Корҳои графикӣ (Ҷураев Т.Қ, Ниёзов З.С, Назиров Я.Г, Қурбонов Б.М – Душанбе 2011)

31

Наќшаи 4.3

Масъалахо барои супориши 4

Координатањо аз рўи љадвали 1 гирифта ша-

вад.

Масъалаи 1. Бо тарзи ивази хамвори масофаи кутохтарини байни хатхои чилликии АВ ва СД (вариантхои1-10 вариатхои 11-20 АС ВД вариантхои 21-30 АД ва ВС) муайян карда шавад.

Масъалаи 2 Бо тарзи ивази хамвори кунчи байни руяи АВС ва ВСД-ро муайян кунед.

Масъалаи 3. бо тарзи даврзани бузургии хакикии секунчаи АВС(барои вариантхои1-15, АВД барои вариантхои 16-30)-ро муайян кунед.

Масъалаи 4.бо тарзи паралелкучони масофаи байни секунчаи АВС(барии вариантхои 16-30 АВД)ва нуктаи Д(барии вариантхои 16-30 С) муайян карда шавад.

Саволхо барои санчиш

1.Тарзхои табдили накшаро номбар кунед. Фарки ин тарзхоро гуфта дихед.

2.Барои даврзанонии нукта аввал кадом унсури даврзаниро ѐфтан зарур аст.

3.Хангоми даврзанонии нукта аввал кадом унсурхои даврзаниро ѐфтан зарур аст?

4.Масофаи байни ду хати рост чи тавр муайян карда мешавд?

5.Кунчи байни ду хамвори чи тавр чен карда мешавад.

32

33

СУПОРИШИ 5

Бо ёамворыбурида шудани устувона (силиндр)

Ш ак ли буриши устувона вобаста аз вазъияти ѐамвории буранда давра (агар ѐамвории буранда ба меѐвари сатѐ амуд бошад): эллипс (агар ѐамвории буранда ба меѐвари сатѐ моил бошад) ва ду хати рост шуда метавонад (нац? 5 1)?

М исоли сохтани проек сияѐои хати ка\ буриши устувонаро бо мисолѐо дида мебароем?

Наќшаи 5 1

Д ар нацшаи 5 2 сохтани густараи(кушодаи) устуво- на(силиндр)-и рости доиравы нишон дода шудааст? Чы тавре: к и аз курси мак таби миьна маълум аст: густараи сатѐи паѐлуии устувона аз ростк ун\аи дарозиаш ба дарозии асоси он ПД ва баландиаш ба баландии устувона баробар аст?

34

наќшаи 5 2

Бо ёамвори бурида шудани махрут(конус)

Ш ак ли буриш барои махрут вобаста аз вазъияти ѐамвории буранда эллипс: парабола: гипербола: давра: хати рост: ду хати рости буридашаванда ва ниѐоят нуцта шуда метавонад?

Агар ѐамворы ѐамаи ташк илдиѐандаѐои махрутро бурида гузарад ва ба меѐвари сатѐ моил бошад: он гоѐ дар буриш эллипс (нац? 5 3 в) ва агар ин ѐамворы ба меѐвари махрут амуд бошад: давра ѐосил мешавад (нац? 5 3 б)?

Агар ѐамвории буранда танѐо ба як ташк илдиѐандаи махрут мувозы бошад: он гоѐ дар буриш парабола (нац? 5 3 г) ва дар мавриди алоѐида хати рост ѐам ѐосил шуданаш мумк ин аст (агар ѐамвории буранда ба сатѐи махрут расанда бошад: он гоѐ ин ѐолат мушоѐида к арда мешавад)?

Агар ѐамвории буранда ба ду ташк илдиѐандаи махрут мувозы бошад: он гоѐ дар буриш гипербола (нац? 5 3 д) ва дар мавриди алоѐида (агар ѐамвории буранда аз

35

цуллаи махрут гузарад) ду хати рости буридашаванда

пайдо мешавад (нац? 5 3 а)?

наќшаи 5 3

ва дар нацша махрут(к онус)-и рости доиравы нишон Густараи(к ушодаи) сатѐи паѐл.ии махрут аз сек тори доиравии нимцутраш ба дарозии ташк илдиѐандаи махрут баробар буда: к ун\и марк азии он аз р.и формулаи α0 = R3600 ~ l муайян к арда мешавад: иборат мебошад?

Наќшаи 5 4

36

Н ацшаи 5 4

Густара (кушода)-и бисёррўяњо

Густараи сатѐи бисьрр.яѐо аз шак ли ѐамворе: к и дар нати\аи пай дар пай дар атрофи тещаѐо давр занонида: бо ѐамвории нацша ѐам\оя к ардани р.яѐо ва паѐл. ба паѐл. гузоштани онѐо пайдо мешавад: иборат аст? Д ар ин вацт ѐамаи р.яѐо бо бузургии ѐациции худ тасвир мешаванд?

Густараи сатѐи маншурѐои рост бевосита сохта мешаванд? М асалан: барои сохтани густараи сатѐи паѐлуии маншури сек ун\а (нац? 5 5) гузаронидани хати рост ва дар он се порчае: к и ѐар к адомаш ба тарафи мувофици асоси он баробар аст: гузоштан ва сохтани ростк ун\аи баландиаш ба баландии маншур баробар к ифоя мебошад?

37

Наќшаи 5 5

Сохтани густараи пирамидаи мунтазами рост хеле осон мебошад (нацшаи 5 5? Барои ин аз нуцтаи дилхоѐ (S0) к амони нимцутраш ба дарозии ѐациции тещаи пирамида баробарро: к и он бо тарзи зик ршуда ьфта

38

шудааст: мек ашем ва дар ин к амон пай дар пай порчаѐои ба тарафѐои асоси пирамида баробарро гузошта охирѐои ин порчаѐоро бо

нуцтаи S0 пайваст мекунем? /амъбасти секун\аѐои пайдошуда густараи сатѐи паѐлуии пирамидаро ташкил медиѐанд? Ба густараи паѐлуии пирамида асоси онро ѐамроѐ карда: густараи пурраи пирамидаи мунтазамро пайдо мекунем?

Масъала барои супориши 5

Проексияњо ва шакли асосии фигураи буриши љисми геометрии бо њамворї ва густараи(кушодаи) пурраи ќисми буридашудаи сатњи љисм сохта шаванд.

39

40