41. Стварэнне беларускай савецкай дзяржаўнасці. Роля і месца бсср у стварэнні ссср.

Працоyныя Савецкай Беларyсi са спачyваннем адносiлiся да сваiх сyайчыннiкаy y Заходняй Беларyсi,выказвалi салiдарнасць iх барацбе.Падтрымкy змагарам аказвалi працоyныя Масквы, Ленiнграда, Кiева. Асаблiва y 30-е працоyныя нашай краiны патрабавалi ад Польшчы спынiць тэррор y Заходняй Беларyсi.Шырокi водгyк y рабочых БССР атрымала y 1933г.3-х тыднёвая забастоyка y Беластокy.У час рэпрэсiй i арыштаy y нашай краiне КПСС была абвiнавачана y агентyрнай рабоце на польскyю разведкy,былi праведзены арышты,што нанесла значны yрон партыi. Пасля заключэннi Масквой пакта аб ненападзеннi з Гiтлерам 23 жнiyня 1939 г,становiшча Польшчы пагаршаецца,яна застаецца сам на сам з немцамi.Па сакрэтнамy пратаколy новая мяжа СССР з Польшчай павшнна была праходзiць па лiнii рэк Нарзy-Бyг-Вiсла-Сож. 1 верасня 1939 г. немцы пачалi вайнy з Польшчай, 17 верасня 1939г чырвоная армiя перайшла савецка-польскю мяжy. Да 25 верасня савецкiя войскi поyнасцю занялi заходнюю Беларyсь. 28-30 кастрычнiка 1939г адбыyся Народны сход заходняй Беларyсi, якi выказаyся за аб`яднанне з БССР. 2 лiстапада 1939г Вярхоyны Савет СССР далyчыy Заходнюю Беларyсь да БССР.Лiквiдацыя польскай сiстэмы кiравання i yстанаyленне савецкай yлады сyправаджалiся масавымi парyшэннимш законy з бокy новых yлад.Былi праведзены мерапрыемствы па паляпшэнню yмоy жыцця насельнiцтва. Але iндyстрыялiзацыя,калектывiзацыя i кyльтyрная рэвалюцыя праходзiлi на тэрыторыi Заходняй Беларyсi тымiж жорсткiмi,ахвярнымi шляхамi,

як i y СССР.

Удзел БССР ва утварэннi Саюза ССР.

Пасля завяршэння грамадзянскай вайны паустала пытанне аб больш цеснам аб'яднаннi Савецкiх рэспублiк.З лета 1922г. пад кiраунiцвам ЦК РКП(б) пачауся пошук i выпрацоука канкрэтных форм аб'яднання у адну дзяржаву. Прыпынiлiся на прапанове Ленiна-федэрацiя.I Усебеларускi з'езд Саветау 14-16 снежня 1922г. Анагалосна адобрыу iдэю стварэння федэрацii - СССР. Была выбрана дэлегацыя ад Беларусi для паездкi у Маскву,каб падпiсаць дакументы.30 снежня 1922г. у Маскве дэлегацii РСФСР,УССР,БССР i ЗСФСР падпiсалi Дэкларацыю i Дагавор аб стварэннi СССР.Ад iмя БССР гэтыя дакументы падпiсалi 25 чалавек.На з'езде быу выбраны ЦВК СССР,у якi ад БССР увайшоу Чарвякоу(ён стау адным з чатырох Старшынау ЦВК СССР).У 1924г. на II з'езде Саветау СССР была прынята Канстытуцыя СССР.Для БССР яна адчыняла магчымасць пашырыць эканамiчныя правы,вярнуць усходнебеларускiя землi,ажыццявiць беларусiзацыю.Насельнiцтва БССР,як i iншых рэспублiк,адобрылi сварэнне СССР,нават не падазраваючы,што такая форма дзяржаунага аб'яднання была iнструментам ажыццяулення партыйнай дыктатуры i перашкодай на шляху нацыянальнага адраджэння беларускага народа.

42. Шляхі і метады будаўніцтва індустрыяльнага грамадства ў савецкай Беларусі.Асаблівасці ажыццяўлення нэПа ў бсср.

На пачатку 20-х гадоў ХХ стагоддзя Беларусь па-ранейшамк заставалася слабаразвiтай у прамысловых адносiнах рэспублiкай. Аснову яе складалi харчовая, дрэваапрацоўчая, каляровая, гарбарная галiны, на долю якiх прыпадала асноўная частка агульнага аб`ему валавай прадукцыi. Прамысловасць па-ранейшаму заставалася «дробнай» i «кустарнай». Вельмi востра стаяла ў рэспублiцы праблема iнжынерна-тэхнiчных кадраў, квалiфiкаваных рабочых. У той жа час i культурны ўзровень асноўнай масы насельнiцтва заставаўся нiзкiм. Усе гэта перашкаджала развiццю народнай гаспадаркi, галоўйнай мэтай палiтыкi сацыялiстычнай iндустрыалiзацii было стварэнне матэрыяльна-тэхнiчнай базы сацыялiзму, пераўтварэнне СССР у эканамiчна-незалежную дзяржаву за магутным эканомiка-вытворчым, навукова-тэхнiчным i абарончым патэнцыялам, забеспячэнне росту прадукцыйнасцi працы i на гэтай аснове няўхiльнае павышэнне матэрыяльнага дабрабыту ў культурнага ўзроўню працоўных. Сутнасць iндустрыалiзацii (I) заключалася ў наступным: весцi эканамiчнае будаўнiцтва пад такiм вуглом гледжання, каб СССР з краiны, якая ўвозiць машыны i абсталяванне, ператварыць у краiну, якая выпускае машыны i абсталяванне. Дзеля таго как забяспечыць пераўзбраенне народная гаспадаркi, падняцце яе на новы тэхнiчны ўзровень, аб`яўлялася пераважным развiццем цяжкай iндустрыi, асаблiва тых яе галiн, што выраблялi сродкi вытворчасцi. Улiчвалася, што поспех I будзе залежыць ад «змычкi рабочага класа i сялянства», г.зн. удзелу вескi ў фiнансаваннi прамысловасцi цераз збалансаваную палiтыку ў вобласцi падаткаў i цэн як на сельскагаспадарчую, так i на прамысловую прадукцыю. Па сваей прыродзе I ў СССР не магла абмежавацца нi маштабамi асобных галiн, нi тэрыторыяй асобных рэспублiк цi раенаў. Паколькi эканомiка савецкай беларусi была неад`емнай часткая эканомiкi СССР, I рэспублiкi праходзiла так, як у цэлым па краiне. На Беларусi мелiся i свае асаблiвасцi, i свае цяжкасцi. Адрозненне ў тэрмiнах i тэмпах I, галiновых i структурных прапорцыях былi абумоўлены: - геапалiтычным становiшчам Беларусi ў мiжваенны перыяд (прамежнае знаходжанне, адсюль немэтазгоднасць развiцця цяжкай прамысловасцi прадпрыемстваў ваенна-прамысловага комплексу); - адсутнасць разведаных радовiшчаў нафты, газа, каменнага вуглю, руд чорных i каляровых металаў, сыравiннай базы будаўнiчых матэрыялаў; - арыентацыяй прамысловасцi на мясцовую сыравiну – перчарговым развiццем легкай i харчовай прамысловасцi; - недахопам квалiфiкаваных кадраў i iнш.

З улiкам гэтых асаблiвасцей на Беларусi быў ўзяты курс на неабходнае i хуткае развiцце галiн, якiя базiравалiся на перапрацоўцы мясцовай сыравiны: керамiчнай, шклянай, запалкавай, дрэваапрацоўчай, iльнопрадзiльнай, папяровай, гарбарнай, харчовай i iнш.

Правядзенне I патрабавала вялiкiх сроддкаў. Асноўнай крынiцай накаплення з`яўлялася сама прамысловасць праз сакрашчэнне накладных расходаў, знiжэнне сабекошту прадукцыi, паскарэнне абарачальнасцi сродкаў, шэрокай нацыяналiзацii прамысловасцi, укараненне найноўшых дасягненняў навукi i тэхнiкi, павышенне прадукцыйнасцi працы i ўмацаванне дысцыплiны, а таксама за кошт эканомii i павышэння рэнтабiльнасцi вытворчасцi. Важнай крынiцай атрымання сродкаў з`явiлiся таксама зберажэннi працоўных, падпiска на дзяржаўныя пазыкi.

За трю гады I ў рэспублiцы было пабудавана 150 прамысловых прадпрыемстваў. Адначасова вялася рэканструкцыя дзеюцых прадпрыемстваў, абапiраючыся на фiнансавую дапамогу СССР. За гады першай пяцiгодкi было пабудавана 78 буйных i 460 дробных i сярэднiх прадпыемстваў.

У агульным комплесе эканамiчнага развiцця Беларусi важная роля належала рэканстуркцыi i развiццю транспарта, асаблiва аўтамабiльнага. У 1935 г. адкрыта першая ў рэспублiцы авiялiнiя Мiнск-Масква. У Мiнску быў пабудаваны аэрапорт, укаранялася тэлефонная i тэлеграфная сувязi. Нягледзячы на працоўны ўздым i высокiя тэмпы I, заданнi другой i першых гадоў трэцяй пяцiгодак (як i першай) не былi выкананы. Па тэмпах развiцця БССР адставала ад СССР у цэлым.