Region śródziemnomorski Wrocław 2007

1. Wprowadzenie

Region Śródziemnomorski jest to region geograficzny i historyczny, obejmujący obszar basenu Morza Śródziemnego, na styku trzech kontynentów Starego Świata- Europy, Azji i Afryki. Obszar ten od kilku tysiącleci połączony jest więzami historycznymi, kulturowymi, politycznymi, handlowymi i gospodarczymi. Regionen jest kolebką najstarszych cywilizacji i wielkich religii monoteistycznych, był miejscem narodzin wielu prądów umysłowych. Stąd na cały świat promieniowały nowe osiągnięcia w sztuce i technice, wreszcie stąd wyruszały wielkie wyprawy na podbój Nowego Świata . Również w turystyce jest to region szczególny. Kraje przylegające do Morza Śródziemnego tworzą w sali świata największy region turystyczny. Skupia on jedna trzecią potencjału turystycznego globu. Współcześnie do krajów śródziemnomorskich należą: Hiszpania, Francja, Monako, Włochy, Malta, Słowenia, Chorwacja, Czarnogóra, Albania, Grecja, Bośnia i Hercegowina, Turcja, Cypr, Syria, Liban, Izrael, Egipt, Libia, Tunezja, Algieria i Maroko.

Europejskie Śródziemnomorze cechuje bogactwo walorów turystycznych oraz korzystne warunki przyrodnicze. W krajach śródziemnomorskich dominują typy stromych wybrzeży typu np. na Lazurowym Wybrzeżu czy Riwierze Olimpijskiej. Góry towarzyszące wybrzeżom to osłona przed napływem chłodnych mas z północy.

2. Klimat

Klimat śródziemnomorski odznacza się gorącym i suchym latem z bezchmurnym niebem oraz stosunkowo wysokimi temperaturami powietrza i obfitymi opadami atmosferycznymi w okresie zimowym. Zima jest krótka, co sprzyja rozwojowi turystyki poprzez wydłużenie sezonu turystycznego do co najmniej 5 miesięcy.

3. Flora

W śródziemnomorskich sadach rosną m.in. drzewa pomarańczowe, cytrynowe, migdałowe i figowe. Wokół Morza Śródziemnego uprawia się tez winorośle i oliwki. Ponadto na wybrzeżu Morza Śródziemnego rozwinięta jest uprawa zbóż, głównie pszenicy, kukurydzy i jęczmienia, a na terenach sztucznie nawadnianych- ryżu. W krajobrazie śródziemnomorskim występuje też roslinność naturalna, choć już w niewielu miejscach. Na nadbrzeżnych, suchych wydmach rosną świetliste lasy iglaste: sosnowe i piniowe. Na niektórych wilgotniejszych terenach występują świetliste lasy liściaste z wiecznie zielonymi gatunkami dębu. Tam, gdzie grunt jest nieurodzajny rozprzestrzenia się makia- wieczniezielone, krzewiaste, sucholubne zarośla z rzadkimi drzewami. Do najczęściej spotykanych krzewów makii należą mirty, oleandry, jałowce i laury (wawrzyny). Z drzew spotyka się cyprysy, kasztany jadalne, karłowate dęby i kaliny. Niektóre rośliny makii wydzielają eteryczne olejki, np. rozmaryn i lawenda.

Naturalna roślinność śródziemnomorska jest na ogół wiecznie zielona i przystosowana do letniej suszy (twarde i grube liście, często kolce i ciernie).

Rozmieszczenie roślinności charakteryzuje piętrowość.

4. Fauna

Wody Morza Śródziemnego obfitują w wiele gatunków zwierząt. Ze względów gospodarczych najważniejsze są ryby. Do gatunków poławianych w największych ilościach należą: sardynka, makrela, morszczuk, tuńczyk i szprot. Poławia się też jadalne skorupiaki, np. raki morskie- langusty i mięczaki, np. ośmiornice.

Lądowy świat zwierzęcy bogaty jest w zwierzęta małych rozmiarów. Dużo jest owadów, pajęczaków i ślimaków. Z gadów liczne są jaszczurki, zaś z ptaków przepiórki i kuropatwy. Wśród ptaków spotyka się na wiosnę i w jesieni liczne gatunki wędrowne, np. białe i czarne bociany. Ssaki reprezentowane są przez króliki, daniele i muflony.

5.Państwa europejskie

5.1. HISZPANIA

Państwo to zajmuje obszar 504 800 km², czyli 86% powierzchni Półwyspu Iberyjskiego. Integralną częścią Hiszpanii są wyspy Baleary na Morzu Śródziemnym, leżące u zachodnich wybrzeży Afryki Północnej Wyspy Kanaryjskie oraz dwie enklawy w Afryce Północnej: Ceuta i Melilla. Terytorium Hiszpanii dzieli się na 17 historycznych krain. Jest to kraj słabo zaludniony. Hiszpanię zamieszkuje 42 600 000 osób. Najliczniejszą grupę etniczną stanowią Kastylijczycy (74% ogółu mieszkańców),16% ludności stanowią Katalończycy, natomiast Galicyjczycy- 7,5 %. Odrębną grupa etniczna są Baskowie- 2,5 % ogółu ludności. Hiszpania zaliczana jest do najbardziej górzystych krajów Europy. Ok. 2/3 kraju leży na wys. powyżej 500 m n.p.m. Dużą część kraju zajmuje Meseta Hiszpańska o średniej wysokości 600-850 m n.p.m. Przez środek Mesety przebiegają Góry Kastylijskie. W południowej jej części są góry Montes de Toledo. Na północnym-wschodzie leżą góry Katalonii, na północy niedostępne pasmo Pirenejów. Na północnym zachodzie kraju mamy Góry Kantabryjskie. Południowy wschód Hiszpanii wypełnia masyw Penibetrica. W paśmie Sierra Nevada leżą najwyższe wzniesienia Półwyspu Iberyjskiego- Mulhacen (3478 m n.p.m.) oraz Pico de Veleta (3392 m n.p.m.).

• Regiony turystyczne Hiszpanii i ich atrakcje turystyczne

Do najczęściej odwiedzanych regionów należy strefa Wybrzeża Śródziemnomorskiego, Baleary i Wyspy Kanaryjskie. Na południu kraju będą to Katalonia, Andaluzja, Walencja i Murcja, w centrum kraju- Madryd i Kastylia, na północy- Galicja i Asturia,a na wschodzie- Pireneje.

1. Region Centralny (Madryt i okolice, Kastylia)

W Madrcie warto zobaczyć liczne pałace ( głównie Palacio Real) oraz galerię sztuki El Prado. Na północo-zachód od Madrytu znajduje się zamek i klasztor El Escorial (rezydencja krola Filipa II) oraz Valle de los Caidos- Dolina Poległych. Warta zobaczenia jest historyczna kraina Kastlia La Mancha. Ciekawym miejscem jest także Toledo- miasto w całości uznane za pomnik architektury wpisany na listę UNESCO). Na północ od Madrytu znajduje się Kastylia Leon. Najciekawsze miasta to z tego obszaru to: Valladolid (katedra, uniwesytet), Salamanka (uniwersytet z XIII w.), Burgos (liczne katedry) oraz Leon (kategra Santa Mariade Regla). Inne miasta godne zwiedzenia to Segovia i Avila.

2. Region Północny ( Wybrzeze Atlantyckie)

Obejmuje on krainy historyczne Galicji, Asturri, Kantabrii i Baskonii. Ruch turystyczne koncentruje się tu na Costa Cantabrica, Costa Verole i na wybrzeżu Rias Bajas. Ważne ośrodki turystyczne w Galicji: Lugo(mur rzymski), La Coruna (zamki, kościoły i rzymska latarnia- Torre de Hercules). Warto zwiedzić stolice Asturii- Oviedo (przedromańskie świątynie, katedra San Salvador). Godne zobaczenia są tez z z pewnością rysunki z przed 15 tys. lat w jaskini Altamira. Bedac niedaleko Bilbao (stolicy Baskonii) odwiedzić należy słynne miasto Guernica. Na wybrzezu Costa Vasca znajduje się uzdrowisko San Sebastian (festiwale filmowe, sanktuarium św. Ignacego Loyoli). Kraina Nawarry słynna jest m.in. z romanskiego palacu de Reyes.

3. Pireneje

Ciągną się od Zatoki Biskajskiej na PN po przylądek Creus nad Morzem Śródziemnym. Najwyższy szczyt to Pico de Aneto (3404 m.n.p.m.). Znajduje się tu wiele stacji sportów zimowych, liczne klasztory, parki narodowe- Ordesa i Aigues Tortes, liczne uzdrowiska (Caldas, Benasque).Główny osrodek turystyczny to Saragossa.

4. Katalonia

Ogrywa dużą role w obsłudze ruchu turystycznego. Wybrzeże to najważniejszy obszar turystyczny. Odcinki wybrzeży to: Costa Brava (Dzikie wybrzeże ) i Costa Daurada( Złote wybrzeże). Dużym ośrodkiem z zabytkami z czasów rzymskich jest Tarragona. Ważnym miastem jest Barcelona ze wzgórzem Montjuich z muzeum sztuki katalońskiej, Wioska Hszpańska, stare miasto (Barrio Gotico) oraz kościół Sagrada Familia. Warto zobaczyć Monserrat- wapienny szczyt z klasztorem oo. Benedyktynów.

5. Walencja i Murcja

Położone na wschodnim wybrzeżu Hiszpanii. Region turystyczny stanowi pas wybrzeża, dzieli się na 3 odcinki: Costa del Azahar (Wybrzeże Kwiatu Pomarańczy) ze słynnym zamkiem templariuszy Castell del Papa Luna, Costa Blanca (Białe Wybrzeże)-znajdują się tu 2 plaże (Levante jest w pierwszej dziesiątce najlepszych plaż na świecie), warto tu zobaczyć Penyal d’Ifach- wapienną skałę o wys.332 m.n.p.m. oraz Elx- miasto zawdzięczajace swą sławę największym w Europie lasom palmowym; Costa Cálida (Gorące Wybrzeze)- kurorty zlokalizowane są wokół laguny Mar Menor. Obszar laguny uważa się za najlepiej zagospodarowany odcinek całego wybrzeża śródziemnomorskiego. Stolica regionu Walencja- warto tu zwiedzić Palau de la Genaralitat ( siedziba rządu regionu) oraz Mercado Centrall- rynek i hala targowa. Inne ciekawe miejsca regionu to Alto Turia (wzgórza), L’Albufera(słodkowodne jezioro). Ciekawe miasta prowincji to Kartagena , Lorca i Murcja.

6. Andaluzja

Odcinki wybrzeża w Andaluzji to: Costa del Sol (Wybrzeże Słońca)-najpiękniejszy region turystyczny Hiszpanii wraz ze słynnym miastem Malaga (katedra i twierdza arabska Alcazaba), Costa de la Luz (Wybrzeże Światła)-jest tu Park Narodowy Doñana; Costa Tropical i Costa de Almeria.

Słynne miasta Hiszpanii to także Sevilla i Cordoba.

7. Baleary

Archipelag składający się z 5 wysp: Majorka, Minorka, Ibiza, Formentera i Cabrera. Stanowią największy w Europie ośrodek turystyczny.

8. Wyspy Kanaryjskie

Archipelag składający się z 7 dużych wysp: Teneryfa, Fuerteventura, Gran Canaria, Lanzarotte, La Palma, Gomera i Hierro i wielu drobnych. Ruch turystyczny koncentruje się przede wszystkim na Teneryfie.

Hiszpania to także walki byków, hiszpańskie fiestas, tańce ludowe i wspaniała kuchnia hiszpańska.

ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE HISZPANII

Hiszpania jest jednym z najczęściej odwiedzanych krajów świata. Najliczniej odwiedzają ja Portugalczycy, Francuzi, ale tez Niemcy i Brytyjczycy. Pojawia się tez wielu turystów z Europy Środkowej. Najczęściej odwiedzanym regionem jest Katalonia. Rozwój turystyczny bazy noclegowej należy do najwyższych na świecie. Na bazę hotelowa przypada 1,2 mln łóżek, ale jej rozmieszczenie jest nierównomierne. Większość miejsc skupia się w strefie wybrzeża śródziemnomorskiego. Sieć linii kolejowych jest słabo rozwinięta, ale trasy kołowe ulegają gwałtownej modernizacji. Najlepiej jest rozwinięty transport morski (ważne porty to Barcelona i Walencja). Hiszpania posiada 37 lotnisk (największe to Madryt, Barcelona, Malaga),a transport lotniczy odgrywa dużą role w rozwoju turystyki.

5.2. FRANCJA

Zajmuje obszar 551, 5 tys. km² i jest 3 co do wielkości państwem europejskim. Ważne krainy historyczne to: Prowansja, Langwedocja, Gaskonia, Burgundia, Alzacja, Lotaryngia, Szampania, Normandia oraz Bretonia. W skład Republiki Francuskiej wchodzą tez 4 departamenty zamorskie (Gwadelupa, Martynika, Reunion, Gujana Francuska) oraz terytoria zamorskie-Nowa Kaledonia, Polinezja Francuska, Saint Pierre i Miguelon, Wallis i Futuna. Francję zamieszkuje 59,7 mln osób. Duże urozmaicenie ukształtowania powierzchni różnicuje warunki naturalne rozwoju turystyki.

1. Wybrzeże Śródziemnomorskie

Południowe wybrzeże Francji dzieli się na 2 odcinki: Riwierę Francuską i strefe Languedoc- Roussillon. Riwiera Francuska to najważniejszy obszar turystyczny Francji. Duża sława cieszy się odcinek wybrzeża o nazwie Lazurowe Wybrzeże (doskonałe walory klimatyczne i krajobrazowe). Znane kurorty Riwiery to m.in. Saint Tropez, Nicea, Monte Carlo.

Languedoc- Roussillion- funkcjonuja tu już nowocześnie wyposażone kompleksy turystyczne, np. Le Grande Motte oraz zabytkowe miasta- np. Perpignon.

2. Korsyka

Posiada dogodne warunki dla rozwoju funkcji kąpieliskowych, sportów wodnych i turystyki krajoznawczej. Wybrzeże ma charakter skalisty, istnieje wiec konieczność sztucznego budowanie plaż.

3. Wybrzeże Atlantyku

Dominuja tu miejscowości o charakterze letniskowym Do ważnych miejscowości zaliczyć należy: Saint-Malo, La Balle. Wiele miejscowości stanowi cel turystyki krajoznawczej- m.in. Rouen i Dinard.

4. Alpy Francuskie

Wystepuja tu 3 rodzaje ruchu turystycznego- letni, zimowy ( m.in. w Grenoble, Chamonix, Tigne, Albertvile) i uzdrowiskowy ( Challe, Alevard, Briancon). Njaiekszy ruch turystyczny wystepuje w Alpach Pólnocnych.

5. Pireneje

Główny ich walor to źródła termalne. Ważne uzdrowiska- Lonchon, Bagnere de Bigorre, Lourdes- również cel turystyki pątniczej. Pireneje to również miejsce turystyki krajoznawczej i zimowej.

6. Masyw Centralny

Jest to region uzdrowiskowy- La Bourbole, Le Mont-Dore Chatel- Goyon. Rozwija się tu również turystyka wędrowna, krajoznawcza i wędkarstwo. Występują tu również jaskinie i kaniony.

7. Paryż i prowincja Ille de France

Paryz słynie z Luwru, Montmartu, wieży Eiffla oraz katedry Notre Dame. W Ille de France zobaczyć możemy- Wersal, gotycką katedrę Chartes.

8. Dolina Loary

Jest tu wiele pałaców i zamków królewskich. Ciekawe obiekty krajoznawcze spotkamy w Orleanie, Blois, Chambord.

9. Dolina Rodanu

Cenne zabytki zobaczymy w Nimes i w Avignon. Delta, która Rodan uchodzi do morza jest rezerwatem biosfery UNESCO. Znanym ośrodkiem turystyki jest miasto Lyon.

ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE

Jest to kraj licznie odwiedzany przez turystów. Większość to turyści z krajów europejskich. Ruch turystyczny największy jest w okresie letnim. Baza noclegowa to ok. 4 mln miejsc, z czego 1,2 mln przypada na bazę hotelową. Niektóre dane podają, że Francja liczy ok. 12 mln miejsc noclegowych, są to np. drugie domy, które posiada obecnie co trzecia rodzina z Francji. Francja posiada dobrze rozwinięta sieć drogową i kolejową. Kolej francuska ma dogodne połączenia i jest bardzo szybka. Gęstość dróg kołowych jest największa w Europie. Świetnie rozwinięta jest tez komunikacja lotnicza. Linie lotnicze zapewniaja łączność ze wszystkimi kontynentami.

5.3. MONAKO

Leży na francuskim wybrzeżu morza Śródziemnego na wschód od Nicei. Zajmuje obszar 1,95 km², zamieszkuje tu 32 tys. osób. Turystyka stanowi główne źródło dochodów. Monako znane jest z rajdów samochodowych, wyścigów Formuły I, kasyn. Baza noclegowa liczy ponad 4,5 tys. miejsc, co roku przybywa tu 250 tys. osób, głównie z Europy. Przyjazdy rozłożone są w miarę równomiernie na cały rok.

5.4. WŁOCHY

Leżą na południu Włoch. Zajmują obszar 301 278 km² i obejmują południowe i zachodnie skłony Alp, Nizinę Padańską, Półwysep Apeniński, wyspy Sycylie i Sardynie oraz szereg drobnych wysepek wzdłuż linii brzegowej. Na terenie Włoch sa 2 enklawy: San Marino i Watykan. Włoska enklawa znajduje się również na terenie Szwajcarii i jest to Campione. Włochy dziela się na 20 regionów. Ogólna liczba ludności to ponad 57 mln osób.Są krajem górzystym. Ok. 80% przypada na góry i strefę przedgórzy. Na obszarze Włoch leży ¼ Alp. Średnia wys. Alp włoskich to 2000 m n.p.m. Na Półwyspie Apenińskim znajdują się parki narodowe: Gran Paradiso w rejonie doliny Aosty, Parco Nationale di Stelvio w rejonie Górnej Adygi, Circeo nad Morzem Tyrreńskim, Parco d’Abruzzo u zbiegu regionów Abruzzo Molise i Lazio.

Regiony turystyczne Włoch to Alpy, Nizina Padańska, Półwysep Apeniński oraz Sycylia i Sardynia.

a) Alpy

Funcje wypoczynkowe koncentrują się przede wszystkim w rejonie wielkich jezior alpejskich. Jest tu wiele ośrodków turystyczno-wypoczynkowych i uzdrowiskowych. Najwięcej jest ich nad jeziorami: Como, Maggiore i Garda. Ważnym rejonem są Dolomity. Rozwija się tu turystyka wysokogórska i zimowa. Są liczne stacje sportów zimowych i bazy turystyczne.

Północno- zachodnia część Włoch stanowi jeden z najważniejszych obszarów turystycznych kraju. Najlepsze warunki ośrodków wypoczynku posiada tzn. Riwiera Liguryjska. Jej centrum administracyjnym jest Genua-miasto pełne zabytków. Ważne ośrodki turystyczne tego rejonu to także Piemont i Valle d’Aosta.

b) Nizina Padańska

Zabytkowe miasta to: Mediolan- siedziba wielu koncernów (np. Pirelli), liczne zabytki (Pinacoteka di Brera), Wenecja- jedno z najpiękniejszych miast świata. Położone na drobnych wysepkach, jej centrum to Plac św. Marka otoczony zabytkowymi budowlami; Padwa (słynny uniwersytet), Werona- zabytki z czasów rzymskich oraz średniowieczne.

c) Półwysep Apeniński

Szczególną role odgrywa Rzym i miasto Lacjum. Zabytki Rzymu to m.in. Panteon, Koloseum, łuk triumfalny Tytusa, kolumny Trajana i Marka Aureliusza oraz liczne pałace cesarskie i galerie sztuki. Funkcje wypoczynkowe dominują w mieście Tivoli; duża popularnościa cieszy się tez jezioro Albanio, nad którym leży rezydencja papieży w Castel Gandolfo. Turyści z Polski odwiedzają klasztor Benedyktynów Monte Cassino z cmentarzem 900 polskich żołnierzy. W centrum Toskanii znajduje się Florencja-miasto muzeum, dawniej kolebka włoskiego renesansu-zabytki to m.in.: most na rzece Arno, Katedra Santa Maria del Fiore. Znane miejsca obfitujące w zabytki to: Umbria , Bolonia (stolica Riwiery Adriatyckiej)- bogata w zabytki z epoki Renesansu, Rawenna- słynie z budowli bizantyjskich i starochrzescijańskich, Neapol- turystyczne centrum południowej części Apeninów, słynie m.in. z katakumb rzymskich. Popularna jest także wyspa Capri ze słynną Lazurowa Grotą. Warto wspomnieć o 2 historycznych miastach: Herculanum i Pompea oraz ozabytkowej Apulia-Bari.

1. Sycylia

Największa wyspa na Morzu Śródziemnym. Na północy rozciągają się góry: Monti Peloritani, Monti Nebrodi oraz Le Madonie. We wsch. części wyspy znajduje się czynny wulkan Etna (3340 m n.p.m.). Popularne są wycieczki na wulkan oraz zwiedzanie ruin świątyń greckich z XI w. p.n.e. (UNESCO).

2. Sardynia

Ruch turystyczny w rejonie zwanym Szmaragdowym Wybrzeżem. Jest tu znana miejscowość kąpieliskowa Alghero. Na wyspie znajdują się 4 parki narodowe (górski Genergentu, nad zatoką Orosei, w Archipelagu Maddalena i na wyspie Asnara).

Turystów do Włoch przyciągają także festiwale, targi międzynarodowe, kuchnia włoska, wina.

ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE

Do Włoch najliczniej przybywają turyści z Europy. Włochy dysponują największą bazą hotelowa w skali europejskiej (drugie miejsce na świecie po USA) co daje ok. 1,8 mln miejsc noclegowych. W bazie komplementarnej dominują campingi. Ogólnie kraj ten posiada ok. 5 mln miejsc noclegowych. Jest to kraj o doskonale rozwiniętej sieci komunikacyjnej. Posiada szybkie połączenia ze wszystkimi prawie krajami Europy. Siec połączeń drogowych liczy ponad 670 tys. km (w tym 8 tys. stanowią autostrady). Dużą rolę odgrywa tez transport morski. Ważne porty: Genua, Wenecja, Neapol. Wzrasta tez znaczenie transportu lotniczego(24 porty lotnicze).

5.5. MALTA

Malta obejmuje archipelag złożony z 3 większych wysp: Malta, Gozo i Comino oraz 2 mniejszych- Cominotto i Filfola. Powierzchnia archipelagu to 316 km², kraj ten liczy ok. 399 tys. mieszkańców. Turystyka stanowi główne źródło utrzymania, gdyż Malta ma doskonałe warunki do jej rozwoju. Na jej walory turystyczne składają się wybrzeża z plażami i ciepłym morzem. Centrum turystyczne stanowi La Valetta (jej barokowa zabudowa-UNESCO) Warto zobaczyć Midinę- liczne muzea, katedra. Siedem megalitycznych światyń wpisano na listę UNESCO. Turystyka rozwija się na Malcie bardzo szybko, z każdym rokiem wzrasta liczba miejsc noclegowych. Najliczniej przybywają tu Brytyjczycy, ale tez i Włosi, Niemcy, Francuzi. Najlepiej rozwinięty jest transport lotniczy, ale turyści przybywają tu również drogą morską.

5.6. SŁOWENIA

Zajmuje obszar 20,3 tys. km², zamieszkuje ja niecałe 2 mln mieszkańców. Większość ludności stanowia Słoweńcy, resztę m.in. Chorwaci i i Serbowie. Na pn.-zach. kraju znajdują się Alpy Julijskie oraz na granicy z Austrią Alpy Kamniško- Savinjske i Karawanki. Dalej na południu ciagna się Góry Dynarskie.

Główny obszar turystyczny to obszar Alp Julijskich i Karawanek. Znane ośrodki turystyczne to: Bled- leżące nad jeziorem uzdrowisko. W sezonie zimowym jezioro zamarza i staje się lodowiskiem; Bohinj- leży nad jeziorem, otoczona lasami.; Lublana- barokowe kościoły, klasztory, kamienice Lipice- stadnina lipicańskich koni. Ważnym regionem jest krótki pas wybrzeża od Triestu po Portoroż. Warto zobaczyć jaskinie w Postojnej i Jaskinie Szkocjańskie (UNESCO).

ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE

Bilans turystyczny kraju jest dodatni. Słowenia posiada ok. 80 tys. miejsc noclegowych ( 1/3 o standardzie hotelowym). Sieć dróg kołowych kraju jest gęsta. Porty lotnicze znajdują się m.in. w Lublanie. Liczne sa połączenia kolejowe z wieloma krajami, np. z Niemcami.

5.7 CHORWACJA

Zajmuje powierzchnię 56 542 km², zamieszkuje ją 4,4 mln mieszkańców. Wybrzeże Dalmatyńskie Chorwacji dysponuje doskonałymi warunkami dla rozwoju turystyki. Brakuje tu jedynie naturalnych piaszczystych plaż. Jest tu 8 parków narodowych i 10 parków przyrody. Podstawowym regionem jest wybrzeże Adriatyku. Lokuje się tu turystyka poznawcza, wypoczynkowa, przyjeżdżają miłośnicy sportów wodnych. Wyróżnia się połwysep Istria i Wybrzeze Dalmatyńskie.

Słynne miasta to: Poreč (bizantyjska bazylika z VI w), Rovinj- barokowa bazylika, Pula- mi.in Brama Herkulesa), Opatija- znane zimowe uzdrowisko, Dubrownik- zabytkowe palace, klasztory, Split- słynny pałac Dioklecjana. Inne słynne miasta to: Zadar, Szybenik, Trogir, Zagrzeb. Największą atrakcją przyrodnicza są Jeziora Plitwickie(UNESCO)- kompleks składający się z16 jezior tektoniczno-krasowych-liczne wodospady, potoki, jaskinie.

ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE

Bilans turystyczny kraju jest dodatni ,a od kilku lat notuje się wzrost ruchu turystycznego. Baza noclegowa to ok. 700 tys. miejsc noclegowych, duża część o standardzie hotelowym. Dobrze rozwinięta jest komunikacja, szczególnie jeśli chodzi o drogi kołowe. Atrakcyjna turystycznie jest trasa adriatycka wzdłuż wybrzeża.

5.8. BOŚNIA I HERCEGOWINA

Obszar kraju to 51 129 km², mieszka tu ok. 3,7 mln osób. Kraj zamieszkuią Bośniacy, Serbowie, ale i Chorwaci. Prawie cały kraj zajmują Góry Dynarskie. Istnieją warunki do wędrówek po górach, spływów rzekami, wspinaczek. Ważne ośrodki turystyczne to: Sarajewo- liczne meczety, klasztory, muzea, łaźnie, Kraljeva Sutjeska- klasztor pofranciszkański, Banja Luka-twierdza,meczet, Mostar- miasto o orientalnym charakterze., Visegrad- most na Drinie, Foca- ośrodek turystyki kajakowej. Warto wspomnieć o Medjugorje-centrum turystyki pątniczej. Jedyny nadmorski kurort to Neum.

ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE

Od 1992 r. ruch turystyczny praktycznie zamarł ze względu na tocząca się na tle etnicznym wojnę między Bośniakami, Serbami i Chorwatami, ale powoli odbudowuje się. Na terenie kraju nie ma autostrad. Duże znaczenie mają drogi z Mostaru do Sarajewa oraz z Trebinje do Sarajewa. Linie kolejowe należą do widowiskowych.

5.9. CZARNOGÓRA

Jest byłą republika związkowa wchodzącą w skład Serbii i Czarnogóry. Od czerwca 2006 niepodległe państwo. Powierzchnia 13,8 tys. km², ok. 650 tys. mieszkańców (2006), w przeważającej większości Czarnogórców. Większą część kraju zajmują wyżyny i góry, z najwyższymi Górami Dynarskimi na południu.

Niewiele jest miejsc na świecie, gdzie można jednocześnie uprawiać rafting, windsurfing, narciarstwo czy nurkowanie. Nie tak łatwo również odnaleźć kraj, w którym w tak bajkowy sposób miesza się kultura śródziemnomorska, orientalna i słowiańska. Niepowtarzalne plaże, malownicze góry, tajemnicze kaniony i dziesiątki wysepek, rozsianych po krystalicznie czystych jeziorach, a do tego niezwykle stara i przepiękna architektura sprawiają, że każdy kto tu zawitał, chce wracać do Czarnogóry. Ponadto niskie ceny i otwartość ludzi zachęcają do odwiedzenia tego niesamowitego kraju. Najważniejszy obszar turystyczny to wybrzeże Adriatyku Główne ośrodki turystyczne: Hercegnovi, uzdrowisko Igalo, miasto-muzeum Kotor(UNESCO), wyspa Sveti Stefan (centrum rozrywkowe z kasynami). Inne ważne miasta to: Bar, Cetinje i Podgorica. W Czarnogórze piękne są parki narodowe- Durmitoru, Biogradskiej Góry, Lovčenu.

ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE

Wpływy z turystyki nie są obecnie za duże. Kraj posiada ok. 86,4 tys. miejsc noclegowych. Rozwój komunikacyjny napotyka na trudności ze względu na urozmaicona rzeźbę terenu. Siec dróg śródlądowych liczy 1900 km.

5.10. ALBANIA

Leży na Płw. Bałkańskim. Zajmuje obszar 28 748 km², zamieszkuje ją ok.3,2 mln osób. Większość kraju stanowią Albańczycy. Prawie cały obszar Albanii zajmują Góry Dynarsko-Greckie.. Głównym regionem turystycznym jest Wybrzeże. Odcinek wybrzeża w rejonie Durrës- najlepiej przystosowany do pełnienia funkcji turystycznych. Ważny region turystyczny to jeziora- Ochrydzkie i Prespa (dogodne warunki dla rozwoju sportów wodnych i rybołóstwa). W gorach Prokletije-możliwy rozwój turystyki górskiej. Najwięcej zabytków ma Tirana-liczne muzea, np. Narodowe, Historyczne. Na południu kraju warto zobaczyć Gijrokaster- na zboczach góry Malti. Turystów zainteresuje tez sztuka ludowa kraju.

ZAGOSPODAROWANIE

Zagraniczny ruch turystyczny jest bardzo słabo rozwinięty, ale przywiązuje się duża wagę do rozwoju turystyki. Baza noclegowa jest intensywnie rozbudowywana. Albanię odwiedzają głownie Grecy, Niemcy, Austriacy.

5.11. GRECJA

Kraj ten zajmuje część Półwyspu Bałkańskiego oraz liczne wyspy, m.in. Jońskie, Sporady, Cyklady i Kreta,Rhodos i inne. Liczba mieszkańców przekracza 11 mln. Grecy stanowią prawie 100% ludnośći. Jest to kraj górzysty. Dość licznie występują piaszczyste plaże.

1. Grecja Centralna

Ważne miasta tego regionu: Ateny- Partenon, Teatr Dionizosa, ruiny świątyni Zeusa Olimpijskiego. Nad miastem dominuja 2 wzgórza: Akropol i Likebatos; Delfy, Larisa z akropolem. Odcinek wybrzeża od Pireusu po przylądek Sounion to Riwiera Attycka. Turystyka górska rozwija się m.in. w rejonie Parnasu.

2. Grecja Północna

Saloniki-ważny port i zarazem ośrodek przemysłowy, Olimp- w zimie są tu świetne warunki narciarskie. Wzdłuż morza Egejskiego ciągnie się pas wybrzeża zwany Riwierą Olimpijską. Będąc w miejscowości Tealia warto zobaczyć tzw. Meteory-bizantyjskie klasztory na szczytach skalnych ostańców. Na Półwyspie Chalcydyckim rozwinęły się w znacznym stopniu funkcje kąpieliskowe.

3. Peloponez-

Słynie z walorów krajoznawczych związanych z twz. kulturą mykeńską. Główne miasta Peloponezu to: Korynt, Mykeny, Sparta, Olimpia, Argos, Nefpio. Na Peloponezie są również liczne uzdrowiska.

4. Region wyspowy

Njlepsze warunki dla rozwoju turystyki mają: Kreta (zabytki kultury minojskiej, wawóz Samaria) ,Rhodos (najbardziej atrkcyjne plaże) i Eubea. Wato zobaczyć tez wyspę wulkaniczna Santorini, Mykanos i Kos.

ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE

Kraj ten charakteryzuje się ciągłym wzrostem ruchu turystycznego. Wielu turystów spędza urlop zwłaszcza na wyspach greckich. Baza noclegowa liczy ponad 1 mln miejsc w obiektach hotelowych oraz 900 tys. miejsc w kompleksach EOT- Grecka Narodowa Organizacja Turystyczna. Świetnie rozwinięty jest transport morski. Sieć kolejowa jest natomiast słabo rozwinięta. Większość dróg kołowych biegnie wzdłuż wybrzeża. Dobrze rozwinięty jest transport lotniczy. Ważne porty: Ateny, Iraklion, Saloniki.

5.12.CYPR

Ma powierzchnię 9,3 tys km², zamieszkuje go 712 tys. osób, głównie Grecy. Dzieli się na 6 dystryktów. Ok. 2/3 powierzchni Cypru zajmują góry. Turystyka rozwija się głównie na południu wyspy, czyli w części greckiej. Ważne miejsca to Larnaka-liczne zabytki fenickie, bizantyńskie, meczet Hala Sultan Tekke oraz Limassol- łażnie, światynia Apolla, zamek joannitów; Nikozja- osmańska cytadela, XII-wieczna katedra św. Jana. Zimą możliwa jest jazda na nartach w najwyższych górach Trodos. Region północny przyciąga turystów niskimi cenami i nie zatłoczonymi hotelami oraz piaszczystymi plażami.

ZAGOSPODAROWANIE TURYSTYCZNE

Turystyka to jedna z najważniejszych gałęzi gospodarki na Cyprze. Odwiedzana jest głównie grecka część wyspy. Cypr odwiedzają głównie Europejczycy. Baza noclegowa ma wysoki standard, liczba miejsc noclegowych wynosi ponad 100 tys. W niektórych rejonach przekroczono już dopuszczalne formy pojemności turystycznej. Dobrze rozwinięta jest komunikacja morska i lotnicza. Wewnątrz kraju jest gęsta siec dróg.