28.Полiсемiя, семан.Пераарыент.Слова ў тэксце.Асабл.Выкарыс.Тропаў у смi

Полiсемiя- семант.пераарыентав.слова у тэксце, мнагазначнасць. Адназначныя словы – тэрмiны, уласныя назвы, частка слоу роднасцi, некат.працэсы… Мнаг-ць – узнiкае шляхам пераносу значэння; 3 тыпы: 1-метафара(слова у пер.значэннi, развiв на аснове падабенства 2 прадметау цi з`яу у вынiку увасаблення) 2-метанiмiя (перанос назвы на iншы прадмет цi з`яву на падставе сувязi памiж iмi) 3-сiнекдаха (перанос назвы, замена аднаго паняцця др на аснове колькасн.прыкмет.

Метафара:*наменатыуныя,*кагнетыуныя,*вобразныя 1)моуныя(у слоун. – паметка перанос), 2)мастацкiя(пiсьменн)

29. Моўныя рэсурсы і маўленчыя рэалiзацыi лекс. Аманiмii. Тыпы амонiмаў.

Амонiмы – словы, якiя аднолькава гучаць, але маюць розная значэнне. Лексiчныя амонiмы – словы аднаго граматычнага класса (адной часцiны мовы), яны супадаюць гучаннем I напiсаннем або ва усiх уласцiвых iм формах, або толькi часткова. Паводле гэтага падзяляюць на : Поўныя і няпоўныя.

Поуныя- супадаюць ва усiх граматычных формах. Напр., кавалер(1-нежанаты чал, асоба з ордэнамi).

Няпоуныя- супадаюць гучаннем I напiсаннем не ва усiх уласцiвых м граматычных формах. Напр., настойваць(1-патрабаваць)-неперах, (2-рабiць настойку)-перах.

4 Тыпы няпоуных амонiмау:

*амаформы (у асобных формах)- палi-палi

*амафоны (супад. У вымаулен, адрозн у напiс)- код-кот, казка-каска

*амографы (пiш аднолькава, вымаул. па-розн.)- кАса-касА, сЫпаць-сыпАць, стАлы-сталЫ

*сiнт.амонiмы (адн. Па форме, розн сiнтаксiчн. функцыi)- (яны) студыi (мн.лiк), (ей) студыi (адз.лiк)

Па марфалагiчнай будове амонiмы бываюць простыя(невытворныя) I вытворныя. Невытворныя у асноуным сустрвкаюцца сярод назоунiкау (таран-рыба, удар), а вытворныя – сярод дзеясловау (вЫхадзiць-многа прахадзiць, вылечыць).

30. Прычыны узнiкнення I шляхi утв. Амонiмау. Размеж. Аманiмii I полiсемii.

Шляхi утварэння: 1.распад полiсемii 2.страты сэнсавай сувязi памiж значэннямi мнагазн. Слоу. (Напр. 1-гасцiнец 1)шлях;2)падарунак →госць-*купец* 2-каса1)вiд жаночай прыгажосцi;2)водмель;3)прылада для касьбы)

Прычыны узнiкнення – гукавае супадзенне этымалагiчна розных слоу: 1) спрадвечнабеларускiх i запазычаных(бор -1лес,2хiм,3стамат);2)запазыч. з розных моу(акцыя -1кашт.папера,2дзеянне); 3)запазыч.з адной i той жа мовы(крона-з ням.1вяршына,2грошы)

Размежаванне аманiмii i полiсемii:1) семант.спосаб:прыналежнасць слоу да пэунай лексiка семант. Групп(журавель-1птушка,2прыстасаванне; гасцiнец-1шлях,2падарунак) + фанет.спосаб

2) спалучальнасцю з iнш.словамi (русая каса-новая жалезная касса;шыр.драуляная лава-горная расплауленая лава)3)словаутв.спосаб: амонiмы трапляюць у розныя словаутв.рады (смалiць –смазаць смалой

31. Сiнанiмiя. Сiнанімічны рад. Паняцце пра дамiнанту.

Сiнонiмы – словы пэунай часцiны мовы, якiя абазн. Аднолькавыя цi падобныя значэннi, але адрознiваюцца гучаннем, адценнем значэн, эмац-экспр афарбоукай, спалуч. З iнш словамi. (марозны-халодны-студзены)

Сiн.рад – некалькi сiнонiмау, не толькi асобныя словы, але I фразеалаг. (многа-шмат-хоць кассой касi)

Дамiнанта – слова у сiн.радзе з найбольш.агульным значэн, нейтр. у экспрэс. I стылiст.адносiнах.

Тыпы сiн: 1-семантычныя(адрозн.сэнс. адценнямi I ужыв. Ва усiх стылях ~ лес-бор, гай, дуброва) 2- стылiст(аюрозн.толькi стылicт.афатбоукай~ гаварыць-балтаць, малоць яз, тачыць лясы) 3-семант-стылiст(адрозн.i сэнсав,I стылiст.афарбоукамi~ павозка-брычка, пралетка, кабрыялет(уст)) 4-кантэкст-аутарск(сiн толькi у пэуным кантэксце~брынь-джазны аркестр) 5-абсалютныя (мовазнауства-лiнгвiстыка)