фонетика
- •Раздел 2. Морфология
- •Раздел 3. Синтаксис.
- •Планы практических занятий практическое занятие 1
- •Тема I. Латинский язык – язык римского права.
- •Тема II. Алфавит. Правила чтения.
- •Тема III. Имя существительное. Nomen substantīvum
- •Homo homĭni aut deus aut lupus. (Plautus)
- •Тема IV. Предлоги. Praepositiōnes.
- •Тема IX. Глагол «быть».
- •IV. Предлоги
- •Iх. 6. Praesens indicativi глагола esse - быть
- •Тема V. Имя прилагательное. Nomen adiectīvum.
- •V. Система прилагательных
- •Тема VI. Наречие. Adverbium
- •Тема VII. Числительные. Numeralia.
- •Тема VIII. Местоимения. Pronomĭna.
- •VIII. 2. Личные и возвратное местоимения
- •VIII. 3. Указательные местоимения
- •Ille, illa, illud - тот, та, то
- •Iste, ista, istud – этот, эта, это; тот, та, то
- •Тема IX. Глагол. Verbum.
- •Iх. 3. Четыре спряжения глагола.
- •Iх.4. Infinitīvus praesentis actīvi et passīvi
- •Iх. 5. Imperatīvus praesentis
- •Iх. 6. Praesens indicativi глаголов esse, posse
- •IX.9 praesens indicatīvi
- •Тема IX. Глагол. Verbum.
- •Iх. 10. Participium praesentis actīvi
- •Тема X. Латинский синтаксис (систематизация).
- •Практическое занятие 9 De fontĭbus iuris Romāni.
- •Ius civīle et ius gentium.
- •Контрольное задание n 1 образец выполнения контрольного задания n 1
- •Iudex iustus – справедливый судья
- •Vir prudens
- •Vita, ae f; tutor, ōris m; potestas, ātis f
- •Vitae (4), vitam, tutōris, tutōres (3), tutōrem, tutorĭbus (2)
- •In dubio pro reo
- •Ingens, simplex, dissimĭlis
- •Ius naturāle
- •Ira, ae f; voluntas, ātis f, status, us m
- •Ius gentium
- •Iustus, malus, innocens
- •Iudicium poenāle
- •Virtūtum, virtūtem, virtūti, virtūte, virtūtes, virtūtis
- •Iustitia, ae f; arbitrium, I n; depositio, ōnis f
- •In iure
- •Iustus, parvus, acer
- •Образец выполнения контрольного задания n 2
- •1. Si libertātem amittĭmus, maxĭma est capĭtis deminutio.
- •2. Fructus sine usu esse non potest, usus sine fructu potest.
- •3. Semper necessĭtas probandi incumbit illi, qui agit.
- •1. Lucius Titius, domĭnus fundi, servum emit et pecuniam Publio Sempronio dat.
- •2. Nemo ex consilio obligātur.
- •1. Arbĭtri reos aut condemnant, aut absolvunt.
- •2. Si et libertas et civĭtas retinētur, familia tantum mutātur, minĭma est capĭtis deminutio.
- •3. Mens testatōris in testamentis spectanda est.
- •1. Vicīnus meus aquam per fundum suum ducit.
- •2. Actiōnum geněra sunt duo: in rem et in persōnam.
- •3. Non est disputandum cum principia negante.
- •1. De domo suā nemo extrăhi debet.
- •2. Heres herēdis mei est meus heres.
- •3. Parentes naturāles in ius vocāre nemo potest.
- •1. Gratuĭtum debet esse commodātum.
- •2. Incertae persōnae legātum inutilĭter relinquĭtur.
- •3. Affirmanti non neganti incumbit probatio.
- •1. Femĭna in familia viri sui locum filiae obtĭnet.
- •2. Adhibēri testes possunt in pecuniariis litĭbus.
- •3. Iustitiam colĭmus, aequum ab inīquo separantes, licĭtum ab illicĭto discernentes.
- •1. Ius honorarium viva vox est iuris civīlis.
- •2. Neque absens, neque dissentiens adrogāri potest.
- •3. Dubitando ad veritātem pervenīmus.
- •1. Sine pretio nulla venditio est.
- •2. Nemo punītur pro aliēno delicto.
- •3. In rem actio adversus eum est, qui rem possĭdet
- •1. Ira non excūsat delictum.
- •2. Voluntas testatōris ambulatōria est usque ad mortem.
- •3. Agentes et consentientes pari poenā plectantur.
- •1. Commŏdum ex iniuria sua nemo habēre debet.
- •2. Inter servos et libĕros matrimonia contrăhi non possunt, contubernium potest.
- •3. Impunĭtas continuum tribuit affectum delinquendi.
- •1. Gratuĭtum debet esse commodātum.
- •2. In favōrem libertātis omnia iura clamant.
- •3. Servōrum peculia in bonis dominōrum numerantur.
- •1. Testis idoneus pater filio aut filius patri non est.
- •2. Audienda est et altĕra pars.
- •3. Heres succēdens in honōre, succēdit in onĕre.
- •1. Nullum patris delictum innocenti filio poena est.
- •2. Minor minōrem custodīre non potest.
- •3. Testes non evocandi sunt per longum iter.
- •1. Dos sine matrimonio esse non potest.
- •2. Commercium est emendi et vendendi ius.
- •3. Magna differentia est rerum mancĭpi et non mancĭpi.
- •1. Iustitia – fundamentum regni.
- •2. Ius publĭcum privatōrum pactis mutāri non potest.
- •3. Imperio magistrātus adoptāmus eos, qui in potestāte parentis sunt.
- •1. Invītus agěre vel accusāre nemo cogĭtur.
- •2. Nemo ex suo delicto meliōrem suam condiciōnem facěre potest.
- •3. Non in legendo, sed in intellegendo leges consistunt.
- •1. Nemo tenētur se ipsum accusāre.
- •2. Res parva saepe rerum magnārum principium est.
- •3. Furem noctūrnum lex permittit occiděre.
- •Латинско-русский словарь
Тема IX. Глагол. Verbum.
ОТГЛАГОЛЬНЫЕ ФОРМЫ.
IХ.10. Причастие настоящего времени действительного залога
(Participium praesentis actīvi)
IХ.11.Gerundium.
IХ.12. Gerundīvum.
Iх. 10. Participium praesentis actīvi
ПРИЧАСТИЕ НАСТОЯЩЕГО ВРЕМЕНИ ДЕЙСТВИТЕЛЬНОГО ЗАЛОГА
причастие |
основа |
суффикс |
окончание в Nom. |
пример, перевод |
Participium praesentis actīvi (p.p.a.) |
инфек-та |
-nt - * (I,II спр.)
-ent- * (III,IV спр.) |
-s
склоняется как прилаг. III скл. |
accusans, accusantis- обвиняющий, ая, ое; обвиняя puniens, punientis - наказывающий, ая, ое; наказывая |
*перед окончанием -s в суффиксе выпадает -t, (accusans возникло из accusants)
Сделайте грамматический разбор и выучите наизусть юридические термины:
-
1
ius cogens
принудительные нормы права (императивные нормы, т. е. нормы, от которых государства не могут отступать даже по взаимному соглашению)
2
rebus sic stantĭbus
"пока обстоятельства не изменились" "пока дела обстоят таким образом" – формула, обосновывающая возможность отказа от договора при изменении обстоятельств.
3
lis alĭbi pendens
тяжба, ведущаяся в другом месте
4
in flagranti (delicto)
на месте преступления
5
de lege ferenda
с точки зрения закона, подлежащего изданию
6
de lege lata
с точки зрения изданного закона
7
modus vivendi
образ жизни, порядок взаимоотношений
8
corpus possidendi
факт обладания вещью
9
anĭmus possidendi
намерение владения
10
onus probandi
бремя доказывания
11
culpa in contrahendo
вина при заключении договора
12
culpa in eligendo
вина в выборе
13
pacta sunt servanda
договоры должны соблюдаться (принцип добросовестного исполнения обязательств – один из основных принципов международного права)
14
mutatis mutandis (m.m.)
"изменив то, что следует изменить"; с необходимыми изменениями; с оговорками
15
quod erat demonstrandum (q.e.d.)
что и требовалось доказать
16
res iudicāta
"решённое дело", дело, по которому уже вынесено окончательное судебное решение
17
post factum
после случившегося
18
post scriptum (P.S.)
после написанного (приписка)
19
ius scriptum
ius non scriptum
писаное право
неписаное право
Переведите:
Iudex est lex loquens.
Iudex damnātur cum nocens absolvĭtur.
Iudĭci bene iudicanti omnes honōres tribuunt.
Melior est iustitia vere praeveniens quam sevēre puniens.
Qui parcit nocentĭbus innocentes punit.
Ignorantia iudĭcis est calamĭtas innocentis.
Volens nolens.
Res iudicāta pro veritāte habētur.
Iustitia nemĭni neganda est.
Verĭtas habenda est in iuratōre; iustitia et iudicium in judĭce.
Fides servanda est.
Non exemplis sed legĭbus iudicandum est.
In omnĭbus, maxĭme tamen in iure aequĭtas spectanda est.
Publĭcum privāto est praeferendum.
Pacta quae turpem causam contĭnent non sunt observanda.
Memorandum.
Addenda et corrigenda.
Vivěre tota vita discendum est. (Seněca)
De gustĭbus non est disputandum.
Libertas est potestas faciendi id, quod iure licet.
In iudicando criminōsa celerĭtas.
Concordāre leges legĭbus est optĭmus interpretandi modus.
Divortium dicĭtur a divertendo, quia vir divertiĭur ab uxōre.
Docendo discĭmus.
ПРАКТИЧЕСКОЕ ЗАНЯТИЕ 8