Қазақстан – егеменді ел

Қазақстан – көп ұлтты, егеменді, тәуелсіз мемлекет. 1991 жылы 16 желтоқсан күні Қазақстан тәуелсіз, демократиялық және құқықтық республика болып жарияланды. 1991 жылдың 1 желтоқсанында Қазақстанның елбасшысы – Президентін сайлау болды. Тұңғыш Президент болып Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев сайланды. 1992 жылы Қазақстан Республикасы Жоғары Кеңесінің сессиясы Республиканың Елбасын, Мемлекеттік туын, әнұранын бекітті. 1993 жылы ұлттық ақшасы – теңге айналымға енді. 1995 жылы тамыздың 30-да Қазақстан Республикасының өз ата заңы – Конституциясы қабылданды.

Дербес, тәуелсіз ел болу қандай бақыт! Қазақстан өркениет елдерінің қатарына қосылуға батыл қадам жасап қана қоймай, сыртқы саясатқа ықпал ете алатын іргелі, өркениетті мемлекетке айналды. Бәсекеге түскен елдердің ішінде Қазақстан Республикасының жұлдызы биіктен көрініп, халық ғасырдан ғасырға аман-есен өркен жаюда.

Халқының саны – 16 миллионнан асады. Қазақстанда 130 ұлттың өкілдері тұрады. Қазақстан – қазақ елінде тұратын бүкіл халықтың отаны.

Қазақстан батысында Каспий ойпаты, шығысында Алатау тауларына дейін 3000 шақырымға, солтүстігінде Батыс Сібір, оңтүстігінде Тянь-Шань шыңдарына дейін 1500 шақырымға созылып жатыр.

Республика жерінің үлкендігі соншалық – оның солтүстігі мен оңтүстігі, батысы мен шығысындағы табиғат бір-біріне ұқсамайды. Оңтүстігінде жемістер гүлдеп, жер бетін астық жапқанда, солтүстігінде әлі қар жатады.

Республиканың оңтүстік аудандарында күріш, қант қызылшасы, мақта, жүзім, алма, қарбыз, қауын, әр түрлі дәрілік шөптер мен толып жатқан өсімдіктер өсіріледі. Бұл аймақта жаңбыр өте аз жауады, жазы ыстық және құрғақ болады. Оның үстіне бұлардың барлығы да көп суды қажет етеді. Іле, Шу, Сырдария өзендерінің мол суы – бұл аймақтың байлығы.

Республиканың солтүстігінде астық пен көкөністер жақсы өседі. Бұл өсімдіктерге су онша көп қажет емес. Мұнда көп ыстық емес, жаңбыр да жиі жауып тұрады.

Бүгінгі күні Қазақстан ауыр индустриясы мен ауыл шаруашылығы дамыған, жоғары мәдениетті де білімді елге айналды.

*

- Мәтін бойынша 10 сұрақ құрастырыңыз.

- «Тәуелсіз, ел, аймақ» сөздерінің синонимдерін тауып, олармен сөйлем құраңыз.

-. Мәтіннен үстеулерді теріп жазып, мағынасына қарай түрін ажыратыңыз.

-. Мәтін бойынша сұхбат құрастырыңыз.

**

- Мәтінді оқып, берілген ақпарат жайлы өз ойыңызды ортаға салыңыз.

-. Мәтіннен үстеулерді теріп жазып, оларға морфологиялық талдау жасаңыз.

- «Мәдениетті, оңтүстік, тәуелсіз, құрғақ» сөздерінің антонимін тауып, сөйлем құраңыз.

- Мәтінді қысқаша мазмұндаңыз.

***

-. Мәтіннен омоним сөздерді табыңыз, олармен сөйлем құраңыз.

- Өзіңіз Қазақстанның қай жерінен келгеніңіз жөнінде, өз туған жеріңіздің ерекшелігі туралы үстеулерді қатыстыра отырып өзара сұхбаттасыңыз.

- Мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.

- Мәтінде берілген ақпарат бойынша хронологиялық кесте құрастырыңыз.

Өзін-өзі тексеруге арналған тест тапсырмалары

1. Мезгіл үстеуін табыңыз:

А) әдейі;

В) алға;

С) бағана;

Д) ылғи;

Е) бірталай.

2. Мекен үстеуін табыңыз:

А) мұнда;

В) үнемі;

С) екеулеп;

Д) жорта;

Е) біраз.

3. Себеп-салдар үстеуін табыңыз:

А) кеше;

В) лезде;

С) ілгері;

Д) нағыз;

Е) амалсыздан.

4. Мөлшер үстеуін табыңыз:

А) жоғары;

В) әрең;

С) нақ;

Д) шамалы;

Е) бүгін.

5. Сын-бейне үстеуін табыңыз:

А) төмен;

В) лезде;

С) ертең;

Д) дәл;

Е) аз-аздан.

6. Күшейткіш үстеуін табыңыз:

А) босқа;

В) өте;

С) жылдам;

Д) едәуір;

Е) бір-бірден.

7. Мақсат үстеуін табыңыз:

А) ішінде;

В) неғұрлым;

С) көре тұра;

Д) сәл;

Е) биыл.

8. Топтау үстеуін табыңыз:

А) шапшаң;

В) жазғытұры;

С) бірен-саран;

Д) текке;

Е) көп-көптен.

СОӨЖ №14