16. Перыяд раздробленнасці былой Кіеўскай Русі, яго вынікі

Напачатку 12ст Старажытнаруская дзяржава(Кіеўская Русь) распалася на асобныя княствы. Землі Беларусі ўваходзілі ў склад Полацкага, Тураўскага, Пінскага, Наваградскага і часткова Смаленскага, Чарнігаўскага, Кіеўскага і Ўладзіміра-Валынскага княстваў.

Чаму распалася старая.дзярж-ва? Гэтаму ёсць некалькі прычын. Першая з іх злучана з далейшым развіццём сельскай гасп-ки, рамяства і гандлю. У новых умовах знікла запатрабаванне ў адзінай дзярж-ве. Другая прычына злучана з наяўнасцю крэпасцяў і войскаў у мясцовых феадалаў, ростам іх ваеннай магутнасці, што стварала ілюзію самастойна абараняць сваю тэрыторыю ад знешних ворагаў. На самой спаре развал КР, феадальная раздробненасць прывялі да 240 гадам татара-мангольскага ига на рускіх землях. Трэцяя прычына: рост эканамічнай і ваеннай магутнасці мясцовых феадалаў выклікаў іх імкненне да незалежнасці ад вялікага кіеўскага князя. Усё гэта прывяло да згубы адзінай дзярж-вы.

Насельніцтва бел. Земляў у 12-13в. было сацыяльна неаднастайным. Самыя багатыя і ўплывовыя людзі: князі і баяры. Аснову іх багацця складала ўласнасць на зямлю. Існавалі розныя формы феадальнага землеўладання: вотчыннае-валоданне зямлёй, сядзібай і сялянамі з правам продажу зямлі, раздзела яе і перадачы ў спадчыну; маёнткавае - перадача зямлі ў часавае валоданне за службу без права ўспадкоўвання(наследования); царкоўнае ці манастырскае - знаходжанне земляў ва ўласнасці царквы і манастыроў. Вялікую частку насельніцтва складалі сяляне. Падрадзяляюцца на: смердаў (самая шматлікая група феадальна залежных крестян), закупаў(людзі, якія патрапілі ў пазыковую часавую залежнасць за ўзятую купу), халопаў і рабоў(прыгонныя твары(лица), што знаходзіліся ў прыватнай уласнасці феадалаў). Вядомыя таксама рядовичи - сяляне, злучаныя з феадалам яким-неб абавязаннем, ізгоі - выйшлі з абшчыны, знаходзіліся на службе ў феадала і цалкам залежалі ад яго волі.

Самастойныя ў гаспадарчым стаўленні сялянскія сем'і сяліліся невялікімі вёскамі.

Асноўныя формы сялянскіх павіннасцяў феадалу - чынш ці повоз (натуральны ці грашовы збор) і панщина (праца на панскім полі). Вялікую частку неабходных для існавання рэчаў сяляне рабілі самі. Яны пралі і такли, шылі адзежу і абутак, будавалі хаты, рабілі мэблю, выраблялі посуд.

Поспехі, дасягнуты ў сельскагаспадарч-й галине стварылі ўмовы для аддзялення рамяства і гандлю ад земеляробства. Месцам для развіцця рамяства и гандалю з'яўляліся гарады.У гарадах існавалі дзесяткі выглядаў розных рамёстваў. Развіты былі металаапрацоўка, дрэваапрацоўка, разьба па костцы. У буйных гарадах ювеліры выраблялі дарагія ўпрыгожванні з золата і срэбра. Развіваўся гандаль. З Візантыі прывозілі віно, аліўкавае масла, пастаўлялі таксама дарагі посуд і інш. Вывозілі збожжа, меха, скуру, воск. Гандляры ўмацоўваліся эканамічна і палітычна, стваралі свае аб'яднанні - братэрствы.

Дадатнае ў раздр-ти: рост гарадоў, развіццё гандлю.

Адмоўнае: нашэсці мангола-татараў. У 30-40-е г.13 ст. Русь перажыла самыя трагічныя падзеі ў сваёй гісторыі: процьма татара-манголаў рынуліся на яе землі. У выніку чаго Русь патрывала паразы, і здарылася гэта ў першую чаргу па прычыне яе раздробненасці. 1240 год-год узяцця Кіева лічыцца пачаткам татара-мангольскай няволі на Русі(240 гадоў). Разам з тым коштам найвялікіх страт рускі народ абяскровіў сілы татара-манголаў і пазбавіў іх магчымасці ажыццявіць план заваёвы Заходняй Еўропы. Белоруссие землі засталіся ўбаку ад асноўнага кірунку рухання монг.-татараў. Летапісы згадваюць пра разбурэнне Брэста, бітвах пад Мазыром.

У 988 г. князь Уладзімір прыняў хрышчэнне па грэчаскаму ўзору. Прыняцце хрысціянства садзейнічала ўмацаванню ўлады феадалаў над сялянамі, паколькі сваім вучэннем асвячала феадальную ўласнасць і падпарадкаванасць уладзе.