70. Коска ў бяззлучнікавым сказе

Коскай аддзяляюцца часткі складанага бяззлучнікавага сказа, якія па сэнсе і інтанацыйна звязаны паміж сабой. Напрыклад: цвітуць лугі, жаўцее проса, уздымае жыта каласы (С. Грахоўскі). Неба сеяла цяпло, цёплы дожджык церушыў, у думках радасна было, беглі песні ад душы (Я. Купала). У бяззлучникавых складаных сказах прэдыкатыуныя частки звязваюцца бяззлучникавай сувяззю, асноуны сродак сувязи частак- интанацыя. Знаки прыпынку

1 коска ставицца, кали памиж частками выражаюцца адносины адначасовасци або паслядоунасци 2. кропка з коскай- кали прэдыкатыунаыя частки зяуляюцца ускладнеными ( маюць свае знаки прыпынку) або не маюць цеснай сувязи памиж сабой. 3двукропье :2-а частка раскрывае змест 1-й. можна уставиць-а имена. 2-а частка-прычына. Можна уставиць- бо, таму, што. 2-а частка дапауняе, удакладняе сэнс 1-й. можна уставиць-што, як. 2-а частка выражае прамое пытанне. 4. Працяжник -1-а частка-умова, час. Можна уставиць-кали -2-а частка-выник, вывад( таму, и таму) -2-а частка мае параунальнае значэнне( як, быццам) -Супрацьпастауленне ( а, але) -Хуткая змена падзей, нечаканы выник- и -2-а частка выражае дадатковае паведамленне и пачынаецца словами гэта, то, так, таки-2-а частка мае выникова-абагульняльнае значэнне

61.Адасобленыя азначэнні Азнач назыв даданы член сказа, які паказвае на прымету, якасць ці уласцівасць прадмета: Пад сінім небам залацяцца неабсяжныя нівы. Азначэнні : дапасаваныя і недапасаваныя. Дап - выражаюцца прыметнікамі, дзеепрыметнікамі, парадкавымі лічэбнікамі і займеннікамі, якія змяняюцца і дапасуюцца да назоўнікаў як прыметнікі(набываюць форму роду, ліку і склону таго назоўніка, ад якога залежаць: Цёплая летняя ноч павольна апускалася на зямлю. адасабляюцца: 1.Азн. якия аднсяцца да асабовых займенникау.Захопденыя сваим заняткам , мы и не за уважыли, як сонца схилилася да самага лесу. 2. Адзиночныя азн.,калі стаяць пасля назоўнікаў і нясуць сэнсавую нагрузку: У хаце, пустой і маўклівай, стаяла некалькі ложкаў. 3. два і больш адзіночныя азначэнни, кали стаяць пасля назоуникау: И линуу дождж, густы, буйны, и усе навокал зашумела. 4. Калі азначэнне мае дадатковае акалічнаснае адценне ўступкі, прычыны, часу:Ахоплены ўладарнай сілай успамінаў, хлопец зацяў у сабе нясцерпную журботу душы. 5. Калі азначэнне ўдакладняе або паясняе папярэдняе:На тым, далёкім, беразе вайны мы засталіся вечна маладымі. 6. Калі паміж дапасаваным азначэннем і азначаемым словам стаіць выказнік або іншыя члены сказа:Усыпаныя сакавітымі яблыкамі, нізка нагіналіся галіны антонавак і цітавак. не адасабляюцца, якія стаяць пасля асабовага займенніка ў форме В. склону:Я ніколі не бачыў цябе нерашучага і такога спустошанага. Недапас - назоўніки, займенніки ва ўскосных склонах, а таксама інфінітывы, прыслоўи і дзеепрыслоўи. Недапасаваныя азначэнні не прыпадабняюцца да таго слова, ад якога залежаць, а звязваюцца з ім сувяззю кіравання або прымыкання. Адасабленне недапасаваных азначэнняў

1. Калі адносяцца да асабовых займеннікаў, уласных і агульных назоўнікаў (незалежна ад месца ў сказе):У зялёнай майцы, з загарэлым тварам і рукамі, з ускудлачанымі валасамі, ён здаваўся прыгажэйшым, чым у найлепшым сваім гарнітуры. 2. Калі ўдакладняюць папярэдняе дапасаванае азначэнне:

Высокі, у палавіну чалавека, дубовы пень ясна вылучаўся сярод дзеравяк. 3. Калі стаяць у адным радзе з дапасі азнач:На гэтым вале, нахіліўшыся над болотам, стаяў старэнькі дуб, тоўсты, нізкі, з сухім верхам. 4. Калі стаяць перад назоўнікам і ўдакладняюць сэнс папярэдняга слова: 3 другога, меншага пакоя выйшаў малодшы сын Коркія.