Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Popov1.doc
Скачиваний:
4
Добавлен:
11.11.2019
Размер:
269.82 Кб
Скачать

Plusquamperfectum indicatīvi actīvi и passīvi причинные предложения с союзами quod и quia

1. Horatio Coclĭti, quod insigni fortitudine Romam servavĕrat, cives grati aēneam statuam collocaverunt.—2. Stultissima hominis incauti excusatio est: «Non putavĕram».—3. Hannĭbal primus copias suas trans Alpes, quas nemo unquam cum exercitu ante eum superavĕrat, in Italiam traduxit.—4. Crudelissime puniebantur a magistratibus Lacedaemoniorum ii, qui in pugna terga vertĕrant atque fugā vitam servavĕrant.—5. Socrătes verba, quae ei orator praeclārus scripsĕrat, in iudicio non dixit, sed suis verbis se defendit.—6. Caesar multos eorum, quos armis vicĕrat, clementia et liberalitate devincīre studebat.—7. Xerxes, ubi cum exercĭtu Athēnas intravit, omnes sacerdōtes, qui in arce Athenarum mansĕrant et ab eo inventi erant, necavit urbemque incendio delevit.—8. Romŭlus et Remus, ut fama est, in iisdem locis, ubi exposĭti educatique erant, urbem condĕre statuerunt.—9. Scipiōnis filiae ex aerario dotem acceperunt, quia nihil illis reliquĕrat pater.—10. С. Caesar Caligŭla omnia contumelias putabat: irātus fuit Herennio Macro, quod illum Caium salutavĕrat, nec impūne cessit primipilario, quod Caligŭlam dixĕrat.

1. Хотя Ариовист и получил от римского сената титул друга (= был назван другом) римского народа, однако он долго воевал с Цезарем.—2. Фемистокл восстановил стены, которые были разрушены персами.—3. Ификрат обратил в бегство полчища лакедемонян, чем (quā rē) приобрел (раго,1) себе великую славу.—4. Мильтиад разместил в полях множество людей, которых привел с собой.—5. Катилина из всей толпы, какую привел сам и имел Манлий, составил два легиона.—6, Цицерон не допустил к себе тех, кого прислал к нему Катилина.

DE TANTĂLO

Tantălus, Iōvis filius, rex Phrygiae, carissimus erat omnibus deis atque ad epŭlas eorum invitabatur. Sed tantam felicitatem sapienter conservare nesciebat. Nam superbiā quādam impulsus omnia deorum consilia, quae apud Iovem audivĕrat, hominibus aperiebat. Propter id scelus in Tartăro aeternis cruciatibus punītus est. Nam apud infĕros in aqua stans semper sitit et pulcherrimos fructūs videns perpetuo esŭrit. Ubi enim aquam bibĕre parat, ea recēdit; ubi autem fructum captat, rami vento amoventur. Ne dormire quidem misĕro licet, nam capiti eius saxum ingens impendet, cuius ruīnam semper timet. Talia de Tantalo poētae antiqui tradunt.

§ 21.

FUTŪRUM II (EXACTUM)

Система времен индикатива (итог)

1. Ad gallīnam aegrotam vulpes accessit eamque interrogavit: «Ecquid vales?» Huic illa: «Satis», inquit, «valeo; sed si tu discessĕris, multo melius me habēbo».

2. Alexander, Philippi, regis Macedŏnum, filius, benevolentiam amicorum

donis sibi conciliare studebat. Quod ubi Philippus animadvertit, eum his fere verbis

vituperavit: «Num ii tibi fidēles erunt, quos pecuniā conciliavĕris?». Amor non auro,

sed virtute comparatur.

3. Homo quidam servum genĕre Lacedaemonium interrogavit:«Probusne eris, si te emĕro?». At ille: «Etiam si non emĕris».

4. Notum est illud Ovidii:

«Dónec erís felíx, multós numerábis amícos;

Témpora sí fuerínt núbila, sólus erís».

5. Calchas sacerdos Graecis in Troiam navigantibus: «Non solventur naves», inquit, «priusquam Agamemnŏnis filia immolata erit».

6. Cárpite flórem,

Quí, nisi cárptus erít, túrpiter ípse cadét. (Ov.)

1. Кто не вспашет поля, тот напрасно будет ожидать плодов.—2. Чему (асc.) не научишься в молодости (= молодой), тому с трудом выучишься в старости (== старик).—3. Кто хорошо будет повиноваться, со временем (olim) неплохо будет приказывать.—4. Если не сохранишь малого, потеряешь большее.

§ 22.

PARTICIPIA

CONIUGATI0 PERlPHRASTĬCA ACTĪVA И PASSĪVA DATĪVUS AUCTŌRIS

A.

1. Quídquid id ést, timeó Danaós et dóna feréntes. (Verg.)

2. Ílle mi par ésse deó vidétur,

Ílle, sí fas ést, superáre dívos,

Quí sedéns advérsus, idéntidém te

Spéctat et áudit

Dúlce rídentém... (Cat.)

3. Quóque magís tegitúr, tectús magis aéstuat ígnis. (Ov.)

4. Nítimur ín vetitúm sempér cupimúsque negáta. (Ov.)

5. Úna salús victís—nullám speráre salútem. (Verg.)

B.

6. Omnibus discendum est. Mihi iam ante discendum erat. Mox tibi discendum

erit.—7. Imperatōri imperandum est, militibus parendum.—8. Bonus liber non semel

legendus, est.—9. Non multi libri legendi sunt, sed boni.—10. Patria nobis amanda et

defendenda est.—11. Cato censuit Carthagĭnem esse delendam.—12. De gustĭbus non

est disputandum.—13. Apes, cum iam evolatūrae sunt, consŏnant vehementer. (Varro)—

14. Cum his communĭca, qui te meliōrem factūri sunt. (Sen.)

15. Nunc ést bibéndum, núnc pede líberó

Pulsánda téllus. (Hor.)1

1. Если вы хотите видеть свои дома, родителей, жен и детей, вам нужно смело вступить в бой (pugno, 1).—2. Нужно выслушать и другую сторону.—3. Поэма — говорящая картина, а картина — говорящая поэма.—4. В войске Ганнибала было много прирученных слонов.—5. Угнетенные народы борются за свое освобождение.

1 Из оды Горация, написанной по случаю победы Октавиана над Антонием при Акциуме в 31 г. до н. э.

§ 23.

ABLATĪVUS ABSOLŪTUS

1. Reluctante naturā arduus labor est.—2. Latrante uno, latrat statim et alter canis.—3. Aliēnos agros irrĭgas tuis sitientibus.—4. Verĕ appropinquante aves advŏlant.—5. Troiā deletā Aenēas in Italiam vēnit.—6. Militibus poscentibus et studio pugnae ardentibus Caesar signum tubā dedit.—7. Graeci advenientibus Persis Thermopylas occupaverunt, sed semĭtā Persis a proditōre monstratā omnes, praeter Lacedaemonios, recesserunt.—8. Fama est philosŏphum Pythagŏram Tarquinio Superbo regnante in Italiam venisse.—9. Hostibus devictis milites nostri triumphabunt.—10. Docente naturā multae artes ab hominibus repertae sunt.—11. Verres sumptā pecuniā latrōnes dimisit.—12. Caesăre necāto triumvĭri rempublicam obtinuerunt.—13. Xerxes copiis Hellespontum traductis Athenas contendit.—14. Cyrus Asiā subactā cum Scythis bellavit.— 15. Consŭles Romāni duodĕcim lictorĭbus antecedentĭbus in publĭcum procedēbant.—16. Natūra effert anĭmi motus interprĕte linguā.—17. Mutāto nomĭne de te fabŭla narrātur.—18. Bello Helvetiōrum confecto totīus fere Galliae legāti princĭpes civitātum ad Caesărem gratulātum convenērunt.—19. Germanĭco bello confecto multis de causis Caesar statuit sibi Rhenum esse transeundum.

20. Lésbia mí, praesénte viró, mala plúrima dícit;

Haéc illí fatuó máxima laétitiá (e)st. (Cat.)

1. После изгнания царей в Риме избирались консулы.—2. В то время как греки огнем и мечом опустошали Трою, Эней спас своего отца из пламени.—3. Когда Аристид был изгнан из Афин, персы напали на греков.—4. При приближении персов лакедемоняне заняли Фермопилы.—5. Воины верили, что под предводительством Цезаря они всегда победят.

ROMA A GALLIS EXPUGNATUR

Anno CCCXC Galli exercitu Romano ad Alliam flumen profligato ad urbem Romam contenderunt. Ubi Romam fama venit exercitum fusum fugatumque esse, omnes fere Romani, qui in urbe erant, fugae se mandaverunt. Pauci tamen iuvĕnes cum Manlio, viro fortissimo, in arcem Capitoliumque, quo frumentum et arma comportaverant, ascenderunt. Senatores vero in ipsa urbe manere statuerunt et ibi adventum Gallorum obstinato ad mortem animo exspectaverunt. Hi, omnibus insignibus suis indūti, in foro in sellis eburneis sederunt. Intĕrim Galli nec portis urbis clausis, nec stationibus pro muris et portis disposĭtis in urbem intraverunt. Ubi senatores illos immobĭles in sellis sedēre viderunt, unus ex Gallis barbam senatoris cuiusdam manu tetĭgit et statim ab eo scipiōne eburneo afflictus est. Tum vero Galli irā incensi omnes senatores trucidaverunt, urbem ipsam concremaverunt.

Senatoribus trucidatis urbeque concrematā, in arcem, quae saxis praeruptis et muris firmis munita erat, invadĕre constituerunt, sed diu frustra eam oppugnaverunt. Tandem noctu sublevantes invĭcem et trahentes alii alios magno silentio in summum saxum ascenderunt et non solum custōdes disposĭtos fefellerunt, sed ne canes quidem, qui attente strepĭtum nocturnum animadvertĕre solent, excitaverunt. Ansĕres vero non fefellerunt, quibus Romani in magna inopia cibi abstinuerant, quia hae aves Iunōni sacrae erant.

Clangōre eorum alarumque crepĭtu ex somno excitatus est Manlius, qui ceteros ad arma vocavit et eum Gallum, qui iam in summum collem ascenderat, necavit ceterosque Gallos, qui post eum ascenderant, facile de saxo deturbavit. Ita Capitolium Romanum ab anseribus servatum est.

Paulo post dictator Camillus Romanis in arce obsessis cum exercitu auxilio vēnit et victoriā a Gallis reportatā patriam maximo periculo liberavit. Ob tanta in patriam merita Camillus a civibus pater patriae alterque urbis condĭtor appellatus est.

§ 24.

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]