Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Popov1.doc
Скачиваний:
4
Добавлен:
11.11.2019
Размер:
269.82 Кб
Скачать

III склонение (гласное)

НЕОПРЕДЕЛЕННО - ЛИЧНОЕ УПОТРЕБЛЕНИЕ ПАССИВА.

ABLATĪVUS LOCI

1. Multae urbes, olim clarae, nunc dirŭtae iacent.—2. Iucunda est nox, curis solūta.—3. Magna Italiae pars olim a rege Pyrrho vastāta est.—4. Prudentiā unīus viri tota Graecia olim magno pericŭlo liberāta est.—5. Magna classis Persārum parvo numĕro navium Graecōrum apud Salamīna1 victa est.—6. Acrĭter ad flumen Axŏnam pugnatum est.—7. Post proelium commissum hostes terga vertērunt.—8. Nuntiis litterisque Labiēni commōtus, Caesar duas legiōnes in citeriōre Galliā novas conscripsit; cum his legionĭbus legātus Q. (=Quintus) Pedius in interiōrem Galliam missus est.

9. Nonnulla maria popŭlis antīquis ignōta fuērunt.—10. Tempestātes marium periculōsae sunt.—11. Diu Graeci ante moenia Troiae magna cum virtūte et pertinacia pugnavērunt.—12. In mari Mediterraneo sunt multa et varia genĕra animalium.—13. Multa bella a Romānis terra marīque gesta sunt.—14. Vim vi repellĕre licet.—15. Scire leges non est verba eōrum tenēre, sed vim ac mentem.

16. Dúm virés anníque sinúnt, toleráte labóres. (Ov.)

17. Cóntra vím mortís non ést medicámen in hórtis.

18. Caélum nón animúm mutánt, qui tráns mare cúrrunt. (Hor.)

1. Александр Великий был воспитан знаменитым философом Аристотелем.—2. Многие города Галлии были завоеваны Цезарем.—3. Рим некогда был взят (=завоеван) и разрушен галлами.—4. Гомер в своих песнях (abl.) рассказывает нам о Трое, разрушенной греками.—5. В первую Пуническую войну римлянами было построено большое число кораблей.—6. Некоторые животные спят всю зиму.—7. На море часто попадаются подводные камни и мели.

1 Греческая форма accusatīvus sing.

Выразить в страдательном обороте из § 8 примеры: 3, 13, 14 латинского текста и 1, 2, 3, 4, 5, 8 русского текста.

§ 10.

ОСОБЕННОСТИ III СКЛОНЕНИЯ

ИСКЛЮЧЕНИЯ ИЗ ПРАВИЛ О РОДЕ

1. Nonnullae arbŏres non unum saecŭlum vivunt.—2. In arēnis Afrĭcae unīus interdum arbŏris umbra et parvus rivus viatōri vitam servant.—3. Flores sunt nuntii veris.—4. Et longum est id iter et periculōsum.—5. Caesar magnis itinerĭbus ad Vesontiōnem contendit.—6. Finis corōnat opus.—7. Ex ungue leōnem.—8. Gutta cavat lapĭdem.—9. Famā nomĭnis sui totum fere orbem terrārum complēvit Alexander, rex Macedŏnum.—10. Homĭnes cor habent, in sinistra pectŏris parte posĭtum.—11. Summi montium vertĭces nive aeternā tecti sunt.—12. Omnibus1 apĭbus una quies opĕrum, labor omnĭbus unus.—13. Nullam virtus aliam mercēdem labōrum periculorúmque desidĕrat, praeter mercēdem2 laudis et gloriae.—14. Eurōpae pars, quam Pyrenaei montes a Gallia divĭdunt, Hispania appellātur.—15. Extrēmum oppĭdum Allobrŏgum proxĭmúmque Helvetiōrum finĭbus est Genăva. Ex eo oppĭdo pons ad Helvetios pertĭnet.—16. Comes aeris aliēni atque litis est miseria.—17. Graeci Troiam ferro ignique vastavērunt.—18. Quod licet Iovi, non licet bovi.

19. Grátius éx ipsó fónte bibúntur aquaé. (Ov.)

DE SCYTHIA

Scythia includĭtur ab uno latĕre Ponto, ab altĕro—montĭbus Riphaeis1, a tergo—Asiā ac Phasi flumĭne. Ea multum in longitudĭnem et in latitudĭnem patet. Hominĭbus inter se sunt nulli fines; neque enim agrum exercent, nec domicilium illis est ullum, aut tectum, aut sedes; armenta et pecŏra semper pascunt et per incultas solitudĭnes semper errant. Uxōres liberosque suos secum in plaustris vehunt. Spernunt aurum et argentum, quae relĭqui mortāles appĕtunt. Lacte et melle vivunt; lanae usus ac vestium est iis ignōtus; pelles ferīnae aut murīnae sunt iis pro vestĭbus. (По Юстину II, 2.)

1 omnibus всем.

2 При переводе можно добавить: состоящей в ....

1 Вероятно, западные отроги Урала или горы Поволжья; ср. «Памятник» Державина: «. . .с Рифея льет Урал».

§11.

ПРИЛАГАТЕЛЬНЫЕ III СКЛОНЕНИЯ (В ПОЛОЖИТЕЛЬНОЙ СТЕПЕНИ)

PARTICĪPIUM PRAESENTIS ACTĪVI ABLATĪVUS QUALITĀTIS

А.

1. Alcibiădes, vir acri ingenio, civĭbus suis non semper consiliōrum salubrium auctor fuit.—2. Xerxes, rex Persārum, magnum numĕrum copiārum pedestrium et equestrium Hellespontum transportāvit.—3. Tarda timet ovis celĕres lupos.—4. Ad litŏra maris Tyrrhēni in Italia multae palūdes sunt; ităque aēr ibi salūber non est.—5. Fortes fortūna adiŭvat.—6. Vita brevis, ars longa.—7. Omnis ars imitatio est natūrae.—8. Facĭle omnes, cum valēmus, recta consilia aegrōtis damus.—9. Omnia praeclāra rara. (Cic.)— 10. Labor et patientia omnia vincunt.—11. Mobĭlis et inquiēta mens homĭni data est.—12. Sociāle anĭmal est homo.—13. Nihil mortalĭbus arduum est.—14. Patria est commūnis omnium civium parens.—15. Milĭti forti nulla itinĕra longa, nulli hostes terribĭles sunt.— 16. Qualis ratio, tales et actiōnes sunt.

В.

17. Simplex veritātis oratio est.—18. Longum est iter per praecepta, breve et effĭcax per exempla.—19. Lauda consilium audax, si cum prudenti ratiōne iunctum est.—20. Socrătes, totīus Graeciae iudicio, sapiens est.—21. Multa virōrum sapientium dicta a scriptorĭbus veterĭbus memoriae prodĭta sunt.—22. Vetĕra proverbia brevĭter saepe et simplicĭbus verbis prudentiam popŭli exprĭmunt.—23. Ventus est fluens aēr.—24. Fortitūdo est virtus, pericŭla contemnens.—25. Praecepta dare scienti supervacuum est.—26. Non quaerit aeger medĭcum eloquentem, sed sanantem.—27. Sero venientĭbus ossa.

28. Pállida mórs aequó pulsát pede páuperúm tabérnas

Regúmque túrres. (Hor.)

29. Sýllăba lónga breví subiécta vocátur ïámbus.

APTE DICTUM

Leonĭdas milĭti nuntianti: «Hostes nobis propinqui sunt»—«Et nos», inquit, «hostĭbus propinqui sumus».

1. В сражении при Каннах римляне потеряли не только всю пехоту (=пешее войско), но и всю конницу (==конное войско).—2. Лень—мать всех пороков.—3. Существовал (=был: erat) легкий и удобный путь из области гельветов в Римскую провинцию.—4. Знаменитые храмы и огромные пирамиды Египта были построены рабами.—5. Зимой в Черном море бывают сильные (громадные) бури.—6. В нашей счастливой стране все граждане равны между собой.—7. И дым отечества нам сладок и приятен.—8. Всякое начало трудно.—9. Послы гельветов со слезами (part. praes. от fleo) просили у (лат. предлог а) Цезаря мира.

§ 12.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]