33. Антываенная тэма ў публіцыстыцы Адамовіча.

Адамовічу споўнілася 15 гадоў, калі ён стаў падпольшчыкам і партызанам. Вайна пакінула глыбокі след у свядомасці юнака → тэма вайны стала асн. у творч. пісьменніка. “Я з вогненай вёскі” (1973, разам з Брылём, Калеснікам) – звыш 300 маналогаў удзельнікаў вайны. Публ дакумент- абвінавачванне фашызму. Яго творч не заўсёды адэкватна ацэньвалася сав уладай, рэгул крытыка, папрокі. Прайшоў праз канцлагер і высылкі.

Вместе с Янком Брылем и Владимиром Колесником объехали с магнитофоном всю Беларусь, побывали в сотнях сожженных деревень, опросили и записали более трехсот свидетелей военной трагедии, рассказы которых и легли в основу документальной книги «Я из огненной деревни». С апреля 1975 года начал записывать ленинградских блокадников. Соавтор—ленинградский писатель Даниил Гранин. В 1979 году выходит первая часть «Блокадной книги». Непубліц: дылогіі “Партызаны”, аповесць “Капнікі”.

34.Літаратурна-крытычныя артыкулы а. Адамовіча.

В 1950 году выступил в печати как критик. Объектом были: проблемы романного жанра, творческого стиля, художественной индивидуальности. С первых публикаций выявился бойцовский темперамент, широта кругозора, чуткость к правде, воевал с вульгарно-социологическими шаблонами, эстетической глухотой критики. Нажил на критическом поле немало врагов: на смену «сталинским кадрам» шли молодые, такие ж защитники литературного провинциализма, которые для достижения «победы» не брезговали сотрудничеством с карательными органами. 1959 год . Увидел свет сборник литературно-критических статей «Культура творчества». Эти книги имели богатую прессу. «Я кинулся в критику, весь, со всеми мыслями и эмоциями. И литературная критика, могу засвидетельствовать, способна стать твоей страстью, но пока ты веришь, что это «не буря в стакане воды», а по-настоящему общественное дело».

Литературоведческие книги «Путь к мастерству. Становление художественного стиля К. Чорного» (Минск, 1958; на белорусском языке) «Культура творчества» (1959) «Становление жанра. Белорусский роман» (1960) «Масштабность прозы» (1972) «Горизонты белорусской прозы» (1974) «Издали и вблизи» (1976) «Литература, мы и время» (1979) «Ничего важнее. Современные проблемы военной прозы» (М.: «Сов. писатель», 1985; Минск: «Наука и техника», 1987) «Выбери — жизнь» Литературная критика, публицистика. (Минск: «Мастацкая літаратура», 1986) «Литература и проблемы века» (М.: «Знание», 1986) «Додумывать до конца. Литература и тревоги века» (М.: «Сов. писатель», 1988) «Отвоевались!» Статьи, выступления. (М.: «Молодая гвардия», 1990)

35. Беларускае кнігадрукаванне ў пасляваенны час (1944–2005 гг.).

Асн напрамкі кнігадрук дзейнасці: - маст; - вучэбн; - навук; - спец. Пасляваен час – надзвыч папулярнасць кніг, бо ў вайну быў літ і інфарм вакуум. Школы, бібліятэкі, друкарні спалены немцамі. Бел кнігі друкав не толькі ў Бел, але і ў Маскве. 1945 – 2 пастановы ўрада БССР аб выданні дзіцяч і юнацк. літ-ры. Заснав серыя “Першая бібліятэчка школьніка”. Праблемы: недаход кадраў, паперы, а асабл тэхнікі. → выдзяленне сродкаў урадам БССР.

Тэмы пасляваен друку: 1) ваенная (“Ніколі не забудзем” – вайна вачыма дзяцей); 2) паліт (асабл вялікія тыражы класікаў маркс-ленінізму); 3) агратэхнічная літ-ра.

У пасляваенны час аднаўленне выдавецкай дзейнасці ішло ў складаных умовах. Была амаль знішчана паліграфічная база Беларусі. З 200 даваенных прадпрыемстваў часткова ўцалелі Дом друку (Мінск), некаторыя абласныя і гарадскія друкарні. З 1944 г. у Мінску аднавілі работу Дзяржаўнае выдавецтва БССР (з 1963 г. выдавецтва “Беларусь”), Выдавецтва АН БССР (1947, з 1963 г. “Навука і тэхніка”).

У 1960-я гады працуюць такія выдавецтвы, як “Звязда” (1960, з 1992 г. “Беларускі Дом друку”), “Выдавецтва сельскагаспадарчай літаратуры (1961, з 1963 г. “Ураджай”), “Вышэйшая школа” (1961). У 1956 г. быў адкрыты Паліграфічны камбінат імя Я.Коласа – буйнейшае паліграфічнае прадпрыемства БССР.

На 1.01.1991 г. у Беларусі дзейнічалі 11 дзяржаўных выдавецтваў. Усяго за перыяд існавання БССР (1919–1991 гг.) імі было выдадзена 106 352 назвы кніг і брашур тыражом 1 426 164 тыс. экз.

У 1995 г. Дзяржкамітэт па справах выдавецтваў, паліграфіі і кніжнага гандлю быў перайменаваны ў Дзяржкамітэт Рэспублікі Беларусь па друку, які прадоўжыў кіраванне і кантроль за кнігавыдавецкай справай у краіне, а таксама норматворчую працу ў гэтай галіне.

На 2001 г. прадаўжалі дзейнасць 10 дзяржаўных выдавецтваў: “Беларуская навука” (з 1996 г.), “Беларуская энцыклапедыя імя П.Броўкі”, “Беларусь”, “Вышэйшая школа”, “Мастацкая літаратура”, “Народная асвета”, “Полымя”, “Універсітэцкае”, “Ураджай” і “Юнацтва”, а таксама “Беларускі Дом друку” і “Дом прэсы” (з 1996 г.). Зараз засталося 5 дзяржаўных выдавецтваў.