
- •1.Паняцце пра суч.Бел.Літ.Мову. Паняцце нац.Мовы. Асн.Адзінкі літ.Мовы. Форма існавання.
- •2.Бел.Мова ў сям’і індаеўрап.Моў. Бел.Мова адна са слав.Моў. Усходнеслав., заходнеслав. І паўднёва слав.Мовы.
- •4. Дыялекты на тэррыторыі Бел. Формы існавання дыялектнай мовы.
- •5. Функцыі мовы: камунікатыўная, пазнавальная (кагнітыўная), акумулятыўная, уплывова эмацыянальна-эстэтычная.
- •7. Фанетыка. Сувязь з інш. Раздзеламі мовазнаў. Прадмет і задач вывучэння.
- •8. Фанетычныя адзінкі, іх функцыянальная хар-ка.
- •10. Моўны апарат. Актыўныя і пасіўныя органы маўлення.
- •11. Артыкуляцыйная хар-ка зыч. Гукаў паводле: удзелу голасу і шуму, спосаб ўтварэння, месца ўтварэння, палатальнасць.
- •12.Артыкул. Хар-ка гал. Гукаў (рад, пад’ём, лабілізав., нелабілязав.)
- •13. Фанет. Законы (закон недысімілятыўн. Акання, асіміліяц., дысіміляцыя)
- •16.Пазіцыйныя і гістарычныя чаргаванні гукаў
- •17. Фаналогія. Паняцце фанема. Фанал. Школы. Варыянты і варыяцыі фанем
- •19.Складападзел у бел.Мове. Закон узрастаючай гучнасці. Хар-ка складоў.
- •20. Націск (разнамесны, рухомы і нерухомы) і інтанацыя ў бел.Мове.
- •21. Арфаэпія, яе задачы. Прычыны адхіленняў ад літаратурнага вымаўлення.
- •22. Вымаўленне зычных і спалучэнняў зычных у суч.Бел.Літ.Мове.
- •23. Графіка. Фарміраванне бел графікі.
- •24. Прынцыпы бел. Графікі. Піктаграфічнае, ідэаграф., фанаграф. Пісьмо.
- •25.Арфаграфія. Гісторыя фармірав. Бел. Арфаграф. Прынцыпы суч. Бел. А.
- •26. «Бел.Граматыка Тарашкевiча 1918г. Рэформа правапiсу 1933»
- •27. Лексікалогія як раздзел мовазнаўства. Азначэнне слова як асн. Адзінкі мовы. Лексічнае і граматычнае значэнні слова.
- •28.Полiсемiя, семан.Пераарыент.Слова ў тэксце.Асабл.Выкарыс.Тропаў у смi
- •29. Моўныя рэсурсы і маўленчыя рэалiзацыi лекс. Аманiмii. Тыпы амонiмаў.
- •4 Тыпы няпоуных амонiмау:
- •30. Прычыны узнiкнення I шляхi утв. Амонiмау. Размеж. Аманiмii I полiсемii.
- •31. Сiнанiмiя. Сiнанімічны рад. Паняцце пра дамiнанту.
- •32. Тыпы сiнонiмау.Лекс.,сiнтаксіч. Сiнанiмiя
- •33. Паронiмы. Мiжмоўныя амонiмы і паралексiя.
- •34. Антанiмiя. Тыпы антонiмаў.
- •35.Сутнасць антанiміч. Супрацьпастаўлення: антонiм, антытэза, аксюмаран.
- •36 І 37.Спрадвечна бел. І запаз. Лексіка, іх размежаванне. 37.Агульнаслав., усходнеслав., уласнабел. Лексіка.
- •38.Методыка вызначэн. Запазыч.Слова. Засваенне зап.Слоў: фанет., графіч., грамат., семантыч.
- •39.Запазыч.Словы са слав. І неслав.Моў. Інтэрнацыяналізмы і калькі.
- •40. Транслiтарацыя. Выкарыстанне варварызмаў і экзатызмаў у суч.Тэкстах.
- •43.Лексiка суч.Бел.Мовы паводле акт.I пасiўн складу.
- •44.Агульнаўжыв. Лексіка і абмежав. Ўжытку: дыялектызмы, тэрмін. І прафес. Лексіка, жарганізмы і аргатызмы. Выкарыстанне ў мастац. І публіц. Тэкстах.
- •47.Парадак кампанентаў у фраз.Сістэмат.Фраз.Адзінак.Тыпы фраз. Паводле семант. Злітнасці.
- •48.Полiсемiчнасць,сiн., аманiмiчн.Фразеалагізмаў.
- •49. Фразеалогія бел.Мовы паводле паходжання.
- •50. Прыказкi(прымаукi). Крылат.Выказваннi. Перыфразы.
- •51.Прадмет і задачы лексiкаграфii. Тыпы слоўнiкаў.
- •52. Энцыклапед.I лiнгвiст. Слоунiкi.
- •53. Змест слоўнікавага артыкула у лiнгвiст. Слоўнiку.
- •54.Слова і марфема. Тыпы марфем.
- •55.Сiнанiм. I аманiм. Марфем.
- •56. Аснова слова. Тыпы асноў, іх марфемны склад і будова.
- •57.Гiстар. Змены у марфемным складзе слова. Прычыны і характар змен.
- •58.Словаўтваральныя тыпы, маделi, гнезды.
- •59.Марфалагiчныя спосабы ўтвар.Слоў.
- •60. Немарфалагiчныя спосабы ўтварэння слоў.
40. Транслiтарацыя. Выкарыстанне варварызмаў і экзатызмаў у суч.Тэкстах.
Экзатызмы – iнш.словы,лекс.не засвоен, харрак-ць палiт,эк,культ жыцце замежных краiн. (Анг.-лорд, сэр, сейм, фр.- франк) Э.засвоены графiчна, фанет, граматычна.
Варварызмы – iнш.словы, зусiм не засвоен. цi асвоены графiчна(Звон кафедральны клiча на Ave)
Транслiтэрацыя – пераход замежных слоу у бел.асяроддзе, iх засваенне I выкарыст.
Выкарыст. Вельмi актыунае, але неапрацаванае. СМI часта выкарыст. Варварызмы I экзатызмы.
41. Паняцце стыляў, іх хар-ка і функцыі. Стыль – такая разнавіднасць мовы , што служыць сродкам зносін паміж людзьмі ў той ці іншай сферы іх дзейнасці характарызуецца пэўным адборам і арганізацыяй моўных сродкаў ужываннем іх у адпаведнасці са зместам задачамі і сітуацыяй маўлення.
Афіцыйна-справавы-абслугоў.прававыя адносіны паміж грамадзянамі і дзяржавай. Доказнасць,аб’ектыўнасць,нейтральнасць,лагічнасць,адсутнасць эмоцый. Словы толькі ў прамым знач.,выкарыст.спец.тэрмнаў,абрэвіятур. Прамы парадак слоў, выкарыстанне інф.,напісанне ліч.арабскімі цыфрамі.
Публіцыстычны-грамадска-палітычная сфера,інфармац.і уздзеяння ф-цыя, Падстылі:газетна-часопісны,радые-тэлежурн,аратарскі. Жанры:інф,аналітыч., мастацка-публ.. лагіч., доказнасць,эканомія моўн.с-каў,экспрэсіўнасць,аўтарская ацэначнасць. Маўленчыя стандарты,клішэ,штампы,звароты.
Мастацкі-мастацкая сфера выкарыст.,уздзеянне. Падстылі:лірыч.,празаіч., драматург.Жанры:раман,апавяд,апов..экспрэс.,эмац.,вобразн.тропы,стыліс..фігуры
Гутарковы-быт.зносіны,неафіц.абстаноўка.падстылі: размоўна-быт,разм-афіц. Жанры:гутарка,прыват.пісьмы,дзеннікі. Эмац.,экспрэс,спантанасць, прастамоўі,фразеалагіз,дыялектызмы,жарганізмы,дыялог
Навуковы-галіны навукі,тэхнікі. Ф-цыя паведамлення.падстылі:уласна-навуковы, навук-вуч,навук-папулярны. Жанры:манаграфіі,артыкулы,дысертацыі,рэф.,тэзісы, даклады,лекцыі. Лагіч,даклад.,інфармац,бязвобразнасць. Стылістыч.нейтральн.л, тэрміны
42. Стыліст.разрады бел.лексiкi. Стыль- такая разнавiднасць мовы,што служыць сродкам зносiн памiж людьмi у той цi iнш.сферы iх дзейнасцi,характ.адборам моуных сродкау, адпаведн.са зместам, задачамi I сiтуац.маулення.
Стыл.разрады лексiкi: 1-мiжстыл,нейтральн; 2-абмеж.выкарыст.
Стылi: навуковы, афiц-справавы, публiц,мастацкi,гутарковы (кнiжн.cтылi)
Мiжстыл.л.- словы, якiя выконв.толькi намiнат.ф-цыю, не маюць стыл.афарбоукi I выкар. ва усiх стылях мовы, не маюць адценняу
Кнiжн.л. - навуковы, афiц-справавы, публiц стылi.
Гутарковая л. – словы,ужыв.у штодзенным, неафiц.бытав.зносiн.памiж людзьмi
Лексiка: актыуная-словы не маюць адцення устарэл.цi навiзны; пасiуная-рэдкаужыв.,зразумел.,але непрывычна з-за устар.або навiзны. Устар.словы:гiстарызмы,архаiзмы.Неалагiзмы(ёгурт,аквамобiль аказiяналiзмы –iндыв-аутарск.неалагiзмы(Брыль-раззязюшны лес)
43.Лексiка суч.Бел.Мовы паводле акт.I пасiўн складу.
Актыуна склад – актыуныя словы,здольныя абслугоуваць усе сферы дзейнасцi людзей. Пасiуны склад – малаужывальныя словы.
Да пасiунага складу лексiкi адносяцца: АРХАIЗМЫ(былыя актыуна ужывальныя назвы прадметау,з`яу,паняццяу,выцесненыя з ужытку iнш.словамi): 1-бел.словы~ляк-сургуг; 2-запазыч.словы~жырандоль(фр)-падсвечнiк; 3-семантычныя~ясны-знатны, вельможны; 4-гукавое афармлен.~гатэль-атэль; 5-з асобн.марфем~авантурнiк-авантурыст. ГIСТАРЫЗМЫ(словы,што выйшлi з ужытку у вынiку таго,што знiклi самi рэчы)~СССР:андарак,рыдван,стаханавец. НЕАЛАГIЗМЫ(словы,што не набылi агульнай вядомасцi I дадаткова шыр.выкарыст.) 1)iндывiдуальна-аутарскiя: пiлiва(пiлiць), колiва-калоць 2)агульнаужыв: вiдэаклiп,спонсар,рэйтынг,бiатлон.