52. Энцыклапед.I лiнгвiст. Слоунiкi.

• энцыклапед. - даведачныя навуковыя выданні, якія ў сціслай форме,змяшчаюць звесткі па ўсіх ці асобных галінах навукі і грамадскага жыцця.гэта ўсе энцыклапедыі і біяграфічныя даведнікі. У іх тлумачыцца не само слова, а паняцце, рэалія, прадмет, з'ява, якія абазначаюцца гэтымі словамі.Ілюстрацыямі служаць малюнкі, фотаздымкі, графікі, чарцяжы: 12-тамоў БСЭ

-агульныя(універсальныя)-энцыклапедыі, якія ахопліваюць усе бакі жыцця

-галіновыя

• лінгв.(моўныя)-тлумачаць значэнне слова ці фразеялагізма, вызначаюць яго ўжыванне паходжанне, напісанне, вымаўленне.

-аднамоўныя-словы тлумачацца сродкамі той самай мовы: “Русско-белорусскій словарь” под ред. Коласа, Крапівы

1. тлумачальныя, 2 дыялектныя, 3 этымалагічныя, 4 арфаграфічныя, 5-фразеалагічныя, 6 -тэрміналагічныя, 7-арфаэпічныя і г.д.

-двухмоўныя ці шматмоўныя-словамі іншых моў

53. Змест слоўнікавага артыкула у лiнгвiст. Слоўнiку.

Слоўнікі складаюцца са слоўнікав. артыкулаў. Будова слоўнік. артыкула залежыць ад тыпу слоўніка. слоўнікавы артыкул-слова з усей сістэмай яго значэнняў грамат. і стыліст. памет з неабходным ілюстрацыйным матэрыялам.

будова слоўнікавага артыкула:

1. загаловачная(рээставае) слова, якое тлумачыцца-вылучаецца тоўстым шрыфтам. Мае нац., падаецца з абзацца, як пачатак слоўнікавага артыкула.

2. граматыч. хар-ка(часціна мовы,акрамя наз(род)і дзеясл.(трыванне),грам.ф.,

3. стыліст. хар-ка(падаюцца паметы, якія паказваюць на сферу стылістыч. выкарыст.слова(нейтральныя словы паметаў не маюць)):кніж.,разм.,

4. сэнсавая хар-ка(дэфініцыя)-усе значэнні слова(арабскімі лічбамі) і яго семантыч.адценні(//). На першае месца выносіцца найбольш пашыр.знач..

5. ілюстрацыя-тыповыя спалуч.слоў або цытат з твораў

6. прамое значэнне; 7.ілюстрацыя; 8.пераноснае значэнне; 9.ілюстрацыя;

10. пад спецыяльнымі значкамі(?,ромб) падаюцца тэрміналагічныя спалучэнні і фразеалагізмы; 11. этымалагічная даведка-паказ,з якой мовы прышло слова,яго знач.і матываванасць

сколькі ў слоўніках рэестравых слоў, столькі ў яго артыкулаў. словы могуць размяшчацца ў слоўніках у алфавітным парадку і алфавітна-гнездавым(артыкул аб'ядноўвае асноўнае слова і вытворныя яго аднакараневыя)

54.Слова і марфема. Тыпы марфем.

Марфема – найменшая чатка слова у пэуным значэннем(лекс.i грамат.)

Марфемiка – раздзел мовазнауства, у якiм вывучаюць марфемы, iх тыпы, прынцыпы выдзялення.(Белаваты-3 марфемы; Бел- колер снегу, малака; -ават-непауната дзеяння;-ы-(адз.л., м.р., Н. скл.)

Варыянты марфемы, або морфы – вiдаiзмяненнi марфемы, якiя назiраюцца у формах слова або у розных словах.(У вынiку гicт. I пазiц. чаргавання)Сады- у садзе-сажанец*3 варыянта параневай марфемы(сад-,садз-, садж-)

Марфемы: 1.корань(абавязковая марфема)2.афiксы(неабазков.)- прыстаука або прэф,кс,суфiкс, кончатак або флексiя, постфiкс, афiкс

Марфемы: 1.Свабодыя – могуць супадаць з асновай хоць у адным поуназначным слове.2. звязаныя-ужываюцца толькi у спалучэннi з iнш. Марфемамi асновы.

Караневыя марфемы могуць быць свабодн.i звяз., афiксальныя – толькi звязаныя.