27). Стылі кіравання.

Привычная манера поведения руководителя по отношению к подчиненным с целью оказать на них влияние и побудить к работе, или управленческое поведение менеджера, называется стилем руководства.

По традиционной системе классификации стиль может быть демократичным и автократичным. Демократичный руководитель предпочитает механизмы влияния, обращенные к высокому уровню потребностей подчиненных, прежде всего социальным- самовыражению, уважению. Он развивает самостоятельность, приветствует инициативу и творчество.

Автократичный руководитель исходит из предпосылок, что люди при любой возможности избегают работы, что у них нет чистолюбия, и считает что необходимо использовать принуждение, контрль,наказание, чтобы заставить их трудиться.

Длительные и широкие импирические исследования, проведенные в менеджменте, позволили обосновать выводы о соотношении стиля руководства, успешности работы, удовлетворенности:

1. во многих ситуациях демократичный и ориентировочный на человека стиль не приводит к большой удовлетворенности работой;

2. участие в принятии решений, как правило оказывает позитивное влияние на удовлетворенность квалифицированных и опытных сотрудников, на др. демократический стиль может оказать противоположное действие

3. высокая степень удовлетвореннсти снижает текучесть кадров, повышает ответственность

4. более высокий моральный настрой и большая удовлетворенность не всегда служат залогом успешной работы (Р. Стогдила, Дж.Вайта, Р.Ру и др.)

Значительным достижением менеджмента стало расширение сферы исследований с уровня взаимодействия руководителя и исплнителя до ситуации в целов. Это позволило перейти к обоснованию моделей ситуационного подхода к эффективному лидерству. Наиболее известны четыре модели:

1. ситуативная модель Фидлера, которая включает три фактора влияния- отношения между руководителем и коллективом, структура задачи и должностные полномочия; для каждой ситуации существует свой стиль руководства

2. подход « путь- цель» Митчелла и Хауса исходит из того. Как менеджер умеет мотивировать своих подчиненных на выполнение цели;

3. модель жизненного цикла Хенси и Бланшара, согласно которой самые эффективные стили зависят от « зрелости коллектива- степени ответственности, уровня образования, опыта целеустремленности;

4. модель принятия решений, разработанная Врумом и Йеттоном, включает пять стилей( автократичный, с привлечением информации от подчиненных, консультативный, либеральный и демократичный), ориентированных на семь обобщенных ситуаций.

Современный руководитель должен научиться пользоваться всеми стилями, методами, типами влияния и применять их по отношению к конкретной ситуации. Лучшим будет стиль, по выражению К.Арджирса, « ориентированный на реальность»

Билет № 3.

3). Асноўныя паняцця і катэгорыі бібліятэчнага менеджменту.

У 70 гг. Захад сутыкнуўся з крызісам ў кіраванні. Адбыўся парыў тэорыі і практыкі. У выніку – фарміраванне арганізацыйнай структруры, культуры узаемаадносін і інш. (Б. 80-90 гг.).

Менеджмент – прафесіянальная вобласць дзейнасці, якая звязана з пастаноўкай мэтаў і распрацоўкай спосабаў іх дасягнення.

Працэс менеджменту – выкананне функцый планавання, арганізацыі, кантроля і інш. Працэс здзяйснення прафесійнай падрыхтоўкі спецыялістаў-менеджэраў, якія забяспечваюць эфектыўную працу работнікаў.

Менеджмент – уменне дабівацца пастаўленых мэтаў, выкарыстоўваючы працу, інтэлект, матывы паводзін іншых людзей.

Менеджмент - (оксфордскій словарь) – кіраванне; 1. Спосаб, манера весці стасункі з людзьмі; 2. Улада і мастацтва кіравання; 3. Орган кіравання, адміністратыўная адзінка; і інш.

У 20 ст. менеджмент вылучыўся у самастойную навуку міждысцыплінарнага характарую

Менеджмент як навука, накіроўвае свае намаганні на высвятленне фактараў, пры якіх праца найбольш эфектыўная, менеджмент упарадкоўвае веды аб кіраванні, дазваляе не толькі своечасова і якасна кіраваць, але і распрацоўваць стратэгію, прагназаваць развіцце арганізацыі

За апошнія 20 гадоў менеджмент змяніўся адпаведна патрабаванням інфармацыйнай стадыі развіцця грамадства.

Сучасны стан. Фактары:

1). эфектыўнае выкарыстанне чалавечага патэнцыялу, якое накіравана на развіццё здольнасцей людзей да сумеснай працы

2). фарміраванне камунікацый паміж людзьмі і вызначэнне індывідуальнага уплыву кожнага работніка ў агульны вынік.

3). нераздзялімасць культуры арганізацыі і менеджмента.

4). эвалюцыйны характар развіцця сістэм і метадаў.

5). дапаўненне, а не парушэнне структуры, якая склалася ў кіраванні/рэарганізацыйная працэсы.

6). прадбачанне змяненняў, гібрыднасцьі экстрэннасць кіраўнічых рашэнняў на аснове ініцыятывы, творчасці.

7). прыярытэт стратэгічнай накіраванасці ў менеджменце, які дазваляе спраўляцца з праблемамі і адэкватна рэагіраваць на знешнія рэзкія змяненні.

У п 90 гг. сфарміравалася канцэпцыя бібліятэчнага менеджмента, якая адлюстроўвае новыя падыходы да разумення і інтэрпрэтацыі важных палажэнняў тэорыі і практыкі кіраўніцтва бібліятэкамі розных тыпаў і відаў.

Фарміраванне канцэпцыі абумоўлена фактарамі:

1). змяніўся характар сацыяльна-эканамічнага асяроддзя.

2). крызіс традыцыйнай сістэмы кіравання.

3). партэбы ў распрацоўцы канструктыўнай стратэгіі развіцця.

Бібліятэчны менеджмент – самастойная навуковая дысцыпліна, якая мае асабісты аб’ект і прадмет.

Аб’ект - бібліятэка.

Аб’ект пазнання – усё тое, на што накіравана дзейнасць даследчыка.

Бібліятэка як складаная сацыяльна-эканамічная, культурная сістэма характарызуецца разнастайнасцю з’яў.

Прадмет – частка аб’етыўнай рэальнасці.

Прадмет бібліятэчнага менеджмента - сукупнасць заканамернасцей кіраўнічай дзейнасці бібліятэкі.

Бібліятэчны менеджмент вывучае уласную сферу аб’ектыўнай рэальнасці, спецыфічныя для яго законы і заканамернасці дадзенай рэальнасці, асобыя формы праяўлення і механізмы дзеянна законаў і заканамернасцей.

Пасылкі новай канцэпцыі:

1). арыентацыя на чалавека, які сам рэалізуе сябе

2). бібліятэка – адкрытая сістэма, складаецца з людзей, людзі аб’яднаны сумеснымі каштоўнасцямі, якія фарміруюць арганізацыйную культуру.

3). бібліятэка павінна пастаянна абнаўляцца і адаптавацца да знешніх фактараў (чытачоў)

Новая парадыгма кіравання заснавана на сістэмным і сітуацыным падыходзе. Як сацыяльны інстытут бібліятэка функцыянуе ва ўмовах сітуацыйнага падыхода, які азначае, што ўся унутраная пабудова сістэма кіравання – гэта адказ на розныя ўздзеянні знешняга асяроддзя.

Бібілятэчны менеджмент патрабуе новых устаноў персаналу, новай кіраўнічай культуры ---- імкненне да перамен, гатоўнасць да рызыкі, арыентацыя на творчае засваенне інавацый.

Кожная бібліятэка павінна выбраць сваю мадэль кіравання, але асноўныя характарыстыкі – прастата і гібкасць.

Характарыстыкі мадэлі:

1). невялікія падраздзяленні з больш кваліфікаванымі спецыялістамі

2). невялікая колькасць ўзроўняў кіравання.

3). аб’ём і наменклатура услуг, характар і крытэрыі ацэнкі якасці работы павінны быць арыентаваны на карыстальніка.

Бібліятэка павінна адпавядаць крытэрыям:

1). наяўнасць 2 людзей, якія лічаць сабе калектывам.

2). наяўнасць адной мэты.

3). наяўнасць членаў калектыва, якія працуюць разам для дасягнення мэты.

Бібліятэкі маюць агульныя характарыстыкі, як арганізацыі:

1). наяўнасць рэсурсаў (чалавечых, фінансавых, фондаў, тэхналогій, інфармацыі)

2). залежнасць ад знешняга асяроддзя (кантакты)

3). гарызантальнае раздзяленне працы.

4). структурныя падраздзяленні.

5). вертыкальнае раздзяленне працы.

У механізме кіравання бібліятэкай узаемадзейнічаюць 2 элементы:

1). кіруемая сістэма (бібліятэка-аб’ект. Таксама аб’ектам акрамя бібліятэкі з’яуляюцца аддзелы, персанал.)

2). кіруючая сістэма (Суб’ект). Суб’ект – калектыўны орган кіравання, гэта кіраўнікі розных рангаў.

Узаемадзеянне суб’екта і аб’кта кіравання рэалізуецца праз сістэму элементаў кіравання, якая уключае:

- мэты

- структуру

- кадры

- прынцыпы

- функцыі

- метады

- тэхналогію кіравання.

Адна з галоўных задач кіравання – устанаўленне мэтай дзейнасці кіравання.

Мэтавая функцыя рэалізуецца праз устанаўленні місіі бібліятэкі, якая адлюстроўвае сэнс існавання бібліятэкі. У мэце дэталізуецца статус бібліятэкі, апісваецца прынцыпы яе работы, вызначаюцца самыя важныя характарыстыкі кіравання. Галоўная мэта бібліятэкі - інтарэсы карыстальніка, іх задавальненне, жаданні карыстальніка, яго каштоўнасці. Місія бібліятэкі фармулюецца кіраўніцтвам, адказным за яе рэалізацыя. Яна рэалізуецца праз пастаноўку і рэалізацыю мэтаў бібліятэкі.

Мэты – канкрэтызацыя місіі бібліятэкі.

Мэта кіравання - сукупнасць якасных, змястоўных характарыстык будучага стану бібліятэкі. Яны дыферынцыруюцца па

1). зместу

- кадры

- тэхналогіі

- эканамічныя рэсурсы

- чытачы

2). узроўню кіравання

- агульнабібліятэчныя

- канктэтнага структурнага падраздзялення

3). часу выканання

- доўгатэрміновыя

- кароткатэрміновыя